Mjölnir - 21.09.1950, Blaðsíða 4

Kosningar til 22. þings
Alþýdusamb. íslands
Kosningar þær, sem hafnar
eru til 22 .þings A.S.Í. eru ein-
hverjar þær þýðingarmestu, er
fram hafa farið innan verka-
lýðsfélaganna. Fyrir 2 árum
henti sú ógæfa íslenzka verka-
lýðshreyfingu að tapa úr hendi
sér stjórn heildarsamtaikanna
til manna, sem studdir voru til
valda þar af afturhaldinu.
Saga núverandi stjórnar ASf,
síðastliðin 2 ár, hefur orðið eins
og efni stóðu til; sífellt samn-
ingamakk við umbjóðendur rík-
isvaldsins, sem sótt hefur að
verkalýðshreyfingunni með
meiri frekju og ósvífni, en
nokkur dæmi eru til áður. Dýr-
tíðin hefur farið það ört vax-
andi, að varla hefur liðið sú
vika, að ekki hafi verið til-
kynntar af hendi hins opin-
bera, nýjar og nýjar hækkanir
á lífsnauðsynjum fólksins. At-
vinnuleysið hefur farið ört vax!-
andi, og nú er svo koroið í
þeim málum, að atvinnuleysið
herj'ar hundruð og jafnvel þús-
und alþýðuheimila i bæjum og
þorpum landsins.
Lögin um gengisskráningu
og fleira voru sett á og þar með
var kaupmáttur launanna rýrð-
ur stórlkostlega.
' Miðstjórn ASÍ sá sér ekki
fært að mótmæla slíku gerræði
við launastéttina með róttækum
mótaðgerðum, til dæmis með
eins sólarhrings alsherjarverk-
falli. Tillaga sem fram kom
um slíkar mótaðgerðir innan
miðstj. ASÍ var kolfelld.
Áður hafði fulltrúaráð vertka
lýðsfélaganna í Reykjavík á-
samt fleiri félögmn farið þess
á leit við sambandsstjórn að
hún lýsti yfirallsherjarverkfalli
um land allt til að undirstrika
sem bezt mótmæli verkalýðs-
ins á móti hinum illræmdu
gengislækkunarlöguma Tvisvar
á þessu ári óskaði miðstjórn
ASf eftir því við sambandsfélög
in, að þau segðu upp ikaup- og
ikjarasamningum sínum. Verka-
lýðsfélögin urðu við þessari
ósk ASÍ en miðstjórnin sendi
félögunum aldrei neinar jákvæð
ar tillögur um hvað hún ætl-
aði að leggja til við félögin í
þessum málum, og endirinn
varð í báðum tilfellum sá, að
miðstjórn A.S.Í. óskaði eftir
því við félögin að þau fram-
lengdu samninga sína óbreytta.
Svo langt hefur undanlátssemi
miðstjórnar A.S.f. gengið, að
hún hefur neitað að láta nokk-
uð uppi um það, hvort hún
mundi styðja þau félög, sem
kynnu að fara út í Ikaupdeilur
nú í haust, eftir að sambands-
stjórn hafði samið við ríkis-
'stjóm um 2,24 aura hækkmi-
ina frægu ,sem tekin var aftur,
og meira til, með stórhækkuðu
verðlagi á öllum landbúnaðar-
afurðum og hæklkun á erlend-
um vörum.
Það væri hægt að skrifa langt
mál um það hvernig núverandi
miðstjórn A.S.f. hefur í einu
og öllu brugðist skyldum sín-
um gagnvart verkafólkinu í
landinu, enda ekki við öðru að
búast þegar þess er gætt, að
tilvera hennar byggðist og
byggist enn á því að hún njóti
stuðning afturhaldsins 1 land-
inu, enda hefðu málgögn Sjálf-
Eftir
Gunnar Jóhannsson
stæðisfl. ekiki beitt sér jafn ötul
lega fyrir kosningu stuðnings-
manna núverandi sambands-
stjórnar eins og þau gerðu
haustið 1948, ef atvinnurek-
endastéttin og afturhaldið
hefðu ekki talið sig hafa þar
hagsmuna að gæta, enda er hin
Stóra reynsla ólygnust.
Nú eru. hafnar kosningar á
ný til Alþýðusarobandsþings.
Nú gefst meðlimum verkalýðs-
hreyfingarinnar tækifæri til að
leggja sinn dóm á gerðir nú-
verandi sambandsstjórnara —
Vill verkalýðshreyfingin á ís-
iandi una því öliu lengur að
hafa í æðstu trúngðarstöðum
samtaka sinna menn sem þang-
að hafa komizt fyrir beinan
stuðning höfuð andstæðinga
verkalýðsins ? Halda meðlimir
verkalýðssamtakanna að sam-
bandsstjórn, sem á allt sitt und
ir náð afturhaldsing í landinu
sé líkleg til stórátaka við þessa
velgerðarmenn sína. Þessu og
ótal mörgu öðru hljóta meðlim-
ir verkalýðshreyfingarinnar á
íslandi að taJka afstöðu til, nú
á næstu dögum.
