Mjölnir - 15.11.1950, Blaðsíða 3

M J ö L N I R
3
Afstaða Verkamanna-
flokksins tii styijaida
Blöðin birta nú greinar með
risafyrirsögnum um Kóreu-
málið. Margir greinahöfund-
anna leitast að yfirlögðu ráði
við að skapa stríðshugarfar
með skrifum sínum. Þeir bera
á borð fyrir lesendur sína eitur,
sem sviptir menn dómgreind
og knýr þá sífellt lengra á
braut, sem leiðir til sjálfstor-
tímingar. Brezk alþýða óskar
þó ekki enn sem komið er eftir
stríði. Þvert á móti er hún mjög
áhyggjufuU yfir Kóreu-ævintýr
inu, áhyggjufull yfir því, að
það kunni að leiða til þriðju
heimsstyrjaldarinnar. Stærsta
áhyggjuefni alþýðunnar, sem er
uppistaðan í Verkamannafl., er
sú staðreynd, að ríkisstjóm
Verkámannafl. virðist vera orð-
in fylgjandi stefnu Churchills,
og ekki einungis henni, heldur
líka stefnu hinna forsjárlausu
andsósíalistísku stjómenda
Bandaríkjanna. Óánægðastir
allra eru samt þeir, sem muna
hina fornu baráttu flokksins
gegn stríði. Það lítur sem sé út
fyrir, að algerlega hafi verið
horfið frá þeirri baráttu.
★
Hver var hin gamla afstaða
Verkamannafl. til styr jalda ?
Hann fordæmdi stríð. Hann
reyndi að koma í veg fyrir
styrjaldir. Hann barðist fyrir
friði og gegn vígbúnaði. F!rá því
ég man fyrst hafa beztu menn
flo'kksins gengið fram fyrir
skjöldu í baráttunni fyrir friði.
Þeir létu sér ekki sæma að tala
gegn stríði, en styðja síðan
rikisstjórnir sínar þegar komið
var út í styrjöld, eins og háttur
er sumra auðvaldssinnaðra
stjómmálamanna, sem igeipa
nm frið meðan þeir undirbúa
stríð. Nei. Einnig á styrjaldar-
t.ímum börðust þeir gegn styrj-
öldum, reyndu að koma í veg
fyrir að þær breiddust út og
létu einskis ófreistað til að
binda endi á þær.
★
Fyrir fimmtíu árum var þjóð
okkar steypt út í glæpsamlega
styrjöld í Suður-Afríku, til
verndar hagsmunum milljóna-
mæringanna sem áttu hluta af
auðæfum landsins, á sama hátt
og bandarískir milljónamæring
ar eiga þriðjunginn af auðvalds
þrotabúinu í Suður-Kóreu.
Eftirfarandi orð, rituð af
Keir Hardie, stofnanda Verka-
mannaflokksins, voru sem töl-
uð út úr hjarta verkalýðsins:
„Þessi styrjöld er kapítal-
ísk styrjöld, getin af fjár-
magni kapítalistanna, login
af stað af keyptum mein-
særismönnum auðvaldsblað-
anna og feðruð samvizku-
lausum stjómmálamönnum,
sem ekki eru annað en auð-
uvjúk verkfæri auðvaldsins."
Þannig fordæmdi Keir Har-
die Búastríðið. Hann varaði líka
við áróðri auðvaldsblaðanna.
Öllum væri holt að íhuga þá
aðvörun nú:
Grein sú, er fer hér á eftir,
birtist í septemberhefti
brezka tímaritsins Labour
Monthly. Höfundurinn er
brezkur þingmaður, S. O.
Davies. Greinin mun að
nokkru leyti vera svar við
ádeilum, sem höf. hefur
orðið fyrir vegna tillögu,
sem liann flutti í neðri
deild brezka þingsins 5.
júlí í sumar, þar sem hann
lagði til, að brezka stjórnin
hefði engin virk afskipti af
Kóreustríðinu, en Iýsti yfir
fylgi sínu við viðleitni kúg-
aðra þjóða til að ná frelsi
og sjálfsofrráðum.— Grein
in er lauslega þýdd og lítið
eitt stytt.
