Mjölnir - 06.10.1948, Page 3

1
Lýðveldið Viet-Nam í franska
# Indó-Kina minntist hátíðlega
Þriggja ára afmœlis síns fyrir
rúmum mánuði. Hátíðahöldin
fóru fram við erfið skilyrði —
mitt í þrengingum blóðugrar
styrjaldar. Þau þrjú ár, sem
liðin eru frá stofnun lýðveldis-
ins, hefur það orðið að heyja
stríð i'yrir tilveru sinni.
Svo árum skiptir liafa
franskir Alþýðuflokksráðherr-
^ ar stjórnað þessari nýlendu-
styrjöld gegn friðsamri og
frelsisunnandi þjóð, án þess að
nokkuð hafi dregið úr lýðræðis
yfirskini þeirra. Styrjöld þessi
sem Frakkar reka m.a. með til-
styrk þýzkra SS-manna, er þeir
hafa í útlendingaherdeild sinni
— er hinu unga lýðveldi þung-
ur baggi, en einnig þungur
baggi á hinu örsnauða Frakk-
^ landi.
Manntjón Frakka í styrjöld-
inni síðan imarz 1946 eru 53 þús
hermenn fallnir og teknir til
fanga og 45 þús. særðir. Meðal
þeirra hergagna, sem þeir hafa
misst, eru 6500 stórar vélbyss-
ur, 66 flugvélar og 1450 bryn-
varðir bílar og skriðdrekar. A
þessa ára fjárlögum eru út-
gjöldin til styrjaldarreksturs-
^ ins áætluð 40 milljarða franka,
eða 307.000 frankar á hvern
franskan hermann. Ríkisstjórn
ir þær, sem farið hafa með
völd í Frakklandi undanfarin
ár, hafa ekki fengist til að taka
friðartilboðum Chi Minh, for-
seta Viet-Nam, sem krefst þess
eins, að land hans verði viður-
kennt fullvalda meðlimur
frönsku ríkjaherdeildarinnar,
^ jafn rétthátt hinum ríkjunum.
Viet Minh, bandalagið, sem
hefur forystuna í frelsisbarátt-
unni í Viet-Nam, tók völd 19.
ágúst 1945, eftir uppgjöf Jap-
ana í Indó-Kína og Japanir og
leppar þeirra, þ.á.m. keisarinn
af Anmam, Bao-Dai, sem nú
hefur slcipt um húsbændur og
gerzt leppur Frakka, lögðu
niður öll völd.
2. september sama ár gaf hið
* uýja lýðveldi út sjálfstæðisyfir
lýsingu sína. Fyrsta grein henn
ar var tekin orðrétt úr frelsis-
slcrá Bandaríkjanna frá 1776:
„Allir menn eru skapaðir jafn-
ir. Af skapara sínum hafa þeir
meðtekið ákveðin, ómissanleg
réttindi; þar á meðal rétt til að
lifa, vera frjálsir og leita ham-
ingju.“
I frelsisskrá Viet-Nam er ])ví
lýst yfir, að Viet-Nam hafi rétt
F til að vera frjálst og fullvalda
ríki, og sé þegar orðið það i
reynd. Þegar á styrjaldarárun-
um gáfu stjórnarvöld frjálsra
Frakka og frönsku mótspyrnu-
hreyfingarinnar hátíðleg loforð
um slík réttindi Viet Nam til
handa.
Viet-Nam-búar hafa barizt
til þess að halda þessu frelsi.
4 Jafnframt hafa þeir byggt upp
lýðræðisríki og sannað, að þeir
eru færir um að stjórna sér
sjálfir — jafnvel við hin erf-
iðistu skilyrði. Án nokkurrar
utanaðkomandi hjálj>ar, í
IOLNIB
ið Viet-Nam
trúnni á að mcnn verði „að lifa
frjálsir eða deyja að öðrum
kosti“, hafa allar stéttir þjóð-
arinnar, stórbændur og smá-
hændur, verkamenn, vinnuveit
endur og menntamenn, komm-
únistar og kaþólskir, barizt
lilið við hlið og unnið marga
sigra, þótt þeir að vísu hafi
neyðst til að yfirgefa stærstu
liafnarborgirnar vegna frum-
stæðra skilyrða og ófullkomins
útbúnaðar þegar styrjöldin
hófst. Jafnvel fyrrverandi hátt-
settir embættismenn við kcis-
arahirðina og fjöldi manna af
frönskum uppruna taka þátt i
hernaðinum.
