Fylkir - 28.06.1968, Page 2

2
FYLKIR
Hvað segja fram
bjóðendurnir?
Málgagn
Sjálfstæðisflokksins
Útgefandi:
Sjálfstæðisfél. Vestmannaeyja
Ritstjóri:
Guðlaugur Gíslason
Prentsmiðjan Eyrún h. f.
Aðgeröir Æshulýðsfylkingor
09 þjóðvarnarmflnna
mistóhust
Eins og áður var minnst á hér
í blaðinu hafði Æskulýðsfylking
kommúnista og hinir svokölluðu
„hernámsandstæðingar", það er
þjóðvarnarmenn, bundist samtök-
um um að efna til óeirða, er ráð-
herrafundur Atlantshafsbandalags-
ins skyldi haldinn í Reykjavík s.l.
mánudag og þriðjudag, og höfðu
þeir boðað að þeir mynöu fá er-
lenda „sérfræðiuga ’ sér til aðstoð-
ar við að koma óeirðuuum af stað.
Það var því ekki að ófyrir-
synju að menn biðu í nokkvu of-
væni eftir því að sjá hvað úr þess
um fyrirfram boðuðum óeirðum
yrði, sérstaklega eftir að verka-
menn og launþegar höfðu verið
beðnir um að leggja niður vinnu
á mánudeginum til þess að geta
mætt til Háskólabíós, er Nato-fund
urinn yrði settur.
Allt fór þetta þó á annan veg en
til var ætlast.
Aðeins helstu óróaseggirnir
mættu fyrir utan Háskólabíó við
setningu fundarins, að vísu með
all vígaleg kröfuspjöld, þar sem
meðal annars var á letrað „TJr
Nato”, „Niður með Nato”. og
„Dean Rusk eftirlýstur alþjóða-
morðingi” svo eitthvað sé nefnt
Var hópurinn all aumlegur þar
sem hann stóð á hringtorginu vest
an við Hótel Sögu, ekki fleiri en
50 til 100 manns, að „sérfra’ðing-
unum” meðtöldum.
Verður ekki annað ságt, en að
kommúhistar og „hernámsandstæð
ingar”, sem fyrir þessu brambolti
stóðu, hafi orðið sér ærlega til
skammar og vonandi af þessu iærl
að erfiðara er að æsa íslendinga
upp til óþurftarverka, en þeir
höfðu gert ráð fyrir.
það, sem er ógeðslegast við þess-
ar aðgerðir, er að til skuli vera
svo lítilmótleg öfl í þjóðíélaginu,
að þau láti sig hafa það, að leita á
Kosningabaráttan við í hönd far
andi forsetakosningar næstkom-
andi sunnudag er nú að komast á
lokastig.
Báðir hafa frambjóðendur mætt
á blaðamannafundi hjá útvarpi og
sjónvarpi og svarað fyrirspurnum
og gert grein fyrir viðhorfi sínu
og afstöðu til helstu mála. Stuðn-
ingsmenn beggja frambjóðenda
hafa einnig fengið ákveðinn tíma
hjá báðum þessum stofnunum, þar
sem þeir gerðu grein fyrir við-
horfi sínu til frambjóðendanna og
einnig komu frambjóðendur sjálf-
ir þar fram og svöruðu fyrirspurn
um, sem til þeirra var beint. Loks
mun vera ráðgert að frambjóðend
ur komi fram bæði í útvarpi og
sjónvarpi nú í kvöld og flytji á-
varp og mun það vera síðasta tæki
færi þeirra að ávarpa kjósendur
í gegnum þessi fjölmiðlunartæki.
Verður ekki annað sagt, en að
kjósendum hafi gefist gott tæki-
færi til að vega og meta og gera
sér grein fyrir hvorn frambjóð-
andann hver og einn telur hæfari
til að fara með þetta virðingar-
mesta embætti þjóðarinnar, forseta
embættið.
Og hver er svo afstaða fram-
bjóðendanna til einstakra mála?
Verður ekki annað sagt ,en að
blaðamenn hafi gerst óvenjulega
nærgöngulir í fyrirspurnum sin-
um til frambjóðenda, auk þess sem
þeir hafa spurt þá um afstöðu
þeirra til einstakra mála.
Blaðamaður Morgunblaðsins
beindi þeirri fyrirspurn til dr.
Kristjáns Eldjárns, hversvegna
hann hefði verið einn þeirra, sem
voru á móti stofnun lýðveldis á
íslandi 1944.
Dr. Kristján svaraði blaðamann-
inum orðrétt á þessa leið.
„Síðan ég man eftir mér, hef ég
talið það sjálfsagt, eins og vafa-
laust allir íslendingar, að við
myndum slíta sambandinu við
Dani, strax og tilskilinn frestur var
útrunninn. Hinsvegar voru skiptar
skoðanir um að, hvort stofna
ætti lýðveldið 1944 eða bíða með
það, þangað til Danmörk losnaði
úr ánauð, sem flestir þóttust sjá
að myndi verða innan langs tíma.
Eg var einn þeirra, sem taldi að
rétt væri að bíða, og þóttist þess
náðir erlendra aðila, til þess að
koma af stað æsingum og skrí’.s-
látum hér á landi.
Vonandi láta kommúnistar þess-
ar hrakfarir sínar sér að kenningu
verða og læra eitthvað af þeim.
fullviss, að sami árangur mundi
nást, en með viðkunnanlegri hætti.