,,....því sem næst allur iblaða-
kostur landsins, enda í eigu
auðvaldsins og stjómað af
þvi, hefur óvirt sjálfan sig
með því að rangtúlka mál-
stað Búanna og svívirða þá.
Lengi vel trúði þjóðin því
ekki að styrjöld væri mögu-
leg, en með lygafréttum og
afbökunum blaðanna, morg-
un, kvöld og miðjan dag,
sýknt og heilagt, mánuðum
saman, tókst smám saman
að villa henni sýn unz hún
trúði því að raunveruleg
styrjaldarástæða væri fyrir
hendi.“
★
En það vom ekki einungis
sósíalistar eins og Keir Hardie,
sem börðust gegn. styrjöldum
á þessum árum. í verkalýðsfél.
eins og fNámumannasamband-
inu vom flokksmenn Frjáls-
lynda flokksins leiðtogar. Þeir
hvikuðu heldur aldrei í barátt-
unni gegn striði. Bæði Námu-
mannasambandið og Alþjóða-
samband námumanna börðust
ákaft gegn styrjöldum og án
tillits til þess, undir hvaða yfir
skyni ríkisstjómir reyndu að
stofna til ófriðar. Fyrir réttum
fjömtíu ámm samþykkti Al-
þjóðasamband námumanna á-
lyktun um alþjóðafrið, að til-
lögu brezka þingmannsins Tom
Burt. 1 þeirri ályktun var m.a.
svo að orði komizt, að styrjald-
ir væm ósamrýmanlegar sið-
menningunni og að allir verka-
menn væm bræður og ættu
ekki að bera vopn hver á ann-
an.
En það var ekki Alþjóðasam-
band námumanna eitt, sem
barðist gegn stríði. Aiþjóðasam
band sósíalista (sem Verka-
mannafl. var meðlimur í) tók
eindregið sömu afstöðu. Hvað
eftir annað var samþykkt, m.a.
af Verkam.flokknum að það
væri skylda verkalýðsins, sam-
taka hans og fulltrúa hans á
þjóðþingum, að gera allt sem í
hans valdi stæði til að afstýra
styrjöldum. Hin merka sam-
þykkt okkar um styrjaldir, er
við áréttuðum þrisvar, í Stutt-
gart 1907, í Kaupmannahöfn
1910 og í Basel 1912, og sem
var bindandi fyrir alla sósíal-
istíska flokka, kvað á um hvað
gera skyldi ef styrjöld brytist
út. Þar var kveðið svo á, að ef
til stríðs kæmi ,þrátt fyrir við-
leitni verikalýðsins til að koma
í veg fyrir það, væri það skylda
verkalýðsins og fulltrúa hans
á þjóðþingum að berjast gegn
ríkisstjórnum símun, grípa inn
í styrjöldina með markvissum
aðgerðum til að binda endi á
hana, og notfæra sér krepp-
una, sem af styrjaldarástand-
inu leiddi, til að flýta fyrir
hruni auðvaldsins.
Þegar fyrri heimsstyrjöldin
brauzt út fyrir tilverknað auð-
valdsins og ríkisstjóma þess,
reyndum við í Suður-Wales
margir að framfylgja ikenn-
ingum sósíalismans. !Ég minnist
þess þegar Keir Hardie kom til
Merthyr skömmu fyrir dauða
sinn, bugaður maður, og ég
man hvemig skörungurinn E.
D. Morel afhjúpaði miskunnar-
laust lygamar, sem beitt var
til að æsa hverja þjóðina gegn
annari, hvemig hann bæði fyrir
og eftir að stríðið hófst, tætti
sundur lygaveg kapítalistanna
í Evrópu og Ameríku. Einnig'
hann var heill í baráttunni gegn
stríði. Það er von mín, að enn
reynist margir trúir hinni
gömlu stefnu sósíalistanna og
spomi eftir mætti gegn þvi, að
þriðja heimsstyrjöldin brjótist
út.
