Mjölnir - 24.01.1945, Qupperneq 1

Sósíalistar, Siglufiröi !
Félagsfundur verður haldinn
miðvikudaginn 24. þ. m. í Suður
götu 10. kl. 8,30 e. m.
Dagskrá: Bæjarmál, ýms
önnur mál. Mætið stundvíslega.
Stjórnin.
armálin
töstum
þurfa að
tökum.
Byggja þarf hér í bæ 200—300
íbúðir á næstu árum
Bygging íbúðarhúsa er eitt af
þeim vandamálum, sem bráð-
astrar úrlausnar krefjast nú
hér í Siglufirði. Enginn rann-
sókn hefur að vísu farið fram
um það, hve margar íbúðir vanti
til þess, að allir geti talizt hafa
þak yfir höfuðið. En ekki er
ólíklegt, að ef slík rannsókn
færi fram, þá kæmi í ljós, að
þörf sé 50—100 íbúða. Auk
þess vantar æði mikið á, að
íbúðir fjölda manna, sem ekki
myndu koma á þá skýrslu, séu
þannig, að þær svari kröfum
nútímans um heilbrigðishætti
og þægindi. Mikill hluti íbúðar-
húsanna er þannig, að þau geta
varla talizt nema hálfgerð. Þau
eru byggð af fátækum mönnum,
sem höfðu dugnað en lítil efni
til að leysa úr bráðri húsnæðis-
þörf og bera þess merki, að
þegar þau voru komin það langt
áleiðis, að hægt var að fá í
þeim skjól fyrir regni og vind-
um, þá var flutt í þau, en efnin
hrukku ekki til þess að fullgera
þau og síðan hefur það komizt
upp í vana að búa í þeim svona,
jafnvel þótt ástæður eiganda
hafi batnað það, að hann hafi
getað fullgert þau, hafa þeir
látið það undir höfuð leggjast.
En með auknum menningar-
brag á bænum og bættum kjör-
um almennings munu kröfurn-
ar, sem menn gera til íbúða
vaxa bæði um stærð og gæði.
Þar við bætist svo, að á hverju
ári kemur til sögunnnar ungt
fólk, sem giftir sig og stofnar
heimili.
Það er því þannig, að þótt
ekkert nýtt fólk flytji í bæinn
og aðeins þurfi að fullnægja
þörfum þeirra, sem nú búa hér
og þeirri eðlilegu mannfjölgun,
sem á sér stað, þá kemur til
með að vanta 100—200 íbúðir
hér í bænum á næstu árum.
En auk þessa kemur annað
til skjalanna.
Svo sem kunnugt er, eru
fyrirætlanir nú um stórkostlega
aukningu iðnaðar og athafna-
lífs hér í bæ í alveg nánustu
framtíð. Nýjar verksmiðjur
verða reistar, útgerð verður
aukin og margskonar aðrar
framkvæmdir hafðar með hönd-
um. Til þess að anna þessu er
phugsandi að vinnuafl það, sem
nú er fáanlegt hér dugi til. Mun
engan veginn of hátt reiknað,
þótt gert sé ráð fyrir, að til
vanti 200—300 vinnandi karl-
menn.
Að vísu væri þörfin minni
yfir veturinn, en meiri yfir sum
arið, én stefna þarf að því, að
koma vetrarvinnu hér í það
horf, að hún fullnægi atvinnu-
þörf þeirra, sem með þarf til að
anna sumaratvinnunni. En aukn
ing um 200—300 vinnandi karl-
menn þýðir íbúaaukningu um
1000—1500, þegar fjölskyldur
þeirra eru taldar með. Og það
þýðir að handa því fólki þarf
a. m. k. 100—200 nýjar íbúðir.
Erum við þá komnir með tölu
nýrra íbúða upp í a. m. k. 200—
300 og mun það þó of lágt reikn
að, því að til þess að byggja
þessar íbúðir þarf mikið vinnu-
afl, sem óhjákvæmilega myndi
leiða til fólksfjölgunar í bæn-
um.
