Ingólfur - 08.05.1944, Page 4

Ingólfur - 08.05.1944, Page 4
4 INGÓLFUR 31) INDIGO Framhaldssögu Þjóðólfs, Indigo, verður lialdið áfram licr í hlaðinu vegna eindreginna áskorana margra lesenda Þjóð- ólfs, enda má vafalaust gera ráð fyrir því, að kaupendur Þjóðólfs muni yfirleitt verða áskrifendur liins nýja hlaðs. En vegna þeirra, sem gerast áskrifendur að þessu blaði, en voru ekki lesendur Þjóðólfs, þykir rétt að gefa nokkra hug- mynd um efni sögunnar liingað til í stuttu máli. Er það sem hér segir: Indigo gerist þegar verið var að nema Louisiana-fylki í Bandaríkjunum og á árunum þar á eflir. Mark Sheramy er einn þeirra, sem þangað flyzt til landnáms ásamt konu sinni, syninum Caleb og dótturinni Juditli. — Þegar Sheramy- fjölskyldan er á leið niður Mississippifljót áleiðis til nýja landsins, kemst hún í lausleg kynni við ungan og glæsileg- an mann, Philip Larne, sem einnig er á leið til Louisiana í sömu erindagerðum og þau. Astir takast með Judith og Philip, en faðir Judithar hefur megna andúð á unga mann- inum, sem honum finnst vera spjátrungur og ofláti. Leikar fara þó svo, að Judith strýkur með Philip fyrstu nóttina, sem fjölskylda hennar hefst við í Louisiana. Þau eru gefin saman í hjónahand og Judith sezt að í bjálkakofa hjá Philip á landareign hans, sem hann nefnir Ardeilh. Þar fæðir Jud- ith fyrsta barn sitt, DavíS, við hin ömurlegustu skilyrði. Annað barn sitt, Kristójer, fæðir hún í veglegu stórhýsi. sem Philip hefur reist á landareign sinni. En Iiann er mjög ötull við búskapinn, ræktar indigo í stórum stíl og græðir á tá og fingri. — Einkaambátt Judithar heitir Angelique og er hið dyggasta og hezta hjú. Hefur Judith lofað að selja hana aldrei öðrum né láta hana frá sér fara. Walter Purcell og kona hans, Gervaise, eru vinafólk Philips og Judithar. Þau búa á Lynhaven. — Mark, faðir Judithar, og Caleb bróðir hennar búa að Silverwood, en kona Marks lézt skömmu eftir komuna til nýja landsins. I New Orleans hefur Caleb komizt í kynni við unga stúlku, Dolores, með kynlegum hætti. Hún segist vera af liáum stigum og verður úr að hún strýkur með Caleb, sem gengur að eiga hana. Þegar Judith hittir hana í fyrsta sinn, gezt henni vel að mágkonu sinni, sem virðist vera harnsleg og saklaus. Áður en margar vikur voru liðnar, fór að koma í ljós, að Dolores var á góðri leið með að vinna liylli Marks Sheramy, þótt tregur væri. Mark varð að játa, að hún var ekki ein afleit og liann hafði haldið, að útlendar konur væru. Karlmennirnir í hans ætt höfðu ekki kvænzt konum, sem gengu til borðs með gardeniu í hárinu og í flegnum kjól. En honum fannst það ekki eins óviðeigandi, þegar hann gaf sig á vald gömlu réttanna, sem hún matreiddi handa honum. Caleb og Judith hæhlu henni fyrir, hve fljótt henni hefði tekizt að milda Mark, en þá leit liún bara upp og svaraði: „Þar sem ég átti heima, var sagt, að karlmönnunum þætti alltaf vænt um þær konur, sem gæfu þeim uppáhaldsmatinn þeirra“. Enskan hjá henni batnaði mikið um sumarið, að því er málfræði snerti, en hreimurinn var alltaf jafn sterk- ur. Samt sem áður talaði hún skemmlilega og hún var næsta hrífandi, þegar hún talaði og setti varirnar í stút til að dylja skarðið. Henni var orðið að vana að tala svona, eins og hún væri í þann veginn að kyssa einhvern. Karlmönnum