Neisti - 24.10.1962, Blaðsíða 2

2
NEISTI
Miðvikudagurinn 24. október 1962
NEISTI
1 S
Kommar og EBE
1 síðasta tbl. Mjölnis er haldið áfram að fjargviðrast um
Efnahagsbandalag Evrópu og þær geigvænlegu hættur,
sem okkur eru búnar í sambandi við það. Kommúnistar
urðu fyrstir floklta hér á landi til að kveða upp úr með
ákveðnu stefnu gagnvart Efnahagsbandalaginu, og er á-
stæðan augljós. Skömmu eftir að Bretar sóttu um fulla að-
ild og ljóst var orðið að Efnahagsbandalaginu var mörkuð
sú braut til nýs stórveldis, sem áður voru álitnir draum-
órar einir, lýsti Krútschov yfir þeirri skoðun, að það væri
einungis stofnað sem nýtt árásarbandalag á hendur Sovét-
ríkjunum og aðeins í þeim tilgangi að klekkja á jæim og
leppríkjum þeirra. Hefur honum sízt dottið í hug, að EBE
væri stofnað til að efla og bæta lífskjör fólksins í löndum
þess, því nóg finnst honum sjálfsagt um liina almennu
velsæld, sem þegar ríltir þar. Tryggir þjónar Moskvu-valds-
ins hófu því snarlega hatrama baráttu gegn þessu voðalega
bandalagi og létu hinir íslenzku Moskvu-þjónar ekki á sér
standa í þeim efnum frekar en öðrum, sem Austanlierr-
arnir boða þeim, enda keniur berlega fram í skýrslmn
Sovétstjóraariimar (annars staðar í blaðinu), að þeir eru
þeim þæg þý og dettur þeim sízt í hug þar austur frá að
efast um, að þeir íslenzku myndi ekki „heilbrigðan flokk“
á þeirra mælikvarða.
Hlutverk þeirra er því að reyna að rugla dómgreind okk-
ar og reyna að gera okkur eins erfitt fyrir í hlutlausu
mati og þeir lifandi geta, og síðast en ekki sízt að hrinda
okkur út I eins náin mök við kommúnistaríkin og mögulegt
er. Þessum annarlegu sjónarmiðum reynir svo Mjölnir litli
að SlA inn í vitund fólks og notar vinsæl slagorð eins og
„frelsismissir“, „alger eyðing“, „auðvaldsálfhóll“, og ann-
að slíkt, sem ímyndunaraflið leyfir þeim í það og það skipt-
ið. Eru horfin lijá þeim, í þau skiptin, rökin fyrir sælu
Eystrasaltsþjóðanna, sem hmlimuð voru í Sovétríkin gegn
vilja síiium með hervaldi. Þær þjóðir voru aldrei spurðar,
því var aðeins lýst yfir, að þær væru ósjálfbjarga og því
„teknar“ undir vemdarvæng Sovétríkjanna. Nú halda þeir,
að ísland standi í sporum Eystrasaltsþjóðaima gagnvart
EBE, sem bíði færis til að svelgja okkur í sig. Sannleikur-
inn er hins vegar sá, að það em þjóðimar sjálfar, sem
sækjast eftir því að komast í EBE og engin tilraun gerð
af þess hálfu að fá þær til þess. Það emm því við sjálfir,
sem ákveðum hvort við verðum með og af hvað miklu
leyti. Samstarf jæssara þjóða em kommúnistum mikið á-
hyggjuefni og er því varla nema von að þeir séu farnir að
telja spuminguna „Sovét-Island, óskalandið, livenær kemur
eins og komist var að orði í
FRÓÐLEIKSKQRNIÐ:
Tæknileg indur veraldar
þú?“ mjög svo „áleitna“
síðasta tbl. Mjölnis.
Fólksflótti hér
— fólksflótti þar!
fólk vill flytja í þéttbýlið við
Er fram llíða stundir mun
árin 1960—1970 ef til vill
verða álitin mestu tækniár
sögunnar. Um víða veröld
eru tæknifræðingar að störf-
um við verkefni, sem kosta
svo svimháar upphæðir, að
það tæki venjulegan mann
heilan dag að læra hverja
summu utan að. 1 sumum
tilfellum eru iþetta örðug-
leikar, sem manninn hefur
dreymt um í aldaraðir að
yfirstíga. Og nú em áætilan-
irnar og draumarnir orðnir
að járnbentum steinsteypu-
og stálundrum, sem brátt
munu fara að hafa áhrif á
líf og siði óteljandi millljóna
manna.
Sérfræðingar gætu vart
kveðið upp úr með, hvert
þeirra væri mikilvægast. Þeir
mundu jafnvel vera í erfið-
leikum með að bera þau sam
an við tækniafrek annarra
tíma. En að fráteknu því,
hvað var byggt hér fyrr á
tímum og hvað fólk segir að
byggt verði 1 framitíðinni,
hvað eru þá athyghsverð-
ustu hlutirnir, sem nú eru
í byggingu? Hin sjö undur
veraldar i dag, ef svo mætti
að orði komast? Hér er
raðað í stafrófsröð sjö til-
komumestu tækniframikv. í
hinum frjáisa heimi, valið
úr eftir ráðum og leiðbein-
ingum bandaríska verkfræð-
ingafélagsins eftir ráðstefnu
þess með verkfræðingafélög-
um annarra landa:
Ohesapeake-flóa brúa- og
jarðgangnaverkið í Virginíu.
