Eining - 01.06.1956, Blaðsíða 9

EINING
9
Samþykkftir U M F í
um bindindi
Á landsmóti Ungmennafélags Is-
lands 1955 var lögð sérstök áherzla á
skrá í sex liðum um bindindisfræðslu og
bindindisstarf.
Þakklætisvert má bað teljast, að á
flestum eða öllum þingum góðra manna
í landinu eru nú samþykktar árlega ein-
hverjar slíkar tillögur, en meira má þó
ef duga skal. Við Góðtemplarar þekkj-
um það manna bezt, hve auðvelt það
er að semja og samþykkja slíkar tillög-
ur, en að því búnu er verkið sjálft ævin-
lega eftir. Ungmennafélag íslands hefði
átt að halda fast við sína upprunalegu
stefnu, að krefjast algers bindindis af
öllum félögum sínum. Það er það eina,
sem að fullu gagni mætti koma frá
slíkra samtaka hálfu.
Upphafsorð síðustu þingsályktunar
sambandsins eru þessi:
„Þingið lítur svo á, að áfengisbölinu
verði aldrei útrýmt með öðru en al-
mennri bindindissemi, og telur því, að
eitt veglegasta og mikilvægasta hlut-
verk ungmennafélaga sé að berjast fyr-
ir þjóðarbindindi“.
Þetta er fallega mælt, og fer svo þar
á eftir upptalning á ýmsu varðandi bind-
indisfræðslu og áfengisvarnir. — En
hvernig vilja menn koma til Ieiðar full-
komnu þjóðarbindindi? Með allri þess-
ari fræðslu, sem öll blessuð þingin
tala um ár eftir ár? Á hverju byggja
menn vonir sínar um, að slík fræðsla
dugi? Eru líkur til þess, að hún verði
árangursríkari en undanfarna áratugi?
Hvað um alla bindindisfræðslu Svía og
allan drykkjuskapinn þar, og svo mætti
lengi telja upp önnur lönd. Engir menn
hafa betri þekkingu á skaðsemi áfengis
en t. d. læknarnir. Þó sanna skýrslur,
að tíu sinnum fleiri læknar og kjúkrun-
arkonur falli fyrir eiturlyfjanotkun og
áfengi en almenningur. Hvers vegna?
Eingöngu vegna þess, að þessar stéttir
manna eiga greiðari aðgang að þessum
skaðlegu lyfjum og áfenginu en flestir
aðrir. Gegn þessu virðist fræðslan vera
mjög vanmáttug. Hana ber þó auðvitað
ekki að vanþakka, en bezt er að sætta
sig ekki áratug eftir áratug við eitt-
hvert fálm, en gera sér heldur ljósan
sjálfan raunveruleikann. Og hann er
sár að áfengisbölinu verður ekki út-
rýmt nema hver einasti maður, sem
vinna vill gegn áfengisböli, sé sjálfur
alger bindindismaður og fylli svo flokk
þeirra manna, sem krefjast löggjafar,
er bannar alla áfengissölu og áfengis-
framleiðslu. Öll mannkynssagan sýnir
og sannar, að allt velmeinandi tal um
fræðslu gegn einu og öðru skaðlegu,
nær skammt til að sigra ágirnd og
gróðafíkn þeirra, sem verzla með á-
fengið og eiturlyf, og alla auglýsinga-
starfsemi þeirra, er jafnan ber mjög
góðan árangur. Einnig nær öll þessi
blessaði áferðarfallega fræðsla enn
harla skammt til þess að hafa fullan
hemil á hinum óæðri kenndum manna,
er hneigjast til skaðnautna. Þess vegna
hafa flestar þjóðir tekið það ráð að
banna sölu hinna skaðvænustu eitur-
lyfja, en því þá ekki að banna einnig
áfenga drykki, því að almennara tjón
vinna þeir en nokkuð annað?
Gifftingaraldur
Fyrir mörgum árum birli Vísir eftirfar-
andi grein. Talið er nú, að yfirleitt gefizt
þau hjónabónd vel, sem stofnað er til á
unga aldri, en ekki er það í samræmi við
skoðanir Vesturheimsmannsins, er greinin
segir frá. Þar stendur skráð:
Um margt er skýrslum safnað. Hag-
fræðingur einn (Vesturheimsmaður)
hefir tekið sér fyrir hendur að rannsaka,
hvort ýmsir mestu menn sögunnar séu
einkum fæddir af ungum foreldrum eða
rosknum eða hvorttveggja.
