Nýi tíminn - 12.05.1955, Page 10

tlétt shal vera rétt
Nú skulum við enn at-
huga orð, sem hljóma
eins í framburði, en
merkja sitt hvað, eftir
því hvernig þau eru rit-
uð.
Það eru orðin leiti og
leyti.
Leyti (e. hieýti, skylt
orðinu hlutur) er notað
í ýmsúm'orðasamböndum,
t. d. að sumu leyti, um
það leyti, fyrir mitt leyti,
að þessu leyti o. s. frv.
Leití, það er hæð eða
mishæð á landi, t d. Háa-
leiti, Grænaleiti, — ég
sá kindina á næsta leiti.
Þá er bæjarnafníð Leiti
Artölin 930 og 1930
Árið 930 var Alþingi
stofnað. Það hefur svo
verið háð því nær óslitið
síðan, og er því talið elzta
þjóðþing í álfunrii. Áður
en Alþing var stofnað var
maður einn, Úlfljótur,
sendur til Noregs til þess
að kynna sér vel norsk
lög, Gulaþingslög, og hafa
þau til fyrirmyndar hér.
Grímur geitskór ferðaðist
um landið til þess að
velja þingstað og valdi
svæðið, þar sem síðan
heitir Þingveliír. Árið
1930 var þessa 1000 ára
afmælis minnzt á Þing-
völlum með mikilli há-
tíð. Þá hátíð sótti mikill
mannfjöldi hvaðanæva af
landinu, einnig fjöldi er-
lendra gesta, þ. á. m. full-
trúar frá þingum margra
landa í Norðurálfunni og
Ameríku.
skrifað svo. Þið kannizt
kannski við nafnið Leiti
úr skáldsögu Jóns Thor-
oddsen og þá Gróu á
Leiti.
Adda Örnólfs
Margir lesendur hafa
beðið um mynd af Öddu
Ömólfs „upþáhaldssöng-
konunni minni“, eins og
í sumum bréfunum stend-
ur. Sumir hafa beðið um
upplýsingar um hana.
Adda er kornung, fædd á
Suðureyri við Súganda-
fjörð, en fluttist á bams-
aldri með foreldrum sín-
um til Reykjavíkur. For-
eldrar hennar eru Ragn-
hildur Þorvarðardóttir og
Örnólfur Valdimarsson,
útgerðarmaður. Og ef
ykkur langar til að
senda henni línur og
þakka henni sönginn, þá
er heimilisfang hennár á
j Langholtsvegí 20, Reykja-
I vík.
Honum langar
tilaðkyssa
henni
í 2. tölublaði Óska-
stundarinnar voru tilmæli
til ykkar, sem ekki eru
lasin af þágufallssýkinni,
að þið leiðréttuð hverju
sinni sem þið heyrið ein-
hvern sem ber merki sýk-
innar. Þegar þið heyrið
einhvern segja: henni
vantar, þeim vantar, hon-
um iangar, henni langar
o. s. frv., þá leiðréttið þið
og segið: hana vantar, þá •
vantar, hann langar, hana
langar o. s. frv., að ekki
| sé nú talað um setning-
una honum langar til að
kyssa henni. Fáar fregn-
ir hafa borizt af stuðningi
ykkar í þessum efnum
við íslenzka tungu. Gam-
an vaeri að fá af þessu
• góðar fregnir.
Skrithnr
Frænka: Nú get ég ekki
keypt handa þér kökur,
Jói litli, af því að ég
gleymdi peningabudd-
unni minni heima.
Jói: Þú getur keypt fyr-
ir peningana, sem þú hef-
ur í hattinum þínum.
Frænka: Hváð áttu við?
Jói: Hann pabbi sagði
í gær, að það lægju mikl-
ir peningar í svona dýr-
um hatti, og nú skulum
við nota þá.
Orðsendingar
Beðið um framhaidssögu.
Kæra Óskastund.
Ég er 8 ára. Mér þykir
mjög gaman að blaðinu.
Mig langar til þess að fá
framhaldssögu. Er það
ekki hægt? Vertu blessuð
og sæl.
Sturla Þórðarson,
Torfalækjarhr.
A, Hún.
Svar: Við þökkum
Sturlu litla fyrir bréfið.
Fleiri lesendur en hann
hafa minnzt á framhalds-
sögu í blaðinu okkar. Ef
tit vill verður reynt að
hafa stutta framhalds-
sögu, sem endist 2 eða 3
blöð og heyra svo, hvem-
ig ykkur geðjast að.