Delta áætlunin !í Hollandi.
Mont Blanc-jarðgöngin í
Fraklandi og ítalíu.
Narrows-brúin, New York
Rance flóða-verkið í Frakk
landi.
iSnjófjalla-áætlunin í Ástra
líu.
Vatnaáætlunin mikla í
Californíu.
Þessi sjö voru valin úr
hópi verkefna úr öllum
heimsálfum. Staðreyndir
voru staðfestar, rannsákað-
ar og metnar úr 107 áætlun-
um frá 26 llöndum. Tækni-
framkvæmdir hernaðarlegs
eðlis voru efcki teknar til
greina. Mörkin voru bundin
við óvenjuleg itæknifyrirtæki
bæði að stærð og gagnsemi
fyrir manninn. „Neisti“
bregður hér upp lýsingum á
einu þssara risamannvirkja.
* NARROWS BRÚIN
Brúin, sem nú er verið að
byggja við Narrows, inn-
siglinguna 1 New York-höfn,
mun verða lengsta hengibrú
í heimi — 4.260 fet milli
brúarsporða. Það eru meira
en 4/5 úr miílu af stáli hang-
andi í loftinu, 228 fetum yfir
skipaleiðinni milli Brooklyn
og Staten eyju. Brúargólfið
sem verður með 12 ákrein-
um, mun verða það þyngsta
sem nokkurn tíma hefur ver-
ið byggt. Og þegar verkinu
er lokið, árið 1965, mun brú-
in verða dýrasti hlutur ver-
aldar — 13.500 mililj. ísl. kr.,
sem er rneira en samanlagt
verðmæti þriggja stærstu
hengibrúa í heiminum í dag:
Gullna hliðið í San Fransisko
Mackinacsunds-brúin í Mioh-
igan og Georgs Washington-
brúin yfir Hudson flljótið.
Þessi dýrasti hlutur allra
alda er t.d. fjórum sinnum
dýrari en Pentagon, bygging
utanríkisráðuneytisins í Was
hington. Báðir brúarsporð-
arnir, 690 feta háir með
söfckla 'Sem ná, 105 fet öðr-
um megin og 170 hinum meg
in, niður í jörðina, standa
á tveimur fótum og er sér-
hver fótur nógu stór til að
koma mætti öllu Washing-
ton-minnismerkinu inn ií hann
og er þó rýmilegt pláss fyrir
alla frelsisstyttuna eftir!
Tímaritið „Engineering
News-Record“ hefur sagt, að
allt í sambandi við Narrows
brúna sé stórt, stærra eða
stærst. Til dæmis kostnaður-
imi við að koma fyrir stál-
böndunum f jórum og hengi-
böndum öllum, varð um tveir
milljarðar ísl. kr. — rneira
heldur en allur kostnaðurinn
við Gullna hliðis-brúna í San
Fransisco. Burðarstálböndin
fjögur, sem koma yfir brú-
arsporðana, verða að halda
uppi 84.000 tonna efnis-
þunga, og að auki þeirra
eigin þyngd, 39.000 tonnum
+ áætluðum kvikþunga frá
umferðinni, 10.000 tonnum
eða meira. Vegna þessa
verða festingamar við end-
ana að vera álveg geysilega
kröftugar, en sá hluti Narr-
ows-brúarinnar er eitthvað
það ótrúlegasta af því öllu
saman.. iSökkulsgrafimar
voru 344 feta langar, 230
feta breiðar og yfir 100 feta
djúpar. Það hefði verið hægt
að koma þar fyrir heilum
knattspymuvelli og samt
hefði verið nóg pláss fyrir
þúsundir áhorfenda út í hlið-
unum. Viku eftir viku var
byggt þarna upp, upp og
upp í það sem nú stendur
þar, gríðarmikið stálbeut
steinfjall, sem rás með gran-
ítlit upp úr vatninu, eins
hátt og 18 hæða bygging, og
þannig að lögun og þyngd,
að þungi brúarinnar mun
ekki ryðja því um eða fella
það niður í vatnið. Þungi
eins brúarsporðs er um 410.
000 tonn — en það er meira
en alllur þungi Empire State
bygingarinnar í New York.
Vegna stærðar og stað-
setningar brúarinnar, verður
hún örugglega ein af auð-
kennilegustu landmerkjum í
heiminum. Skipstjóri nofckur
Sú augljósa þróun, að
Faxaflóa, héðan frá Siglufirði, eins og annars staðar að af
landinu, hefur verið mjög rómuð af siglfirzkum kommum
hvað Siglufjörð áhrærir. I hverjum Mjölni er um það getið,
að nú séu svo og svo margir að flýja bæinn og það sé allt
hinum hábölvuðu ráðamönnum bæjarins að kenna. Byggt
á þeim forsendum, er hver sem flytur skráður sem sérstak-
ur sigurvinningur á spjaldskrá Moskóvíta í Suðurgötu 10.