★
Þegar þessi fortíð Verka-
mannaflokksins er höfð í huga,
ætti ekki að vera erfitt fyrir
verkal.stéttina að taka afstöðu
til Kóreumálsins. Ef nokkur
þjóð hefur nokkumtíma með
rétti háð baráttu fyrir frelsi
sínu, þá er það Kóreuþjóðin,
sem í fjömtíu ár hefir verið
kúguð af japönskum hemaðar-
sinnum og fasistum. Norður-
og Suður-Kóreumenn eru sama
þjóðin, rétt eins og við í Norð-
ur-Wales og Suður-Wales erum
sama þjóð. Engin fimm ára
gömul landamæri, ákveðin með
valdboði, gæti skyndilega
breytt okkur í tvær þjóðir. —
Kóreuþjóðin var öll áköf og
óþolinmóð eftir því að losna
við sín ttíbúnu og óeðlilegu
landamæri og taka sjálf við
stjórn mála sinna. En þar var
þrándur í götu — hin svívirði-
lega stjórn Syngman Rhee, —
og að baki honum Mac Arthur
hershöfðingi, sem nú er orðinn
einskonar mikado í Japan og
hinum fjarlægari Austurlönd-
um. Þessir tveir menn bera
mesta ábyrgð á því sem gerzt
hefur í Kóreu. Hin spitíta ríkis-
stjórnarklika Syngmans Rhee,
ráðgjafar hans og nánustu sam
starfsmenn, mútuþæg lögregla,
hliðstæð svartstökkum Hitlers,
svartamarkaðsbraskarar — og
gamlir samstarfsmenn Japana,
— það er þetta lið, en ekki
kóreska þjóðin, sem hin sósíal-
istíska ríkisstjóm okkar er beð
in að taka afstöðu með, jafnvel
að varpa þjóðinni út í styrjöld
til að treysta þessa rotnu
stjóm og halda henni við völd.
Sumir segja, að allt þetta
ikomi málinu ekki við. Ef sagt
er að brezkir æskmnenn séu
sendir til að „deyja fyrir Syng
man Rhee,“ svara þeir því til
að þannig horfi málið ekki við,
heldur séu þeir sendir til að
„deyja fyrir S.Þ.“ En er því
nú svo farið?
★
Stofnskrá S.Þ. var samin af
ýtrustu nákvæmni, m.a. til þess
að koma í veg fyrir að sá meiri
hluti, sem yfir fimmtíu þjóðir
mynda innan samtakanna, yrðu
misnotaður. Fyrst og fremst
var ákveðið, að í málum sem
vörðuðu friðinn, yrði að koma
til samhljóða álit hinna fimm
stóru, sem svo eru nefndir, til
þess að ákvörðun um þau telj-
ist gild. Ef ákvörðun er tekin
í trássi við þessi fyrirmæli
stofnskrárinnar, er hún ólög-
leg, og getur ekki talizt ákvörð
im S.þ., heldur aðeins þeirra
einstaiklinga, sem samþykkja
hana. Enginn er skyldugur til
að hlýða slíkum samþykktum,
og það er ekki hægt að senda
menn til að deyja fyrir þær.
iÉg ætla ekki að fara út í lög
ikrókaskýringar varðandi þetta
mál. Eg minnist á hina laga-
legu hlið þess af þeirri ástæðu
einni, að íhaldið og þvi nær öll
auðvaldsblöðin hafa leynt al-
menningi þeirri staðreynd, að
mikití vafi leikur á löglegu gildi
ýmissa ákvarðana, sem teknar
hafa verið í Lake Success á
yfirstandandi ári. En nokkrum
spurningum verður ekiki komizt
hjá að svara:
1. Var Norður-Kóreu boðið, í
samræmi við fyrirmæli
stofnskrárinnar, að flytja
mál sitt fyrir Öryggisráð-
inu áður en íhlutun banda-
ríska hersins og flotans í
Kóreustríðið hófst? Ef svo
er ekki ,eru ákvarðanir S.þ.
í Kóreumálinu ólöglegar.
2. Var hin opinbera árás
Bandaríkjastjómar á ikín-
versku eyna Formósu rædd
í Öryggisráðinu ? Ef svo er
ekki, hvemig er þá starfi
Öryggisráðsins háttað ? —
Starfar það samkvæmt
stofnskránni, eða er það
blátt áfram verkfæri Banda
ríkjanna?
