Akranes - 23.04.1942, Qupperneq 1

070
Gerist
áskrifendur
að blaðinu
I. árg.
Akranesi, 23. apríl 1942.
1. tbl.
Ávarpsorö.
Allt frá 1880 hefir verið vakandi áhugi fyrir wtgáfu blaðs á Akranesi.
Slíkt blað hefir þó aldrei verið prentað. En skrifuð og fjölrituð blöð hafa
ýms félög gefið hér út við og við.
Enda þótt blaðanna hafi áður verið meiri þörf en nú, virðist ekkert benda
til, að almenningur líti þann veg á það mál. A. m. k. bendir hið síaukna
bldða- og bókaflóð ekki í þá átt. En um nauðsyn og gildi þess deila menn
vitanlega og fella dóma sitt á hvað.
Aðalmarkmið vort með þessu litla blaði, sem hér hefur göngu sína, er
þetta þrennt:
1. Að ræða bæjarmál Akraness, þau sem efst eru á baugi með samtíð
vorri og þau er snerta framtíð þess.
2. Að safna saman og halda til haga öllum gögnum og gömlum fróðleik, er
að haldi mætti koma við samningu fullkominnar sögu Akraness að fornu
og nýju.
3. Að eyða ennfremur noklcru rúmi blaðsins til þess að ræða önnur þau mál,
sem efst eru á baugi með þjóð vorri á hverjum tíma. Munum vér eftir
föngum afla oss stuðnings til þeirra hluta.
Jafnvel þótt Akranes liggi svo nærri Reykjavík sem raun ber vitni, virð-
ist sem Akranes eigi þess of lítinn kost að ræða þar að staðaldri sín áhugamál
samkvæmt þeirri megin hugsjón, sem fyrir oss vakir og hér hefir að nokkru
lýst verið.
Vér viðurkennum að hafa færst mikið í fang, bæði fjárhagslega og gagn-
vart getu vorri að öðru leyti, til þess að geta gert blaðið svo úr garði, sem vér
vildum. En vér vonum að einlægur vilji vor visi veginn í rétta átt, og að smátt
og smátt eignumst vér unnendur sama áhugamáls, og a<S þeir muni um síðir
hjálpa oss til að ná markinu.
Vér vonum að blaðið komi út a. m. k. 10 sinnum á ári. Gert er ráð fyrir
að selja það til áskrifenda fyrir kr. 8.00 árgangurinn.
Það er ætlunih að prenta það á góðan pappír og hafa myndir í því að
staðaldri.
Virðingarfyllst.
Akranesi, 23. apríl 19U2.
ÚTGEFENDUR.
Fjárhagsáæilun
Akraneskaupsiaðar árið 1942
Eftir Arnljót Guðmundsson, bæjarstjóra
Á fjárhagsáætlun Akraness fyrir ár-
ið 1942 er gert ráð fyrir að útgjöld
bæjarins verði kr. 625,500,00, en tekj-
urnar jafnháar. Langhæsti tekjuliður-
inn er niðurjöfnuð útsvör: 536,500,00.
Skattgreiðendur munu vera kringum
720 talsins og greiðir hver þeirra því
að meðaltali nálægt kr. 750,00. Að
sjálfsögðu leggst mestur hluti þessar-
ar fjárhæðar á tiltölulega fáa útsvars-
greiðendur. I fyrra námu álögð útsvör
kr. 324,516,00 og skiptust svo milli ein-
stakra útsvarsgreiðenda:
7 þeirra greiddu frá kr. 5000 til kr.
51300 eða samtals kr. 127788,00.
38 þeirra greiddu frá kr. 1000 til kr.
5000 eða samtals kr. 69093,00.
663 þeirra greiddu undir kr. 1000 eða
samtals kr. 127635,00.
Við fjárhagsáætlanir bæjar- og
sveitarfélaga er fleira að athuga en
upphæðir útsvaranna. Fjárhagsáætl-
anirnar eru bezti spegill þeirrar stefnu,
sem hver ráðandi flokkur innan bæjar-
stjórnar fylgir.
