Nýi tíminn - 22.09.1942, Page 1

Tryggiff sameiningarsigur
alþýffunnar í kosningun-
mn 18.—19. október.
1. árgangur.
Reykjavík. 22.. sept. 1942.
1. tölublað.
Heilbrigð skipulagning atvinnuvegarins, samfara
aukinni véltækni.
Hér fer á eftir þingsályktunartillaga sú. er þingmenn flokksins
fluttu á síðasta þingi.
Alþingi ályktar að fela Búnaðarfélagi íslands eftirfarandi
verkefni:
1. .Að láta fara frara rannsókn á því, hvar heppilegust eru skil-
yrði með tilliti til ræktunar, rafvirltjunar, samgangna o. s. frv.
til landbúnaðarframleiðslu í ýmsum greinum, með það fyrir
augum, að byggðin færist saman.
2. Að gera áætlun um rafvirkjun sveitabyggða og samgöngukerfi
sveitanna með hliðsjón af rannsókn þeirri, er greinir í 1. lið,
i samvinnu við aðrar lilutaðeigandi ríldsstofnanir.
3. 1 sambandi við ofangreinda rannsókn að gera tállögur mn stofn-
un fyrirmyndarbúa á ýmsum stöðum á landinu og um fyrir-
komulag þeirra, og skulu verkefni þeirra vera m. a. að gera
tilraunir í ræktunar og búrekstri, halda námskeið fjuir bændur,
útvega vélar o. s. frv.
4. Að undirbúa löggjöf um framkvæmdir og aðstoð við Iandbúnað-
inn á grundvelli þess imdirbúningsstarfs, sem að ofan greinir,
og að endurskoða gildandi búnaðarlöggjöf, til að greiða fyrir
þróun hans í samræmi við þær niðurstöður, sem rannsókn sú ,er
um getur í 1. lið, leiðir í ljós.
Kostnaður greiðist úr ríkissjóði.
Ávarp til lesenda
Átök þau, sem nú iara fram mn
heim allan, munu valda meiri alda
livörfum í sögu mannkynsins en
dæmi finnast áður til. Enn er að
vísu vant að geta sér til um úr-
slit yfirstandandi styrjaldar, en
jafnvel þótt svo hörmulega færi að
fasisminn bæri sigur af hólmi í
sjálfum vopnaviðskiptunum, þá
myndi skamma stund hönd verða
liöggi fegin. Ríki þeirrar nýskip-
unar, sem reist yrði á ofbeldi og
kúgun gagngerðrar öfugþróunar,
gæti aldrei átt sér langan aldur
— f jnrr en varði myndi það
hrynja um sjálft sig. Askur lífs-
ins er ódauðlegur og mun halda
áfram að vaxa af því dýpri rót
sem grimmilegar er ofan af hon-
um höggvið. Enn mun hann
sprengja af sér helfjötra þá, sem
á hann hafa verið lagðir um sinn
og gnæfa síðan við himin fagur-
limaðri en nokkru sinni fyrr.
En til þess að slíkt megi verða
sem fyrst, er hverjum góðum
manni skylt að leggja fram alla
krafta sína — einnig hér við hið
yzta haf. Einnig hér skerpast á-
tökin æ meir, enda þótt vér Is-
lendingar eigiun nú ærna sér-
stöðu um margt. En ýmsum mun
veitast örðugt að átta sig til hlít-
ar á þeim flóknu öflum, er dylj-
ast að baki atburðanna og knýja
þá fram. Einkum mun alþýðu
manna í sveitum og hiniun af-
skekktari kauptúnum næsta tor-
velt að ná til þeirra heimilda, er
veita jafnliarðan drög að tíma-
bærum skilningi á þeim táknum
og stórmerkjum, sem nú blika á
lofti innan lands sem utan. Er
þó mála sannast, að oft hafi ver-
ið á slíku þörf, en nú sé nauðsyn.
Nauðsyn alþýðunnar, hvar sem
hún er í sveit sett, á því að end-
urskoða afstöðu sína til mannfé-
lagsmálanna almennt er nú
orðin svo brýn, að henni má ekld
lengur slá á frest. Öll hin gömlu
verðmæti þarf að meta á ný,
strika yfir þau, sem fallin eru í
fyrnsku, og afla sér annara nýrra
í þeirra stað. Að öðrum kosti er
sjálfur lífsmeiður vor í liættu:
hraði þróunarinnar vex oss yfir
höfuð og vér sitjum eftir með
sárt ennið, yfirgefin og ráðþrota.
Sóknin snýst þá upp í vörn, er
verður þeim mun vonlausari sem
vér streitumst meira við.