E. S. Selfossi. Óskir
þínar verða bráðum tekn-
ar til greina. Ef þú send-
ir okkur línur aftur þætti
okkur gaman að fá að
vita, hvort þú ert dreng-
ur eða stúlka! Og eins
aldurinn. Eftir rithönd-
inni að dæma heldur rit-
stjórinn að þú sért stúlka!
Til Nóa litla, — Þann
15. apríl s.l. fékk rit-
stjórinn í pósti Óska-
stundárinnar eitt bréf,
sem snerti hann sérstak-
lega. Það er með fallegri
rithönd, en ekkert nafn
undir.
Það byrjar svona:
„Nói var nýlega orðinn
sex ára,
Mamma hans var að
fara með hann í háttinn,
en biður hann að fara
með eitthvert erindi fyr-
ir sig, rétt til gamans.
— Já, það skal ég gera,
sagði Nói.“
Segir svo frá því, að
hann hafi haft yfir tvö
erindi eftir ritstjóra
Óskastundarinnar. Er
mælst til að þau séu birt.
Þau eru undir norsku
þjóðlagi og byrja svo:
Ég bíð eftir vori' í
brekkunni minni.
Ritstjórinn þakkar
þessa vinsamlegu orð-
sendingu, sendir Nóa
Kæra kveðju og einnig
bréfritaranum, sem senni-
lega ermamma éða pabbi.
Þrjár vinstúlkur í
Homafirði. Danslagatexta
fáið þið við og við. f 7.‘
tbl. kom Ljtla stúlkan yið
hliðið og í 9. tbl. kom
Heiðarrósin, í næsta blaði
kemur einn af nýjustu
textunum.
Geisli í Hólmavík. í
næsta blaði birtist bréf-
ið þitt og vísan.
B. E. Akureyri. Hvað er
safnið þitt orðið stórt?
Ferðasagan úr „skemmti-
legasta ferðalaginu" kem-
ur seinna.
Þykir hestum gaman
að tónlist?
Framhald af 1. síðu.
höfðu tveir vitlausir hest-
ar, sem verið var að
jáma, orðið dauðspakir,
er þeir heyrðu leikið á
orgel. Hugðist eigandi
Bleiks nú reyna músik-
hæfileika hans, og hafði
mikið fyrir að setja nið-
ur útvarp, þar sem Bleik-
ur gæti notið tónlistar-
innar.
Var hann nú sóttur og
skrúfað frá útvarpinu.
Fylltist þá loftið af ljúf-
um tónum sinfóníunnar,
er verið var að leika þar.
Virtist Bleikur verða
undrandi yfir þessu í
fyrstu, en sú undrun fór
fljótt af er farið var að
jáma hann. Virtist honum
þá sama um allar prelú-
díur og fúgur. Hann er
þá líklega ekki músi-
kalskur eða kannski hef-
ur þetta verið of þung-
skilið fyrir hann. En hvað
um það. Honum hefur.
ekki verið gefinn kostur.
þess síðan að hlusta á
útvarp og verður ekki í .
náinni framtíð.
Sigriður Guðmunds-
ir, 15 ára, Galtarholti,
Borgarhreppi, Mýra- ’
sýslu.
Fyrir þessa grein fékk.
höfundur viðurkenningu
og má því velja sér ein-.
hverja æskuiýðssögu is-
lenzka. Skrifaðu okkur, ’
Sigríður, og tilnefndu
bókina.
KLIPPH) HÉR

10) — NÝI TÍMINN — Fimmtudagur 12. maí 1955
Vesturveldin bjéða fjór-
veldafund í Sviss í júní
Veltur á Eisenhower hvort œSstu menn
eðo utanrikisráBherrar koma saman
ÁÖur en þessi vika er úti ætla stjórnir Vesturveldanna
að bjóða Sovétstjórninni til fundar um málefni Evrópu.
Stjórnir Bandaríkjanna, Bretlands og Frakklands xnunu
leggja til aö fundurmn verði haldinn í Sviss seint í júní.
Uanríkisráðhérrar Vestur-
veldanna skýrðu í gær fundi
A-bandalagsráðsins í París frá
því að þeir hefðu ákveðið að
senda boðið. Jafnframt skýrðu
þeir frá því að ágreiningur
þeirra um til hverskonar ráð-
stefnu ætti að bjóða væri enn
óleystur. Stjórnir Bretlands og
Frakklands vilja að æðstu
menn stórveldanna, þeir Búlg-
anín, Eden, Eisenhower og
Faure, komi saman á stuttan
fund, svo sem tveggja daga, og
Sovétríkin segja upp vinóttu-
sáttmólunum við Bretland
og Frakkland
Forseti æðsta ráðs Sovétríkjanna samþykkti nýlega eín-
róma að segja upp vináttusáttmálum Sovétríkjanna við
Bretland og Frakkland.