Gunnar Thoroddsen var spurð-
ur um þetta sama á blaðamanna-
fundinum í útvarpi og sjónvarpi.
í svari sínu vitnaði hann til
ræðu, sem hann hélt á stúdenta-
fundi í Kaupmannahöfn 1935, þar
sem hann hélt því fram, að íslend-
ingar hlytu að nota fyrsta tæki-
færi, sem sambandslagasamningur
inn frá 1918 leyfði og slíta sam-
bandinu við Dani þegar á árinu
1944. Hefði hann ávallt síðan ver-
ið talsmaður stofnunar lýðveldis
og þess, að ekkert gæti eða mætti
hindra að íslendingar notfærðu sér
ákvæði samningsins frá 1918 um
stofnun lýðveldis, alveg burt séð
frá kringumstæðum, og hefði Dön
um verið þetta ljóst og því engin
ástæða til frestunar lýðveldisstofn
unarinnar.
Blaðamaður Morgunblaðsins
spyr báða aðila um afstöðu þeirra
til vestrænnar samvinnu, Nato.
Svar Gunnars Thoroddsen var
á þessa leið.
„Eg greiddi atkvæði með þátt-
töku íslands í varnarsamtök.um
vestrænna þjóða 1949. Þeir, sem
fylgst hafa með stjórnmálaþróun-
inni síðan, vita um afstöðu mína.
Hún liggur ljós fyrir.”
Blaðamaðurinn hefur nokkkurn
formála að fyrirspurn sinni til
Kristjáns Eldjárns varðandi þetta
atriði og segir þar orðrétt.
Bæjarstjórn samþykkti um s.l.
áramót að hækka allar lóðarleigur
í kr. 1,50 á fermeter, og hefur
spjaldskrá bæjarins um lóðarleig-
ur verið færð í samræmi við það.
Nú hefur komið í ljós við athugun
á lóðarleigusamningum sem í gildi
eru, að slík hækkun fær ekki stað
ist. Má að sjálfsögðu um það deila
hvort slík hækkun var eðlileg eða
ekki og hvort bæjarsjóður á að
afla sér nauðsynlegra tekna með
hækkuðu lóðargjaldi, fasteigna-
gjaldi eða útsvörum.
Eftir að í ljós kom við nánari
athugun að slík hækkun er hér
ræðir, fær ekki staðist fluttu full-
trúar Sjálfstæðisflokksins eftirfar
andi tillögu:
„Leggjum til að bæjarstj. verði
falið að láta lagfæra lóðarleigur í
spjaldskrá hjá innheimtumanni
bæjarins og þær færðar í það
„Margir telja Kristján Eldjárn
vinstri sinnaðan um of og fullyrða
að svo mikill andstæðingur At-
lantshafsbandalagsins sem hann
væri, mundi ólíklegur til að halda
uppi merki þeirrar öryggisstefnu,
sem lýsir sér í aðild okkar að
Nato”. Og spyr síðan.
„Þú varst á sínum tíma í þjóð-
varnarf élaginu? ”
Frambjóðandinn svaraði þessari
fyrirspurn þannig:
„Já, þjóðvarnarfélagið var stofn
að 1946 vegna herstöðvarsamnings
ins við Bandaríkin og ég held að
óhætt sé að segja að í því hafi ver
ið menn af 'ýmsum stjórnmála-
flokkum. Það var kvíði í mönnum
út af því að ísland drægist inn í
einhver hernaðarsamtök og hér
yrði ævarandi herstöð. Félagið
lifði svo allt fram yfir að að Js-
land gekk í Atlantshafsbandalagið,
og gaf út sitt blað öðru hverju og
þar urðu margir til að mæla varn
aðarorð í sambandi við það mál”.
Kristján Eldjárn ræddi þetta
mál í útvarps og sjónvarpsþættin-
um s.l. þriðjudag og taldi þá að
viðhorf sitt til þessa máls væri
nú orðið nokkuð annan og að ísl.
myndi ekki stafa sú hætta af þátt-
töku sinni í varnarsamtökum vest
rænna þjóða, og áður hafði verið
talið.
Hér hefur verið riíjuð upp af-
staða frambjóðendanna iil aðeins
tveggja þýðingarmikla máU, sem
þeir hafa verið spurðir um en aí-
staða þeirra til annarra deilumála
svo sem , Keflavíkursjonvarpsins
látið liggja á milli hluta
Greinargerð frambjóðenda geta
svo kjósendur dregið sínar ályld-
anir af og metið hver fyrir sig.
horf, sem samningar segja til um
og of hátt innheimtar lóðarleigur
verði þegar í stað endurgreiddar.
í afsali fyrir Vestmannaeyjaland
inu eru ákvæði um að lóðarleigu-
samningar haldi gildi sínu þar til
þeir renna út og fyrirfinnast engin
ákvæði í samningum fyrir þeirri
hækkun, sem gerð hefur verið og
því engum skylt að greiða hærri
lóðarleigu, en samningurinn segir
til um”.
í þeim samningum, sem gefnir
voru út áður en kaupstaðurinn
keypti Eyjarnar eru þrjú mismun-
andi ákvæði um lóðaleigur. í
fyrsta lagi munu engin ákvæði
vera í þeim samningum, sem gefn
ir eru út fyrir 1932 um að hægt
sé að breyta þeirri krónutölu, sem
tilgreind er í samningnum, að lóð-
arleigan skuli vera. í samningum,
Framhald á 4. síðu.
Hskkun ti lóðflrleigum fsr ekkí staðizt.