gazt vel að þessum kæk án þess að renna grun í orsökina, og Judith gat ekki varizt aðdáun á Dol- ores fyrir þetta hyggilega háttalag, að auka á yndisþokka Isinn við það að hylja galla. Auk þess var Dolores skemmtileg eftir að hún hafði unnið bug á feimninni. Hún sagði frá hinum staurfættu stjórnmálamönnum, sem komu til miðdegisverðar til föð- ur hennar og hinum háttprúðu fyrirmennum, sem fylgdu henni, þegar hún var á reið í skemmtigarðinum. Dolor- es var framúrskarandi á liestbaki og á ekrunni var ekki til hestur, sem hún réði ekki við. Velgerðarmaður sjómanna — Frh. af 3. síðu. með heimili sitt og kostnaður af aðflutningum til þessara staða var út af fyrir sig frant úr öllu hófi. Á síðasta áratug 19. aldarinnar var sú framför gerð í sænska vitakerfinu, að ekki þurfti að sinna vitunum nema á tíu daga fresti. En Dal- én var ekki fullnægt með þess- ari úrlausn. Árið 1905 lagði liann fram fullgerða uppfynd- ingu, er gerir vitavörð alveg ó- þarfan. Sú uppfynding var svo vandlega unnin, að litlar end- urbætur hafa á henni verið gerðar síðan. Með aðferð Dal- éns var blikið tekið upp í vita- ljósinu: Það blikar með vissum millibilum, hver viti með sína sérstöku tölu og sín hlutföll. Með þessu móti var acetvle- neyslan minnkuð niður í tíunda hluta. Nú varð hægt að fjölga vitum um allan helming án þess að auka kostnaðinn af þeim. Dalén var samt ekki ánægð- ur. Þessir sjálfstjórnarvitar „glenntu sig á daginn, þegai nóg var birtan“, eins og kerl- ingin sagði um sólina, og eyddu með því acetyleni að óþörfu Þá fann Dalén upp sóllásinn. Allir vita, að dökkir hlutir og lirjúfir liitna meir af sólskini og jafnvel hverskyns dagsljósi, en Ijósir hlutir og fægðir. Dal- én notaði þessa meginreglu í sóllásinn. 1 honum eru þrír bjartir teinar og fægðir, en einn svartur og hrjúfur. Við mis- hitun þessara teina raskast stærðarhlutföll þeirra og við það hreyfist fjöður, sem opn- ar og lokar fyrir acetlyengas- inu. Enn þóttist Dalén ekki hafa nóg að gert, vitum til umbóta. Acetylengas var liættulegt í meðförum. Nú fann Dalén upp nokkurs konar svamp úr asbesti og jarðefni nokkru o. fl. Þegar acetlyenið var komið út um allan svampinn, þá var dreyf- ing þess orðin svo mikil, að möguleikanum til sprengingar var lokið, en þó sogaðist ljós- gjafinn með nægum liraða úr svampinum inn í brennarann. Með þessu varð jafnframt starf logsuðumanna liættulaust, en liafði verið hættulegt áður. Árið 1912 tók Dalén að sér lýsingu Panamaskurðarins og gerðist nú efnaður maður og eignaðist eigið hús í útjaðri Stokkliólms. Þá var það að amerískir verkfræðingar komu til hans til að ganga úr skugga um, hvernig acetylensvampur- inn stæðist eldsvoða, ef svo bæri undir. Dalén svaraði með tilraun í klettagjótu. Fimm til- raunir voru gerðar og gengu fjórar að óskum. Eitthvert ólag var á fimmtu tilrauninni og er Dalén nálgaðist hið deyjandi bál ásamt tveimur aðstoðar- mönnum, kvað við ógurleg sprenging. Aðstoðarmennina sakaði ekki, en Dalén var stór- slasaður. Fyrsta orð lians eft- ir slysið var það, að liann spurði um aðstoðarmennina og var ánægður, er hann lieyröi, að þeir væru lieilir á húfi. Upp frá þessu v^r Dalén blindur. Sama ár voru honum veitt Nóbelsverðlaun í eðlisfræði. Eftir þetta var það aðalstarl Daléns, að hann stýrði liinni