Þrátt fyrir styrjöld og eyði-
leggingu hefur þjóðin hafist
handa um að útrýma ólæsinu,
og orðið meira ágengt á þvi
sviði á þrem árum en áður á
75 árum, undir franskri ný-
lendustjórn. I sumum héruð-
um hefur ólæsinu þegar verið
útrýmt algerlega. Hungurs-
neyðin, sem gekk yfir landið
með reglubundnum millibilum
i stjórnartíð Frakka, hefur
verið yfirbuguð með vandlegri
skipulagningu. Hundruðum
þúsunda flóttamanna frá lands
svæðum, sem hernumin eru af
Frökkum, hefur verið útvegað
húsnæði, fæði og atvinna. —
Skipulag heilbrigðismálanna
er með ágætum. Engin drepsótt
hefur náð að breiðast út, þrátt
fyrir flóðin, sem orsakast hafa
af sprengjukasti franskra flug-
véla á stíflur og flóðgarða, og
lagt stór landssvæði undir
vatn.
Jafnframt hinni siðferðilegu
og menningarlegu byltingu í
landinu, hefur einnig orðið þar
tæknileg bylting. Smáiðnaðar-
fyrirtæki og verkstæði sjá þjóð
inni fyrir nægum birgðum fatn
aðar og ýmsum öðrum nauð-
synjavörum, t.d. lyfjavörum og
prentsvertu, sem áður var flutt
inn. Vopnaverksmiðjur af ýms
um stærðum hafa verið byggð-
ar síðan Frakkland braut samn
inga sína við Viet-Nam og hóf
nýlendustyrjöldina. — Fram-
leiðslugetan og framleiðslan
hafa aukizt gífurlega. Her-
gagnaverksmiðjur 'VietNam
framleiða nú nýtízku vopn, svo
sem bazúkur,* skriðdreka-
sprengjur o.s.frv. Var fyrsta
bazúku-skeytinu skotið á víg-
stöðvunum í marz 1947. I fyrra
tók 30 klst. að framleiðá eina
skriðdrekasprengju, nú tekur
það hálfa klst.
Viet-Nam bæði vill og getur
barizt til þrautar. — Hinir
frönsku nýlendukúgarar hafa
uppgötvað, að þeir standa ekki
andspænis her, í venjulegum
skilningi þess orðs, heldur hef-
ur heil þjóð, 20 milljónir
manna, risið gegn þeim. —
Franskir úrvals hershöfðingjar
hafa verið sendir á veltvang, en
allar fyrirætlanir þeirra hafa
verið að engu gerðar. Þeir hafa
beitt þýzlcum hermönnum úr
* Bazúka er sprengjuvarpa.er
notuð er gegn skriðdrekum.
Afrika-Korps Rommels og út-
lendingaherdeildinni, Sengal-
mönnum, Maroklcobúum og
innlendum hersveitum. Enn-
fremur hafa þeir myndað lepp-
stjórnir í landinu. En allt þetta
hefur reynzt árangurslaust. —■
Viet-Nam lýðveldið hcfur unn-
ið glæsilega sigra, síðast í
vetrarherferðinni í Tonkin. —
I síðasta „Neista“ er gerð ve-
sældarleg tilraun til að afsaka
hinar endemislegu aðfarir
krata og íhalds við veitingu
bæ j argj aldkerastarfsins. —
Finnst Neista skrítið, að
Mjölnir skuli vera að fást um
þetta, úr því sá sem fyrir órétt-
inum var, er pólitískur and-
stæðingur!!
Þessi undrun blaðsins ber
hugsunarhætti og innræti krat-
anna glöggt vitni, og þarf ekki
skýringar við: Menn eiga ekki
að láta sig óréttlæti neinu
skipta, ef pólitískir andstæð-
ingar verða fyrir því!
Röksemdafærsla greinarhöf-
undar fyrir því, að hvorki Sig.
Gunnlaugssyni né Óla G. Bald-
vinsyni var veitt starfið er
skyld: Úr því ekki var hægt að
veita báðum það, var sjálfsagt
að veita hvorugum það!!
En þietta er ekki annað en
Stalingrad Indó-Kína, í fyrra-
vetur og veitt franska nýlendu-
hernum svíðandi hrakfarir í
suðurhluta Viet-Nam. En samt
eru stjórnarvöld Frakklands
ófáanleg til að velja einu skyn-
samlegu leiðina: að semja frið
við forseta Viet-Nam. Þau ætla
sér að halda áfram árangurs-
lausum tilraunum sínum til að
undiroka frelsisunnandi þjóð.
Húsbændur þeirra i Ameríku
krefjast þess, að þeir gefist
upp fyrir „lítilsháttar nýlendu-
þjóð.“ „Friheten."
bæjarfulltrúar íhalds og krata
hér ekki heimskari menn en
það, að ef viljinn hefði verið
fyrir hendi til að veita öðrum
hvorum þessara gömlu starfs-
manna embættið, hefðu þeir
haft einhver ráð með að velja
á milli þeirra, þannig að hvor-
ugum væri misboðið á neinn
hátt, t.d. með hlutkesti.