Einhverjum kynni nú að of-
bjóða, þegar hér væri komið og
heldur vilja fara þá leið að
stemma stigu við þessari íbúa-
fjölgun, heldur en að skapa
henni skilyrði hér. En þá er
því til að svara, að framleiðslu-
möguleikar hér eru svo miklir,
að þeir beinlínis kref jast þess,
að hér sé bær með a. m. k. 5—
10 þús. íbúa. Og framkvæmdir
þær, sem nú eru hafnar og á-
formaðar, t. d. Skeiðsfossvirkj-
unin, verksmiðjubyggingar o.fl.
beinlínis kref jast mikillar fólks-
fjölgunar, ef ekki á að verða
stöðnun og afturför. Auk þess
er það óheilbrigt ástand, sem
hér var fyrir stríð, að atvinnu-
rekstur hér sé rekinn af utan-
bæjarmönnum og með aðfluttu
vinnuafli. Kjör og líðan almenn-
ings myndi batna við það, að
fólkinu fjölgaði, skilyrði til
menningar og þæginda aukast.
Það væri því hreinræktaður
afturhaldshugsunarháttur, að
amast við fólksfjölgun hér í
bænum. Þvert á móti eigum við
að örfa hana og létta undir með
fólki að flytja hingað. Einn lið-
ur í því eru byggingar íbúðar-
húsa.
Menn kunna að vera ekki á
eitt sáttir um það, hverjum beri
að hafa forgönguna um bygg-
ingarmálin. Koma þar til greina
ýmsir aðiljar, bæjarstjórn,
byggingarfélagið, ýms önnur
samtök og einstaklingar. Um
það verður þó varla deilt, að
mesta skyldan til forgöngu er
hjá bæjarstjórn. Er ekki þar
með verið að segja, að bærinn
eða bæjarsjóður eigi endilega að
byggja svo og svo mikið fyrir
eigin kostnað, len bæ járst jórn ber
skylda til að hafa forystu um
Byggingarfélagið er vitanlega
alveg kjörið 'til þess að eiga
stórmikinn þátt í þessum bygg-
ingum. En óhætt er að slá því
föstu, að það eru nóg verkefni
fyrir alla þá aðilja, félög og ein-
staklinga, sem tækifæri og á-
huga hafa til að hefjast handa.
Bæjarstjórn samþykkti fyrir
nokkru að ræða við stjórn bygg-
ingarfélagsins um samvinnu í
byggingarmálum og munu
þegar hafa farið fram við ræð-
ur og báðir aðiljar hafa fullan
hug á samstarfi. En það þarf
að verða víðtækara og þetta má
ekki dragast um of.
Á næstunni mun væntanlega
verða rætt nokkru nánar um
skipulagningu þessara mála.einstök atriði þessa máls.
Á FILIPPSEYJUM
Hersveitir Bandamanna undir stjórn Mac Arthurs hers-
höfðingja liafa fyrir nokkru gert innrás á aðaleyju Filipps-
eyjaklasans, Luzon. Gengur sóknin þar vel og veldur stórum
áhyggjum I Tókíó. Myndin sýnir vopnaða Filippseyinga, sem
berjast með Bandamönnum. Er hún tekin af þeim skömmu
eftir að þeir höfðu átt þátt í töku borgarinnar Carigara á
Leyte-ey. Ljósmyndarinn, sem tók liana, féll skömmu síðar
fyrir kúlu Japana.
Skáíafél. ,Fylkir‘ tíu ára.
Þ. 22. þ. m. varð Skátafélagið
,,Fylkir“ tíu ára. Það var stofn-
að 22. jan 1935 og var aðal-
hvatamaður að stofnun þess
Sverre Tynes. Stofnendur voru
12 alls 'og varð Sverre foringi
þeirra. Félagið óx smám saman
undir forystu hans, en foringi
félagsins var hann til ársins
1938 er hann flutti af landi burt
Þá tók við Samúel Samúelsson
og var hann fél. foringi til árs-
ins 1942, en lét þá af störfum.
Við foringjastöðu tók þá Gunn-
ar Flóvents og 'hefur verið það
síðan.