Gæfa og gengi verkalýðsins
á Islandi veltur á þvi, hvort
tekst að skapa meirihluta á
komandi þingi A.S.I., sem verð
ur þess albúin að- mynda
trausta og örugga stjórn í Al-
þýðusambandi Islands næstu
tvö ár. Ekki stjóm eins og nú
situr, sem ekki getur eða vill
hreyfa sig til neins nema með
leyfi ríkisvaldsins og atvmnu-
relkendastéttarinnar, og haldin
er ótrúlegu ofstæki á móti hin-
um róttæka og framsæknasta
hluta verkalýðsins, héldur
stjóm, sem fyrst og fremst er
studd af öllum þeim mörgu,
sem ekki vilja una við atvinnu-
leysi, vaxandi dýrtíð, áfram-
haldandi gengisfellingu og aðr-
ar hörmungar.
I Verkamannafélaginu Þrótti
fer fram nú næstu daga alls-
herjaratkvæðagreiðsla um Ikosn
ingu á 6 aðalfulltrúum og 6
varafulltrúum á þing Alþýðu-
sambandsins í haust. Stjórn
Þróttar og mikill meirihluti
trúnaðarmannaráðs samþykkti
á fundi að stilla upp lista sem
á eru allir núverandi stjórnar-
meðlimir Þróttar, og sem 6.
manni Þóroddi Guðmundssyni,
fyrsta manni í Trúnaðarmanna
ráði.
Það er öllum ljóst, að stjórn
Þróttar hefur ávalt verið og er
enn ákveðinn andstæðingur
stefnu núverandi sambands-
stjórnar. Það er því ekki nema
eðlilegt og sjálfsagt að með-
lirmim Þróttar sé gefinn kostur
á því að Ikjósa um þær tvær
stefnur sem nú eru efst á
baugi meðal meðlima verkalýðs
félaganna. Ef það skyldi sýna
sig við þessar kosningar, að
stjóm Þróttar nyti ekki nægi-
legs trausts meðlima félagsins,
til setu á komandi þingi A.S.Í*
ber að sjáifsögðu að taka því
sem ábendingu 1 þá átt að
stjómin njóti eklki þess trausts,
sem nauðsynlegt er fyrir hverja
stjórn, svo framarlega sem ein
hver árangur á að fást í starfi.
Eg vil að lokum beina þeirri
áskoran til meðlima Þróttar að
þeir leggi sig fram til þess að
gera ósigur núverandi Alþýðu-
sambandsstjórnar sem mestan,
við í hönd farandi kosningum
í Þrótti.
Fimmtudagur 25. sept. 1950.
28. tölublað. 13. árg
VEIZÍU
að meira en 900 þús. bandarísk
skólabörn þjást af næringar
skorti, um tvær milljónir
liafa augnsjúkdóma, 200
þúsund vaxtarskekkjur og
yfir 400 þúsund alvarlega
málgalla.
★
að um helmingur allra sjúkra-
rúma í Bandaríkjunum er
skipaður geðveiku og tauga
yeikluðu fólki, og um 140
þúsund slíkir sjúklingar bæt
ast við árlega.
★
að 40% allra sveitarfélaga
(coimties) í Bandaríkjunum
Iiafa ekkert sjúkrahús eða
sjúkraskýli,
★
að prófessor Karl Malberg, sér
fræðingur í heilsufræði,
sannar í liinu heimsfræga
riti sínu „140 millj. sjúkl-
inga,“ að 25 millj. banda-
rískra borgara þjáist af
„króniskum“ sjúkdómum,
og að einungis lítið brot af
öllum þeim f jölda hefur tök
á að fá læknishjálp.
★
að inneignir smásparif járeig-
enda í Bandar. minnkuðu s.I.
ár úr 35 milljörðum dollara
niður í 9 milljarða.
ATVINNUMÁL
Framliaíd af 1. síðu.
ur gengið til greiðslu opin-
berra gjalda.“
Kratamir greiddu atkvæði
með flestum þessum tillögum
en sátu hjá við sumar. —
Kratarnir bám fram nokkrar
sýnadrtillögur í atvinmunálum,
voru sumar svipaðar að efni
og tillögur meirihlutans en aðr
ar út í hött. Var framkoma
þeirra öll heldur brosleg á fund
inum og vandræðaleg.
Tillagna þessara og atvinnu-
málum í bænum verða gerð
nokkur skil í næsta blaði.
Verkamenn í Ráð-
stjórnarríkjimum
Framhald af 3. síðu
launamun í Ráðstjórnarrílkjun-
um er hin misjafna geta til að
afkasta starfi fram yfir lág-
markið, sem svarar til lág-
markslaunanna. I sumum iðn-
greinum getur hraðvirkur og
duglegur verkamaður unnið sér
inn allt að 3000 rúblur á mán.,
en byrjendur hafa yfirleitt ekki
milkið yfir 500 rúblur. I Moskva
voru laun setjara t.d. ca. 1500
rúblur á mánuði að meðaltali,
en meðallaun málmiðnaðar-
manna nokkru hærri. Útborgun
launa fer fram 14. hvern dag.
