Nýi tíminn - 15.11.1951, Qupperneq 4

jf) — NÝI TÍMINN — Fimmtudagur 15, nóvember 1951
NÝI TÍMINN
tltgefandl. Sameinlngarflokkur alþýðu — Sósfallsiiaflokkurlnn.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Ásmundur Sigurðsson
Áskriftargjald er 25 krónur á ári.
Grelnar f blaðið sendist til ritstjórans. Adr.: Afgreiðsla
Nýja tímans, Skólavörjfustíg 19, Reykjavík
Afgrelðsla og auglýsingaskrifstofa Skólav.st. 19. Sími 7600.
Prentsmlíja Þjóðviljana h.f.
4*
Sékndirfska, raunsæi, bjartsýni
Flokksþing eru ólík að heildarsýn, menn sem lifað
hafa mörg þeirra, minnast sérstaks svipmóts hvers og
eins.
Áttunda þing Sameiningarflokks alþýðu- Sósíalista-
flokksins mótaðizt af sókndirfsku og bjartsýni, þeir
drættir verða áreiðanlega skýrastir í svip þess. Þessi við-
horf eru engin sjálfsblekking, heldur árangur af raunsæju
mati á þjóðfélagsaðstæðum og styrk ílokksins. Öllum
var ljóst, jafnt forystumönnum flokksins er fluttu gagn-
merkar framsöguræður á þinginu, og öörum fulltrúum,
aö framundan er örlagarík og erfið barátta við sam-
fylkt afturhald landsins. sem ofurselt hefur þjóðina stríðs-
óðasta stórveldi heimsins. En margt sem fram kom á þing
inu benti ótvírætt til þess aö Sameiningarflokkur alþýðu-
— Sósíalistaflokkurinn er kominn í sókn, í óðasta galdri
bandarísku árásarinnar á íslenzku þjóðina hefur flokkn-
um tekizt aö halda fylgi sínu; hann hefur hvergi hop-
að, og sækir nú fram á ný, traustur og sambentur, á
þeim orustuvelli þar sem baráttan um mannsæmandi
lífskjör alþýðunnar tvinnast órjúfandi sjálfstæöisbaráttu
íslenzku þjóðarinnar.
Viðbrögð bandarísku flokkanna, Sjálfstæðisflokks-
ins, Framsóknar og Alþýðuflokksins, nú á þessu hausti er
hverjum þeim sem kann að lesa milli línanna í stjórn-
málum, sönnun þess aö afturháldinu er líka ljóst að Sam-
einingarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn sækir
fram og sópar aö sér fylgi. Hai-magrátur Valtýs Stefáns-
sonar um gáfnatregðu íslendinga. ekki sízt þess fimmt-
ungs þjóðarinnar sem fylkir sér nú um stefnu sósíalista,
verður ámátlegri með hverju Reykjavíkurbréfi. Band-
rísku húsbændumir eiga bágt með að taka þá skýringu
gilda, ekki sízt vegna þeirrar staðreyndar að engin mar-
sjallhjálp, andleg eða fjárhagsleg, virðist duga til aö
þrengja áhrif hinnar róttæku verkalýðshreyfingar íslands,
heldur hafi jafnvel þveröfug áhrif. Hirðstjórar erlendra
hervaldsins á íslandi standa gapandi og trylltir gagn-
vart þeirri staðreynd að kuldi íslendinga, sem sver sig i
ætt við þjóðvarnarstefnu Þjóöviljans, mótar ólíkt meir
íramkomu Reykvíkinga gegn hinu bandaríska málaliði
en áróður Morgunblaösins. Alþýðublaðsins, Tímans, Vís-
is og Ríkisútvarpsins um hlýlegt viðmót við þessa ,,gesti“
Bjarna Ben., Steingríms Steinþórssonar, Hermanns Jón-
assonar, Kókakólabjörns, Eysteins Jónssonar og Ólafs
Thors. Froöufellandi æsingaræöur ráðheri’anna á lands-
fundi Sjálfstæöisflokksins eru heldur ekki vottur styrks
heldur viöurksnning á veikleika. Lagasetning sem blygð-
unarlaust er rökstudd meö því að útiloka verði fulltrúa
fimmtungs þjóðarinnar, fulltrúa þriðja hvers Reykvík-
ings, frá löglegri, lýðræöilegri íhlutun um þjóðmál, er
ekki merki styrks, þó allir bandarísku flokkarnir standi
aö henni, heldur veikleikamerki.
