Ingólfur - 26.02.1945, Blaðsíða 4

4
INGÓLFUR
RITFREGNIR:
JAN VALTIN: tÍR ÁLÖGUM.
Þá er seinna bindi þessarar
bráðfrægu bókar nýlega komið
út á íslenzku — í þýðingu Em-
ils beitins Thoroddsen. Bók
þessi er með afbrigðum litrík
og sannfærandi frásögn um
hina ótrúlegustu hluti í fari
einræðisstefna vorra daga. Og
það þarf enginn að láta sér
detta í bug að efa sannindi
þeirrar frásögu út frá þeirri
forsendu, að hún sé of liræði-
leg, — segi frá meiri ófyrir-
leitni en til sé raunverulega á
vegum stjórnmálabreyfinga.
Hyldjúp mannfyrirlitning ein-
ræðisstefnanna hefur í núver-
andi styrjöld víðsvegar um lönd
borið sér vitni í „stóriðju“-
morðum og því um líku, er fer
óralangar leiðir út fyrir tak-
mörk mannlegs ímyndunarafls
— sbr. t. d. aflífunarstöðina
Maidenek í Póllandi, er Rúss-
ar sýndu nýlega blaðamönnum
allra landa og töldu, að gögn
væru fyrir, að hefði verið líf-
látsstaður 1200000 manna. Jan
Valtín fer þó tæpast lengra en
alveg að takmörkum ímyndun-
araflsins!
ALFRÆÐABÓKIN.
Það vaktj að vonum mikla
athygli, þegar boðað var til út-
gáfu íslenzkrar alfræðabókar
með Árna Friðriksson, magist-
er, sem aðalritstjóra en með-
bjálp fjölda nafngreindra ís-
lenzkra menntamanna — bók-
ar, er að stærð svaraði til mynd
arlegs verks á sama sviði með
öðrum þjóðum og væri tiltölu-
lega ódýrari en íslenzkar bæk-
ur hafa gerst nú um hríð. Hef-
ur lengi verið mjög tilfinnan-
legur skortur slíkrar bókar fyr-
ir íslenzkan almenning og er
það verulegt tilhlökkunarefni
að eiga nú von vandaðrar og til
tölulega ódýrrar úrlausnar þess
arar brýnu þarfar á næstu ár-
um. Þarf ekki að efa, að hinum
mikilhæfa og gagnmenntaða að
alritstjóra og fræðimönnum
þeim, er lofast hafa til að
skrifa verkið með honum, sé
að fullu Ijós hin menningar-
sögulega ábyrgð, er segja má,
að þeir taki á sig með því að
bjóða þjóðinni að leggja lienni
til slíkan grip, sem hér á að
vera vís. R.
----o---
INGÓLFUR
hefur komið út strjálla 'en
ætlað var, og veldur því sama
annríkið i prentsmiðjunni, sem
nú allstaðar gerir vart við sig.
Kemur það einna harðast nið-
ur á blöðum og tímaritum, sem
ekki eiga prentsmiðjur sínar
sjálf. Jafnvel opinberar skýrsl-
ur og rit bíða prentunar. —
Ingólfur verður af þessári
ástæðu að koma út einfaldur
nú, og verður því ýmislegt efni
*að bíða.
@ltHltllll!l[±Iltllilllllll@lll[|IIIII
ÚTBREIÐIÐ ÞJÓÐ-
YELDISSTEFNUNA
IHillltltílHtttlHtnttí
INDIGO
inn, án þess að líta við. í anddyrinu sá hún Angelique,
sem virtist bíða þar. Angelique kom til móts við Judith.
„Frú Judith“, hóf hún máls.
Juditli saup hveljur. „Far þú til herbergis þíns, þang-
að til á þig verður kallað“.
Angelique fór hljóðlega.
Judith gekk til herbergis drengjanna, Davids og Krist-
ófers. Það var rtét svo, að hún gat greint þá í myrkrinu.
David lá á hliðinni með liandleggina framrétta en Krist-
ófer eins og spurningarmerki. Juditli lokaði dyrunum
og fór að færa sig úr fötunum. Hún lét þau liggja á
og skreið upp í rúmið. IJún tók litlu drengina sinn við
hvora lilið. Þeir voru svo heitir og slappir. Hár Davids
var eins og silki viðkomu. Hún fór að hugsa
um hve vænt sér þætti um þá og hvort þeir myndu
eiga eftir að valda sér slíkri sorg sem faðir þeirra.
