Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1996, Blaðsíða 64
MYRKVAR 1996
Sólmyrkvar
1. Deildarmyrkvi á sólu 17. apríl. Sést á Nýja-Sjálandi.
2. Deildarmyrkvi á sólu 12. október. í Reykjavfk hefst myrkvinn kl.
12 24 (nánar tiltekið kl. 12 23,9) og honum iýkur kl. 14 51. Tunglið
færist yfir sólina frá vestri til austurs og sést fyrst ofarlega hægra
megin á sólskífunni (kl. 1-2, ef sólinni er Iíkt við klukkuskífu). Þegar
myrkvinn er mestur, kl. 13 38, hylur tunglið 62% af þvermáli sólar
(52% af yfirborðinu). Á Akureyri varir myrkvinn frá kl. 12 27 til
14 54. Rétt er að vara við því að horft sé beint í sólina til að fylgjast
með myrkvanum nema ljósið sé mikið deyft, t.d. með dökku gleri
eða filmu.
Tunglmyrkvar
1. Almyrkvi á tungli 3.- 4. apríl. Daufur hálfskugginn fer að færast yfir
tunglið að kvöldi 3. apríl kl. 21 16, rúmri klukkustund eftir að tungl
kemur upp í Reykjavík. Myrkvans gætir þó ekki að ráði fyrr en
tungl snertir alskuggann, kl. 22 21. Tungl er almyrkvað frá kl. 23 26
til 00 53. Miður myrkvi er kl. 00 10, og er tungl þá í suð-suðaustri frá
Reykjavík. Tungl er laust við alskuggann kl. 01 58 og við hálfskugg-
ann kl. 03 04.
2. Almyrkvi á tungli 27. september. Myrkvinn hefst (tungl snertir dauf-
an hálfskuggann) kl. 00 12, en myrkvinn verður ekki áberandi fyrr
en alskugginn fer að færast yfir tunglið kl. 01 12. Tungl er almyrkvað
frá kl. 02 19 til 03 29. Miður myrkvi er kl. 02 54, en þá er tungl í suð-
suðvestri frá Reykjavík. Tungl er laust við alskuggann kl. 04 36 og
við hálfskuggann kl. 05 36. Reikistjarnan Satúrnus verður nálægt
tungiinu meðan á myrkvanum stendur.
Stjörnumyrkvar
Stjörnumyrkvi verður þegar tungl gengur fyrir stjörnu frá jörðu séð.
Hverfur þá stjarnan bak við austurrönd tungls en kemur aftur í ljós við
vesturröndina. Að jafnaði sést fyrirbærið aðeins í sjónauka.
I töflunni á næstu síðu eru upplýsingar um alla helstu stjömumyrkva
sem sjást munu hér á landi á þessu ári. Tímarnir, sem gefnir eru upp á
tíunda hluta úr mínútu, eru reiknaðir fyrir Reykjavík. Annars staðar á
landinu getur munað nokkrum mínútum. Nöfn stjarnanna eru ýmist
dregin af latneskum heitum stjörnumerkja eða númeri í stjörnuskrá.
Þannig merkir p Taur stjörnuna Muj (grískur bókstafur) í stjörnu-
merkinu Taurus (Nautið), en ZC vísar til stjörnuskrárinnar Zodiacal
Catalogue. Með birtu er átt við birtustig stjörnunnar, sbr. bls. 70. í aft-
asta dálki er sýnt hvort stjarnan er að hverfa (H) eða birtast (B) og
hvar á tunglröndinni það gerist. Tölurnar merkja gráður sem reiknast
rangsælis frá norðurpunkti tungiskífunnar.
(62)