. . Sameiningarflokkur alþýðu —
Sósíalistaflokkurinn er fylking
þeirra íslendinga, sem ekki vilja
verða á eftir tímanum, heldur
freista þesk að fylgjast með hon-
um og skapa hann og móta í
þágu sameiginlegrar ^uennmgar.
Hann er eini stjórnmálaflokkurinn
á Islandi, sem hefur sett sér það
markmið að standa ekki í vegi
íyrir óhjákvæmilegri þróun, held-
ur hjálpa henni álciðis eftir
mætti. Öll barátta hans er miðuð
við vísindalega fræðikenningu,
sem byggð var á endurtekinni
reynsla liðinna kynslóða og hefur
sannazt því betur sem lengur leið.
Það er markmið þessa flokks að
fá hvern einasta íslending í lið
með sér, því að sannfæring hans
er sú, að hugsjón hans, sósíalism-
inn, sé eini vegurinn til giftu-
samlegrar , framtíðar.
Hinsvegar skal rík áherzla lögð
á það, að á meðan ekki vinnst
aðstaða til fullkominnar valdatöku
alþýðunnar, vill flokkurinn beita
öllu afli sínu til róttækra aðgerða
á þeim grundvelli, sem er, en lít-
ur þó á alla þá baráttu sína sem
markvissan undirbúning undir hið
komandi framtíðarskipulag. Fyrir
því sendir hann yður þetta bláð í
von um góða áheym og síðan
samvinnu.
Þetta blað er ætlað alþýðu í
sveitum og kauptúnum úti um
land, þar sem dagblaði verður
ekld við komið að ráði. Það vill
koma til yðar einu sinni i mán-
uði, og oftar, ef kostur verður
á, og reyna að varpa sem skýr-
ustu ljósi yfir þau viðhorf, sem
efst eru á baugi á hverjum tíma.
Það vill verða vinur yðar og ráð-
gjafi í hinni vandasömustu lífs-
baráttu, sem nokkur íslenzk kyn-
slóð hefur háð. En jafnframt vill
það heyra áhyggjuefni yðar, ósk-
ir og tillögur, eftir því sem við
verður komið.
Sameining allrar íslenzkrar al-
þýðu í sveit og við sjó í órjúfandi
fylkingu í baráttu fyrir raunvem-
legu frelsi sínu, er draumur, sem
verður að rætast;. Meingerðamönn-
um þjóðfélagsins má ekki haldast
það öllu lengur uppi að máka
krókinn á misskilningi og úlfúð
milli hinna vinnandi stétta inn-
byrðis, heldur verða þær að beina
einum og sama geiri þangað, sem
rökin standa til. Þá væri betur
farið en heima setið, ef þessu
litla blaði auðnaðist að leggja
sinn skerf til þess að svo mætti
verða.
1 styrjöld á Norðuratlants-
hafinu hlýtur að skapast dýr-
tíð hér á landi, hlutfallslega
meiri en víðast hvar annars-
staðar. Flutningaleiðirnar að
og frá landinu eru langar og
hættulegar. Farmgjöld öll og
vátryggingar verða því dýrar.
Ofan á þessar venjulegu á-
stæður til dýrtíðar, bætist 1
þessu stríði, að fjölmennt er-
lent lið hefur tekið sér setu í
landinu. En því hefur fylgt
aukin eftirspum á vinnuafli
og vörum. Dýrtíð og það mikil
dýrtíð hlaut því að verða
Greinargerð:
Undanfarna áratugi hefur rík-
ið árlega lagt fram nokkurt fé
í því skyni að skapa betri lífs-
skilyrði í sveitum landsins.
Þessu fé hefur aðallega verið
varið til aukinnar ræktunar og
til þess að gera mögulegt að
nota v'élar í stað handverkfæra
við landbúnaðarstörf. Nokkuð
hefur áunnizt við þetta, en langt
er þó í land með sama hraða,
að vélar verði notaðar við alla
vinnu, þar sem hagkvæmt er að
nota þær. Enn er verulegs hluta
af heyfeng landsmanna aflað
á þýfðum og rányrktum engj-
um. Á öðrum sviðum landbún-
aðarins er breytingin þó víðast
förunautur þessarar styrjald-
ar. En þrátt fyrir þetta, er
ástæða til að ætla, að dýrtíð
sé orðin meiri en eölileg rök
standa til. Það virðist í það
minnsta ástæðulaust að dýr-
tíðin innanlands fari langt
fram úr því sem aökeyptar
vörur hækka í verði. Ef allt
væri eðlilegt, ætti meðaltala
dýrtíðarinnar að vera lægri
. en meðalhækkun aðkeyptra
nauösynjavara. En það er eitt
hvað annaö en svo sé. Að-
keyptar nauðsynjavörur munu
Framhald á 2. síðu
skemmra á veg komin. Enda
munu tekjur smábænda, eink-
um þeirra, sem afskekkt búa,
vera minni samanborið við erf-
iði en nokkurra annarra stétta
landsins. Það horfir því svo enn,
þrátt fyrir aðgerðir ríkisins, að
fjöldi bænda hlýtur á næstunni
að hverfa til annarra starfa, ef
tækifæri býðst, nema kjör þeirra
breytist að mun til batnaðar.
