Neisti - 25.03.1936, Blaðsíða 2

2
NEISTI
mér sammála um það, að hún sé
ekki til trambúðar. Reynslan er
fengin, og hún hefir orðið þjóð-
inni dýrkeypt.
Samvinnuútgerð er stefna Fram-
sóknarflokksins. Með þeirri stefnu
er útgerðaráhættunni skellt yfir á
bak fátækra sjómanna og verka-
manna, sem ísamvinnufélagsskapn-
um yrðu. Ef tap yrði. væri því
skellt yfir á þá, sem eru hinir raun-
verulegu skaparar verðmætanna.
Peir gengju frá með tvær hendur
tómar og máske meir en það, þeir
eiga eftir stefnu Framsóknarflokks
ins að fórna sér og sínum fyrir hag
allra annarra þegna þjóðfélagsins.
Framsóknarflokkurinn hefir al<lrei
verið flokkur sjómanna, eða verka®
manna við sjávarsíðuna.
Sú stefna, sem Alþýðuflokkurinn
fylgir í þessu máli er sú: Að stór-
útgerðina eigi að reka af bæ eða
ríki, eða báðum aðilum í samein-
ingu. Aukin lífvænleg framleiðsla
er aukin atvinna, það er hagur allr-
ar þjóðarinnar og ef reikningslegt
tap verður á útgerðinni, á öll þjóð-
in í sapaeiningu að bera það, en
ekki eingöngu sárafáir menn, sem
allt leggjá í sölurnar til þess að ná
í lífsviðurværi handa þjóð sinni.
Eins og að framan segir, er á-
stand togaraf lotans þannig, að
skjótrar úrlausnar er full þörf. Pó
að keyptir yrðu á þessu ári 3 tog-
arar, þarf samt að kaupa 2 — 3
nýja togara á hverju ári í 10 ár
til þess að viðhalda flotanum.
Til þess að menn geti séð þær
tillögur, sem Alþýðuflokkurin kem-
ur með til viðreisnar og bjargar
þessum aðalatvinnuvegi okkar, þyk-
ir mér rétt að birta hér togara-
frumvarpið, sem flutt er af þing-
mönnum Alþýðuflokksins í Neðri
deild Alþingis.
1. gr.
Ríkisstjórnin efnir ti) félagsmynd-
unar til útgerðar fyrir ríkið og
kaupstaði á þann hátt, sem mælt
er fyrir um í lögum þessum.
2. gr.
Ríkissjóður leggur fraxn 200000
kr. árið 1936 og síðan árlega sömu
upphæð í 4 ár, gegn 100000 króna
árlegn framlagi frá kaupstöðum, og
skal fé þetta vera stofnsjóður fél3gs
þess, er rekur togaraútgerð fyrir
ríkið og hlutaðéigandi kaupstaði.
■ 3. gr.
Heimilt er ríkisstjórninni að taka
á sig .ábyrgð að lánsfé til félagsins
og má upphæðin, sem ábyrgðin
nær til, aukast um 700000 kr. ár-
lega þau 5 ár, sem framlag er greitt.
Skilyröi fyrir ábyrgðinni er, að
kaupstaðir þeir, sem fé leggja fram
til fyrirtækisins, ábyrgist lántökur
ásamt ríkisstjórninni að jöfnum hlut-
föllum við framlög sín.
4. gr.
Skuldbindingar og ábyrgð ríkis
og bæja, sem að fyrirtækiny standa, r
viðíkjandi rekstri þess, takmarkast
við framlag þeirra á hverjum tíma,
sarnkv. lögum þessum og af ábyrgð
þeirri, sem rætt er um í 3. gr.
5. gr.
Stjórn félagsins skipa 5 menn.
