Mjölnir - 26.02.1971, Blaðsíða 1

Mjölnir
XXXIV. árgangur Föstudagur 26. febrúar 1971 1. tölublað.
Eru ný viðhorf að skapast í
atvinnumálum Siglufjarðar
Stutt viðtal við ÓSKAR GARIBALDASON
Drangur siglir aftur
Hlutafélag var stofnað um
flóabátinn Drang hinn 10. febr.
s. 1. Stofnendur voru ríkissjóð-
ur, sem á 49%, Steindór Jóns-
son 25%, og fimm sveilarfélög.
Hlutaféð er 8.204.000,00 og
skiptist þannig: Ríkissjóður
4.018.000,00, Steindór Jónsson
2.050.000,00, Siglufj. 550.000,00,
Ólafsfjörður 550.000,00, Hrísey
150.000,00, Grimsey 100.000,00.
Kaupverð skipsins er um 10
millj. kr., en á því hvílir norskt
lán að upphæð ca. 140 þús. n.
kr. Hlutaféð má greiða á þrem
árum.
Fleiri sveitarféiögum var
gefinn kostur á aðild að hluta-
félaginu ,en þau óskuðu ekki
eftir þátttöku.
Rekstrarhalli mun verða
greiddur af fjárlögum, að frá-
dregnum afskriftum, samkv.
reglum um rekstur flóabáta,
ennfremur klössunarkostnaður.
Stjórn félagsins skipa bæjar-
stjórar Akureyrar, Ólafsfjarðar
og Siglufjarðar, og þeir Stein-
dór Jónsson og Sigurður Ring-
sted útibússtj., Akureyri.
Drang er fyrst um sinn ætl-
að að fara tvær ferðir í viku
milli Akureyrar og Siglufjarð-
ar. Var fyrsta ferðin farin 16.
febr., og kom sér vel í illviðris-
kaflanum. Skipstjóri er Stein-
ór Jónsson.
Ekki er blaðinu kunnugt um,
hver orsök þess er, að ríkis-
valdið gerir nú eignaraðild
sveitarfélaganna að skilyrði
fyrir áframlialdandi rekstri
flóabátsins, en undanfarið hef-
ur gætt hjá því vaxandi til-
hneigingar til að koma kostn-
aði yfir á sveitarfélögin. Ráðu-
neytisstjórinn, sem sat stofn-
fundinn, lýsti yfir að rekstur
bátsins mundi engin áhrif hafa
í þá átt að minnkaðar yrðu
fjárveitingar til vegafram-
kvæmda, vegaviðlialds og snjó-
ruðnings af vegum, og er von-
andi, að sú yfirlýsing standist,
einkum að því er síðasttalda
atriðið varðar.
Eins og áður hefur verið skýrt frá hér í blaðinu, báru
fulltrúar Vöku á fundi í stjórn Alþýðusambands Norður-
lands í vetur fram tillögu um, að sambandið krefði ríkis-
stjómina efnda á loforðinu frá 1965 um útrýmingu at-
vinnuleysis á Norðurlándi. Tillagan var samþykkt og kjör-
in þiiggja manna nefnd til viðræðna við ríkisstjórnina
um þetta mál.
Nefndin, sem skipuð er þeim Birni Jónssyni, Tryggva
Helbasyni og Óskari Garibaldasyni, fór fyrir nokkru til
Reykjavíkur til viðræðna við ríkisstjómina um málið.
Blaðið spurði Óskar frétta um.árangur ferðarinnar fyrir
nokkrum dögum:
— Hvað viltu segja um ár-
angur af þessum viðræðum,
Óskar?
— Ég lít svo á, að undirtekt-
ir ráðherranna, sem við rædd-
um við, Jóhanns Hafsteins,
Magnúsar Jónssonar og Eggerts
G. Þorsteinssonar, hafi verið
jákvæðar. Þeir lýstu sig sam-
þykka þeirri tillögu okkar, að
gerðar yrðu áætlanir um upp-
byggingu atvinnulífsins í
hverju einstöku byggðarlagi.
Hins vegar tóku þeir skýrt
fram, að því aðeins mætti
vænta aðstoðar ríkisvaldsins,
að frumkvæði og framtaksvilji
væri fyrir hendi í viðkomandi
byggðarlögum.