★
Viðbrögð bandarísku flokkanna benda ótvírætt til
hins sama og flokksþing Sósíalistaflokksins. Þeir hafa
fundið hvernig þjóöin hefur aðhyllzt þjóðvarnarstefnu
sósíalista; þeir hafa fundið, ekki sízt í verkföllunum
miklu í vor, að þeim duga ekki þrælatökin á Alþýðusam-
bandinu til að lama baráttuþrek íslenzkrar alþýðu. Þeir
hafa fundið hve þungur straumur liggur nú til Samein-
ingarflokks alþýðu — Sósíalistaflokksins, samtímis því að
vonleysi og ringulreið eykst í röðum Sjálfstæöisflokksins.
Framsóknar og Alþýöuflokksins. Viðbrögö þeirra sanna,
að þeir og bandarísku húsbændurnir óttast vaxandi styrk
hinnar róttæku verkalýðshreyfingar íslands. Og isá ótti
þeirra cr ekki ástæöulaus.
Sókndirfska, raunsæi og bjartsýni einkenndu átt-
unda þing Sameiningarflokks alþýðu — Sósíalistaflokks-
ins. Sókndirfska, raunsæi og djúp ábyrgðartilfinning
gagnvart hinni örlagaríku taaráttu sem framundan er,
baráttu er varðar allt sem íslendingum er helgast og
getur varöað sjálfa tilveru þjóðarinnar.
í byrjun september síðastlið-
ins höfðu að minnsta kosti f jög
ur hundruð og fimmtíu milljón-
ir manns undirskrifað ávarp
það sem friðarnefnd Sovétríkj-
anna hafði þá nýlega gefið út
til eflingar gagnkvæmum skiln-
ingi og friðarviija meðal he'ztu
stórvelda heims, Bandaríkj-
anna, Frakklands, Kina og Sov-
étríkjanna. Frá þeim tíma hafa
eflaust tugir milljóna bæzt við
á þann lista. En svo furðulegt
sem það kann að virðast að-
eins fimm árum eftir blóðuga
styrjöld, þá er sá maður al-
mennt ekki litinn réttu auga
vestan járntjalds sem ljáir
nafn sitt til ályktunar í friðar-
átt- Það er síður en svo leynd-
mál, áð um gjörvöll Vestur-
evrópuríkin — svo maður tali
nú ekki um Ameríku — hafa
þeir menn verið ofsóttir, sem
gengizt hafa fyrir því, að al-
menningi gæfist kostur á að
láta friðarvilja sinn í ljós með
sameiginlegri undirritun slíkra
áskorana til ríkisstjórna eða
þinga. Einhver helzta mótbáran
gegn Stokkhóimsávarpinu og
öðrum svipuðum áiyktunum hef
ur af hálfu auðvaldspressunnar
verið sú, að slík viðleitni væri
í þágu Sovéts. Gott og vel, —
því er sízt áð neita, að friðar-
viðleitni er vissulega í þágu
allra ríkja, sem vinna að upp-
byggingu og menningarfram-
kvæmdum, hvort heldur þau
hafa ráðstjórnarskipulag eða
ekki. Þess vegna er fátt jafn
augljós vottur hinnar neikvæðu
og fjandsamlegu afstöðu auð-
valdsins en einmitt það, að
blaðakostur þess skuli telja
friðarávarp og æskulýðsmót til
fjandsamlegra hluta, allt að því
árásar. Sannieikurinn er nefni-
lega sá, a'ð vesturveldin hyggja
sjálf á stríð; þau búa okkur al-
þýðu þessara landa, undir það,
að fvrr en síðar skelli á heims-
styrjöld. Og það er sannarlega
lærdómsríkt að lesa blaðakost
þeirra fyrir vestan haf — með
allt að því listrænum uppdrátt-
um af fyrirhugaðri sókn í vænt
anlegri styrjöld. á hvern hátt
verði bezt að innikróa Sovétrík-
m og þar fram eftir götunum.
