Ingólfur - 03.07.1944, Blaðsíða 3

INGÓLFUR
3
Um vellídan þjó5a
1 tímaritinu Science Digest,
sem gefið er út í Bandaríkjun-
um, og mun einna fróðlegast
allra tímarita, er hingað ber-
ast, var grein í fyrra, er nefn-
ist Are We as Ricli as We
Think? (Erum vér eins ríkir og
vér hyggjum) og flytur marg-
háttaðan fróðleik um verald-
lega velgengni þjóða heimsins:
tekjur, framleiðslumagn og við-
urværi. Er greinin útdráttur úr
kapítula í riti Ellsworth Hunt-
ingtons (við liinn fræga Yale-
háskóla), er nefnist America at
War (Bandaríkin í styrjöld).
Skal liér sagt nokkuð af inni-
haldi greinarinnar, sem að
flestu leyti mun nokkurn veg-
inn áreiðanlegt, enda byggt á
skýrslum Þjóðabandalagsins á
fjórða áratugnum. Að minna
leyti eru frásagnir þessar byggð
ar á öðrum lieimildum og e. t.
v. sumum óáreiðanlegri. A. m.
k. verður að játa, að sumar töl-
umar sýnast- miður trúlegar —
en þær eru ekki margar og skal
þegar snúið sér að því að skýra
frá efni greinarinnar.
★
Verð ársframleiSslu meSal-
búsins var, fyrir stríð, í Nýja
Sjálandi um 2400 dollara virði,
í Japan 120 dollara, í Rúss-
landi 88* dbllara, í Indlandi
um 50 dollara. Þess er að gæta,
að til þ ess að ná þessum ár-
angri verður Ný-Sjálendingur-
inn að verja stórfé til véla og
aðfenginna efna, en samt verð-
ur tekjuafgangur lians alveg
Ó8ambærilegur við afkoniu
hinna. (Skýringar á þessari af-
komu rússneska bóndans verð-
ur líklega lielzt að leita í því,
að liér sé að eins um „sjálf-
stæða“ bændur að ræða; sam-
vinnubúin, sem vitanlega vimia
með vélum og öðrum nútíma-
hjálpartækjum, hljóta að gefa
miklu betri afrakstur en liér er
talinn).
Næst eftir Nýja Sjálandi, í
verðmæti landbúnaðarfram-
leiðslunnar á hvert bú, kemur
Ástralía, þá Argentína og Uru-
guay — syðstu ríkin í Suður-
Ameríku. 1 öllum þessum lönd-
um er firna landflæmi, þó að
varla jafnist á við það, sem í
voru landi er, nema að því leyti,
að það er mestallt grasi gróin
jörð og akrar. Bandaríkjabónd-
inn framleiðir liálfvirði þess,
sem bóndinn í Argentínu gerir,
svcy það er ekki að furða, þó að
Argentína þykist góð fyrir simi
liatt og þess umkomin að stríða
Bandaríkjunum ósleitilega, og
munu seinna í grein þessari
koma frarn tölur, er sýna að
Argentínumenn lifa á mun dýr-
ara fæði en Bandaríkjamenn,
sem almennt hafa verið álitnir
bera rneira í mat sinn en nokk-
ur önnur þjóö í heimi. Og er
spuming, hvort liér sé ekki að
finna aðallausnina á rembingi
Argentínumanna við Banda-
menn í þessari styrjöld!!
Bandaríkjabóndinn framleið-
ir m. ö. o. 600 dollara virði að
meðaltali. Kínverski bóndinn
framleiðir 60 dollara virði. Það
*) Hér er átt við sveitaheim-
ili þar, sem talað er um „bú“.
dregur Bandaríkjameðaltalið
niður að þar er algengara en
í flestum öðrttm löndum, að
bóndinn liafi aukastarf eða að
búskapurinn sjálfur sé auka-
starf. Enn fremur er fátækt í
sveitum liinna svokölluðu Suð-
urríkja, þar sem þrælahaldið
var í garnla daga; einkum eru
svertingjarnir flestir bláfátæk-
ir. Aftur á móti nálgast sum
af nyrðri miðríkjunum og
nyrsta ríkið á Kyrraliafsströnd-
inni sjálft Nýja Sjáland í þessu
tilliti.