Skátafélagið minntist afmæl-
isins með skemmtun í Sjómanna
heimilinu 20. þ. m.
Buðu skátarnir þangað for-
eldrum sínum og aðstandend-
um. Hófst skemmtunin með
samdrykkju. Á meðan setið var
að drykkju, fluttu ræður þeir
Guðm. Hannesson, bæjarfógeti
og séra Óskar Þorláksson.
-Færðu þeir ,,Fylki“ sínar
hlýjustu kveðjur og óskir um
framtíðina. Brýndu þeir fyrir
skátunum að vera trúir skáta-
hugsjóninni og að vera sannir
skátar í aliri framkomu. Þá
flutti ungfr. Kristín Hannes-
dóttir ávarp f. h. Skátafél. „Val-
kyrjur“ og færði „Fylki“ inni-
legustu heillaóskir frá því fé-
lagi. Næst las Ólafur Árnason
upp frumsamda sögu og Krist-
inn Rögnvaldsson las kvæði.
Söngur og glaðværð ríktu á
milli atriða og skemmtu allir sér
hið bezta.
(Framhald á 2. síðu).
Miðvikudaginn 24. jan. 1945
3. töluhlað.
8. árgangur.
(MKMMMNMHMHMÍ
%
T
Saga Kommúnistaflokks
Ráöstjórnarríkjanna
Björn Franzson íslenzkaði.
Víkingsútgáfan gaf út.
Nú skömmu fyrir jólin kom
út bók, sem fyrir margra hluta
sakir er svo merk, að útkoma
hennar verður að telja stórvið-
burð á sviði íslenzkrar bóka-
útgáfu. Á ég hér við Sögu
Kommúnistaflokks Ráðstjórn-
arríkjanna.
Þótt nú sé nokkuð tekið að
létta því myrkri vanþekkingar
og villutrúar, sem öfl afturhalds
ins hafa löngum viljað halda
almenningi í, hvað snertir Rúss-
landsmál, er þó margt, sem
menn eiga eftir að læra á því
sviði. Það kemur að vísu eng-
um á óvart nú, þótt Rússar hef ji
stórfelldar sóknir á vígstöðvun-
um og vinni glæsilega sigra.
Slíkt væri þó ærið umhugsunar-
efni fyrir þá, sem trúðu því til
skamms tíma, að í Rússlandi
ríkti blóðug harðstjórn örfárra
manna, sem héldu almenningi í
heljargreipum hervalds og ógn-
arráðstafana. Þeir, sem bezt
gengu fram í þessari Rússlands-
fræðslu, héldu því fram í byrjun
stríðsins, að nú myndi veldi
Stalíns komið að fótum fram,
nú myndu hinar kúguðu þjóðir
Rússaveldis rísa upp og varpa
af sér okinu. Það er þó fyrir
löngu orðið lýðum ljóst, að
þjóðir Sovétríkjanna höfðu eng
an áhuga fyrir að varpa áf sér
„oki Stalíns“, en þeim mun meiri
fyrir að reka af höndum sér
,,„frelsarana“. 1 þessu stríði
hafa þjóðir Sovétríkjanna sýnt
alveg eindæma einingu, hver
þraut hefur þjappað þeim sam-
an undir forystu hinna mikil-
hæfu foringja sinna, hver þrek-
raun hefur kennt þeim áð elska
þá, er ötulast börðust og leið-
ina vísuðu til lausnar vandamál-
anna.
En hafa verða menn það í
huga, að þetta er ekki í fyrsta
sinn, sem rússneska alþýðan
heyr frelsisstríð, þetta er ekki
fyrsta sinn, sem hún á í bar-
áttu. Braut hennar hafði ekki
verið eintómum blómum stráð
fram til þessa stríðs. 1 marga
áratugi og aldir hefur hún stað-
ið í baráttu. Fyrst var barátt-
an háð gegn veldi aðalsins og
keisara hans, sem ekki einasta
hélt alþýðunni i ánauðarf jötr-
um, heldur einnig leitaðist við
að hefta eðlilega atvinnuþróun
landsins. Síðar kom baráttan
ó 9 cíául