heimsfrægu AGA-verksmiðju og kannast margir hérlendis við eldavélar liennar, sem eru sí- heitar og eyða ekki nema 4 kg. af kolum á sólarliring og eru sannir „vinir“ húsmæðranna. Strandgæzla Bandaríkjanna tekur sem stendur alla fram- leiðslu amerísku AGA-verk- smiðjunnar — aðrir fá ekki að komast að. Jafnframt starfi sínu við stjórn verksmiðjunnar gegndi Dalén seinni hluta ævi sinnar miklu starfi sem ráðu- nautur sænsku ríkisstjórnar- innar. Árið 1936 tilkynnti Dalén á stjórnarfundi verksmiðjunnar, að læknirinn segði, að hann væri með ólæknandi krabba- mein, en „ég sit nú meðan sætt er“, bætti hann við og tók því næst fyrir næsta mál á dagskrá. Hann andaðist í lok ársins 1937, 68 ára að ahlri. (Að mestu eftir The Reader's Digest, Febr. þ. á.). „Það er í rauninni einkennilegt, þar sem hún er svona dugleg á hestbaki, að hún skyldi detta af baki og brjóta í sér tönnina“, sagði Caleb. „Ég vissi ekki, að hún missti liana við að detta a£ hestbaki“, sagði Judith. „Hún sagði mér, að tveir menn hefðu verið að berjast í patioinu þeirra og liún liefði orðið hrædd. Það virðist kynlegt, að hún liafi verið á hestbaki í patioinu“. „Ef til vill eru þau stærri í Havana en New Orle- ans“, sagði Caleb. En Judith fannst þetta jafnan kynlegt og hafði orð á því við Philip dag nokkurn, er þau voru á reið tun ekruna. Dolores var búin að vera þrjá mánuði á Silver- wood. Pliilip, sem þótti næstum allt fólk skennntilegt, tók henni mjög hóglega, en liann bretti brýrnar, þegar Juditli spurði liann, hvort patioin í Havana væru svo stór, að liægt væri að ríða í þeim. „Eg hef hana grunaða um að vera ósvífin ósannindastelpa“, sagði hann. „Philip!“ „En góða Judith, ég hef ekki liugmynd um, hvernig liún hefur misst tönnina, og mér er líka nákvæmlega sama um það. Það skiptir engu máli“. „Eg get nú ekki skilið, að hún skuli vera svona óviss í umgengnisvenjunum, þegar hún liefur gesti“, sagði Judith. „En það getur náttúrlega verið, að liún sé vön öðrum háttum“. Philip leit í'annsakandi á liana. „Hún er eins og geng- ur og gerist“, sagði liann. „Gættu bara sjálfrar þín“. IIIIIIIÍI®illilillilll®IIIÍ!IÍIIIII®llllllllllíiailllll!lllll®llllllllllll®IH Danska opdabókin sem lengi undanfarið hefur verið ófáanleg, er nú komin í bókaverzl- anir. Bókin er ágæt fermingargjöf, en auk þess ættu þeir sem þurfa að nota hana í skólum næsta vet- ur að nota tækifærið og kaupa bók- ina strax. Fæst í öllum bókaverzlunum. Il®lillllllllli®ll!!llllllll®lilllilli!il®lílllllll!ll®illlllllllll@lllllilli RÁÐNINGASKRIFSTOFA LANDBÚNAÐARINS er tekin lil starfa í Alþýðuhúsinu, Hverfisgötu 8—10, í sambandi við Vinnumiðlunarskrif- stofuna og undir forstöðu Metúsalems Stefáns- sonar. Skrifstofutími verður fyx-st um sinn kl. 9—12 og 1—5. Sími 1327. Póstliólf 45. Vinnukaupendur og vinnuseljendur, er óska aðstoðar skrifstofunnar um ráðningar og snúa sér til liennar í því skyni skriflega, gefi sem greinilegastar upplýsingar um allt, er máli skiptir í sambandi við vænlanlega ráðningu. Þeir sem ekki geta sjálfir gengið frá ráðningar- samningi, verða að fela einhverjum öðrum um- boð lil þess. Búnaðarfélag íslands.

x

Ingólfur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ingólfur
https://timarit.is/publication/827

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.