Mjölnir - 04.10.1950, Blaðsíða 2

2
M J Ö L N I R
— VIKUBLAÐ —
Útgefandi: SÓSÍALISTAFÉLAG SíGLUFJAKÐAK
Eitstjóri og ábyrgðarmaður: BeneÆLkt Sigurðsson
Blaðið kemur út alla miðvikudaga
Askriftargjald kr. 20,00 árg. — Afgreiðsla Snðurgötu 10.
Simar 194 og 210
Siglufjarðarprentsmiðja h/f.
VERKEFNIUTANRÍKISRÁÐHERRA
íslendingar eru ein minnsta þjóð heimsins af þeim, sem telj-
ast sjálfstæð riki. ísland getur því ekki haft nein teljandi áhrif á
gang heimsmálanna; íslendingar geta ekki „rekið utanríkisstefnu“
í sama skilningi og milljónaþjóðir, þ.e. haft áhrif á, hvernig aðrar
þjóðir haga málum sínum. Verkefni utanríkisþjónustu okkar er
fyrst og fremst það, að annast sölu á útflutningsvörum okikar,
halda við gömlum viðskiptatengslum og taka upp ný, eftir því
sem hagkvæmast er. Allt annað, sem utanríkisþjónusta okkar
fæst við, er í rauninni auka-atriði.
Bjarni Benediktsson utanríkisráðherra kom heim úr Banda-
ríkjaför fyrir skömmu. Nokkrum döginn eftir heimkomuna var
tilkynnt, að hann mundi segja frá för sinni í útvarpinu. Menn
skrúfuðu upp í útvarpstækjum sínum með gleðisvip. Hafði utan-
ríkisráðherrann, æðsti stjórnandi afurðasölunnar, máske fundið
markaði í Ameríku fyrir eitthvað af „óseljanlegu“ afurðunum,
t.d. ísfisk og freðfisk? Voru nú kannske hinar ástríku samvinnu-
þjóðir 1 Marshall-bandalaginu og Atlanzhafsbandalaginu ailt í
einu reiðubúnir að kaupa framleiðslu okkar, máske borga hana
í beinhörðum dollurum ?
En þeir, sem vonuðust eftir fregnum um slíkt af munni ráð-
herrans, urðu heldur en ekki fyrir vonbrigðum. Hann vék ekki
með einu einasta orði að þessum málum, sem eiga að vera aðal-
þátturinn í starfi hans. Ræða hans var öll sama andlausa áróðurs-
tuggan og við heyrum daglega í fréttunum frá London og pistlum
Minni-Hjörvars, um Kóreustríðið, lýðræðisþjóðir, einræðisþjóðir,
friðelskandi þjóðir, árásarþjóðir o.s.frv. Ekikert um ibrýnustu
hagsmuna- og nauðsynjamál þjóðarinnar; ekki eitt einasta orð.
Bjarni Benediktsson er búinn að vera utanríkisráðherra í nærri
f jögur ár, og alla þá stund hefur hann aldrei mátt vera að því að
sinna þeim störfum, sem eru hans aðalskyldustörf, afurðasölu-
málunum, nema hvað hann hefur gefið sér tjma til að eyðileggja
að mestu leyti markaðina í Austur-Evrópu. Utanríkisþjónusta
hans hefur fyrst og fremst verið í því fólgin að viðra sig upp við
erlenda stjórnmálamenn, líkt og Stefán Jóhann gerir, þegar hann
vill telja sjálfum sér trú um, að hann sé mikilmenni, sækja skraf-
skjóðuþing og fundi, sem engin veit til að hafi nokkumtíma
haft nokkra hagnýta þýðningu fyrir þjóðina, en ikosta hana hins-
vegar hundruð þúsimda eða milljónir árlega í dýrmætum erlend-
um gjaldeyri. T.d. mun burðargjaldið undir Bjama til Banda-
ríkjanna vera hátt 1 tuttugu þúsund krónur. Loks hefiu- svo þessi
maður, sem heldur að hann sé ómissandi í heimspólitíkinni, verið
öllum öðrum ötulli við að draga ísland inn í ríkjablakkir stór-
veldanna, sem á engan hátt er þjóðinni til góðs, frá hvaða sjónar-
miði sem á það er litið, en getur orðið henni til gifurlegs tjóns.
