Nýi tíminn - 12.05.1955, Blaðsíða 12

Rmsékna- og skemmtíferð í Gríms-
vötn og viðar á Vatnajökli
NÝI TÍMINN
Fimmtudagur '12. maí 1955 — 15. árgangur — 16. tölublað
JöklarannsóknafélagiS reisir sinn
fyrsfa skála i Tungnaárbrofum
Á laugardag fyrir hvítasunnu hefst rannsóknar- og
skemmtiferö Jöklai'annsóknafélags íslands. Takmark
rannsóknarmannanna eru Grímsvötn, en hinna sem ætla
aö skemmta sér: Kverkfjöll eöa Esjufjöll.
Jöklarannsóknafélagið var
stofnað í febrúar 1951. Aðal-
verkefni þess er að stuðla jöfn-
um höndum að rannsóknum og
ferðalögum á jöklum hérlendis.
Félagið hefur nú í undirbún-
ingi leiðangur sem á að sinna
báðum þessum verkefnum. Þeir
Jón Eyþórsson veðurfræðingur,
foi-maður félagsins, Sigurjón
Rist og Árni Kjartansson
ræddu við blaðamenn í gær og
fara upplýsingar Jóns hér á
ef tir:
Jökulmælingar í
Gr&nsvötnum
1. Rannsóknir eru fyrirhug-
aðar á þykkt jökulsins í Gríms-
verið að hefja smíði hans hér í
bænum þessa daga. Mörg fyrir-
tæki og einstakir velvildarmenn
hafa lagt félaginu lið til þess
að kaupa efni, en nokkrir dugn-
aðarmenn hafa heitið að reisa
skálann. Hefur Árni Kjartans-
son verzl.stj. aðalumsjón með
því verki. Verður skáli þessi
4x6 metrar að flatarmáli.
Ökuferð á Yatnajökul
3. í þriðja lagi bjóðum við
nú félagsmönnum til almennr-
ar þátttöku í ökuferð og skíða-
ferð á Vatnajökul. Geta allt að
20 manns tekið þátt í þeirri för,
en fararstjóri þeirra verður Guð-
mundur Jónasson.
fjalla og dveljast á jökli til 6.
júní eða 8 daga, Þá heldur sá
hópur aftur til Tungnaárbotna
og heimleiðis næsta dag eða
8. júlí. Tekur ferðin 12 daga. Ef
þátttaka fæst, má gera ráð fyr-
ir að annar hópur skíðamanna
leggi upp frá Reykjavík 7. júní
og mæti hópnum, sem heimleið-
is fer, við Tungnaá og ætti að
ná upp í Tungnaárbotna sam-
dægurs. Verður síðan ekið til
Grímsvatna og Kverkfjalla og
dvalizt á jökli til 15. júní eða 8
daga, en þá munu mælingamenn
einnig koma frá Grímsvötnum.
16. júní verður dvalizt í Tungna-
árbotnum og komið til Reykja-
víkur að kvældi 17. júní.
Þeir sem hafa hug á að taka
þátt í þessum ferðum eru beðn-
ir að gefa sig fram við Guð-
Framhald á 11. síðu.
Verður Kötlugos í sumar?
Þrjátíu og sjö ár eru nú liðin síöan Katla gaus og má
því búast við að hún gjósi hvenær sem er úr þessu , því
milli gosanna hefur verið nokkuö reglubundinn tími.
