Nýi tíminn


Nýi tíminn - 26.06.1952, Page 5

Nýi tíminn - 26.06.1952, Page 5
Fimintudagur 26. júm 1952 — NÝI TiMINN (5 A AÐ LOKA LEIfl ALÞYÐUÆSKUNNAR TIL MENNTA? og láta skólapilta „verða úti6í í Reykjavík í júní? rMlveim dögum fyrir 17. júní •*- hitti ég ungan pilt úr Menntaskólanum á Akureyri. ViS gengum út í sólsklniS. ÞaS var einn af þessum dýrSlegu sumar- dögum þegar náttúran réttir fram fleytifullan bikar fegurSar og hamingju. GarSarnir í lioltinu ofan viS Laufásveginn eru eltt af því sem gleSur augaS í Beykja- vík, en nú bera þeir merki vor- kulda og þurrks. — ViS þurfum aS fá rigningu, sagSl ég viS piltinn. — Ég veit ekki svaraSi hann. — Jii, rigningin sem kom var ekki aS hálfu gagni fyrir gróSur- inn, nú vantar hellirigningu. — Já, rigningin hefur máske veriS of lítil fyrir gras og tré — en hún var of mlkil fyrir frakka- lausan mann sem röltir um göt- urnar, svaraði hann. . Svo gengum viS inn í garðinn lijá Gróðrarstöðinni. Á bekknum í liorninu sat einmanalegur Ámeríkani í stríðsfötum. Það lágu þrjár stúlkur á grasflötlnni fyrir neðan og snéru fangl mót himni. Hvílíkt öryggi aS hafa þarna sýnilegt tákn þess valds sem á að vernda okkar westræna frelsi og lífshamingju. HALLDÓR ÁTTI AÐ FÁ AÐ RÁÐA 25. Þegar vissi ég að skölapilt- urinn, sem heitir Kjartan Ól- afsson, og verður stúdent næsta vor — ef hann fær vinnu svo hann geti unnið fyrir úppi- haldi næsta vetur, hafði ver- ið hér í hálfan mánuð, án þess að geta fengið nokkuð að gera. — Gaztu ekki fengið vinnu ; fyrir norðan? spyr ég. — Strax að afloknu prófi fór Lrég í Vinnumiðunarskrifstofuna j á Akureyri, svarar hann. Það er þar maður sem heitir Hall- dór Friðjönsson. Ég fékk þær upplýsingar að menn mættu skrifa sig á lista ef þeir vildu fá vinnu hjá hernum. Þeir ættu að fá að ráða 25 frá Akureyri, en CJeytjándi júní er liðinn. Sá dagur ársins þegar hvítum húfum nýju stúdeutanna skýtur upp eins og blómum er springa út í hinni nóttlausu voraldarveröld júnímánaðar. Allt frá því Skálholtsskóii og Hólaskóii voru stofnaðir hef- ur íslenzka þjóðin fagnað ungu menntamönnunum sínum, stundum dæmt þá hart, en unnað þeim því meir — og ætíð verið stolt af þeim. Þessar tilfinn'ngar liafa verið gagnkvæmar, ailir beztu menntamenn þjóðarinnar hafa unnað þjóð sinni föiskvalaust og staðið fremstir í frelsis- og sjálfstæðisbaráttu hennar, enda verið blóð af blóði alþýðunnar hold af hennar holdi. fvernig er svo búið að þessum vorgróðri í menntalífi þjóðarinnar skólaæslcunni, stúdentunum, nú í dag, átta árum eftir að við endurheimtum sjálfstæði þjóðarinnar, stofnuðum lýðveldi? Hvcrnig skilyrði til menntunar býður þjóðfélagið æskunni, hvaða möguieika og framtíð ungu menntamönnunum? Viðtölin sem hér birtast við þrjá pilta bregða ömurlega sterku Ijósi yfir hvað er að gerast í þessum efnum. Það, að leppainlr sem með völdin fara á lslandi í dag eru með skipu- lögðum aðgerðum, atvinnuleysi, eymd og fátækt að loka fyrir alþýðunni lelðunum til skólamenntunar, skapa djúp mllti al- þýðunnar og menntamannanna, gera menntun að sérréttind- um spUltrar forréttindastéttar, samvizkuiausra arðræningja, forlu imskaðra maurapúka. IIV fleiri skrifuðu sig én nokkur leið væri að koma að, það væri því lítil von um árangur. Spillir engu að reyna. HÁLFUR BÆRINN BEIÐ ÞESS AÐ VERA KALLAÐUR. —- Var engu aðra vinnu að fá? — Jú, ég gerði mér vonir um að komast í Laxárvirkjun- ina. Það voru uppi sögur um að það ætti að fjölga mönn- um þar, og hálfur bærinn virt- ist bíða