— Nú hefur um langt skeið
verið gengið lit frá því, að því
er Siglufjörð snertir, að auð-
veldasta leiðin til þess að fá
stuðning ríkisvaldsins við at-
vinnulífið hér væri sú, að þau
fyrirtæki, sem ríkið á sjálft
hér, og standa undir fjórum
fimmtu hlutum atvin'nurekstr-
arins í bænum, hefðu frum-
kvæði um uppbygginguna hér.
Sú leið hefur þó virzt erfið.
Virtist þér, að lijá ráðherrun-
um kæmi fram vilji í þá ált,
að þeir kysu heldur að farnar
yrðu aðrar leiðir?
— Um það vil ég ekki fuil-
yrða, en einhvernveginn fékk
i ég þá hugmynd, að ráðherr-
arnir hefðu meiri vilja til
stuðnings við einkaaðila.
— Hvað mundir þú eftir
þetta viðtal leggja til,- að næst
yrði reynt hér?
— Að mínu áliti væri mjög
æskilegt, að einkaaðilar, sem
fást við atvinnurekstur hér,
reyndu að þoka sér betur sam-
an, helzt steypa rekstri sínum
saman í stórt fyrirtæki. Slíkt
stórt fyrirtæki, sem hefur veru-
leg áhrif á atyinnulífið í bæn-
um, ætti miklu auðveldari að-
gang að fyrirgreiðslu og stuðn-
ingi opinberra aðila en mörg
smá fyrirtæki, auk þess sem
það mundi njóta meira al-
menns trausts út á við.
— Hefur farið fram nokkur
könnuii á afstöðu einkaaðila í
atvinnurekstri hér, til þessarar
hugmyndar?
—■ Já, smávegis.
— Og hverjar hafa undirtekt-
irnar verið?
— Það er of snemmt að full-
yrða nokkuð um það enn, slíkt
mál þarf nokkurrar umhugsun-
ar og undirbúnings við. Ég get
þó sagt það, að mér virðast
iþær fremur jákvæðar, og ég
álít, að vinna beri að frekari
athugun á þessum möguleika
nú á næstunni.
- Rar Sigló-verksmiðjuna á
góma?
— Já. Ráðherrarnir fræddu
mig um það, að búið væn að
festa kaup á 3000 tunnum til
viðbótar þeim 8000, sem búið
var að kaupa handa Sigló. Ekki
er búið að ráðstafa þessum
3000 tunnum, en líkur eru til
að eitthvað af þeim, kannske
allt magnið, fari til Sigló.
— Nokkuð að lokum?
Nei, ekkert nema þá það,
að ég vænti þess, að sveitar-
félögin gefi þessum málum
fullan gaum og veiti verkalýðs-
samtökunum fyllsta stuðning
til að knýja fram úrbætur í at-
vinnumálum, því það er vissu-
lega mikið í húfi fyrir þau.
Ég vænti þess líka, að einka-
aðilar, sem við atvinnurekstur
fást, taki þær tillögur, sem við
berum fram, til mjög gaum-
gæfilegrar umhugsunar.
Aðalfundur Vöku
var haldinn 28. jan. s. 1, Stjórn
félagsins var endurkjörin, og
er hún þannig skipuð: Formað-
ur Óskar Garibaldason, vara-
formaður Sigurbjörg Hjálmars-
dóttir, ritari Ólína Hjálmars-
dóttir, gjaldkeri Kolbeinn Frið-
ibjarnarson og meðstjórnendur
'Guðbrandur Sigurbjörnsson,
Þorkell Renónýsson og Þórunn
Guðmundsdóttir.
Fjárhagur félagsins er góður.
Hrein eign félagssjóðs var um
750 þús. kr., sjúkrasjóðs rúm
milljón, hjálparsjóðs um 875
þúsund og Alþýðuhússins um
825 þús. Eignaaukning varð
alls hjá þessum fjórum sjóðum
um 635 þús. kr., mest hjá
sjúkrasjóði, nærri 250 þús. kr.
Útgerðin frá áramótum
Slæmar gæftir.
Dauft hefur verið frá ára-
mótum yfir útgerð frá Siglu-
firði. Minni bátar liafa reynt
að sækja, en gæftir verið
stirðar. Afli Dags og Tjalds á
línuna var með skárra móti
framan af, en dregið hefur úr
honum upp á síðkastið, þá
sjaldan gefið hefur. Afli tog-
skipanna Dagnýjar og Hafnar-
ness hefur verið rýr, og á
stirt tíðarfar sinn þátt í því.