Það, sem heldur Kanada
niðri, eru kotbændur í hinum
frönskumælandi hlúta landsins
(Qúebec). Amiars stæði Kan-
ada hátt í framleiðslu meðal-
búsins.
Það er talið bera landbúnað-
armenningu Danmerkur og Hol
lands fagurt vitni, að meðal-
framleiðsla bænda þar er nærri
því jafnmikil og í Bandaríkj-
unum, þó að landrými sé þar
lítið.
Eftir framanskráðu að dæma
er bezt til afkomu, að land-
rými sveitabúa sé ríflegt — að
eins ekki á íslenzkan mæli-
kvarða, því íiér er strjálbýlið
svo mikið, að það ber mann-
aflið og fjármagnið alveg of-
urliða. Og er jafnan svo, að hóf
er bezt á hverjum hlut og að
skammt er öfganna milli.
Bretland og Þýzkaland eru
svipuð í þessu tilliti og nálgast
Danmörk og Holland, og má
það lieita góð útkoma eftir á-
stæðum. Frakkland aðeins
lægra.
Að því er Rússland snertir,
þá má benda á, að rýmindi til
landbúnaðar eru þar ekki eins
mikil og vér tíðast böldum.
Stórir blutar landsins eru fyllt-
ir skógi, freðmýmm og þurr-
heiði (,,steppum“) og búa um
120 inilljónir sveitafólks þar á
álíka miklu svæði og 30 millj.
í Bandaríkjunum. Þar að auki
rækta Rússiir yfirleitt verðlitl-
ar afurðir — einkum rúg og
kartöflur.
★
Ef atbugað er verömœti iSn-
aðarframleiSslunnar á livern
verkamann, þá standa Banda-
ríkin liæst, að því er grein þessi
segir. (Þess má samt geta liér,
að í Bretlandi hefur bergagna-
framleiðslan verið meiri á
Iivern verkamann en í Banda-
ríkjunum — til skamms tíma:
ekki er ólíklegt, að nú séu
Bandaríkin orðin fremst á því
sviði einnig). Grein þessi telur,
að Bretland og Þýzkaland séu
tæplega liálfdrættingur á við
Bandaríkin í þessu tilliti, og
skýrist það meðfram af stór-
felldum aðferðum til fjölda-
framleiðslu. I Frakklandi fram-
leiðir liver iðnaðarmaður til
jafnaðar fjórða liluta af verð-
mæti þess, er Bandaríkjamað-
urinn framleiðir.
★
AllsherjarþjóSartekjur er
þriðja atriðið, er grein þessi
tekur til atliugunar — frá sama
sjónarmiöi: meðaltekjur á
mann. Einnig þar eru Bandarík
in liæst, en Bretland kemur
næst, og jafnast liér um bil á
við Bandaríkin. Er þetta að
þakka verzlunarflotanum og
innieignum og starfsemi Breta
í öðrum löndum. Nýja Sjáland
er þriðja í röðinni, en Þýzka-
land lenti að eins niður fyrir
Frakkland og var að meðaltals-
tekjum að eins liálfdrættingur
móts við Bandaríkin. I Italíu
voru meðaltekjurnar fjórði
bluti þess, 6em var í ensku-
mælandi löndum.
★
Hvað er það sem gerir þenna
mun á þjóðunum, skipar ger-
mönsku þjóðunum hærra en
öðrum þjóðum með tilliti til
framleiðslu og afkomu, en
enskumælandi þjóðum liæst
allra? Að því er síðasttöldu
spurninguna snertir, þá er svar-
ið sjálfsagt að verulegu leyti
sögulegs eðlis og stendur í nánu
sambandi við mannfjölda
þeirra, stórveldisaðstöðu og
landnám á seinustu öldum. Að
öðru leyti koma liér til greina
ábrif loftslags, náttúrufar land-
anna og efniviðurinn í sjálfu
fólkinu til sálar og líkama. Þó
að ekki sé þar með djúpt grafið
eftir orsökum, þá má fullyrða,
að gott viðurvœri sé með lielztu
nærliggjandi skilyrðum þess, að
miklu og skynsamlegu verki sé
afkastað og afkoma góð. Hins
vegar er auðvitað góð afkoma
eitthvert lielzta skilyrðið fvrir
góðu viðurværi — og þó lief-
ur orðið að gera stórkostlegar
undantekningar frá þeirri reglu
vegna þess, að náttúrlegir ein-
faldir lifnaðarliættir liafa búið
ýmsum fátækum þjóðum gott
viðurværi, en bílífi samfára
þekkingarskorti hafði fyrir
skemmstu leitt auðugar þjóðir
og stéttir óravegu frá liollu við-
urværi.