Hitt mun vera sönnu nær, að
hér sé um pólitískt brask að
ræða, að kratarnir hafi metið
meira mjúkinn hjá ihaldinu en
rétt mál. En pólitískt brask
með störf hjá bænum á ekki
að eiga sér stað, heldur á að
fara eftir hæfni og starfstíma
hjá bænum við veitingu þeirra,
og starfsmenn, sem lengi hafa
unnið störf sín af dyggð og
samvizkusemi að sitja fyrir
þeirn að öðru jöfnu.
U.V-.J
Sósíalistar! i Sósíalistar!
Sósíalistafélag Siglufjarðar
heldur fund í kvöld, miðvikudag, kl. 8,30 e.h. i Suðurgötu 10.
D A G S K R Á:
1. Félagsmál (áríðandi)
2. Stjórnmálaviðhorfið
3. Vetrarstarfið
4. önnur mál
Mjög áríðandi er að félagsmenn fjölmenni á fundinn.
Mætið stundvíslega.
STJÓRNIN
KOLAFARMUR VÆNTANLEGUR
Þeir, sem vilja tryggja sér vetrarkol tali við
okkur sem allra fyrst.
VÍKINGUR H.F.
ORÐSENDING
Allir þeir, sem tekið hafa happdrættismiða Sósíalistaflokks-
ins til sölu eru vinsamlega beðnir að gera skil fgrir selda miða
hið allra fyrsta. ■ '
Þar sem \pú eru aðeins eftir 19 dagar til dráttar er mjög
nauðsynlegt, að sölu miðanna sé liraðað.
Er því áríðandi að sem flestir flokksfélagar komi og taki
miðablokldr og selji miðana.
Takmarkið er: Allir miðar seldir fyrir 24. október.
iAfffreiðsIan Suðurgötu 10.
YFIRKLÓR „NEISIA“
' ''•T,7’v?£V! * " *-’á ’
Til áskrifenda
Landnemans
Vegna mikillar eftirspurnar
eftir siðasta blaði Landnemans
entist upplagið, sem hingað
kom, ekki fyrir alla áskrifend-
ur. Eru þeir, sem ekki liafa
fengið blaðið enn, vinsamlega
beðnir að hafa biðlund þar lil
næsta sending kemur.
Þá eru það vinsamleg til-
mæli til allra, sem enn éiga
ógreiddan 1. og 2. árg. blaðsins
að greiða þá sem allra fyrst.
E.M.A.
NÍJAR BÆKUR
Furður Frakklands,
Guðbr. Jónsson
Mannspilin og ásinn,
Guðm. Daníelsson
Svo ungt er lífið enn
Kynlíf
Sögur Isafoldar, 11. bindi.
Úr byggðum Borgarf j.
11. bindi.
Líffræði, Sig. H. Pét.
Yfir Ódáðahraun,
Kvæði: Kári Tryggvas.
Bernskan
barnabók Sigurbjörns
Sveinssonar.
Smyglararnir í Skerja-
garðinum
Biblia, 18 kr. og 10 kr.
Bókaverzlun
Lárusar Þ. J. Blöndal
Gagnfræðaskófinn
settur
Gagnfræðaskóli Siglufjarðar
var settur í gær kl. 5.
Skólinn starfar í vetur með
sama sniði og undanfarna vet-
ur. Bekkir verða þrír. Fyrsti
bekkur verður tviskiptur, og
verða því alls fjórar deildir í
skólanum. Fastir kennarar
verða þrír auk skólastjóra. —
Eru tveir hinir sömu og í
fyrra, en í stað Þórbergs
Kristjánssonar, sem kenndi þá
við skólann, kemur nú Ingi
Tryggvason frá Laugabóli. —
Stundakenijarar verða sjö. —
Leikfimikennari stúlkna í vet-
ur verður frk. Regína Guðlaugs
dóttir. Jón Jóhannesson frá Mó
hergi kennir drengjum handa-
vinnu í vetur. Söngkennari
liefur enn ekki verið ráðinn í
stað Ragnars Björnssonar, sem
er á förum.
Nemendur verða um 100. —
Húsnæði skólans er hið sama
og verið hefur undanfarna
vetur. Er það algerlega óvið-
unandi sökum þrengsla og
fleiri galla, sem á því eru.
Frá happdrætti Nl Fí
Þriggja vinninga hefir ekki
verið vitjað: Þvottavél (nr.
37389); Eldavél (nr. 40108) —
Flugfar (37995). _ _ ^