.Sumar slíkra mvnda gefa líti'ð
eftir hasarblöðunum þeirra með
ófreskjuævint.ýrum, milli-
hnattabardögum og súpermönn-
um. enda hafa þær vafalítið
mjög áþekkt gildi.
En veslings stríðsæsingamenn
irnir eiga þó ekki sjö dagana
sæla. Það tekur sinn tíma og
meir en litla fyrirhöfn að æsa
upp þorra fólks í öllum lönd-
um heims til þess að vilja stríð.
Og hræddur er ég um, að þeir
megi bíða anzi lengi eftir styrj-
öldinni, ef þeir ætla að láta
R'áðstjómarríkin byrja. Samt
gengur allur þeirra áróður út
á þáð, að úr þeirri átt sé styrj-
aldarinnar að vænta, endaþótt
beir viti það siálfir manna
bezt, að Ráðstjórnarríkjunnm
er engin þörf á að fara í styrj-
öld, heldur h’ð gagnstæða. En
hvað sem því líður. a’a þeir á
áróðrinum, og það getur ma'ður
reitt sig á, að hvenær sem
stríðið hefst, og hvernig sem
það verður, munu vesturveldin
gera allt sem þau geta til að
láta líta svo út, sem þau hafi
ekki byrjað, heldur Ráðstjórn-
arríkin.
Kunningi minn, sem ég talaði
við á dögunum hafði eftir or'ð
málvinar síns innan bandaríska
setuliðsins hér, sem að innihaldi
höfðu verið eitthvað á þessa
lundj „Við Ameríkumenn erum
Elías Mar:
orðnir svo þreyttir á kalda
stríðinu og allri þessari óvissu
í heimsmálunum, að við bíðum
eftir þeirri stund, áð ný heims-
styrjöld geti byrjað, svo að
hægt sé að gera út um þetta
allt með ákveðnum aðgerðum.
Við viljum stríð, og það verður
stríð. En það rná aldrei líta svo
út sem við höfum byrjað. Og
hamingjan gæfi að Rússarnir
byrjuðu!“
. -4
ELÍAS MAR
Það sést fleira á þessum orð-
um en það eitt, að Ameríkanar
vilja styrjöld á ný. Það sést
jafnframt, að þeir eru ekki
meira en svo trúaðir á það,
þrátt fyrir allan áróðurinn, að
Rússar byrji, — en þeir óska
þess hinsvegar, svo að þeir geti
sagt eftir 'á, áð ekki liafi glæp-
urinn við siðmenninguna verið
Könum að kenna.
En staðreyndir tala sínu máii.
Meða hverjum mánuði, viku, já
jafnvel hverjum degi sem líður,
sér hver hugsandi maður þess
merki, ef hann á annað borð
fylgist nokkuð með heimsmálun-
um, hváðan viljinn til sátta og
friðar hlýtur mestan stuðning
á alþjóðavettvangi. Hvaðan
kom tillagan til samkomulags-
viðræðna í Kóreustríðinu ? Kóm
hún úr þingsölum Bandaríkj-
anna? Nei, hún kom frá ráð-
stjórnarfu'ltrúanum Malik-
Hvaða þjóðir gengust í ár fvrir
því, að haldið var alþjóðlegt
friðarmót ailrar framfarasinn-
aðrar æsku heims? Voru það
Bandaríkin með sínar ó-
skemmdu og vel skipnlögðu
borgir? Nei, það voru alþýðu-
lýðveldi Austurevrópu og önnur
þau ríki, sem vilja frið; og á
þeirra vegum var haldið fjöl-
mennasta æskulýðsmót vera’d-
arsögunnar í einni af þeim borg
um, er verst fór út úr hildar-
leiknum; þar var hverjum þeim
veitt móttaka. sem eitthvað
vildi til bess gera að koma í
veg fyrir að mannkyni'ð fremdi
sjálfsmorð. Hvergi verður bet-
ur sannfærzt rm viðurstyggð
styrjaldar en í höfuðborg í rúst
um. Skyldu Bandaríkjamenn
vera eins sólgnir í stvrjöld í
dag og þeir eru. ef skýjakljúf-
arnir þeirra hefðu hrunið yfir
milljónirnar í New York, topD-
urinn sprungið af Capitol-hö1!-
inni þeirra í Washington eða
filmiðjuverin í Hollywood orðið
að rústahrúguj eins og íbúðarhús
sak'ausrar alþýðu á rússnesku
slét.tunum ?
Það er nuðvelt að strá blóm-
um yfir Hiroshima á fimm ára
afmæli kjnrnorkuárásarinnar.
Það er aucvelt að framleiða
æsandi litmvndir af útreiknuð-
um stríðsæsingaplönum með
línuritum um aukinn vígbúnað.
En það er ekki eins auðvelt að
telja fólki trú um nauðsyn
FRIÐ
stríðs, — sízt af öllu fá menn
til að trúa því, að hætta sé á
árás úr þeirri átt þar sem hörm
ungar styrjaldarinnar voru
hvað mestar og hvarvetna blasa
við manni ógróin sár. Þessvegna
er stríðsáróðursiðja þessara ó-
gæfumanna hálfgert sisyfosar-
verk, hvað sem máttur dollar-
ans og órar stórmennskubrjái-
aðra kapítalista kunna að leiða
>fir mannkynið einu sinni enn,
áður lýkur.
I öllum löndum heims eru
öfl friðarins að verki. Hvað sem
sótsvartasta afturhaldinu líð-
ur, þá mun sannast æ hetur
sem lengur líður hvað það er
sem .liggur að baki stríðsáróðr-
inum, — sannleikurinn koma í
ljós um hvaðeina, sem reynt er
að hylja eða villa sjónir á, -
aðeins ef mannkynið fær að
hafa frið. Þess vegna eru æs-
ingamennirnir hræddir við tím-
ann. Þeir óttast þróunina- Þeir
vilja styrjöld til þess að binda
endi á „óvissuna í heimsmál-
unum“. En hað skyldi þó aldrei
vera að stóribróðir öfundi litla-
bróður? Einusinni var sú tíð, að
kapítalistum þótti snjallast að
útbásúna það, hversu Sovétrílc-
in væru veik, svo hernaðarlega
sem á öírum svi'ðum. Nú hefur
b’aðinu verið snúið. við. Þegar
ekki þýðir lengur að teija heim
inum trú um, að ráðstjórnar-
skipulagið hafi engu getað kom-
ið í framkvæmd, þá er allt reynt
sem hægt er, og meira til, ef
takast mætti að gera alþýðu
heimsins hrædda við Rússa og
vinaríki þeirra. En hvað sem
þeim áróðri líður; hversu mörg
og sterk sem þau öfl kunna að
vera, sem hvetja til stríðs. þá
er þó yon manns sú, að hörm-
ungunum verði afstýrt. Því að
um hugsjónir verður aldrei bar
izt. Þær hvorki sigra né verða
sigraðar með styrjöld. Aðeins
aukin þekking, fær leitt sann-
leika í Ijós. Það skipulag, sem
ekki sæmir manninum lengur,
hlýtur að farast ■—- endaþótt
hað geri tilraun til að glata
öllum menningararfi heims um
leið og það fellur sjálft.
Boigamessmálið
Framhald af 1. siðu.
laginu 1950. Vottorð Fram-
leiðslurá'ðs landbúnaðarins um
þetta atriði er að sjálfsögðu
engin sönnun, því að það bygg-
ir ekki á frumgögnum félags-
ins, það er kjötinnleggsnótum
og kjötúttektarnótum og skiln-
greinum þess til S.Í.S. Væri
eðlilegra fyrir yður og endur-
skoðendur félagsins að athuga
þessi gögn og byggja álit yðar
á þeim.
Þér átelji'ð mig fyrir að til-
einhverjum ástæðum verið
breytt síðan ég fór-
kynna yður ekki fyrr um þess-
ar misfellur og teljið mig hafa
dregið það mánuðum og árum
saman. Eins og dageetningar
bera með sér, skeðí meginefnið
af því, sem frá er skýrt .í vet-
ur og í sumar og var mér að
sjálfsögðu ekki kunnugt um
það fyrr en nokkru eftir að
þa'ð skeði, svo að það er til
ofmiki’s ætlast að ég gæti skýrt
yður frá því fyrir mörgum
mánuðum eða ári.
Getgátum yðar í minn garð og'
persónulegu narti læt ég ósvar-
að.
Reykjavík 5. nóv. 1951
Stefán H. Halldórssou.