I ýmsum löndum vestrænnar
menningar mátti sultur teljast
til undantekninga síðasta ára-
tuginn fyrir núverandi beims-
styrjöld. Eru það germönsku
löndin og Frakkland. Aftur á
móti er sultur nokkuð algeng-
ur í flestum öðrum löndum. 1
hinum stóru Austurlöndum er
sultur venjulegt ástand helm-
ingsins af íbúunum og full
bungursneyð á fárra ára fresti.
Um þriðjungur allra vel alinna
manna í lieiminum eiga lieima
í Bandaríkjunum, að því er að-
alheimild þessarar greinar tel-
ur. —
í mjög þéttbýlum löndum
befur þróunin í landbiinaðin-
um oftast orðið sú — a. m. k.
í austrænni löndum — að rækta
það eitt, er mesta saðningu
veitti án tillits til bollustuefna
og fjölbreytni. Raunar munu
korntegundir þær, sem liér er
um að ræða, oftast liafa gefist
sæmilega (þó að lítils væri
neytt af fjarskyldum fæðuteg-
undum), þegar þær eru notað-
ar með liýði og kími og mal-
að livað eftir að neytt er.
Til eru skýrslur frá Þjóða-
bandalaginu, sem sýna neyzlu
mjólkur og mjólkurafur&a með
mörgum þjóðum fyrir styrjöld-
ina. Kemur þar fram, að Japan
er einna lægst. Rúmenía er 20
sinnum liærri, Pólland 50 sinn-
um, Bandaríkin, Belgía og
Þýzkaland 80 sinnum og Finn-
land 144 sinnum hærri. Er bið
síðasttalda mjög eftirtektarvert,
þegar þess er gætt, hvað Finn-
land skarar fram úr í íþróttum
og almennri hreysti.
Af keti notar meðaltals Ind-
verji tæpt kíló á ári, Italinn 35
kg., Svíinn 80, Bandaríkjamað-
urinn og Bretinn 135 kg. og Ný-
Sjálendingurinn 236. Vér Is-
lendingar erum sjálfsagt nálægt
200 kg.
Egyptar og Rússar neyta um
40 eggja á ári til jafnaðar, Hol-
lendingar um 100, Bandaríkja-
menn liðlega 200, Kanadainenn
300 og írar 400!
Rússar fluttu eiginlega enga
banana iim, Frakkar um 5 kg.
á mann, árlega, Bretar iy2 kg,
Bandaríkjamenn 15 kg.
Af nýju grœnmeti notar
Bandaríkjamaðurinn að meðal-
tali urn 75 kg., en 100 kg. af
aldinum, en Italir um 40 og
90 kg.
Þá liefur yerið reiknaður út
meSal-fœSiskostnaSur í ýmsum
löndum — miðað við enskt
verðlag — og liafa eftir því Jap
anar etið fyrir 22 dollara að
meðaltali — líklega á mánuði
— Rússar fyrir 23 dollara, en
Argentínumenn fyrir 88 doll-
ara — og eru þeir hæstir (sbr.
það er áður var sagt um þá í
grein þessari). Indland og eink-
um Kína er þó nokkuð fyrir
neðan Japan í fæðiskostnaði.
Bandaríkin, sem flestir liefðu
sagt að eyddu mest í mat, eru
liér „ekki nema“ með 64 doll-
ara. Ástralía er álíka, en Frakk-
land og Sviss litlu lægri. Norð-
urlönd, Bretland og Þýzkaland
eru kringum 50 dollara, og telj-
ast ekki nægilega vel alin. Lík-
lega er það þó einhver misskiln
ingur um Norðurlöndin, eink-
um Svíþjóð og Danmörk. Nýja
Sjáland er með 81 dollar, Uru-
guay með 77 og Kanada 76.
Það sem hleypir fæðiskostnaði
allra binna síðastnefndu landa,
svo og Argentínu, svo mjög
upp, er sérstaklega mikil neyzla
kets og injólkur(afurða').
Bandaríkin og jafnvel Frakk-
land liafa í rauninni betra mat-
aræði en sum þessara landa.