Núverandi stjómarflokkar ættu að athuga hvort þeir eiga ekki
í fórum sínum einhvern annan en Bjama til að gegna embætti
utanríkisráðherra, einhvem, sem væri til með að lofa stórveld-
unum að stjórna sér sjálfum, en gerði sig ánægðan með að
glima við að koma lagi á afurðasölumálin, sem Bjama þyikir
bersýnilega of lítilfjörlegt verkefni fyrir sig. Slíkt mtmdi áreið-
anlega verða vinsælt með þjóðinni, sem aldrei hefur kunnað að
meta „mikilmenni“, og verða stjórnarflokikUm til fylgisauka. •
TILKYNNING nr. 42/1950
Innflutnings- og gjaldeyrisdeild Fjárliagsráðs hefur
ákveðið eftirfarandi hámarksverð á brenndu og möluðu kaffi frá
innlendum kaffibrennshun:
Heildsöluverð án söluskatts ............... kr. 28.40 pr. kg.
Smásöluverð án söluskatts ................. — 31.75--------
Heildsöluverð með söluskatti .............. — 29.28 -------
Smásöluverð með söluskatti................. — 32.40 -------
Sé kaffi selt ópakkað, skal það vera kr. 0,40 ódýrar hvert kg.
Reykjavík, 21. september 1950.
VERÐLAGSSTJÓRINN
★ Það Skal lofa, sem vel er
gert. Oft hafa í þessum dálkum
birzt aðfinnslugreinar um ýmis-
legt varðandi götur bæjarins og
þá sérstaklega eina þeirra,
Hvanneyrarbrautina. Eins og
allir vita er það að mestu ný
gata og er enn ekki lokið við
að leggja hana og er það vissu-
lega mikið vandræðamál allra
þeirra, sem við götu þessa búa.
En nú er búið að setja upp
nýja ljósastaura og leggja götu-
ljósanetið í jörð. Hefur rafveit-
an látið vinna að þessu í sumar
og er þessu verki lokið við
Hvanneyrarbraut og er þessi
gata því tvímælalaust bezt
lýsta gatan í bænum, og er það
fagnaðarefni öllum þeim, sem
um hana þurfa að fara. Ef sjálf
gatan væri íkomin í álíka iag,
þá mættu íbúar við þessa götu
vissulega vera ánægðir.
★ Er það satt? Nýlega fóru
fram kosningar í Verkamanna-
fél. Þrótti á fulltrúum til 22.
þings Alþýðusambands íslands.
Stjórn félagsins og trúnaðar-
mannaráð bar fram lista og
voru allir aðalmenn hans úr
stjórn og trúnaðarráði félags-
ins. Fyrir tiltekinn tíma kom
annar listi, sem framvísað var
af nokkrum krötum hér í bæn-
um, en sagt að að honum stæðu
„lýðræðissinnaðir verkamerm“.
A föstudag ikom svo út „Ávarp
tiil siglfirzkra verkamanna“, —
heilmikið plagg, þar sem skor-
að var á alla „lýðræðissimia“
að greiða þessum kratalista at-
kvæði á sunnudaginn og mánu-
daginn. Plágg þetta er vissu-
iega þess vert, að því væru
gerð glögg skil 1 blaðagrein, þó
ekki væri nema til þess að
benda á þann óvitahátt á ís-
lenzkum verkalýðsmálum, sem
þar kemur skýrt fram og þá
um leið á þann skilningsskort á
hugsanagangi siglfirzkra verka
manna, en hann einkennir alit
þetta mikla plagg. Og ef til vill
er það ekki svo undarlegt, þótt
krötum gangi illa að skilja
hugsanagang heiðarlegra verka
lýðssinna.