Hún lagði aftur augun, en henni varð ekki svefnsamt.
Hún sneri sér og bylti og þrýsti andlitinu niður í svæf-
ilinn. Sljóleikinn hvarf og reiðin sauð í henni. Hún
hafði óstjórnlega löngun til að láta þau Philip og Ange-
lique kveljast eins og hún kvaldist. Angelique — —
liún liafði verið henni of góð til að sæta slíkri svívirð-
ing! Juditli fór að hugsa um allt það, sem hún hefði
getað gert Angelique, hún hefði getað refsað henni með
tuttugu vandarhöggum fyrir að svíða á henni hárið —
-----dæmi voru til slíks. Nú langaði hana til þess.
En nú var það ekki liægt. Pliilip myndi ekki láta það
viðgangast — — hann myndi vernda Angelique fyrir
henni, af því að hún var ástmey hans.
Hana langaði til að gráta. Hana sveið í augun.
Það var komið undir dögun, þegar hún loks sofnaði.
En börnin vöknuðu með ærslum og gauragangi við sól-
arupprás. Þeir urðu ekki lítið hissa við að finna hana
þar inni og héldu, að eitthvað mikið stæði til. David
klæddist einu pilsinu af gólfinu, stikaði berfættur fram
og aftur um herbergið og dró pilsið á eftir sér. Mammy
var einnig undrandi eða lét sem hún væri það. Judith
TVÆRSTÓRFREGNIR
sagði, að hún skyldi biðja Christine að færa sér kaffið’
þangað.
Hún var úrvinda en gat ekki sofið fyrir hávaðanum
í börnunum. Hún sagði Christine að færa sér þangað
hrein föt og heitt vatn. Hún lilýddi hálfsmeyk og vand-
ræðaleg. Hún kvað Philip hafa farið snemma út á akra.
Og þar sem liún hafði ekki orðið Angelique vör, gerði
hún ráð fyrir, að hún héldi kyrru fyrir í herbergi sínu.
David fékk tilsögnina í lestri og skrift, en hún gekk ekki
sem bezt, því að hann var óþolinmóður og liún óham-
ingjusamari en svo, að hún gæti hirt um kennsluna. Síð-
an fór liann út að leika sér og Judith sagði Christine
að flytja dót hennar inn í herbergi það, sem Dolores hafði
haft. Judith liorfði út um gluggann yfir engi, akra og
skóg kalin á hjarta. Cliristine færði henn.i matinn, en
hún snerti liann varla. Því nær allan daginn gekk húu
um gólf eirðarlaus. Það var svo hljótt í húsinu að ætla
liefði mátt, að einhver væri dáinn þar. Enginn kom inn
til liennar. Út um gluggann sá hún börnin leika sér og
hjúin tala saman í hálfum hljóðum, þar sme þau liitt-
ust. Undir kvöldið kom Philip lxeim, og Josh tók hest-
inn. Hún huldi andlitið í höndum sér og skalf eins og
strá í vindi, því að grátið gat hún ekki. Að lokum kall-
aði hún á Christine og lét liana hjálpa sér í rúmið.
Og seint um síðir mundi hún eftir því, að hún hafði
ekki einu sinni boðið börnunum góða nótt.
Þegar hún vaknaði, var sólin komin upp. I þessu
herbergi var engin bjalla, svo að hún varð að fara fram
að dyrum til að kalla á Christine og biðja hana um
kaffi. Hún fór ekki í föt, því að hún hafði ekkert fyrir
stafni. Hún smeygði sér í slopp og fór að ganga um
gólf á ný. Herbergið var andstyggilegt, ljósrautt á liL
og rúmið hart og dökklitt. Það var ferhyryit eins og
fangaklefi, og á gólfinu var engispretta, sem starði á liana.
Hún varð að minna stúlkurnar á að láta arsenik í skál-
arnar undir rúmfötunum til að verjast sumarárásum
mauranna. Karlmennirnir máttu til að koma inn með
mosa til að endurnýja rúmdýnurnar — þessi var að
verða hnyklótt. Ó, en hvaða máli skipti það svo sem?
Henni stóð á sama um, hvað gerðist á þessu heimili. I
öðru herbergi sat Angelique með barn Philiþs undir
hjarta — en hvað sem öðru leið, þurfti hún ekki að sjá
berast Ingólfi um leið og hann
er að fara í pressuna.