Hann hefur leitað upplýsinga um for-
eldra 1028 mikilla manna. Og hann
hefur komizt að þeirri niðurstöðu, að
heppilegast sé fyrir afkvæmið,, að for-
eldrarnir séu sem elztir, því að börnin
verði þá oftast nær færari um að ,,kom-
ast áfram“ í heiminum. — Alexander
mikli, Napóleon mikli, Friðrik mikli og
Roosevelt forseti fæddust allir eftir að
foreldrar þeirra urðu þrítugir að aldri.
— Nú kunna einhverjir að segja, að
sumir þessara manna hafi verið í her-
skáara Iagi og óþarflega umsvifamiklir,
og því sé ekki æskilegt, að margir verði
Listamannastyrkir
Einu sinni á ári hverju birta blöðin all-
langan lista um styrki og listamenn, og
hina svokölluðu listamenn. Eisti þessi er
jafnan dágott aðhlátursefni og munu marg-
ir spyrja sjálfan sig, fyrir hvað sumir þess-
ara manna séu verðlaunaðir, öðru fólki
fremur. Hver er list þeirra, og hver eru
afrekin? Er hinum sönnu listamönnum
lítil sæmd að samfylkingunni.
Þótt menn geri sér til dundurs, jafnvel
ekki veglegra verk en það, að setja saman
í bundnu eða óbundnu máli einhverjar
lofgerðarromsur um stórglæpamenn og
morðingja eða rubba upp einhverju sögu-
dóti, sem hvorki er sniild né mannbætandi,
þá eru þeir verðlaunaðir, og þótt verk
þeirra orki því einu að æsa til léttúðar,
óknytta og spillingar, þá eru þeir verð-
launaðir. Hvílík rausn!
þeim líkir. — En Vesturheimsmaður
þessi nefnir líka ýmsa listamenn og
höfðingja í andans ríki. Bach, Beethov-
en, Mendelsohn, Goethe, Sheakespe-
are, Rafael og Rembrant fæddust allir
eftir að foreldrar þeirra urðu fertugir
að aldri. Og ekki er síðri hópur speki-
manna og stjórnvitringa, er fæðst hafa
af foreldrum, er komnir voru hátt á
fimmtugsaldur. Þeir eru meðal annarra,
þessir: Confusius, Cromwell, Bismark,
Gladstone, Franklin og Bacon. —
Á hinn bóginn þykist hagfræðingur-
inn hafa orðið þess vísari, að 90 af
hverju hundraði glæpamanna séu fædd-
ir af ungum foreldrum. Heldur hann
því fram, að börn ungra foreldra erfi
að jafnaði fremur hina lakari eiginleika
foreldranna. Sömuleiðis heldur hann
því fram, að konur þær, sem eignast
mörg börn, megi vænta þess öðrum
fremur að komast til hárrar elli. — En
hætt er við að slíkt geti brugðist til
beggja vona. — Enda munu þessar
skýrslur mannsins fremur vera til gam-
ans gerðar, en að ætlast sé til, að fólk
treysti þeim sem óbrigðulum sannleika.
Þessi grúskari hefði sennilega bætt
Grími Thomsen við lista höfðingjanna
í ríki andans, ef honum hefði verið
kunnugt um Grím.
Frá kaupendunum
■Sóðar fréttir fita beinin“, segir hinn
spaki höfundur orðskviðanna, „giver marv
i benene“, svo er þetta orðað í danskri og
norskri þýðingu.
Einingu berast ofl sérlega góð og upp-
örfandi bréf. Ef til vill á ekki við að hafa
orð á slíku, en slík bréf eru vissulega orku-
gjafi þeim, sem fær þau. Fjarri er það rit-
stjóra blaðsins að miklast af hans þætti
við blaðið. Honum er það vel ljóst, að blaðið
þyrfti að vera alla vega veglegra, eigi að
síður eru uppörvunarorðin þökkuð lijart-
anlega.
Ungur embættismaður kemst að orði í
bréfi sínu á þessa leið:
„Að lokum þakka ég þér svo fyrir Ein-
ingu, sem er eitt fegurst skrifaða blað, sem
í dag er gefið út á íslandi, og vil ég bæta
við: eitt þarfasta og nauðsynlegasta blaðið.
Það er ómetanleg brjóstvörn bindindis-
málsins á íslandi og ekki aðeins þess eins,
heldur'einnig kristinnar trúar og siðgæðis
yfirleitt. Fyrir starf þitl við blaðið átt þú
sannarlega skilið rniklar þakkir og meira
bergmál og, e. t. v., meiri uppörfun frá
þeim, sem kunna þó að meta það, en vill
gleymast að geta þess“.
Eining vildi gjarnan eiga þenna vitnis-
burð skilið, en hvað sem því líður, er góð-
vild kaupendanna bálft líf blaðsins.
Skólastjóri einn skrifar: „Það eru of
fáir, sem berjast á móti efnishyggjunni,
en fyrir guðstrú og sannri menningu“.