Það vildi svo til, að um þessa
sömu helgi fór fram á Akur-
eyri Meistaramót Norðurlands
í knattspyrnu. Héðan fór kapp-
lið K.S. og einnig nokkurt
„klapplið“, þ.e. áhugasamir
áhorfendur. Fjöldi af liði þessu
voru Þróttar-félagar, og þar
sem kosningu átti að Ijúka á
mánudagskvöld en síðasti leik-
ur K.S. var síðla á mánudag
var loku skotið fyrir, að þeir
gætu náð heim til að kjósa
áður en kjörfundi lyki — ef
þeir kæmu með bílnum, sem
flutti þá. En svo skeður það,
að kl. rúmlega sjö á mánudag
kemur Kataíinaflugbátur frá
Akureyri og með honum stór
hópur af þátttakendúm og
áhorefndiun. þar á meðal Jó-
hann G. Möller og hópur fylgi-
fiska hans í hinni ofstækisfullu
baráttu gegn Þróttarstjóm og
stefnu hennar í verkalýðsmál-
um. Nú hefur kvisast út um
bæinn, að nokkrir ríkustu krata
foringjamir hér í bænum hafi
fengið þessa flugvél til að
flytja Jóhann og atkvæði hans
hingað, og hafi þeir allir fengið
frítt far. Hinsvegar munu aðrir
sem með flugvélinni komu hafa
verið látnir borga venjulegt
gjald. Er þetta satt eða er þetta
á misskilningi byggt?
Sé þetta satt ,þá er það vissu
lega táknræt fyrir það ofur-
kapp, sem kratarnir leggja á
það að ná völdum úr höndum
róttækra verkalýðssinna í
hverju því verkalýðsfélagi, sem
mögulegt er. Hér í Þrótti töldu
þeir sér miklar sigurvonir, svo
ekki sé meira sagt, þvi mikill
fjöldi hinna róttæku verka-
manna er fjarverandi við vinnu
suður á landi. En vonir þessar
brugðust, sem betur fór, þrátt
fyrir loftriutning á atkvæðum,
hver sem borgar brúsann í það
skiptið.
★ Jarðarför Jórimnar Guð-
mundsdóttur kennara fór fram
frá Siglufjarðarkirkju s.l.
laugardag. Jómnn lézt í Sjúkra
húsinu hér 25. sept. s.l.
★ Andlát. Laugardaginn 30.
sept. s.l. lézt Baldvin Þorsteins-
son fyrrv. skipstjóri að heimili
sínu Hvanneyrarbraut 58. Bald
Síðastliðin laugardag var til
grafar borin Jórunn Guðmunds
dóttir kennari.
Jórunn heitin var fædd 9.
apríl 1912. Foreldrar hennar
vom Pálína Hannesdóttir og
Guðmundur Sigurðsson kennari,
þá búsett í Aðalvík á Strönd-
nm. Ólst hún upp í bernsku
með móðurforeldrum sínum og
fluttist fuiltíða til foreldra
sinna, sem þá voru flutt til
Siglufjarðar.
Jórann stundaði nám í
kvennaskóla og síðan kennara-
skóla og stundaði síðan kennslu
s'iðastliðin 11 ár.
Haustið 1947 réðist hún kenn
ari við Bamaskóla Siglufjarð-
ar og hélt því starfi til dauða-
dags.
Síðastliðinn vetur veiktist
hún af krabbameini, sem varð
banamein hennar. Hún andað-
ist 25. sept. 1950.
Jórann heitin sýndi frábært
þrek og hetjuskap í veikindum
sínum og hélt áfram starfi sínu
meðan kraftarnir leyfðu, þótt
heilsan væri farin að bila, enda
var hún komin af kjarnmiklu
dugnaðarfólki, sem hörð lífs-
barátta við óbliða náttúra hef-
ur kennt að láta erfiðleikana
ekki buga sig heldur stælast við
hverja raun. Slíikir eðiiskostir
íslenzku þjóðarinnar hafa verið
fjöregg hennar fram á þennan
dag.
