Neisti - 19.10.1949, Page 2

2
N E I S T I
—NEISTI —
VIKUBJjAÐ
Útgefandi: AlþýðufLfél. Sigluf j.
Ábyrgðarmaður:
ÓLAFUR H. GUÐMUNDSSON
Áskriftagjald kr. 20,00 árg. —
Gjalddagi blaðsins er 1. júl'i
Afgr. bl. er í Aðalgötu 22
Fjárfesting, atvinna
og neyzluvörur
Þegar nýsköpunarstjórnin svo-
nefnda var mynduð 1944, gerði
Alþýðuflokkurinn það meðal ann-
ars að ófráv'íkjanlegu skilyrði fyr-
ir þátttöku í ríkisstjórn, að . á-
kveðnum hluta þeirra erlendu inn-
eigna, sem þjóðinni hafði áskotn-
azt á styrjaldarárunum, yrði var-
ið til uppbyggingar atvinnu- og
framleiðslutækja. Það var krafa
Alþýðuflokksins, að 300 milljónir
króna yrðu þá þegar lagðar til
hliðar og mætti á engau hátt verja
þeim til annarra þarfa. Það er nú
viðurkennd staðreynd, að ef þessu
skilyrði Alþýðuflokksins hefði
ekki verið fullnægt, þá hefði þessu
fé verið varið til annars. Það er
einnig viðurkennd staðreynd, að
kommúnistar settu engin skilyrði
fyrir þátttöku sinni í ríkisstjórn,
og að þeir þessvegna hefðu engu
getað ráðið um það, hvernig inn-
eignum landsmanna erlendis hefði
verið ráðstafað. Gft og einatt var
hörð ásókn að verja þessum fjár-
munum til annarra hluta, en til
eflingar og uppbyggingar atvinnu-
lífsins. En þetta skilyrði var til
staðar og fram hjá því var ekki
unnt að komast. Vegna þessa skil-
yrðis eiga landsmenn nú öflugri
fiskiskipaflota en nokkru sinni
fyrr, betri og stærri kaupskipa-
flota og fleiri og stærri verksmiðj-
ur til þess að hagnýta hráefni
sjávarútvegsins.
Til viðbótar þeim inneignum,
sem þá voru til staðar, hefur á-
kveðinn hluti af þjóðartekjunum
einnig verið notaður til fjárfest-
ingar. Af fróðum mönnum er tal-
ið, að íslendingar muni hafa varið
meiri hluta af þjóðartekjum s'ín-
um til f járfestingar en nokkur önn
ur þjóð.
Það leiðir af sjálfu sér, að það
er ekki nóg að eiga tæki, svo sem
skip, báta, verksmiðjur o. s. frv.
Þessi tæki verður að starfrækja
til framleiðslu útflutningsverð-
mæta. Þessvegna verður ávaUt að
vera víst hlutfal! milli öflunar
nýrra tækja og verksmiðja og
framleiðslunnar. Það verður- að
gæta þess, að nægilegt vinnuafl sé
Brottrekstur Gunnars Vagnssonar
er ólöglegur, tilefnislaus og for- 1
dæmdur at öilum almenningi
Ræða Gunnars Vagnssonar á borgarafundinum.
Eg mun hér leitast við að gefa
yður, áheyrendur góðir, rétta skýr
ingu á atburðunum, eins og þeir
koma mér fyrir sjónir, í réttri
röð, reyna að geta mér til um or-
sakir þeirra, þar sem orsakimar
liggja ekki í augum uppi og skýra
frá mikilsvarðandi atriðum í eam-
bandi við þetta mál, sem ekki hafa
áður komið fram, allt til þess að
þið getið sem bezt sjálfir fellt ykk-
ar dóm.
Eg vil þá byrja á því, sem ég
tel upphaf máls þessa, en það er,
að ég bafði, þegar komið var ná-
lægt s'íðustu mánaðamótum, lengi
haft i hyggju að taka mér svo
sem 10—14 daga sumarfrí. Sum-
arið byrjaði seint hér á Siglufirði,
athafnatíminn er stuttur og fram-
an af sumri gafst mér ekkert tóm.
I júlímánuði hófust hér yfirgrips-
fyrir hendi til lífrænnar starfsemi
og framleiðslu, og að ekki sé með
óhófslegri fjárfestingu dregið
vinnuafl frá hagnýtum fram-
leiðslustörfum. Þá verður einnig
að sjálfsögðu að hafa réttlátt
hlutfall milli þess fjár, sem varið
er til fjárfe^tingar og þess fjár,
sem varið er til kaupa á almenn-
um neyzluvörum. Ef að of miklu
fé er varið til fjárfestingar, þá
hlýtur það að bitna á innflutningi
neyzluvara. Það skapar vöruþurrð,
óhóflega eftárspurn og allskonar
spákaupmennsku og brask. Þetta
hefur gerzt hér á landi. Óstandið
í verzlunarmálunum stafar að
verulegu leyti af þv'í, að o'f lítið
hefur verið flutt inn af neyzlu-
vörum. Ef ekki er fé fyrir hendi
til hvorttveggja, að fullnægja
neyzluvöruþörfinni og fjárfesting-
arþörfinni, þarf að skapa hæfilegt
hlutfall þar á milli. Það er heldur
ekki rétt, að fjárfesting eigi að
fara fram fyrir erlent lánsfé, því
að með því er komandi kynslóðum
bundnir baggar, sem geta skapað
þeim lítt yfirst'íganlega örðug-
leika.
