Prentarinn - 01.06.1950, Blaðsíða 4

Þó man ég það, að þegar Sigmundur heitinn
Guðmundsson kom í Isafoldarprentsmiðju um
1896, sagði hann okkur nokkuð til um frágang á
setningu og hvernig skyldi ganga frá bilum á
milli orða í línu og fleira, svo að sæmilegt verk
gæti heitið að frágangi. En þessu var lítt skeytt
af ofangreindum orsökum. Sigmundur hafði lært
þetta í Skotlandi, er hann dvaldist þar við prent-
verk. Minnir mig, að aðalatriðin, sem hann lagði
til grundvallar leiðbeiningum sínum, væru þau
sömu eða lík þeim, er síðar voru kennd hér við
prentverk.
Það var raunar ekki fyrr en prentararnir sjálf-
ir gátu rekið prentverk og tiltölulaunavinnan
hvarf úr sögunni, að farið var að vanda allan
frágang á vinnu og handsetningu. Þá kom ákveð-
in fræðsla til sögunnar og leiðbeiningar um vinnu-
tilhögun og frágang og vöndun allrar vinnu. Hef-
ir síðan mikið meira, fullkomnara og stöðugt eft-
irlit farið fram við frágang allan og afgreiðslu
sérhvers verks, sem unnið er. Fór því allri vinnu-
vöndun mjög fram, og varð íslenzkum prentur-
um og prentlist til sóma. Gekk svo fram á síð-
ustu heimsstyrjöld.
En gullstraumurinn og gróðafíknin, sem náðu
tökum undir styrjöldinni, kippti þessu mjög til
hins verra og hefir haldizt nálega óslitið síðan. En
líklegt er og vonandi, að þegar hægist um, muni
aftur frágangur allur og vönduð vinna ná tökum
og verða undirrót að nýrri vöndun á framleiðslu
prentgripa og prentlistin nái aftur þeim sessi með-
al handiðnanna, sem henni ber, og að hún nái í
nánustu framtíð hærra en hún hefir nokkuru sinni
náð áður og beri hróður íslenzkrar menningar
með fagurlega og meistaralega gerðum bókum
út um heiminn. /ón Amason.
Frá Svisslandi.
Aðalritari Svissneska prentarasambandsins, félagi
Ernst Leuf.nberger, skrifar 27. maí þ. á.:
„... I þessari viku er lokið umræðum um endur-
nýjun allsherjarvinnusamningsins við prentsmiðju-
rekendasamtökin. I þremur atriðum, sem sé: kaup-
greiðslu í veikindum, orlofsaukningu og fjölgun
greiddra fjarvista, höfum við öðlazt mikilsverðar
umbætur; hihs vegar vildu atvinnurekendur engu
sinna kauphækkunum með versnandi markaðshorf-
um. Urskurður um samþykkt eða synjun er áskil-
inn fulltrúafundi okkar, er haldinn verður í Genf
16.—18. júní. Meðalkaup svissneskra prentsveina yf-
Merkisafmœli.
JÓn Arnason, prentari og stjörnulesari, heiðurs-
félagi Hins íslenzka prentarafélags, R F og M A F A,
átti sjötíu og fimm ára afmæli hinn 5. dag júní-
mánaðar þ. á. Gerði þá stjórn félagsins sendinefnd
á fund hans að færa honum heillaóskir þess og
stéttarinnar, tjáðar í rósum, og komst hún að raun
um, að kraftur andans fellur enn í þungum
straumi um farveg sinn í honum, og hann er
jafnvel enn fjörugri en fyrr, þótt hálfáttræður sé,
en vera má, að nokkru valdi um það heilsufar,
sem einkennir prentarastéttina. Glímir hann nú
við tilveruna með Iógariþmum eða máltölum og öðr-
um töfrabrögðum, sem aðrir prentarar bera ekki
skyn á, og „galdrar hann nú í gr!ð“, enda hefir
hann sér til stuðnings töfrasprota mikinn í göngu-
stafslíki, er einhverjir leynifélagar hans hafa gef-
ið honum af tilefni í afmælinu. Telur Prentarinn
sig ekki verðan að leysa skóþvengi „spámanns-
ins“, eins og Jón er stundum kallaður í gamni
vegna stjörnulestrarins, að öðru en því að sinni
að óska honum allra heilla með afmælinu, um
leið og hann fagnar því að mega flytja grein eft-
ir hann og birta með því eins og í skuggsjá mynd af
innra manni hans.
irleitt er nú jr. 161,75, sem kalla má gott í saman-
burði við árið 1939 (fr. 94,80). Verðhækkun er sam-
kvæmt hagskýrslum talin hafa numið 58%.“
12 PRENTARINN