1 viðtali er Jón (Eyþórsson
Bær brennur
Bærinn Syðri-Hofdalir í
Sóagafirði brann 2. maí. —
Slökkviliðið á Sauðárkróki var
kvatt á vettvang, en þegar það
kom var of seint að bjarga
bænum. Hinsvegar tókst að
verja að eldurinn næði til ann-
arra bæjarhúsa. Litlu var hægt
að bjarga úr bænum og er
tjónið því tilfinnanlegt. Tvíbýli
er á bænum og var annar bónd-
inn fluttur í nýtt hús, en átti
þó enn eitthvað geymt í bæn-
um. Talið er að eldurinn hafi
kviknað út frá neista sem fall-
ið hafi í þekjuna.
form. Jöklarannsóknafélagsins
átti við blaðamenn nýl. skýrði
hann frá því að fyrirhugað
væri að gera þykktarmælingar
á Mýrdalsjökli nú í maí, þegar
komið verður úr Vatnajökuls-
leiðangrinum. Mælingar þessár
eru gerðar í samvinnu við
franska leiðangurinn og var
ætlunin að ljúka þeim áður en
farið væri á Vatnajökul, en
vegna verkfallsins varð ekki af
því.
Á Mýrdalsjökli verður eink-
um lögð áherzla á að rann-
saka gosstöðvar Kötlu (en um
þær er lítil vitneskja fyrir
hendi), ef hugsanlegt væx*i að
sjá gosið fyrir og draga þanrtig
úr hættu sem af því leiðir.
vötnum og umhverfis þau, en
þar var mikið umrót í fyrra-
sumar í sambandi við jökulhlaup
í Skeiðará. Um þetta verk höfum
við samvinnu við Expedition
Polaires Francaises, sem leggja
bæði til áhöld og sérfræðing til
mælinganna líkt og 1951. En
dr. Sigurður Þórarinsson mun
verða fararstjóri við Grímsvötn
og ráða, hvar mælt verður.
Skáli reistur í
Tungnaárbotnum
2. í öðru lagi mun verða reist-
ur skáii í Tungnaárbotnum. Er
Gríski útgerðarmaðurinn og
skipaeigandinn Aristoteles On-
assis hefur að undanförnu
dvalizt í Buenos Aires til við-
ræðna við Peron forseta. Onas-
sis hefur í hyggju að flytja
hvalveiðiskip sín sem hafa
hingað til siglt undir flaggi
Panama til Argentínu og er
Tilhögun ferðarinnar verður
þannig í stuttu máli:
28. maí, laugardag fyrir hvíta-
sunnu, verður farið frá Reykja-
vik að Tungnaá. Verður farið
með 2 snjóbíla, skálaefni, fólk
og farangur í einni lest.
29. verður ekið yfir Tungnaá
og inn undir jökul í Tungnaár-
botnum.
30. verður skipt liði. 5—7
menn taka til við skálabygg-
ingu, en hinir leggja á jökul og
halda beina leið til Grímsvatna,
en sú ferð getur tekið tvo daga.
Farangri er ekið í bílunum og á
sleðum, en menn eru yfirleitt á
skíðum og halda sér í dráttar-
bönd frá bílunum.
Kverkfjjöll eða
Esjufjöll
í Grímsvötnum taka þeir Sig-
urður til við mælingar og hafa
yfirbyggðan sleða og vísil til
sinna nota. Guðmundur Jónas-
íhaldið beitir fyrir sig ráð-
herra og þingm. Framsóknar
Reynf að keyra gegnum þingiS árásina á
Grœnmefisverzlun rikisins - þráff fyrir
óánœgju Framsóknarmanna
ætlunin að nota móðurskipin til, son mun hins vegar fara með
oliuflutninga, þegar hvalveiði sinn hóp í snjóbil sínum annað
er, bönnuð í Suðui’-Ishafinu. I hvort til Kverkfjalla eða Esju-
Enn viröist eiga aö reyna að reka gegnum Alþingi
hneykslismál Steingríms Steinþórssonar og íhaldsins,
frumvarpið um aö leggja niður Grænmetisverzlun ríkisins
og selja eigur hennar dularfullu fyrirtæki, sem óvíst er um
í hverra eign verður.
Gunnar M. Magnúss og Gylfi Þ. Gíslason mótmæltu
enn þessu hneykslismáli, og sýndu fram á, að hér er ver-
iö að framkvæma þaö stefnumál íhaldsins að farga sem
mestu af ríkisfyrirtækjum eins og reynt hefur veriö þing
efth þing meö Skipaútgerð ríkisins.