Þeir sem mæla á móti því, að
nú í bili vérði dregið nokkuð úr
fjárfestingu, færa þau rök, að við
það skapist atvinnuleysi. Þetta
þarf alls ekki að vera. Alþýðu-
flokkurinn vili að baldið verði
áfram þeirri fjárfestingu, sem
mesta atvinnu veitir, svo sem bygg
ingu húsa og þess háttar. En
mikil málaferli, sem tóku megin-
part mánaðarins, 'i ágúst seint var
haldið hér þing Sambands ís-
lenzkra rafveitna, í byrjun sept.
var bæjarstjórnarfundur, sem
dagblöðin í Siglufirði rétfciiega
töldu þann merkilegasta, sem hér
hefði baldinn verið í langan t'ima,
um og upp úr 20. sept. stóð til að
áðurnefnd málaferli hæfust á ný,
sem og varð, og allt dró þetta í
tímann. Eg var því 'i raun og veru
búinn að gefa upp um það alla
von, að mér myndi gefast nokk-
urt tóm til sumarleyfisferðar, og
það. hefði svo sem verið bættur
skaðinn þótt ekki hefði getað af
henni orðið. En mánudaginn 26.
sept. kemur tækifærið upp í hend-
urnar á mér. Þá kemur Páll Ein-
arsson fyrrv. rafveitustjóri hing-
að í bæinn snöggva ferð, og býðst
hann telur, að þegar sé sæmilega
séð fyrir flestum vélum og skip-
um, en til þeirra kauþa hefur ver-
ið varið hundruðum miiljóna und-
anfarin ár. Þessi fjárfesting hefur
ekki skapað atvinnu, aðra en þá,
sem þessi tæki veita, og hún verð-
ur vitanlega áfram fyrir hendi.
Þessvegna, er auðvelt að draga úr
fjárfestingu án þess að atvinna
mimiki.
Það þarf að auka innflutning
neyzluvara. Þetta er viðurkennt
af öllum og ekki s'ízt af húsmæðr-
um, sem gleggst vita hvar skór-
inn kreppir að. Margskonar ó-
fremdarástand mtmdi hverfa með
öllu, ef vörur væru fyrir hendi til
þess að mæta eftirspuminni. Þá
myndu einnig hverfa hin hvim- |
leiðu höft og skammtanir, sem
sigla jafnan í kjölfar þess vand-
ræðaástands, sem vöruskortur
veldur.
Það er þess vegna enginn vafi
á því, að þessar tillögur Alþýðu-
flokksins em skynsamlegar og
sjálfsagðar. Ef þeim verður fylgt,
mun margt, sem nú fer aflaga í
þessum málum, breytast til batn-
aðar.
Þessvegna eiga allir, sem vilja
rýmka um imrflutning neyzluvara
og bæta úr þeim ágöllum, sem eru
á framkvæmd verzlunarmálanna í
dag, að fylkja sér um frambjóð-
endur Alþýðuflokksins.
x Erlendur Þorsteinsson
hann til að lofa okkur hjónunum
að verða sér samferða suður, en
þangað ætlaði hann upp úr há-
degi á iþriðjudag. Býðst hann
meira að segja til að b'iða eftir
okkur þangað til snemma á mið-
vikudagsmorgun, til þess að ég
gæti gengið betur frá því nauð-
synlegasta, sem á dagskrá væri
hjá mér. En það sem efst á dag-
skrá var hjá mér þessa daga var
aðallega þrennt, og vil ég lýsa
því hér stuttlega:
1. Varðandi sundlaugina:
Allsherjarnefnd hafði haldið
fundi um ákveðið atriði varðandi
framkvæmd við byggingu sund-
laugarinnar, sem ég mun síðar
koma að, samtals þrjá fundi, þar
af tvo út við sundlaug. Voru öll '
atriði varðandi mál þetta þá orð-
in það ljós nefndarmönnum, að ég
taldi vist að nefndin myndi, með
aðstoð Jóns Guðmundssonar bæj-
arverkfræðings, leysa það mál far-
sællega, sem og raun varð á.
2. Hafnarnefndarfundur.
Þorlákur Helgason verkfræðing-
ur var búinn að vera 'i bænum í 5 ^
eða 6 daga, þegar hér var komið
sögu. Daginn, sem ég ákvað að
verða Páli samferða, frétti ég að
ekkert væri lengur til fyrirstöðu
með að halda fund í hafnarnefnd
með verkfræðingnum, annað en
það ,að hann væri ekki að fullu
búinn að ganga frá teikningu að
skipulagi hafnarinnar, sem var
eitt aðalefni komu hans. Gerði ég
því ráðstafanir til að fundurinn 'i
bafnarnefnd yrði haldinn næstkom
andi föstudag, þar sem umrædd
teikning. yrði lögð fnam, Gunnar
Jósepsson yrði látinn mæta þar til
þess að gefa verkfræðingnum og
hafnarnefnd skýrslu um fram-
kvæmdir í dráttarbrautinni ásamt ,
bæjarverkfræðingnum, sem að
sjálfsögðu var í því máli öllum
smáatriðum kunnugur. Jafnfnamt
bað ég bæjarverkfræðinginn að
gera lista yfir efni sem komið
hefði til hafnarinnar og láta verk-
fræðing vitamálaskrifstofunnar
gera grein fyrir- mismun á þvi,
sem til væri og því sem komið
hefði ,en þetta var eindregin rétt-
mæt krafa hafnarnefndar og bæj-
arstjórnar.
(Framhald á 3. síðu).