Siglfirðingur hefur veriö og
er enn í slipp, en losnar
væntanlega innán skamms.
Atvinnuástand bæjarins hef
ur sökum hráefnisskorts fisk-
vinnsluhúsa verið mjög bág-
borið.
Togarinn.
Rráðabirgðauppgjör fyrir
b. v. Hafliða á árinu 1970
liggur nú fyrir. Samkvæmt
því varð hallinn á rekstrin-
um 3.736.000 króna óg eru þá
fyrningar ekki meðreiknaðar.
Aflaverðmæti var um 22.6
milljónir króna, en heildar-
afli 2.353.893 kg. Um 740
tonnum var landað erlendis.
Skipið var þrjá mánuði frá
veiðum vegna klössunar.
I samanburði við aðra tog-
ara er rekstrarútkoman og
aflinn langt fyrir neðan með-
allag. Útgerðin á við marg-
víslega örðugleika að striða,
enda skipið orðið gamalt og
óhagkvæmt í rekstri. Á árinu
fór fram mikil klössun á skip-
inu, en þrátt fyrir það verð-
ur framvegis að reikna með
háum fjárhæðum ti! viðhalds
og endurnýjunar. ,
Söluferðir á s. 1. ári voru
ekki eins arðsamar litgeið-
inni og vonir stóðu til. Er nú
svo að skilja á forráðamönn-
um liennar, að söiuferðir séu
engu arðsamart en landanir
hér heima.
Nú sem stendur vantar 2
milljónir króna til þess að
koma skipinu út. Að venju er
erfitl að útvega fé í rekstur
þessa mikilvæga atvinnutæk-
is. Sú peningastofnun hér i
bænum, sem ætti, nafnj sinu
samkvæmt að minnsta kosti,
að vera hér hjálparhella, er
að venju ha'rðlæst. Sá, sem
þar ræður, virðist lieldur vilja
styðja við útgerð á Suður-
landi með inneign í aðalbank-
anum í Reykjavík. Hann er
e. t. v. enn að sækjast eftir
betri stöðu þar syðra og vill
þá hafa eitthvað milli liand-
anna, þegar þarf að lána þar
í litgerðina.
Togaraverkfallið
Siglfirðingar hafa gert út
togara í rúm 20 ár, og eru
það orðnar margar krónur,
sem af þeirri útgerð hafa
dropið hingað. Sjaldan hefur
þó verið um reksturshagnað
að ræða á reikningum þeirra
fyrirtækja, sem annazt hafa
útgerðina.
Sé farið aftur í timann má
sjá, að togarar okkar hafa
ekki verið eftirbátar hvað
snertir aflamagn og aflaverð-
mæti undir stjórn ýmissa
happasælustu skipstjóra tog-
araflotans. Síðustu órin hefur
hallað undan fæti hvað þetta
snertir, og samkv. bráða-
birgðauppgjöri s. 1. árs var
aflaverðmætið í algeru lág-
marki, eða- um 22 millj. kr.,
eða réttur helmingur af afla-
verðmæti elzta togarans, Ing-
ólfs Arnarsonar, sem einnig
mun hafa skilað álitlegum
hagnaði til útgerðarinnar.
Mikið liefur verið skrafað
og skrifað um togaraverkfall-
ið, sem staðið hefur í 7 vikur,
og þá ekki minnst um þær of-
boðslegu launakröfur, sem yf-
irmennirnir beri fram, og
miði að því að setja þá í flokk
með læknum og öðrum opin-
berum starfsmönnum, sem
hæst séu launaðir, eða jafnvel
hærra. Eru hvítflibbamenn-
irnir á skrifstofum útgerðar-
fyrirtækjanna, sem reka skip-
in að nafninu tU, einna há-
værastir um þetta.
Með allri virðingu fyrir
læknum og öðrum skal á það
bent, að ábyrgðin, sem á þeim
og ýmsum öðrum liálauna-
mönnum hins opinbera hvilir,
er engu meiri en á mörgum
yfirmönnum liinna stóru og
dýru skipa. Reynsla síðustu
ára hefur líka fært heim sann
inn um það, að tekjur yfir-
manna á togurum og hinum
stærri bátum hafa færzt í það
horf, að hagkvæmast hefur
orðið fyrir dugmikla menn að
fara af togurunum yfir á bát-
ana. Hefur þetta jafnvel leitt
til þess, að ýmsir af afla-
Framhald á öftustu síöu