Fyrst er sorgarfregnin um að
„Dettifossi“ liafi verið sökkt og
að saknað sé 3 farþega og 12
skipsmanna. — Þrjátíu mönn-
um bafði verið bjargað. —
Munu dagblöðin hafa flutt all-
ar nánari fregnir af þessu
hörmulega slysi, þegar Ingólfur
berst lesendum sínum.
Hitt má og kalla stórfrétt
fyrir oss íslendinga, þótt aðrar
þjóðir geri ekki annað en að
brosa að lienni: — að oss er
gefinn kostur á að taka þátt í
alþ jóðaráðstefnunni í San
Franziskó ef vér gerumst opin-
berir stríðsaðilar og segjum
Þjóðvérjum og Japönum stríð
á hendur fyrir 1. marz.
Auðvitað er hér aðeins um
kurteislegt formsatriði að
ræða, senx oss væri eftir öllum
aðstæðum sæmilegast að leiða
hjá oss með þögn.
m 111111111111 i 1111111 i 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
I TiHcynning
§ Frá Nýbyggingarráði
= Umsóknir um innflutning á vélum o. fl.
Áróður
Niðurl. af 2. síðu.
vinsemd til þeirra sem stjórna
útvarpsmálum bér — útvarps-
ráðs og útvarpsstjóra — og tel
að þeiin ætti frekar að vera
kært að fá slíkar ábendingar
frá hlustanda. Þeir meiga vita
að það eru fleiri en ég sem
veita þessu atliygli og þeir
meiga líka vita það, að það ern
margir sem geta látið sér detta
það í liug, að þau tíðindi muni
eiga eftir að gerast í lieimin-
um að til fullkominna átaka
geti komið milli þeirra tveggja
8jónarmiða, sem hinn engilsax-
neski heimur annars vegar
berst fyrir og hinn slafneski
hins vegar, þegar að því kem-
ur að Rússar taka í al-
vöru að útrýma „hrævar-
ehlum þeim, sem kallaðir voru
lýðræði fyrir þessa heimsstyrj-
öld“ eins og einn af fyrirlesur-
um útvarpsins komst að orði í
erindi í útvarpinu 20. febrúar
1945. Og færi svo — væri þá
ekki skynsamlegt að hafa gert
sér þess fulla grein hvaða þýð-
ingu það getur baft fyrir okk-
ar litlu þjóð, ef helztu menn-
ingartæki hennar eru notuð til
þess að afflytja, eða látin van-
rækja, málstað annars aðilans,
en notuð í áróðurs og auglýs-
ingaskyni fyrir liinn — þó með
óbeinum hætti sé.
% er sammála kommúnist-
um um það að til þessa „upp-
gjörs“ hljóti að koma, og ég
vildi „vona“, eins óg þeir, að
það gæti farið fram „í fremur
góðu“, en ekki er það nú samt
alveg víst. Ég er nefnilega ekki
alveg viss um, að sumir af
„hrævareldum þeim, sem kall-
aðir voru lýðræði“, s. s. per-
sónufrelsi, ritfrelsi, málfrelsi,
félagsfrelsi o. s. frv., verði
slökktir „með góðu“, jafnvel þó
það kunni að vera rétt hjá
Hitler, að um stund megi með
nægilega öflugum áróðri „láta
þá sem lifa í helvíti lialda að
þeir séu í himnaríki“.
Nýbyggingarráð óskar eftir því að allir, sem
hafa í liyggju að kaupa eftirgreindar vélar er-
lendis frá, sæki um innflutnings- og gjaldeyr-
isleyfi til Nýbyggingarráðs fyrir marslok:
Vélar í hverskonar skip og báta.
Vélar til landbúnaðar og landbúnaðar-
framleiðsl u.
Vélar til bygginga og mannvirkisgerðar.
Túrbínur.
Vélar til hvers konar iðnaðar og fram-
leiðslu.
Rafmagnsmótorar og vinnuvélar.
= Tekið skal fram, ef óskað er aðstoðar Ný-
= byggingarráðs við útvegun vélanna.
Nýbyggingar'raS vekur athygli á því, að utn-
sóknir um innjlutnings- og gjaldeyrisleyfi fyr-
= ir fiskiskipum, sbr. fyrri auglýsingu ráósins,
þurfa að berast Nýbyggingarráói fyrir marslok.
| NÝBYGGINGARRÁÐ.
Illlllllllllllllllllllltllllltlilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
1)
2)
3)
4)
5)
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMllllllllillllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllll