Nýi tíminn - 16.04.1946, Page 1

5. árqanqur.
Þriðjudaqur 16. marz 1946.
6. tölublað.
15,000 hættulegir
Þjóðverjar á
Spáni
t tilkynringu frá utamiíkis-
málaráðuneyti Bandaríkjanna
segir, að ráðuneytinu sé kunn
ugt um, að 15.009 hættulegir
Þjóðverjar dvelji nú á Spáni.
Þetta séu allt menn, sem
stuðlað hafi að stríðsrekstri
Þjóðver.ia og hafi ráðuneytið
sent spönsku stjórninni heim-
ilisföng þeirra, og krafizt þsss
að þeir væru framseldir. Þá
segir í tiikynningu ráðuneyt-
isins, að vitað sé um þýzkar
vopnasmiðjur í Bilbao, en ó-
víst sé, hvort þar fari fram
kjarnorkurannsóknir.
Frakkar veita
Indo-Kína
sjálfstæði
Frakkar hafa lokið samn-
ingum við Vieth Nahn, þjóð-
frelsishreyfingu Indo-Kína.
Fyrst eftir uppgjöf Japana
leit út fyrir að Frakkar ætl-
Afstaða Morgunbíaðsms
máli Islendinga er orðin
Standa forystumenn Sjálfstæðisfl. á bak við skrif þess?
pjóðhættuleg
Morgunblaðið birti inn-
rammaða grein á forsíðu 11-
þ. m., þar sem tekin er svo
þjóðhættuleg stefna í sjálf-
stæðismáli voru, að íslend-
ingar verða, hvar í flokki
sem þeir standa, að vakna
til íhugunar um, hvað hér
muni vera á ferðinni.
í fyrsta lagi lýsir Morgun-
blaðið enn einu sinni yfir því,
að það vilji ekki og ætli sér
ekki að taka neinn þátt í
mótmælakröfum íslenzku
þjóðarinnar gegn dvöl er-
lends hers á íslandi.
brjósti íslendinga, og þjóðin stofnunina með þátttöku Sósí
hlýtur að fara að spyrja: Sit- alistaflokksins, hafði það
ur Morgunblaðið á svikráð- fyrst og fremst á stefnuskrá
um við málstað íslendinga?
Og sú spurning leiðir
aðræ af sér: Hverjir eru það
sinni að tryggja efnahagslegt
og stjórnarfarslegt sjálf-
stæði Íslands. Stærsti stjórn-
í. Sjálfstæðisflokknum, sem j málaflokkurinn á Íslandi, og
standa á bak við skrif þess? I jafnframt sá flokkurinn, sem
Öll þjóðin veit, að mánuðir I beinlínis kennir sig við sjálf-
eru liðnir, síðan stjórn Banda | stæði og mest hefur gumað
ríkjanna fór fram á það við, af forustu sinni í sjálfstæðis-
ríkisstjórn íslands að fá leigð baráttu íslendinga síðari ár-
ar til langs tíma herstöðvar j in, fékk forsætis- og utanríkis
á íslandi, á Reykjanesi, í | ráðherrann -í hinni nýju rík-
Hvalfirði og jafnvel flugvöll-1 isstjórn, svo að þjóðin gat
'nn í Reykjavík. Þessi beiðnijvænzt þess, að fast og örugg-
í öðru lagi heldur það því!kom fram um sama leyfi ogHega yrði haldið á sjálfstæðis-
fram, að kröfurnar gegn af-
sali íslenzkra landsréttinda
séu eingöngu pólitískt áhuga
mál Sósíalistaflokksins og
tekur þannig undir með þeim'
afturhaldsöflum í Bandaríkj-
ferðum í Indo-Kína og Bret-
ar í Indonesíu. En er de
Gaulle sagði af séi', breytti
franska stjórnin um stefnu
fyrir tilstilli kommúnista.
Tókust samningar um, að
Frakkar viðurkenndu sjálf-
stæði Indo-Kína, sem fengi
sína eigin stjórn, fjárhag,
þing og her. Formaður sendi-
nefndar kínverskra kommún
ista í Sjúngking, Sjúenlæ
hershöfðingi hefur látið svo
um mælt, að samkomulagið
beri vott um víðsýni Frakka
í nýlendumálum. „Þetta sam
komulag gæti orðið fyrir-
mynd að lausn á þeim vanda
málum, sem komið hafa upp
í Indonesíu, Burma og á Mal-
akkaskaga“, segir Sjúenlæ.
uðu að beita sömu ofbeldisað unum sem eru að krefjast yf-
irráða yfir íslandi.
í þriðja lagi bregzt blað
utanríkis- og forsætisráðherr-
ans á íslandi hið reiðasta við
út af fregn um það, að til
skuli vera ríki, og það eitt
af voldugustu ríkjum heims-
ins, sem ætli að gerast mál-
svari íslenzku þjóðarinnar í
Öryggisráði hinna Samein-
uðu þjóða.
í fjórða lagi eru ritstjórar
blaðsins ofsareiðir við Þjóð-
viljann út af því, að hann
skuli ekki, eins og Morgun-
blaðið, dylja íslenzku þjóðina
þess, sem ritað er um her-
stöðvamálið erlendis.
Islendingar vonuðu, að Banda
ríkjaherinn væri á förum héð
an samkvæmt samriingi og
gefnu loforði æðsta manns
Bandaríkjanna, Roosevelts
forseta.