Ríkisstjórnin skipar 3 stjórnendur
til 5 ára. Eigi einn kaupstaður svo
mikla hlutdeild í félaginu, að nemi
2|s eða meiru af framlagi allra
kaupstaða, sem þátt taka í félagin'u,
skal þeim kaupstað heimiit að til-
nefna einn mann í stjórnina, og
tilnefna þá aðrir kaupstaðir í sam-
einingu einn mann. Við þá kosn-
ingu hefir hver kaupstaður atkvæði
við framlagsupphæð sína. Hafi eng-
inn kaupstaður lagt fram upphæð
sem nemur 2js hlutum framlags
kaupstaðanna, tilnefna þeir allir í
sameininnu tvo menn, og hefir við
þá kosningu hver kaupstaður at-
kvæði í hlutfalli við framlagsupp'
hæð sína. Hafi tveir kaupstaðir lagt
fram fé, er nemi 2)5 hlutum fram-
lags kaupstaðanna hvor, tilnefna
þeir hvor sinn rnann í stjórnina.
Stjórn félagsins hefir með hönd-
um yfirumsjón alla með starfrækslu
félagsins á þann hátt, er tíðlcast í
hlutafélögum. Skal hún gefa. ríkis-
stjórn og hluthðeigandi bæjarstjórn-
um árlega ýtarlega skýrslu urn hag
og viðgang félagsins og um fram-
tíðaráætlanir því til eflingar.
Stjórnin velur sér framkvæmdar-
stjóra og setur honum erindisbréf.
Laun framkvæmdarstjóra greiðast
úr félagssjóði.
6. gr.
Félagið heldur úti togurum á
fiskveiðum, og má það eigi kaupa
togara, er eldri séu en tveggja ára.
Heimilisfang félagsins skal vera
þar, sem bezt þykir um aðstöðu
til útgerðar, en skylt skal að veita
mönnum frá hverjum kaupstað, er
þátt tekur í fyrirtækinu, skiprúm
fyrir háseta að jöfnum hlutföllum
við framlög hlutaðeigandi kaup-
staða til fyrirtækisins. Skylt skal
félagiuu að, setja þar afla á land til
verkunar, sem kaupstaðir þeir, er
þátt taka í fyrirtækinu, æskja, að
jöfnum hlutföllum við framlöghiut-
aðeigandi kaupstaða í félaginu.
7. gr.
Arður af framlögum í stofnsjóð
félagsins greiðist ekki 5 fyrstu árin,
sem félagið starfar, og eigi fyrr en
félagið hefir eignazt 10 togara
skuldlaust, en eftir þann tíma má
greiða arð af stofnfé eftir þeim regl-
um, er félagsstjórnin sjált' setur í
lögum sínum, sem staðfest eru af
atvinnumálaráðherra.
8. gr.
Framlög ríkissjóðs og kaupstaða
í stofnsjóð félagsins eru eigi aftur-
kræf.
9. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Ef frumvarp þetta næði fram að
ganga, og tillögurnar yrðu fram-
kvæmdar, væri það til stórkostlegra
bóta, og ætti með því að verða
bætt að miklum mun úr aðkallandi
atvinnuþörf margra kaupstaða.
Petta mál snertir ekki síður þá,
sem í Siglufirði búa, heldur en
íbúa annarra kaupstaða.
Ef að karfavinnslan kemst hérá,
er þar verkefni fyrir togara við
veiðarnar og væri þá gott. efSiglu-
fjarðarkaupstaður ætti ítök í togara-
útgerðinni, sem svaraði einum eða
tveimur togurum. Pað út af fyrir
sig mundi bjarga fjárhagslegri af-
komu 30—60 heimila hér í bænum.
Siglfirðingar! Togaramálið er
ykkar raál ekki siður en annarra
landsmanna. Fylgist því vel með
hvaða afgreiðslu það fær á Alþingi.
Fjárhagsleg afkoma margra kaup-
staða og sjálfstæði þjógarinnar er i
voða ef frumvarpið verður ekki
samþykkt.
Jón Sigurðsson.