Nýi tíminn - 17.06.1948, Side 1

7. árgangnr.
Fimmtudagur 17. júní 1.048.
10. þing Sambaiitfs ísl. barnakennara
Tíimda þlng SambandH ísJenzkfa barnaJionnara hófst
bér í bænum 9. þ. m. og sitja það 42 fulltrúar víðsvegar aS
if landino. Fyrsta daginn fór fram kjör forseta og nefnda.
Nánsefni bamashólanna
22. tölubiað. Annar þingfundur hófst 16.
Hneyhslanlegasti viðskíplasamningnr ríkissljómarinnar:
fsland undirbýður norsku ríkisstjórnina þegar hun
stendur í baráttu við brezka einokunarhringinn
um síldarolíuverðið
Ríkisstjómirl hefur nú meðgengið þann verkn-
að, sem nýlega var sagt frá hér í blaðinu, að
hún væri að undirbúa. Hún hefur selt Bretum
13 þús smálestir af síldarolíu á 95 sterlingspund
smálestirta fob. í ’tilkynningu sinni viðurkennir
ríkisstjómin að með þessu sé hún að undirbjóða
Norðmenn, sem heimti hærra verð. Skal nú gang-
ur þessa máls rakinn, því hér er um að ræða eitt
mesta hneyksli, sem gerzt hefur í stjórnmálum
íslendinga.
I febrúar hafði rikisstjórnin
samið við Breta um að selja
þeim allt að 13 þúsund tonn af
síldarolíu fyiir 5 sterlingspund-
um lægra verð fritt um borð á
íslandi, en Norðmenn seldu
hvalolíuna komna í höfn í Bret
landi. — Þessi samningur var
að vísu tjón fyrir Isl., hvað það
snertir, að það er óþarfi
að lækka sig niður í verð Norð-
manna, meðan til eru mögu-
leikar á að selja síldarolíu til
meginlandsins fyrir allt að 130
sterlingspund, — eri þangað
vill enski feitihringurinn, Uni-
lever, ekki lofa Islendingum að-
selja, og ríkisstjórnin er undar-
lega hlýðin fyrirskipunum hans.
Hinsvegar var það þó heiðar-
legt við þennan samning að Is-
land ætlaði ekki að undirbjóða
Noreg, því þessi 5 punda mis-
raunur er eðlilegur munur
vegna fragtar og gæðamunar.
Þó hafði það reyndar verið
reynslan undanfarin ár, að ís-
lendingar höfðu haft forgöng-
una í að hækka verðið og pína
einokunarhringinn til þess að
borga hærra, myð þvi að hag-
nýta sér samkeppnina frá meg-
inlandínu, en Norðmenn höfðu
komið í humátt á eftir. Það var
þvi eins og að ísland afsalaði
sár forustunni í hagsmimabar-
áttu fiskimanna við einokúnar-
hringinn mikla og létu sér
nægja að fylgja Norðmönnum,
en léti þá um baráttuna. — Kn
það var þó að miansta. kosti
drengilegt að ætla að fyigjast
að með frændum vorum sem
fóstbræðui* og láta eitt >-flr
báða ganga.
Norðmenn byrja svo sína
baráttu við einokunarhringinn
brezka. Norska stjómi'n á í vök
að verj-ast í þeirri baráttu.
Brezki hringurinn hefur kverka
tök á hvalveiðaflota og sildar-
verkflmiðjum Noregs, sökum
þess að hann ræður miklum
hluta af hJutahréfum þessara
fyrirtækja, Hringurinn ætlaði
sér að halda verðinu á hvalolíu
í 90 sterlingspundum og arð-
ræna þannig norska fiskimenn
og norsku þjóðina. En norska
stjórnin setti lágmarksverð á
hvaJolíuna, 110 sterlingspund,
og hófst nú baráttan.
Ekkert var auðveldara fyrir
íslendinga en að halda hér
norrænt fóstbræðralag í barátt-
unni gegn hinum engilsaxneska
okurhring. íslendingar þurftu
ekki að biðja Breta að kaupa
hraðfrysta fiskinn, þ\ú hann
var seljanlegur fyrir ábyrgðar-
verð á meginlandinu. Síldarolí-
una var hægt að selja á hærra
verði ca. 103—110 pund, með
þvi að selja hana. til meginlands
ins — og íslendingar eru utan
við matvælastofnunina, Com-
bined Food Board, sem Norð-
menn eru í, svo ísland var alveg
óbundið f jTÍrmælum hennar um
kvótaskiptingu feitiframleiðsl-
unnar. Og allir hagsmunir Is-
lendinga ráku á eftir því að
haldið væri háu verði.