Fregnin um þessa kröfu
Bandaríkjastjórnar vakti mik
inn ótta hjá íslendingum og
furðu, að slík krafa kæmi
máli hennar fyrst og fremst
og því hefur hún viljað
treysta.
En hvað hefur svo gerzt,
síðan krafan kom frá stjórri
Bandaríkjanna um áfram-
haldandi hernám íslands?
Hefur utanríkis- og forsætis-
Truman aðhyllist
steínu Roosevelts
A ártíð Roosevelts forseta
12. þ. m. lagði Thuman forseti
blómsveig á leiði fyrirrennara
síns :í Hyde Park.
Kvaðst Truman vcra stað-
ráðinn í þvl að íýlgja stefnu
hins látna forseta bæði í utan-
og innanríkismálum. í utan-
ríkisríkismálum stefnu hins
góða nágranna, s?m engu ríki
sýni ásælni né yflrgang og í
innanríkismálum ..Ne'W Deal‘‘-
stefnunni, að ríkið væri ekki
til fyrir fáa útvalda heldur
alla alþýðu. Fyrsta boðorð
þeirrar stefnu væri að tryggja
öllum atvinnu.
Roosevelts forseta var
minnst víða um heim.
„Pravda“ birti ritstjómar-
grein í minningu bans. Attlee
sendi Truman forseta sam-
hryggðárskeyti og franska
stjórnlagasamkundan m'rn4'.-
ist hans með eiirnar mínútu
þögn.
ráðherra Sjálfstæðisflokksins
tekið skelegga afstöðu og ó
Van Acker fær trausts
yfirlýsingu
Stjórn Van Ackers í Belg-
iu fékk traustsyfirlýsingu
“ í öldunqadeild þingsins nýlega.
Framhald á 8. síðu
fram að ófriðarástandi loknu. j tvíræða í þessu máli? Því fer
Hins vegar dró það úr ótta
þjóðarinnar, að hún taldi sig
■hafa reist hið unga lýðveldi
sitt á traustu, óbifanlegu
•bjargi: einhug og fullri sam-
heldni allra Islendinga og
allra stjórnmálaflokka á ís-
landi. Þjóðin hafði sýnt hið
fegursta dæmi slíks eirihugar
við atkvæðágreiðsluna um
lýðveldisstofnunina, og hún
hafði fagnað henni óskipt og
— að því er hún treysti —
af heilum hug. Allar heitustu
Þessi afstaða Morgunblaðs-óskir Þjóðarinnar, síðan lýð-
ins, jafn ljós sem hún er að|veldlð var stofnað, eru tengd-
verða, hlýtur að vekja ótta í ar Þvl að iry99Ía sem Þezt
og varaUlegast sjálfstœði Is-
lands, að leggja sem traust-
astan grundvöll að framtíð j
íslands sem sjálfstæðs ríkis.
Og hin nýja ríkisstjórn, sem
mynduð var eftir lýðveldis-1
BEVIN segir við CHURCHILL: Svona frjálsar kosningar hafa
Rússarnir áreiðanlega ekki látið fara fram neinstaðar.
(Sjá grein um grísku kosningamar á 8. síðu).
Traustsyfirlýsingin var
samþykkt með tveggja atkv.
meirihluta.
Hveítisendingar
Bandaríkjanna á
eftir áætlun
. Bandaríkin hafa flutt út
hálfri milljón lesta minna af
hveiti á fyrstu þrem mánuð-
um þessa árs en þav höfðu
lofað.
Bandarísk yfirvöld kenna
þetta því, að bændum þyki
ábatasamara að fóðra búpen-
ing á korni en selja það til
útflutnings. Bandaríski land
búnaðarráðherrann hefur
hafnað uppástungu Breta að
taka upp brauðskömmtun og
telu.r hana óframkvæmanlega
Jónas frá Hriflu skýrir frá:
Hermann Jónasson lýsir yfir að Bún-
aðarfélagið og Stéttarsamband bænda
eigi að vera útvirki Fram-
sóknarflokksins
Jónas frá Hriflu lýsti yfir á þingfundi 12. þ. m.
að á nýafstöðnum flokksfundi Framsóknarmanna
hefði formaður flokksins, Hermann Jónasson, hald-
ið því fram að með forgöngu Framsóknarmanna í
Búnaðarfélagi íslands og hinu svokallaða Stéttar-
sambandi bænda hafi náðst sú aðstaða, að þessi
samtök bændanna yrðu útvirki Framsóknarflokks-
ins.
Hefur að vísu ekki farið dult hve mjög Fram-
sókn hefur reynt að misnota samtök bænda sér
til flokkslegs framdráttar, og eru þessi ummæli
Hermanns aðeins til að sýna hve langt leiðtogar
Framsóknarflokksins ganga í ósvífninni.
Búnaðarmálasjóð í efri deild,
að Jónas frá Hriflu sagði
gær, að Jónas frá Hriflu sagði
frá þessu. Hélt bann tveggja
tíma ræðu er sennilega verð-
ur síðasta ögrun'm gegn flokks
stjórn Framsóknarflokksins,
og má trúlega telja að honum
verði vikið formlega úr flokkn
um næstu daga.
Sagði Jónas sitt af hverja
frá heimilisástæðum Fram-
sóknarflokksins, og var margt
ófagurt en sumt spaugiDsr''-,
eins og þegar Eysteinn Jóas-
son veitti Jónasi flokkslegac
ávítur sem formaður Fram-
sóknar, fyrir að yrða á einn
af þingmönnum sósíalista!
Framh. á 8. síðu.