En það sem fer að sjálfsögðu mest í taugar komma er
það, að fólk skuli hafa frelsi til að hreyfa sig til eftir geð-
þótta. Það gengur sem sagt mjög látlaust fyrir sig, þegar
einhver flytur: stigið er upp í næsta áætlunarbíl eða næsta
skip, vinir kveðjast, það er árnað fararheilla og fyrirheit
gefin um að koma aftur, ef aðstæður bjóða upp á það. Þar
eru á ferð frjálsir menn í frjálsu Jandi.og þar ráða komm-
únistar að sjálfsögðu ekki.
En eina dagleið fyrir autan okkur, á mörkunum milli
hinna frjáJsu og hinna kúguðu þjóða hefur svívirðingamúr-
inn verið reistur, með tilheyrandi gaddavír og vélbyssu-
vörðum. Þegar fólk vUl flytja þaðan verður það að grafa
sig undir múrinn, synda yfir ár og skipaskurði. Kveðjum-
ar em kúlnahríð og er þeim sem þar vilja flytja, af miklu
örlæti hjálpað yfir í þéttbýli hinna framliðnu.
Þegar fréttir berast af slíkum atburðum koma Moskó-
vítamir í Suðurgötu 10 gjarnan saman til fundar. Með
austrænu glotti og ofsatrúarglaimpa í augum nudda þeir
saman höndum og segja hver við annan: Gísli — Eiríkur
— Helgi, þama ráðum við!!
hefur sagt svo frá, að þegar
einn brúarsporðanna var að-
eins að hálfu leyti uppbyggð-
ur, hefði hann séð hann ut-
an af hafi í 20 mílna fjar-
lægð. Allir, sem fcoma með
skipi til New York munu
sigla undir þessa brú, flug-
farþeigar munu vart fcomast
hjá að veita henni afchygli,
og margir bifreiðaeigendur
munu leggja lykkju á lleið
sína, aðeins til að aka um
brúna. Svo vill til, að höf-
undur brúarinnar kom ein-
mitt gegn um þetta sama
Narrows Sund til Ameríku í
leit að reynslu sem brúar-
smiður. Það var 1904. Oth-
mar Hermann Ammann var
25 ára, framgjarn verfcfræð-
ingur, sem hafði nýlokið við
sitt fyrsta verkefni, litla 30
feta steinbogabrú fyrir fjalla
járnbraut í Sviss. 1 dag er
Ammann 83 ára, viðkunnan-
legur, hnarreistur og ein-
beitnislegur maður, sem vinn
ur daglega í verkfræðifyrir-
tæki sínu í New York. Hann
kom atvinnulaus til Banda-
ríkjaima, féfck þó strax vinnu
við sitt hæfi og lagði sig
fram og varð einn fremsti
sérfræðingur heimsins í gerð
hengibrúa. Hann teiknaði
Georgs Washington-brúna og
hann teiknaði og var ráðu-
nautur við Triborough-brúna
Throg’s-brúna og Rayonne-
ibrúna, sem hefur lengstu
bogalengd í heimi. Hann var
einn af þremur ráðunautum
við Gullna hliðs-brúna í San
Fransisco. Narrow-brúin er
hápuniktur ferils hans. Allt
var unnið út af starfsfólki
hans, en í undirstöðuatriðum
var farið nákvæmlega eftir
ihugmyndum hans. Eitt slá-
andi dæm-i um stærð brúar-
innar: teiknaramir urðu að
taka itillit til lögunar jarð-
ar! Þess vegna eru brúar-
sporðarnir, þófct þeir séu
hvor á símmi stað nákvæm-
lega hornréttir við yfirborð
jarðar, fimm þumlungum
fjær hvor öðrum við topp-
ana heldur en niður við und-
irstöður.
Þefvísi Frams.manna
1 þingfréttum í fyrrakvöld
var lýst frumvairpi sem þing-
menn Frams. flytja um að
tekið verði 15 millj. króna
lán til að íbyggja Strákaveg.
Það er sjálfsagt og skylt að
þakka og meta alla góða við-
leiitni tii þess að koma þessu
mikla hagsmunamáli Sigl-
firðinga heilu í höfn, en
Framsóknarmenn hafa sýnt
fádæma tvíiSkinnungshátt í
þessu máh, verið algjörlega
sammála áætlunum vega-
máiastjóra um að láta Stáka
veg sitja á hakanum, en þó
þótzt hafa áhuga á að
Strákavegur yrði lagður. Nú
hafa þeir þefað uppi, að rík-
isstjórnin ætlli að bei-ta sér
fyrir að 'leysa málið — en án
stuðnings hennar og samlþ.
yrði málið aldrei leyst — og
hafa því fluitt fyrrgreint
'frumvarp. Á það að verða
skrautfjöður í hatti þeirra
fyrir næstu alþingiiskosning-
ar. — Ekki mun af veita!!