Mjölnir - 25.11.1966, Síða 4

Ungkratar
fordæma
ríkisstjornina
Samband ungra jafnaðarmanna hélt fyrir
skömmu þing í Reykjavik. Þar var samþykkt
stjórnmálaólyktun, sem vakið hefur mikla athygli
fyrir þá sök, að hún er að meginefni samfelldur
áfellisdómur um viðreisnarstjórnina, og fá ráð-
herrar og þingflokkur Alþýðuflokksins þar sitt
vel útilátið, ekki siður en íhaldið. Hér fara á
eftir nokkrar glefsur úr ályktuninni:
STEFNT AÐ GYLFA:
„Þingið telur það nauðsynlegt, að haldið sé
uppi öflugri verðgæzlu til þess að tryggja eðli
legt vöruverð til neytenda . . ."
„Þingið varar við þeirri ofþenslu, sem á sér
stað i vcrzlun og viðskiptum landsmanna og
telur ócðlilcga marga aðila bundna í þessum
starfsgreinum. Þingið telur, að nýir verzlunar-
og viðskiptahættir séu nauðsynlegir og brýn
nauðsyn sé á endurskipulagningu verzlunar-
innar . .
„Þingið . . . krefst þjóðnýtingar tryggingar-
félaganna í landinu . . ."
„Þingið . . . telur, að ekki megi lcngur drag-
ast að þjóðnýta olíufélögin i landinu . . ."
„Þingið . . . fordæmir þau miklu tollsvik, sem
nú tiðkast og tiðkast hafa um langt skeið . . ."
STEFNT AÐ EGGERT:
„Þingið . . . telur cndurnýjun togaraflotans
óhjákvæmilega nauðsyn og álitur stórfcllda þró-
un og nýskipan fiskiðnaðarins með aukna verð-
mætasköpun i huga eitt brýnasta hagsmunamál
þjóðarinnar. Yarar þingið við þeirri cinhæfingu,
sem á sér stað í fiskveiðum þjóðarinnar . . ."
„Þingið . . . lýsir áhyggjum sínum yfir þeirri
einhæfingu í fiskveiðum, sem nú á sér stað hér
á landi. Þingið skorar á ríkisstjórnina að gera
úrbætur i þeim málum. Bcndir þingið á þá ieið
að keyptir verði 10—20 skuttogarar til þeirra
útgcrðarstaða, sem byggja alla afkomu sina á
sjávarútvegi . . ."
„Þingið fordæmir hið svívirðilega brask á
ibúðarhúsnæði almennings. Þingið lcggur
áhcrzlu á, að unnið verði öfluglega að útrým-
ingu lélegs og hcilsuspillandi húsnæðis í land-
STEFNT AÐ EMIL:
„Þingið . . . telur óviðunandi, að erlendur
her sé til langframa í landinu á friðartimum.
Þingið telur, að sendinefnd landsins á Allsherjar-
þingi S. Þ. eigi að greiða atkvæði með aðild
kinverska alþýðulýðveldisins að samtökum S. Þ."
Hér hafa verið teknar upp nokkrar ivitnanir.
Nú er ekki nema von að menn spyrji: A að
taka þetta alvarlega? Svarið er að nokkru leyti
að finna í ályktuninni sjálfri. Innan um alla
áfcllisdómana um starf og stefnu núverandi
rikisstjórnar, ekki siður þann hluta hennar
sem Alþýðufl. ber ábyrgð á heldur en hinn, er
að finna fleðulcgar þakklætisyfirlýsingar til
ráðherranna fyrir vel unnin störf og farsæla
stcfnu.
Það er þvi liklegast, að ekkert sé að marka
hina róttæku áfellisdóma og kröfur þingsins,
hcldur séu kröfurnar og dómarnir helber hræsni,
sett fram i þeim eina tilgangi að láta taka
eftir sér og tjalda þvi skársta sem völ er á
þegar ganga skal fram fyrir kjósendur og biðja
þá að kjósa Aiþýðuflokkinn i vor.
Ný og ný skýrslugerð er engin atvinnubót!
Norðlendingar bíða enn eftir framkvœmdum!
Þegar Eggert ráðherra Þorsteinsson svaraði fyrirspurnuni
Ragnars Arnalds á Alþingi, gat hann ekki gefið neina skýr-
ingu á því, hvers vegna enginn árangur varð af störfum
atvinnumálanefndarinnar, sem ferðaðist um Norðurland
fvrir tveimur árum. Nefndin sendi aðeins frá sér bráða-
Ihrgðaskýrslu, sem ekkert var gert með.
Nú tveimur árum síðar er enn á ferðinni nefnd til að
vinna nákvæmlega sama verkið. Og enn virðist aðeins vera
von á svipaðri skýrslu. Ráðherrann svaraðLengu urn það,
hvenær árangurs væri að vænta eða hve mikið fjármagn ætti
að renna í framkvæmdir.
Ragnar Arnalds brýndi fyrir ráðherranum, að skýrslu-
gerð væri ágæt, en fyrst og fremst væri þó þörf á raunveru-
legri framkvæmdaáætlun og síðan tafarlausum framkvæmd-
um. Norðurlandsáætlun mætti ekki aðeins verða nafnið
tómt — fallegt orð handa frambjóðendum til að veifa framan
í kjósendur á kosningafundum í vor.
Ragrnar Árnalds spyr ráðherra nm störf tveggfja atvinhnmála*
nefnda, sem áttn að athugra at vinnnáistand á Norðurlandi
í framsöguræðu sinni minnti
Ragnar Arnalds á störf atvinnu-
málanefndarinnar, sem skipuð
var voriS 1964. HefSi hún rætt
viS fjöldamarga aSila í kaup-
stöSum og kauptúnum á NorS-
urlandi vestra og sent frá sér
bráSabirgSaskýrslu þá um
haustiS.' Samtímis hefSi ráS-
herra fullvissaS þingmenn um
þaS, aS nefndin myndi senn
skila frá sér endanlegu áliti og
tillögum, en síSan ætlaSi ríkis-
stjórnin aS hefjast handa um
atvinnubætur á NorSurlandi hiS
bráSasta.
Ragnar benti á, aS síSan þetta
var, væru nú liSin tvö ár, og
ekkert hefSi gerzt í málinu.
Nefndin hefSi horfiS sporlaust
niSur í jörSina og ekkert hefSi
spurzl til hennar síSan. Hvarf
nefndarinnar hefSi orSiS NorS-
lendingum nokkur ráSgáta, en
segja mætti, aS þeir væru ýmsu
vanir, enda minntu þessi ein-
kennilegu örlög nefndarinnar
einna helzt á hvarf séra Odds frá
Miklabæ!
í sumar kom ný sendinefnd í
heimsókn til NorSlendinga, sagSi
Ragnar, og var hún frá
Efnahagsmálastofnuninni. Hún
kvaSst hafa nákvæmlega sama
hlutverk og hin fyrri: aS rann-
saka ástandiS og gefa skýrslu.
Ragnar sagSist því vilja spyrja,
hvenær árangurs væri aS vænta
af störfuin þessarar nefndar.
NorSIendingar væru aS vísu
gestrisnir menn og hefSu ekkert
á móti því aS fá skemmtilega og
gáfaSa nefndarmenn í heimsókn
annaS hvert ár, en hitt þætti þeim
þó meir um vert aS sjá loforSin
efnd — sjá ráSstafanir og fram-
kvæmdir í atvinnumálum í staS-
inn fyrir nýjar og nýjar skýrslur.
Ráðherrann svarar
I svarræSu sinni var Eggert
Þorsteinsson ráSherra, stutt-
orSur um fyrri nefndina, en
reyndi aS láta líta út eins og
síSari nefndin hefSi tekiS viS
starfi fyrri nefndarinnar í eSli-
legu framhaldi. Enga skýringu
gaf hann þó á því, hvers vegna
næstum tvö ár liSa frá því síSast
fréttist til hinnar fyrri og þar til
hin síSari nefnd skýtur upp koll-
inum á NorSurlandi. OrSrétt
sagSi ráSherrann:
„Fyrri nefndin hefur veriS
leyst upp og starfsmenn Efna-
hagsstofnunarinnar hafa tekiS
viS þessu verkefni. Starfshópur
Efnahagsstofnunarinnar skilar
atvinnujöfnunarsjóSi skýrslum
um hvern hluta NorSurlands
fyrir sig, þar sem lagSar eru
fram tillögur um kerfisbundinn
stuSning viS atvinnulíf svæS-
anna. Ein skýrsla hefur þegar
veriS lögS fram, um Húnaflóa-
svæSiS og er Strandasýsla þá þar
meS talin. Von er á skýrslum um
SkagafjörS ásamt SiglufirSi og
um austurhluta NorSurlands
innan skamms. ReiknaS er meS,
aS Efnahagsstofnunin skili ríkis-
stjórninni skýrslu um NorSur-
land allt á þessum vetri.“
Þá talaSi ráSherrann um
væntanlegan fiskileitarleiSangur
á Húnaflóa og SkagafirSi, og
sagSi, aS sérstök athugun færi
nú fram á rekstri frystihúsa og
fiskvinnsIustöSva viS Húnaflóa,
sem lögS yrSi til grundvallar viS
úthlutun lánsfjár úr Atvinnu-
jöfnunarsjóSi.