Eftir skýrsbnn að dæma sýn-
ist Rússland standa Japan og
Indlandi að baki í þessu tilliti.
Það er tekið fram, að lierir
Rússa og Japana liafi sæmilegt
viðurværi.
★
Þá er fróðlegt, í þessu sam-
bandi, að atliuga heilsufars-
töflu, er sett liefur verið upp
eftir fyrirliggjandi heimildum
(líklega um meðalaldur aðal-
lega). Misjafnt lieilsufar á vit-
anlega mikinn þátt í fram-
leiðslu- og tekjumismun þjóð-
anna. Munar ekki að eins um
þá daga, er falla úr verki, lield-
ur einnig um þá, er unnið er
af minna fjöri. Og manni, sem
er miður sín af lasleika, dettur
færra í liug og vantar fram-
kvæmdasemi á móti hinum,
sem er við góða lieilsu. I töfl-
unni er miðað við Nýja Sjá-
land, sem stendur sig bezt.
1. Nýja Sjáland 100 *
2. Holland 98
3. Ástralía 98
4. Noregur 97
5. Svíþjóð 96
6. Sviss 93
7. Bandaríkin (hvítir) 93

8. Danmörk 92'
9. England 92
10. SuðurAfríka (liv. menn) 91
11. Þýzlíaland 91
12. Kanada 90
13. Irland 87
14. Belgía 87
15. Frakkland 87
16. Skotland 86
17. Lettland 86
18. Finnland 86
19. Eistland 83
20. Austurríki 83
21. Italía 81
22. Tékkó-Slóvakía 77
23. Grikkland 75
24. Ungverjaland 70
25. Sovét-Rússland (70)?
26. Japan 69
27. Pólland 69
28. Búlgaría 68
29. Egyptaland 52
30. Indland 45
Sé Quebeck-fylki í Kanada
sleppt, nær það land svo að
segja hvítum mönnuni í Banda-
ríkjunum, en séu svertingjar
taldir með í Bandaríkjunum,
verða þau álíka og allt Kanada
að meðaltali.
★
Þegar framangreindar atliug-
anir á framleiðslu, tekjum, við-
urværi og lieilsufari eru bom-
ar saman, sést, að í stórum
dráttum er samræmi á milli
þessara þátta þjóðlífsins, þó að
sitthvað fari á misvíxl í ein-
stökum atriðum. T. d. er Nýja
Sjáland hæst bæði í landbún-
aðarframleiðslu og meðalaldri
og jafnframt með læg6t dánar-
lilutfall og minnstan ungbama-
dauða. Ennfremur næstbæst í
fæðiskostnaði og þriðja í meðal
tekjum.
Atbuganir og bollaleggingar
sem framangreindar, ættu að
geta örfað athygli vor Islend-
inga á þýðingu þess, að land-
búnáðurinn sé rekimi á þann
liátt, sem bezt svarar kostnaði,
að liann og skilyrðin, er land
vort leggur lionum til, sé gegn-
skoðað vísindalega og eftir sam
felldri áætlun viturra og víð-
sýnna manna og ennfremur að
baldið sé með auknum krafti
og vaxandi víðsýni á þeirri
rannsóknarbraut, sem gerð var
að umræðuefni í tveimur síð-
ustu blöðum Ingólfs, í greininni
„Islenzkar lieilbrigðismálabæk-
Til lesendanna
Þeir, sem fá INGÓLF send-
an, án þess að liafa gerzt áskrif-
endur, geta rólegir tekið við
blaðinu fram eftir sumri án
ótta við að að baka sér neina
ábyrgð. INGÓLFUR leggur á-
lierzlu á að kynna sig og Þjóð-
veldisstefnuna sein flestum.
Undir liaustið verður mönnum
gert sérstaklega viðvart, þegar
þeir þurfa að segja til þess,
livort þeir vilji fá blaðið áfram
— og þá auðvitað greiða fyrir
það. Hins vegar tekur ING-
ÓLFUR auðvitað með gleði á
móti áskriftum og áskriftar-
gjöldum nú þegar, og lionum
er óinetanlegur stuðningur að
slíku.
niiiiiniiHiiiiiiHiiiirc
ÚTBREIÐIÐ ÞJÓÐ-
VELDISSTEFNUNÁ
llllllll®llllllllllll®llllllllllll®ll