Við mat á launum verka-
manna í Ráðstjórnarríkjunum
verður að taka tillit til þess að
þeir þurfa ekki að borga sjúlkra
samlagsgjöld eða atvinputrygg-
ingagjöld, og greiða mjög lága
sikatta og húsaleigu. Ákveðið er
í lögum, að stéttarfélagsgjald,
skattur og húsaleiga hvers ein-
staks verkamanns megí eíkki
fara fram úr 15% af kaupi
hans. Er augljóst, að verka-
menn í Ráðstjórnarrríkjunum
em vegna þessa mun betur
settir en verkamenn hér, sem
verða að greiða miklu stærri
hluta af tðkjum s'inum upp í
áðurnefnd gjöld. — Það sem
mestu máli skiptir er þó kaup-
geta launanna. Erfitt er að bera
saman verðlag í Danmörku og
í Ráðstjórnarríkjunum vegna
þess hve lifnaðarhættir em ó-
likir. I Ráðstj.rikjunum er það
meginregla, að allar helztu lífs-
I nauðsynjar em mjög ódýrar,
{ en aðrar vörur allmiklu dýrari.
Verðlag fer lækkandi. 1 árs-
lolk 1947 var öll skömmtun af-
numin, og verðlag lækkað um
leið, þannig að 1948 var jafn-
mikið vöramagn og notað var
1947 ca. 86 milljörðum rúblna
ódýrara. 1 marz 1949 var verð-
lag enn lækkað um sem nam
ca. 71 milljarð rúblna á ári
fyrir sama vörumagn og 1948,
og loks var verðlag lækikað
geysimikið í marzmánuði 1950.
Smásöluverð á brauði lækkaði
um 30%, á mjölvörum um 25
—30%, fiskur um 10—30%
HVERSVEGNA EKKI
Framliald af 1. síðu.
... . .
perur fást ekiki?
Ríkisstjórnin lætur nú í veðri
vaka, að hún sé að reyna að
ná viðs'kiptum við A-Þýzkaland.
Mistakizt henni það, ber henni
að leyfa öðrum að reyna. Tak-
ist eklki heldur viðskipti þá, er
kenning Marshall-postultanna,
um að íslenzkar afurðir séu ó-
seljanlegar í Austur-Þýzlkalandi
sem annarstaðar sönnuð, og
Ei’nar Olgeirsscn cg aðrir sósíal
istar orðnir ómerkir orða sinna.
Takizt þau hinsvegar, er fund-
in markaður fyrir vörur, sem
nú em „óseljanlegar,“ mark-
aður, sem máske er til fram-
búðar, og þjóðinni tryggt nokk-
urt magn af nauðsynjavörum,
sem nú skortir tilfinnanlega. —
Hversvegna ekki að reyna?
Fundur m útvegs-
mál
Athygli skal vakin á auglýs-
ingu frá bæjarstjóra um úi>
vegsmál, sem birtist 'í blaðinu
í dag. Heldur bæjarstjóm fund
með útvegsmönnum og sjó-
mönnum í bænum á morgun, og
verður þar rætt um möguleika
á útgerð héðan í vetur, og at-
vinnu í sambandi við' hana.
Þarf eflaust ekki að lýsa
mikilvægi þessa fundar, eins og
atvinnuástandið í bænum er nú.
ostur um 20%, sykur um 15%,
vin um 17—49%, ávextir um
15—30%, baðmullarefni um 15
%, fullgerð vefnaðarvara um
10—22%, slkófatnaður úr leðri
um 15% o.s.frv.
Geysimikið nýsköpunar- og
viðreisnarstarf fer nú fram um
öll Ráðstjórnarríkin, en þrátt
fyrir það vex framleiðslan með
hverjum mánuði. Vaxandi fram
leiðsla þýðir þar vaxandi vel-
megun, betri lífskjör og lægra
verðlag.
ATVINNA!
ATVINNA!
Sjúkrahús Siglufjarðar vantar duglega og
þrifna stúlku.
Upplýsingar gefur yfirlijúkrunarkonan Elísa-
bet Erlendsdóttir.
Auglýsing frá Verkamannafél. „Þrétti".
Allsherjar atkvæðagreiðsla um fulltrúakjör til 22. þings
Alþýðusambands lslands fer fram næstu daga í Verkamannafé-
laginu Þrótti. Framboðslistmn með 6 aðalfulltrúum og 6 vara-
fulltrúum, ásamt 65 meðmælendmn sé skilað á skrifstofu verlka-
lýðsfélaganna í Suðurgötu 10, fyrir kl. 6 síðd., fimmtud. 21 sept.
Siglufirði, 19. september 1950.
STJÓRN ÞRÓTTAR
►<
Munið happdrætti Þjóðviljans