Enginn hlutur rak því ís-
lenzku ríkisstjómina til að sker
ast úr leik og vega axtan að
Norðmönmrm. Þvert 4 móti
skyldu menn ætla eftir allt, sem
þessi ríkisstjóm hefur sagt um
að íslenzk vara væri ekki sam-
keppnisfær erlendis að fram-
leiðsluverð íslendinga væri of
hátt, að Norðmenn myndu ,,slá
okkur út“, — að hún gripi feg-
inshendi tækifærið til að
standa með Norðmönnum í bar-
áttunni.
En hvað skeður, meðan Stef-
an Jóhann, Bjami Ben, og
Eysteinn halda skálaræðumar
fjTÍr norrsenni sanrvinnu.og sér-
staklega bræðraböndunum við
Noreg ?
Ríkisstjómin semur viS Breta
uin að selja þeim 13000 tonn af
sQdarolíu á 95 sterlingspund
fjTir tonnið. Ríkisstjómin hag-
ar sér þannig eins og verkfalls-
brjótjir, undirbýður iira 10 sterl
Framh. á 6. siðu.
Siki&ijóniia ulí >i ekki skýrsla
sína um sparísjéðseignirnar, fyrr
en hún vissi að skýrslan yrði
birt af öðrum!
AlþýðublaSið sagði s. 1. fóstudag að ríkis
stjómin hefði ekJd „með höndum nokkra
skýrslu", hefði „alls engar upplýsingar feng-
ið" og væri algerlega „ókunnugt um þetta
mál"!
Skýrsla sú, sem ríkisstjómin hefur nú sent frá sér
iitti sparisjóðseignir íslenzku auðstéttarinnar í Bandaríkj-
unuin, hefur lengi verið í fórum ríkisstjórnarinnar og
hafði hún ákveðið að birta hana ekkj almenningi, En
skýrslan hafði einnig komizt í fleiri manna hendur. Fj-rir
síðustu helgi frétti rikisstjómin, að skýrslan jTði birt á
öðrum vettvangi. Árangurinn varð sá, að ríkisstjómar-
fundir voru allan fjTri hluta laugardags um þetta mál,
hvort ríkisstjómin ætti að birta skýrsluna eða ekki. Nið-
urstaðan varð sú, að af tvennu illu væri skárra að skýrsl-
an kæmi frá stjóminni en öðrum, enda væri þá hægt að
bæta við hjartnæmri lýsingu á hinum einbeitta vilja
rikís3tjómarinnar að upplýsa málið! Skýrslan var svo
send blöðunum síðari hluta laugardags.
Þetta fum kom einnig átakanlega fram í öðru. Daginn
áður en skýrslan var birt kom leiðari í blaði forsætisráo-
herrans, Alþýðublaðinu, þai- sem æ ofan í æ er hamrað
á því að ríkisstjómin hafi enga skýrslu, alls enga skýrslú.
„En ríkisstjómin hefur lýst yfír því, að henni sé ó-
Icunnugt um þennan fjárflótta og borið til baka þá full-
jTðingu kommúnistablaðsins, að hún hefði með höndum
nokltra skýrslu ...“
... ríkisstjómin hafði alls engar upplýsingar fengið
um fé þetta né f járeigemhir eins og blaðið staðhæfði... '
„Sú blekking Itommúnista, að ríkisstjórnin vtti allt,
sem vita þurfi í þessu efni, en vilji hylma jfir málið
af hlífisemi vlð fjárflóttamennina nær auðvitað engri
átt. Ríkisstjóniin hefnr lýst j'fir því, að henni sé ókunn-
ugt um þetta mál... “
En daginn eftir i'J> blað forsætisráðherrans lýsir þann-
ig yfir þvi af miklum fjálgleik að ríkisstjómin hafl ekki
„með höndum nokkra skýrslu", að hún hafi„alls engar
upplýsingar fengið“ og sé algerlega „ókunnugt um þetta
mál“ kemur svo sannarlega skýrsla sem sancar að ís-
lenzkir auðkýfingar eiga í sparisjóðsbókum einum aaman
andvirði 10 nýaköpunartogara!! Það er sannarlega eki.i
skortui* á heiðarleika og heilindum í herbúðum stjóm-
aiinnar.