Sjálf var Jórann ríkulega
gædd þessum eðliskenndum. —
Hún var hlédræg í framkomu,
smágerð í vexti, hafði festu-
legan svip og bauð af sér góð-
an þokka. Aldrei vissi ég hana
láta í ljós reiði og var þó lundin
föst og meiningin ákveðin, ef
því var að skipta. Hún hlaut
því fullkomið traust og virðingu
bæði nemenda sinna og sam-
starfsmanna. Hún var þannig
gerð, að þeir mátu hana mest,
sem þekktu hana bezt.
Starf sitt stundaði hún af
vin sál. hafði átt við langvar-
andi veikindi að stríða.
Laugardaginn 30. sept. lézt
frú Þórdís Magnúsdóttir, Lind-
argötu 26 b. Hún lézt af heila-
blóðfalli.
★ Fimnitugsaimæli. Sl. sunnu-
dag átti Guðlaugur Gottskálks-
son bifreiðarstjóri, til heimils
að Hvanneyrarbraut 2 7, fimmt-
tugsafmæli.
★ Fertugsafmæli átti Matthías
Ágústsson bifreiðarstj. Grund-
argötu 8, laugardaginn 30. sept.
s.l.
★ Barnaskólinn verður settur
fimmtudaginn 5. okt. kl. 2 e.h.
★ Gagnfræðaskólinn verður
settur fimmtudaginn 5. okt. kl.
5 e.h.
★ Tónlistarskóiirm verður sett-
ur föstudaginn 6. október kl. 5
e.h.
Skúr K.S.
við Þormóðsgötu/ er til
leigu sem bílageymsla .Tilvalið
fyrir tvo jeppabíla.
Semja ber við Eirík Eiríks-
son, prentara, Norðurgötu ,5,
eftir kl. 5 á daginn.
þeirri samvizkusemi og alúð, að
lengra verður tæplega komizt,
enda var hún greind í bezta
lagi og ágætlega menntuð.
Eins og áður er sagt, var
Jórann heitin hlédræg og ósýnt
um að trana sér fram. Hún tók
því litinn eða engan þátt í opin
berum félagsmálum, þótt gáf-
ur hennar, menntun og mann-
kostir hefðu sjálfsagt getað
komið þar að góðu liði. En hún
hafði samt brennandi áhuga á
öllu því, sem gerðist jafnt nær
og f jær, og var frábærlega
skarpskyggn á menn og mál-
efni. Þegar ég hitti hana og
talaði við hana nokkram dög-
um fyrir andlátið fann ég, að
hún átti ennþá sama vakandi
áhugann og eldheitu hugsjón-
imar, þótt hún bærist lítt af
vegna þ jáninga og dauðinn væri
á næsta leiti. Hún átti þá sólar-
sýn, sem sér fram úr vetri,
sem vonar og veit, að aftur
sumrar, hversu svart sem
skammdegið er. Engan veit ég
betur hafa lifað eftir voru
gamla spakmæli: „Þagalt og
hugalt skyldi þjóðans barn og
vígdjarft vera. Glaður og reif-
iu skyldi gumna hver unz
sinn bíður bana“.
Karmur og söknuður eru
sjálfsagt efst í huga vina henn-
ar og vandamanna nú við and-
lát hennar, og sárastur verður
eflaust söknuður aldraðra for-
eldra, sem séð hafa á bak hinni
umhyggjusömu. dóttur, sem
studdi þau í ellinni og hjúkraði
og hjálpaði, þegar mest lá við.
En minning góðrar dóttur sef-
ar harminn og mildar söknuð-
inn. Kynningin við gott fólk
eykur traust vort á mannlífið.
Við vinir og samstarfsmenn
Jórunnar heitinnar, þöickum
henni samveruna og sendum
syrgjandi vandamönnum inni-
legustu samúðarkveðju.
Hlöðver Sigurðsson