Utanríkismálanefnd Æðsta
ráðsins samþykkti fyrir nokkru
að mæla með uppsögn sáttmál-
anna. Báðir sáttmálarnir voru
gerðir til 20 ára, sáttmálinn við
Breta gekk í gildi -1942, en við
Frakka 1944.
Þegar i desember sj. til-
kynnti stjórn Sovétríkjanna
stjómum Frakklands og Bret-
lands að hún myndi segja upp
sáttmálunum, ef þessi lönd full-
giltu Parísarsamningana. Sovét-
stjórnin hélt því fram, að ákvæði
Parísarsamninganna um hervæð-
ingu Vestuö-Þýzkalands brytu
í bága við vináttusáttmálana,
þar sem þeir, hefðu verið gerðir
einmitt í þeim tilgangi að koma
í veg fyrir. að þýzka hernaðar-
stefnan risi upp aftur.
ræði í stórum dráttum Þýzka-
landsmálin og öryggismál Evr-
ópu í heild, þar á meðal þær
tryggingar sem Austur- og
Vesturveldin geti gefið hvor
öðrum fyrir að þau fari ekki
með ófriði á hendur hinum.
Síðan komi utanríkisráðherr-
amir saman til þess að ganga
frá samningum um þau atriði,
sem samkomulag kann að nást
um.
Dulles, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, vill hinsvegar
að utanríkisráðherrarnir komi
saman fyrst og æðstu menn
stórveldanna þá síðar og því
aðeins að utanríkisráðherra-
fundurinn beri verulegan á'
rangur. Hefur það nú verið
borið undir Eisenhower Banda-
ríkjaforseta persónulega, hvort
hann sé fáanlegur til að fallast
á fund æðstu manna. Búizt er
við svari frá honum £ síðasta
lagi um hádegi í dag.
Asíumálin verða ekki rædd á
neinum fjórveldafundi, því að
Sovétstjórnin fellst ekki á að
ræða þau nema Kína fái aðild
að viðræðunum. Stungið hefur
verið upp á svissnesku borgun-
um Lugano, Lausanne og Genf
fyrir fundarstað.
Allt að helmingur sjúkdóma er
talinn stafa af félagslegum og
geðrænum ástæðum
Geðvemdarsérfræðingar ræða áhugamál
sín á vegum WHO
Sérfræðingar frá 11 Evrópuþjóðum hafa verið á fundi
um geðvemdarráöstafanir, sem haldinn var í Monaco dag-
ana 18.—28. apríl á vegum Evrópudeildar Alþjóðaheil-
brigðismálastofnunarinnar (WHO).
Vísindamennirnir bera sam-
an ráð sín um almennar heilsu-
vemdarráðstafanir gegn sjúk-
dómum, er stafa af félagslegum
og geðrænum ástæðum.
„Pillur, sprautur, rannsókn-
Heili Einsteins
írannsókn
Vísindamenn við Montefiore-
sjúkrahúsið í New York eru nú
að rannsaka heila Einsteins
undir leiðsögn dr. Harry Zimm-
ermann. Búizt er við að rann-
sóknin muni taka um tvo mán-
uði.
Öll helztu líffæri Einsteins
voru tekin úr líkama hans
samkvæmt fyrirmælum hans
sjálfs og verða þau öll rann-
sökuð. Engin messa var haldin
yfir honum og líkami hans var
brenndur 15 klukkustundum eft
ir andlát hans.
arstofur og sjúkrarúm eru ekki
einhlítar heilbrigðisráðstafan-
ir“, segir í fundarboði Evrópu-
deildar WHO. Það þarf oft
meira til að lækna sjúkdóma
og þá einkum þá, sem rekja má
til félagslegra og geðrænna á-
stæðna.
Mikill hluti sjúkdóma með
þjóðum, sem eru efnalega vél
settar, stafa af þessum ástæð-
uin. Áætlað er, að allt frá f jórða
hluta til helmings allra sjúk-
dóma stafi af fyrrgreindum á-
stæðum. í þessu sambandi er
þó bent á ,að byggja verði á
tilgátum, þar sem maðurinn sé
ekki vera, sem hægt sé að að-
greina í líkama og sál.
Bráðabirgðarannsóknir hafa
leitt í ljós, að sjúkdómar taka
oft á sig nýja mynd, ef þeir
eru athugaðir í ljósi fortíðar
sjúklingsins. Sérfræðingar
ræddu því um hvað hægt væri
að gera til þess að auka skiln-
ing hjúkrunarfólks og lækna á
þessum málum.