Það or ekki að undra þótt hið sama blað forsætis-
ráðheirans segi i gær í nýrri forustugrein:
„KíkLsstjórnin hefnr með þessari timabæru og at-
hyglisverðn yfirlýsingu sinni gert hrelnt fyrir sínuni
dyrum (!) Hún virðist hal'a gert allt, sem í hennar valili
stendur (!), til að komast fyrir þetta mál, og hún virði>-t
sömuleiðis halda því vakaitdi (!) eins og sjálfsagt er
og skylt“H
Almenningi mun þó finnast að þöi-f sé á öðrum og
snarari handtökum til að gera hreint fj’rir djTum ríkk’-
stjómarinnar; hitt mun þjóðin sjá um að ríkisstjómin
verði vakandi í þessu máli, hversu mjög sem svefnina
sækir að, hér eftir sem hingað til.
júní kl. 10 með framsöguræðu
fræðslumálastjóra Helga Elías-
sonar um „Námsefni barna-
skólanna“.
Miklar umræður urðu um mál
þetta og að þeim loknum var
því vísað til fræðslumálanefnd-
ar.
En í hana vom kjömir:
Ármann Halldórsson, Snorri
Sigfússon, Bjami M. Jónsson,
Jónas B. Jónsson, Friðrik Hjart
ar, Hannes J. Magnússon Jó-
hannes Guðmimdsson, Skúli
Þorsteinsson, Aðalsteinn Teits-
son.
3. fundur hófst kl. 2 e. h.
sama dag.
Fyrsta mál á dagskrá var
skýrsla sambandsstjómar, er
þeir Ingimar Jóhannesson for-
maður sambandsins og Pálmi
Jósefsson gjaldkeri sambands-
ins fluttu. Skýrslan var nokkuð
rasdd síðar á fundinum.
Rannsófan á greindar-
þrosfaa barna
Dr. Matthías Jónasson flutti
erindi um rannsóknir sinar á
greindarþroska baraa og áætl-
anir í þvi efni. Og svaraði hann
fjTirspumum, er þingfulltrúar
beindu til hans að erindinu
loknu.
Þá var gefið kaffihlé og
drukkið kaffi í boði sambands-
stjómar í Melaskólanum.
Að kaffihléi loknu hófst fund
ur á ný. Ingimar. Jóhannesson
flutti erindi um útgáfu timarits,
um uppeldismál og um sam-
vinnu S.Í.B. og framhaldsskóla-
kennara. Helgi Þorláksson
flutti erindi um stofnun sam-
bands framhaldsskólakennara
og samvinnu við S.I.B. Guðjón
Guðjónsson skólastjóri Hafnar-
firði flutti framsöguræðu um
„Störf barnakemrara við mið-
skóla (unglingaskóla)“.
Að loknum umræðum, sem
urðu ailmiklar, var málinu vís-
að til fræðslumálanefndar.
Framhald á 6. síðu.
Mnaðarvara
liefur lækkað!!
Hagstofan skj'Tir frá því
að visitala júnímánaðar sé
319 stig og hafi lækkað um
eitt stig írá fyrra mánuði.
Lækkunin er sögð stafa af
verðlækkun á vefnaðarvöru!
Þessi verðlækkun mun
konia landsmönnum mjög á
óvart. Kins og kunnugt er
má segja að engln cefnaðar-
vara fáist nú í verzlunum,
og þá sjaldan cinhver send-
iag berst er slegizt um hana.
Úegar slíkt kemur fj rir hef-
|!r almenningi sannarlegn
bótt verðið hækkað en ekki
lækkað!
Sennilega staíar þessi visi-
töhilækkun af einhverri laakk
an á vefnaðarvöru sem alis
fkfai hefur sézt á íslandi, og
má segja að þá fari reikn-
íngsfærslan að verða ærió
langsótt!
■&&H