RáSherrann minnti á samn-
inga verkalýSsfélaganna viS rík-
isstjórnina voriS 1965, en þá var
ríkisstjórnin knúin til aS lofa
verulegum atvinnubótum á NorS-
urlandi. Var þá annars vegar
lofaS, aS gerSi yrSi fram-
kvæmdaáætlun fyrir NorSurland
og á grundvelli hennar stór-
felldar ráSstafanir til varanlegra
atvinnubóta, en hins vegar yrSi
skipuS nefnd frá ríkisstjórninni
og verklýSssamtökum á NorSur-
landi til aS undirbúa skyndi-
úrræSi og hráSabirgSaráSstaf-
anir næstu tvo vetur. (Eins og
fram hefur komiS dróst þaS síS-
an í meira en ár, frá vori 1965 til
miSsumars 1966, aS hafinn væri
undirbúningur aS framkvæmda-
áætlun, en þá hófu sendimenn
Efnahagsstofnunarinnar ferS
sína um NorSurland og virtust
ekkert vita um rannsóknir og
skýrslugerS fyrri nefndarinnar.)
RáSherrann rakti síSan gerSir
þessarar samstarfsnefndar rík-
isstjórnar og verklýSshreyfingar
(í nefndinni eru Óskar Gari-
baldason frá Vöku, SiglufirSi,
og Björn Jónsson frá Einingu,

RAGNAR ARNALDS
EGGERT ÞORSTEINSSON
Akureyri). Var þaS augljóst af
ræSu ráSherrans, aS bráSa-
birgSaúrræSi þessarar nefndar
eru hiS eina raunhæfa, sem gert
hefur veriS í atvinnuvandamál-
um NorSlendinga.
Viðurkenna þarf forystu-
skyldu ríkisvaldsins
Ragnar Arnalds þakkaSi ráS-
herra svörin, en sagSist ekki hafa
fengiS neina skýringu á því,
hvers vegna enginn sýnilegur
árangur varS af störfum atvinnu-
málanefndarinnar 1964 og eng-
in framkvæmd á NorSurlandi
leiddi af skýrslugerS hennar.
ÞaS væri rétt, aS eftir aS verka-
lýSshreyfingin hefSi byrjaS af-
skipti sín af málinu 1965 og síS-
an átt tvo fulltrúa í skyndi-
úrræSanefnd, hefSi loksins feng-
izt nokkur stuSningur til bráSa-
birgSa viS útgerS og síldarflutn-
inga norSanlands. En NorSlend-
ingar biSu enn eftir þeim ráS-
stöfunum, sem gætu leitt til var-
anlegra atvinnubóta, nýjum
framkvæmdum samkvæmt fyrir-
framgerSri áætlun, eins og ríkis-
stjórnin neyddist til aS lofa
verkalýSsfélögunum voriS 1965.
Ár eftir ár liSi, án þess aS þessi
framtíSarúrræSi sæju dagsins
ljós.
Ragnar lagði á það sérstaka
áherzlu, að viðurkenna yrði forystu-
skyldu rikisvaldsins við lausn á þess-
um atvinnuvandamálum. Af ýmsum
ástæðum teldu einstaklingar hag-
kvæmara fyrir sig að reisa og reka
fyrirtæki í nágrenni við höfuðborg-
ina. Þetta hefði leitt af sér ofþenslu
og vinnuaflsskort við Faxaflóa en
atvinnuleysi úti um land. Ríkis-
stjórnin neitaði að skipta sér af því,
hvar menn rcistu fyrirtæki sin og
festu fé stt, og þetta sjárnleysi á
fjárfestingunni væri mcginorsök
fólksflóttans suður á Faxaflóa-
svæðið.
Ragnar taldi það enga áætlun, ef
Efnahagsstofnunin ætlaði sér að-
eins að gefa Atvinnujöfnunarsjóði
skýrslu um ástandið, en siðan ætti
að biða eftir þvi, að umsóknir bær-
ust um lán og hafa skýrsluna til
hliðsjónar við afgreiðslu lánsbeiðna.
Raunverulcg framkvæmdaáætlun
væri annað og meira en skýrslugerð
og almcnnar hugleiðingar. í nánu
samstarfi og samráði við sveitar-
félögin ætti að semja áætlun um
tiltekin verkefni og ákveðnar stór-
framkvæmdir, sem til þess væru
fallnar að gjörbreyta atvinnuástand-
inu á Norðurlandi. Rikisvald og
sveitarfélög yrðu að taka frumkvæði
og forystu i sinar hendur, aðstoða
einstaklinga og einkafyrirtæki eftir
mætti, en láta þó ekki þar við sitja,
heldur taka hiklaust þátt í félags-
legrí lausn vandamálsins með stór-
felldri og skipulagðri atvinnuupp-
bvggingu.
IIIUIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIHIIIIIIIIIIHIUlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUlllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllllUIIIHIIIIUIIIIIIimNINimimilllllllllllll
ÓSKALISTI UR
LYTINGSSTAÐAHREPPI
Rætt við
Dag cinn í febrúarmánuði síðast
liðnum vorum við þingmenn af
Norðurlandi vestra kallaðir saman
á fund i Alþingishúsinu. Tilefnið
var, að kominn var i heimsókn til
okkar gestur úr Lýtingsstaðahreppi
í Skagafirði, Björn Egilsson, oddviti.
Vildi hann halda yfir okkur stutta
tölu, sem hann og gerði.
Björn las fyrir okkur og gerði
grein fyrir óskalista, sem sveitar-
stjórn Lýtingsstaðahrepps hafði
samþykkt að leggja fyrir þingmenn-
ina til frekari fyrirgreiðslu. Eins og
að líkum lætur fékk málflutningur
hans góðar undirtektir.
Nú í sumar átti ég leið um Lýt-
ingsstaðahrepp og hitti þá aftur
Björn oddvita á Sveinsstöðum.
Nokkur helztu hagsmunamálin,
sem nefnd höfðu verið á óskalistan-
um voru þá komin í heila höfn, en
Egilsson, oddwita
önnur ekki. Verða þessi mál talin
upp hér á eftir samkvæmt upplýs-
ingum Björns:
1. ÍÞRÓTTASALUR í FÉLAGS-
HEIMILI
Fyrsta og helzta ósk sveitar-
stjórnarinnar var sú, að veitt
yrði íé á íjárlögum 1967 til
íþróttahús við Steinstaðaskóla.
Þar ætlar hreppurinn að reisa fé-
lagsheimili, 2300 rúmmetra að
stærð, þar sem gert verður ráð
fyrir íþróttasal og búningsklef-
um fyrir sundlaug. Ráðuneytið
hefur samþykkt þessa sambygg-
ingu og verður 37% af bygging-
unni talið skólahúsnæði, sem rík-
ið á að greiða að s/i hlutum.
Gert er ráð fyrir, að byggingin
öll kosti 6 milljónir á verðlagi
ársins 1965.
Sveitarstjórn og skólanefnd
hafa samþykkt a§ koma á fullri
skólaskyldu með unglinga-
kennslu í 1. og 2. bekk, og verður
hreppurinn einn sá fyrsti í Skaga-
firði til að ná þessu marki
fræðslulaganna.
Fræðslumálastjóri mun hafa
mælt með því, að tekin yrði upp
í fjárlög 1967 fjárveiting til
byggingarinnar, en seinast þegar
til fréttist var málið óafgreitt í
fj árveitinganefnd.
2. ÍBÚÐARHÚS AÐ LAUGAR-
BÓLI
Annað málefnið á óskalista
sveitarstjórnarinnar var það, að
ríkið greiddi á þessu ári kostnað
við endurbætur á íbúðarhúsi að
Laugarbóli, sem ætlunin er að
nota fyrir heimavist framhalds-
deildar í Steinstaðaskóla. Ráða-
menn hafa nú samþykkt að verða
við þessari beiðni, með því -skil-
yrði að fé verði veitt til þess á
fjárlögum.
3. SAMKOMUHÚS UNGMENNA-
FÉLAGSINS
Þá var óskað eftir því, að rík-
ið keypti samkomuhúsið gamla,
sem Ungmennafélagið Framför
heíur átt. Er ráð fyrir því gert,
að andvirðið renni til byggingar
hins nýja félagsheimilis, en
gamla samkomuhúsið verði not-
að til verknámskennslu í Stein-
staðaskóla. Hafa ráðainenn
syðra fallizt á, að verða við þess-
ari beiðni.
4. BORUN EFTIR HEITU VATNI
Fyrir nokru var borað eftir
heitu vatni í Steinstaðalandi, 200
melra djúp liola, og fengust þá
10 sekúndulítrar af 63 stiga heitu
vatni. Samkvæmt gamalli sáttar-
gerð á ríkið að greiða kostnað-
inn við borunina, og skóli, fé-
lagsheimili og sundlaug eiga
framvegis að fá ókeypis heitt
vatn. Jarðhitadeild krafði sveit-
arstjórn um greiðslu kostnaðar,
en hún vísaði á ríkið með lilið-
sjón af fyrrnefndri sáttargerð og
hefur það verið tregt til að
borga. Þegar seinast fréttist til,
var þetta mál ennþá óútkljáð.