þess að vera kallað- ur. Þegar leitað var upplýs- inga hjá ábyrgum aðilum upp- lýstist að það hefði aldrei ver- ið meiningin að fjölga í þeirri vinnu, því fyrirtækið væri á hausnum og hefði ekki efni á að ráða fleiri menn. HANN FÉKK STIMPIL í KORTIÐ. — Þú segist vera af Vest- fjörðum, gaztu ekki fengið vinnu þar? — Þangað þýddi ekkert að fara. Þar er enga vinnu að fá. Alger dauði. Ég tók því það ráð að koma hingað til Reykjavíkur og fór í Ráðning- arstofu Reykjavíkurbæjar. Það var fjöidi manna á biðstofunni. Afgreiðslumennirnir voru allir í kaffi. Loks komu þeir. Sá sem með mér var dró upp úr vasa sínum p'agg um að hann hefði ko'mið á þennan stað áður. Hann fékk það stimplað að hann hefði komið einu sinni enn. EKKI FYRIR EN EFTIR MÁNAÐAMÖT. — Nei, þeir gátu ekki bent á neina vinnu. Jú, reynandi að tala \^ð þá sem hafa með að gera framkvæmdir hjá hernum. Ég gerði það og fékk það svar Framhald á 7. síðu. FYRSTU laugarvatnsstúdentarnir. Taldir frá vinstri til hægri: Erling Snævarr frá Flateyri Önundarfirði, Ásgeir Svanbergsson frá Isaflrði, Ingibjörg Bergþórsdóttir frá Fljótstungu í Hvítársíðu, EIís Guðnason trá Berserkseyri í Eyrarsveit, Teitur Benediktsson frá Nefsholti í Rangárvallasýslu, Einar Þorsteinsson frá Stöðvarfirði. >,Til þess að fólkið í dreifbýlinu geti gengið menntavegiim6 Nærhsixur í frelsissól. FLESTIR ferðalangar sem heimsækja Bandaríkin leggja að landi í Nýjujórvík. Þar heilsar þeim fyrst steindísin mikla með rafmagnsljósið. Frelsisgyðjan nefnist hún, og er tákn og fyrirboði alls þess sjálfræðis er ríkir í landinu að baki henni. Það er stund- um kallað Guðseigiðland, og því hlynntari drottni sem menn eru því minna þykir þeim nafngiftin merkirgu aukin. I FYRRADAG birti AB í Rvik svo’.átandi þrídálka fyrirsögn á forsíðu: „Bardagi um nær- buxur og annan undirfatnað námsmeyja við háskóla vest- an hafs“. I feitletursgrein seg- ir síðan frá því ,,að lögregla frá þremur bæjum hafi ný- lega orðið að beita táragasi og vatnsslöngum til þess að tvistra 2000 stúdentum, sem réðust inn í svefnsali kven- ■stúdenta við háskólann í Okla homa í ^Bandarikjunum til þess að stela undirbuxum þeirra og öðrum nærfatnaði! Svo mikið kapp lögðu stúd- entarnir á að komast yfir þessa dýrgripi, • að þeir háðu- langa orustu við lögregluna, með grjótkasti og eggjum, áð- ur en þeir lögðu á flótta, margir hverjir að vísu með nærbuxur eða annan undir- fatnað námsmeyjanna“. EFTIR bardagann voru tóif stúdentar telcnir fastir, en næstu daga á eftir fóru samt sem áður stúdentar við fjöl- marga aðra bandaríska há- skóla að dæmi þeirra í Okia- homa, „svo að kvenstúdentar voru hvergi öruggir með und- irföt sin“, segir AB. Lögregiu leit að stolnum undirfötum kvenna hefur síðan „farið fram við hvorki meira né minna en 40 skóla“, og lýkur þar frásögn blaðsins. Heim- ildin er „Reutersfregn frá New York“. ÞESSIR atburðir áttu sem sagt uppfök sín í Oklahoma, langt að baki steindísinni mikiu, og lýsir ljós hennar vissulega ekki til einskis. Er hér fundið eitt hið ótvíræðasta dæmi sem getur um hina feimulausu f relsiskennd þjóðarinnar: menntamenn hennar fá þá hugmynd að þeir hafi rétt til að safna undirfötum kvenna ekki síður en hverjum öðrum tímaniegum gæðum — og hefjast þegar handa. Engri þjóð annarri er laginn þvílikur frelsishugur. Á hinn bóginn verður að víta umrædda Jögreglu fyrir þá frelsis- skerðingu einstaklingsins sem fréttin getur að hún hafi gert sig seka um. Er þess að vænta að lögregluforingjarnir sæti