Vanhugsaðar framkvæmdir bæjar-
félags, sem hrundið er af stað með
stórfelldum lántökum, geta leitt það í
mestu ógöngur. Það getur svo farið, að
bæjarfélagið fái ekki risið undir háum
vaxta- og afborganagreiðslum og neyð-
ist til þess að hækka útsvör og álögur
á bæjarbúa úr hófi fram. Ef slíkar
álögur haldast um margra ára skeið
eyðileggja þær fjárhag bæjarins og
lama atvinnulíf hans. Menn vilja ekki
leggja fé í fyrirtæki á þeim stöðum,
þar sem þeir verða að greiða óbærilega
skatta. Fjármagnið leitar frá þessum
stöðum til annara, þar sem skattar eru
lægri. Svo hefir þetta farið í íslenzk-
um bæjum og kauptúnum, sem ekki
hafa sýnt gætni í þessu efni.
Það var engan veginn auðvelt að
semja fjárhagsáætlun fyrir bæjarsjóð
Akraness.
Skuldir bæjarins voru röskar krónur
100,000,00. — Kostnaður við rekstur
bæjarfélagsins (rekstur barnaskól-
anna, löggæzla, framlag til alþýðu-
trygginga, kostnaður við stjórn kaup-
staðarins o.'fl.) hlaut að aukast stór-
lega vegna aukinnar dýrtíðar. —
Framundan liggja margar nauðsyn-
legar framkvæmdir, svo sem raf-
magnsveita, stækkun hafnargarðsins,
varnir gegn landbroti, vegagerð og
endurbætur vega, bygging elliheimil-
is, stofnun gagnftæðaskóla og gagn-
fræðaskólabygging, sjúkrahússbygg-
ing, bygging bókasafns og lestrarsals,
bygging verkamannaskýlis og margt
fleira. Allar þessar framkvæmdir kosta
mikið fé.
Afkoma bæjarbúa var óvenju góð
s.l. ár. Þótti því sjálfsagt að ráðast í
fleiri framkvæmdir, en áður hefir
þekkzt á Akranesi. Einstakir útgjalda-
liðir fjárhagsáætlunarinnar verða
raktir hér stuttlega.
1. Bæjarreksturinn.
Þess gerist ekki þörf að fjölyrða um
útgjöld til bæjarrekstursins. Þau, eru
að .miklu leyti lögbundin, og lítil áhrif
hægt að hafa á þau til lækkunar eða
hækkunar. Helztu útgjöldin eru sem
hér greinir:
Til alþýðutr. og fræðslum...kr. 128.462,00
Til menntamála:
Barnaskólinn .... kr. 38.000,00
Aðrir skólar....— 7.000,00
Bókasafnið .......— 3.000,00
Barnabókasafn .. — 600,00
Barnavinafél. ... — 300,00
----------- 48.800,00
Stjóm kaupstaðarins, hafnar-
innar og Garðalandsins .... — 27.000,00
Flyt kr. 204.262,00
Fluttar kr. 204 262,00
Sorp og salernahreinsun .......— 20.000,00
Brunamál ......................— 7.000,00
Löggæzlan .....................— 6,700,00
Verðlagsuppbætur ..............— 22.600,00
Samtals kr. 269.662,00
1 sambandi við liðinn „Stjórn kaup-
staðarins" er þess að geta, að ýms
störf, sem áður skipt milli margra
manna, eru nú fengin í hendur tveim-
ur starfsmönnum, byggingarfulltrúa
og hafnarverði. Nánari grein fyrir
þessari stafssk’ptingu er að finna ann-
ars staðar í blaðinu.
2. Verklegar framkvæmdir.
Til verklegra framkvæmda er veitt
það sem hér greinir: ‘
Vatnsveitan.......... kr. 25.000,00
Holræsagerð.............— 20.000,00
Til byggingar gamal-
mennahælis ...........— 50.000,00
Framr. Garðalandsins — 30.000,00
Gagnfræðask.bygging — 20.000,00
Vegagerðir ............ — 40.000,00
Leikfinrshúsið .........— 15.000,00
Fangahús .............. — 10.000.00
Flyt kr. 210.000,00