Eða eins og Björn orðar það:
Þar stendur hnífurinn í kúnni.

Kláfurinn yfir Héraðsvötn undan Flatatungu. Myndin er tekin 1923.
5. BRU A HERAÐSVOTN
Fimmta hagsmunamálið á
lista sveitarstjórnar var það, að
þegar yrði hafinn undirbúningur
að byggingu brúar á Héraðsvötn
undan Flatatungu. Taldi Björn
að slík brú yrði 80 metra hengi-
brú og nokkuð dýr. Þá yrði kom-
inn hringvegur um innhéraðið
og brúin myndi stytta veginn
norður um átta kílómetra.
Aður fyrr var þarna kláfur
yfir Héraðsvötn. En árið 1929
varð það slys, að kláfurinn slitn-
aði niður við flutning á fólki,
og fórst þar ung stúlka. Hafa
engar samgöngur verið þar yfir
síðan.
Væntanlega verður þetta mál
tekið upp, þegar vegaáætlun
verður næst endurskoðuð.
6. SUÐUR MÆLIFELLSDAL
Á KJÖL
Þá er það ósk sveitarstjórnar,
að rudd verði leið suður Mæli-
fellsdal á Kjalveg, en eins og
kunnugt er, er nú aðeins fært á
Kjöl upp úr Blöndudal í Húna-
vatnssýslu. Björn segir, að þessi
leið liafi verið farin einu sinni
árið 1947 við illan leik en skki
síðan og verði meðal annars að
byggja brýr á Ströngukvísl og
Blöndu. Björn var ekki bjart-
->R p-r t-VV
- ,
Steinstaðaskóli í Lýtingsstaðahreppi.
sýnn um, að þessi ósk næði fram
að ganga í bráð. Ráðherra og
vegamálastjóri úthluta fé í fjalla-
leiðir sem þessa.
7. OPNUÐ LEIÐ INN Á
SPRENGISANDSVEG
Neðst á óskalistanum er sú
beiðni, að byggð verði brú á Jök
ulsá eystri á Hofsafrétt, en þar
með mundu Skagfirðingar geta
ekið beina leið á Sprengisands-
veg. Brú þessi yrði inn á öræf-
um, norðaustan við Hofsjökul,
og eru þar aðeins tæpir 20 metr-
ar milli klappa. Búið er að ryðja
veg báðum megin að brúar-
stæðinu og liggur leiðin upp úr
Vesturdal frá Þórljótsstöðum.
FELAGSHEIMILI INNAN HREPPS
EÐA í VARMAHLÍÐ
Eftir að við höfðum farið yfir
óskalistann, spurði ég Björn að
lokum, hvort ekki hefðu verið
uppi raddir um, að Lýtingsstaða-
hreppur léti sér nægja að taka
þátt í byggingu félagsheimilis í
Varmahlíð.
— Það er nú ekkert leyndar-
mál, sagði Björn. Ýmsir fyrir-
svarsmenn hreppsins voru þeirr-
ar skoðunar, og ég var einnig í
þeim hópi. En bygging félags-
heimilis innan sveitar hefur ver-
ið samþykkt á almennum sveit-
arfundum bæði 1957, 1960 og
1962 með miklum meirihluta
atkvæða. Lýtingsstaðahreppur er
stór hreppur með nægum jarð-
hita og hefur verið út af fyrir
sig, svo langt sem sögur herma.
Eftir að ég hafði tekið við odd-
vitastörfum, var enginn vafi hjá
mér, hvaða leið skyldi velja.
Akvörðun hafði verið tekin á
lýðræðislegan hátt með miklum
meirihluta atkvæða, og ég taldi
mér auðvitað skylt að vinna að
þessu máli í samræmi við óskir
meirihlutans.
Því má svo bæta við, að
skömmu áður en blaðið fór í
prentun, kom Björn á Sveins-
stöðum í heimsókn til okkar
þingmanna á nýjan leik, og
skýrði frá því með svipuðum
hætti og hér hefur verið gert,
hvernig komið væri þeim mál-
um, sem nefnd voru á óskalist-
anum. Má af þessu sjá, að Björn
oddviti rekur erindi sveitar sinn-
ar með þeim dugnaði að til fyrir-
myndar er.
Ragnar Arnalds.
Silfur-barnaskeiðar
Gullkrossar
Gullhringar
SVAVAR KRISTINSSON
úrsmiður
4) — Mjölnir
Mjölnir — (5