3. Sviptir hindrun Bandaríkj-
anna og leppríkja þeirra á
því að kínverska alþýðu-
stjórnin fengi sæti sitt í Ör-
yggisráðinu, ákvarðanir Ör-
yggisráðsins undanfarið,
gildi, ekki aðeins þær, sem
gerðar vom í síðustu viku
júnimánaðar, heldur allar
ákvarðanir þess undanfarna
sex mánuði?
4. Veldur fjarvera Ráðstjórn-
arfulltrúans, í mótmæla-
Skyni gegn aðförum Banda-
rikjanna igagnvart Kína, því,
að þær ákvarðanir varðandi
stríð eða frið, sem Öryggis-
ráðið hefur tekið í f jarveru
hans, séu ógildár?
Með hvaða lagarökum, sem
þessum spurningum er svarað,
þarf ekki annað en áð athuga
þær til að sannfærast um, að
siðferðisleg undirstaða S.þ. und
anfama sex mánuði hefur alger
lega svifið í lausu lofti.
Ábyrgðin á hinu ríkjandi ó-
fremdarástandi hvílir á ríkis-
stjórn Bandaríkjanna. Svarið
við spurningunni um, fyrir
hvem brezkir æskmnenn muni
deyja í Kóreu, er því það, að
það sé fyrir Mac Arthur og
Bandaríkin.
★
I Neðri deildinni minntistí ég
á þá taugaveiklun, sem geysar
meðal amerískra leiðtoga, hin-
ar skipulegu og fáránlegu of-
sóknir þeirra gegn góðum Ame-
ríkumönnum, hinar fáheyrðu að
farir þeirra undir yfirskyni bar
áttu gegn „óamerískri starf-
semi,“ hið háskalega stór-
mennskubrjálæði manna, sem
ráða yfir hryllilegustu eyðilegg
ingartækjum, sem nokkm sinni
hafa ógnað heiminum." Það er
taugaveiklun og stórmennsku-
brjálæði þessara amerísku leið-
toga, sem hefur leitt til langvar
andi styrjaldar í Kóreu, sem
getur hæglega leitt til þriðju
heimsstyrjaldarinnar, verði hún
ekki stöðvuð.
Allt þetta vita milljónir
brezkra verkamanna og verka-
kvenna. — Óslitin stranmur
bréfa og skilaboða, sem mér
hafa borizt undanfamar vikur,
hafa fært mér heim sanninn
um það, að ekki einungis verka
lýðsstéttin, heldur öll brezka
þjóðin, er mjög andvíg styrjöld.
Slíkur einhugur gæti orðið und-
irstaða mjög áhrifaríkrar frið-
arbaráttu. En þessrnn friðar-
hug á ekki einungis að veita
útrás í bréfum til mín og undir
skriftirm undir friðarávörp, —
heldur í athöfnnm, sem miða
að því að sameina samtök okk-
ar einu sinni enn til baráttu
fyrir friði.
Annarsvegar er dæmi Chur-
chills, sem árið 1900 barðist
fyrir stríði, eins og hann gerir
enn. Hinsvegar er dæmi Keir
Hardies, sem árið 1900 barðist
gegn stríði og hélt því áfram
til æviloka. Ef við höldum
stefnu fyrirrennara okkar, sem
byggðu flokkinn upp, höldmn
við réttri stefnu.
En þegar við hættum að berj
ast fyrir friði, þegar við göng-
um til liðsveizlu við hinn tarnn-
lausa og vitfirringslega imper-
íalisma Bandaríkjanna, eins og
við gerum nú, þegar við m.ö.o.
vörpum frá okkur sögulegu
hlutverki okkar og skipum okk
rnn í flokk með stéttaróvini
okkar, þá svíkjum við allt, sem
sósíalistum er kært, hinar ó-
mælanlegu fómir, hið óeigin-
gjama, dygga starf mitíjón-
anna, sem em sjálf uppistaðan
í hreyfingu oikkar. Við erum í
rauninni komnir út á þann veg,
sem liggur til algerðar tortím-
ingar hennar.
Frá barnaverndanefnd
I fjarveru Jóh. G. Möller,
afhendir frk. Amfinna Bjöms-
dóttir unglingum passa. Ung-
lingar á aldrinum 14—18 ára
em alvarlega áminntir að hafa
passa sína í lagi og sýna þá
dyravörðum, er þeir sækja
skemmtanir.
Barnavemdarn. Siglufjarðar.