refsingu fyrir frumhlaup sitt og stúdentarnir fái að minnsta kosti að halda bux- um þeim er þeir öfluðu með slíku harðfylgi. Það var leitt að Tíminn skyldi ekki kom- ast á snoðir um þessa fregn. Sá hefði kunnað að gera sér og freisinu mat úr henni, eða hver mundi fúlsa við svo gleðilegri frétt um mannlegt óhæði á þessari kúguðu öld kommúnisma og uppreistar? BRÁÐUM kemur Gylfi aftur heim. Það er að segja Gylfi Gíslason, fínasti þingmaður íslenzku þjóðarinnar, maður hversdagslega gangandi í svörtum klæðisfötum, stifuð- um flibba og þverslaufu, með brilljantín í hárinu. Og hann gengur áreiðanlega í silkinær- fötum.Þessi fíni maður var um nokkurt skeið dálítið skeptísk- ur á bandariskt fre’.si en hef- ur nú fyrir harða innri bar- áttu loksins unnið bug á efa- semdum sínum. Seinni part- inn í vetur var hann boðinn til Bandaríkjanna að skoða hjá þeim háskólana og láta ljós sitt skína fyrir þeim. Er þess að vænta að hann liafi verið staddur við einhvern þessara 40 skóla er atburði" þeir gerðust sem nú hefúr verið greint frá. Má þá um leið gera ráð fyrir því að AB geti flutt íslenzku þjóðinni ná- kvæmari skýrslu um þessi mál öll, v'ð heimkomu þingmanns- ins. Þá mun Ríkisútvarpið að. Framhald á 6. síðu. Það var á miðnætti nokkr- um nóttum fyrir 17. júní að leiðir tveggja ungra pilta. og mín lágu saman og með okkur tókust viðræður. Þegar þeir vissu að ég var blaðamaður hjá Þjóðviljanum sögðu þeir: — Bléssaður skrifaðu meira um atvinnuleysið. — Nú, hversvegna það? Fá- ið þið 'kahnske enga vinnu? — Nei, við höfum ekki getað fengið vinnu. Þetta voru tveir skólapiitar frá Laugarvatni. Þeir voru að ljúka stúdentsprófi. Tveir í hópi hinna 6 fyrstu stúdenta frá Laugarvatni. Þessir 6 Laug arvatnsstúdentar eru aliir utan af iaridi. VIÐ EIGUM EKKI SVO RÍKA FORELÐRA. •. . . Auðvitað spurði ég hvern’g þeim gengi að fá uppi náms- kostnaðinn. — Við erura átta -mánuði í skóla og höfum fjóra .mánúði til að vinna fyrir skóiakostn-. aðinum yfir veturinn — og nú fáum við enga vinnu. Við eig- um ekki svo ríka foreldra að við getum slæpzt. AÐ ÞEKKJA EINHVERN STERKAN MANN. . . — Hafið þið hvergi getað fengið vinnu? -r-;,$§L:Við höfum gengið um bæinn, en það hefur allt orðið árangurslaust. Bæði erum við untanbæjarmenn og svo segja ailir okkur að eina leiðin tit að fá vinnu hér sé að þekkja einhvern sterkan mann. FAÐIR MINN ER HVORKI RÍKUR NÉ ÞEKKTUR MAÐUR. — Ég veit ekki til að noklc- ur hafi fengið vinnu öðru vísi, segir annar. Það éru margir með okkur í sjötta bekkjar- prófi sem eru synir forríkra náunga. Þeir virðast allir eiga vísa vinnu. Faðir minn er hvorki rikur né þekktur maður. 2 ÞÚS. KR. TIL VETRARINS. Það kom í ljós að annar myndi kannski eiga þess kost að komast í sutnarvinnu í sveit. Við fórum að reikna dæmið um afkomu hans. Hann hélt sig geta fengið 3 þús. kr. í kaup yfir sumarnaánuðina. Frá því drægjust fargjold fram og til baka, vinnuföt og eitthvað fleira. Það yrðu eft- ir 2000 -til 2500 kr. til að kosta skóiagönguna næsta vet- ur. HANN GETUR EKKI KOSTAÐ MIG. Annar var úr sveit og ég spurðd hvort hann gæti ekki Framhald á 2. síðu. . □ □ Kjartan Ólafssni í garðinum hj; Gróðrarstöðinni. — „Maður verðu’ iítið var viö — undir þessun kringumstæðum þótt náttúran st að færasí í sum- arslcrúða, fugla- söngur sé í loftiý og sól skínl . . □ □ A

x

Nýi tíminn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Nýi tíminn
https://timarit.is/publication/883

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.