Enginn ágreiningur er um
það, að það sé hin mesta nauð-
syn, að við framleiðum eins
mikið af þeim landbúnaðarvör-
um, sem við þurfum að nota, og
frekast er unnt. Eðlileg afleið-
ing þeirrar skoðunar er, að ríkið
geri ráðstafanir til, að tekjur
fólksins, sem að landbúnaði vlnn-
ur, verði viðunandi og lífsþæg-
indi þess og menningaraðstaða
eins góð og annarra landsbúa.
Kemur þá til álita, hvort
byggja skuli á sama grundvelli
og undanfarin ár um aðstöðu til
landbúnaðarins, en auka fjár-
framlögin, eða hvort ætla má, að
meira mundi vinnast með breyttu
skipulagi byggðanna og breyttum
búskaparháttum og leggja þá
megináherzluna. á að vinna að því
að hið nýja byggðaskipulag kom-
ist á og þeir búskaparhættir, sem
því fylgja, þó að áfram yrði
veittur styrkur til þeirra, sem
búa vilja. í gamla horfinu.
Landbúnaður, sem rekinn er
með rányrkju án véla, þarf á
miklu landsvæði að halda sam-
anborið við áhöfn, þörf á flutn-
Framhald á 3. síðu.
Sósíalistaflokkurinn hefur
menn í framboöi í öllum kjör-
dæmum landsins við kosning-
arnar 18.—19. okt.
Fara hér á eftir nöfn fram-
bjóðenda.
Reykjavík:
Einar Olgeirsson, alþingism.,
Brynjólfur Bjarnason, alþm.,
Sigfús Sigurhjartarson, alþm.,
Siguröur Guönason, formaður
Dagsbrúnar, Katrín Thorodd-
sen, læknir, Bjöm Bjamason,
form. Iöju, Kom-áð Gíslason,
form. Skipstj.- og stýrim.fél.
Rvíkur, Snorri Jónsson, form.
Fél. jámiðnaöarmanna, Ár-
sæll Sigurðsson, form. Sósíal-
istafél. Rvíkur, Stefán Ög-
mundsson, prentari, Sveinbj.
Guðlaugsson, form. KRON,
Petrína Jakobsson, skrifari,
Sigm-vin Össurarson, sjómað-
ur, Zóphónías Jónsson, verka-
maður, Amfinnur Jónsson,
kennari, Halldór Kiljan Lax-
ness, rithöfundur.
Eyjafjarffarsýsla:
Þóroddur Guðmundsson,
verkam., Páll Sigurðsson, kenn
ari, Ingólfur Guðmundsson,
bóndi, Gunnlaugur Hallgríms-
son, kennari.
Norður-Múlasýsla:
Jóhannes Stefánsson, skrif-
ari, Sigurður Ámason, bóndi,
Þórður Þórðarson, bóndi, Gunn
þór Eiríksson, verkamaður.
Suffur-Múlasýsla:
Lúðvík Jósefsson, kennari,
Einar Ástráðsson, læknir, Sig-
fús Jóelsson, kennari, Sigur-
geir Stefánsson, sjómáður.
Rangárvallasýsla:
Sverrir Kristjánsson, sagn-
fræðingur, Katrín Pálsdóttir,
frú.
Ámessýsla:
Gunnar Benediktsson, rith.,
Hlöðver Sigurðsson, skólastj.,
Guðm. Egilsson, bóndi, Sigurð-
m’ Jónsson, hreppstjóri.
Borgarf jar ff arsýsla:
Steinþór Guðmundsson,
kennari.
Mýrasýsla:
Jóhann J. E. Kúld, rithöf.
Snæfellsness- og Hnappadals-
sýsla:
Guðmundur Vigfússon,
verkamaður.
Dalasýsla:
Jóhannes úr Kötlum, rithöf.
Barðastrandarsýsla:
Albert Guðmundsson, kaup-
félagsstjóri.
Framhald á 4. síðu.
------------—------------
Afurðaverðið« kaupgjaldið