Til þessa hefur þó Framsókn-
arflokkurinn felít tillögurnar
um afhendingu skipastóls Skipa
Olmfélögisi hækka gjald fyrir
smurning bíla um 37-76%
Nú á aS fá endurgreiddan herkosfnaSinn
af styrjöldinni viS verklýSssamtökin
Olíuokrararnir halda enn áfram styrjöld sinni við
almenning í landinu. Hafa þeir nú hækkað smurning
bíla um hvorki meira né minna en 37-76%, eftir því
um hvaða bíltegundir er að ræða.
I þokliabót liafa smurstöðv-
arnar gert þjónustuna lélegri,
þannig að nú þarf að borga
aukalega fýrir smurningu á
dýnamó, startara, kveikju og
öðni smálegu. Þegar þessar
breytingar eru meðtaldar verð-
ur hækkunin mun meiri en 37—
76%. •
Þeir þurfa ekki að heyja
verkfall.
Olíuokrararnir munu hugsa
sér að fá fé upp í herkostnað
sinn gegn verkalýðsfélögunum
með þessari hækkun, en þeir
sóuðu sem kunnugt er öhemju-
legum fjárfúlgum í sex vikna
styrjöld sína, urðu að greiða
tugi þúsunda á dag fyrir hvert
olíuskip sem látið var bíða hér.
Og það er athyglisvert dæmi
um hið réttláta vestræna þjóð-
skipulag að olíubraskaramir
þurftu ekki að heyja neitt sex
vikna verkfall til þess að liækka
tekjur sínar af smumingu bíla
um alli að því helming. Þeir
birta aðeins fyrirmæli sín. Og
þetta gerist degi eftir að Bjami
Benediktsson lýsir yfir því yfir okrarar sæti í stjórninivi?
þvera forsíðu Morgunblaðsins
að ríkisstjómin muni standa á
móti öllum verðhækkunum!
Nú heyríst ekki í Félagi
bif reiðaeigenda.
Hér í Pveykjavík eru sem
Stéimgríniur Ásgeir
Þeir berjast fyrir íhaldsstefn-
unni að vilja farga ríkisfyrir-
tækjum.
útgerðarinnar, en áhrifin af
samvinnunni við íhaldið segja
til sín. I árásinni á Grænmetis-
vez-zlun ríkisins getur íhaldið
beitt fyrir sig Framsóknarráð-
heiranum Steingrími Steinþórs-
syni og Framsóknarþingmann-
inum Ásgeiri Bjarnasyni, en
situr sjálft glottandi og horfir
kunnugt er starfandi samtök! á þessa heiðursmenn ráðast á
sem nefnast Félag bifreiðaeig-
enda. Þau vöktu athygli á sér
í verkföllunum með þvi að lýsa
yfir því að þau myndu aðstoða
menn við verkfallsbrot og skor-
uðu á menn að heimila verka-
mönnum ekki nauðsyniega og
löglega verkfallsvörzlu. Þetta
félag lætur hins vegar ekkert til
sín lieyra nú þegar smurkostn-
aður er allt að því tvöfaldaður.
Eiga kannski einhverjir oliu-
og rífa niður það kerfi sem
Framsóknarflokkurinn hefur
byggt upp á þessu sviði. Og svo
er manni með bandariskan
pungaprófstitil greidd nóbels-
verðlaunaupphæð af ríkisfé
fyrir að semja doðrant til að
undirbyggja árásina, sem er þó
á þann hátt, að landbúnaðar-
ráðherra, Steingrímur Stein-
þórsson, blygðast sin fyrir að
þingmenn fái að sjá hann, hvað
þá aðrir.
Kaupfélög, búnaðarfélög, rækt-
unarfélög mótmæla.
Steingrímur lét ekki sjá sig
er málið var enn tekið til um-
ræðu nýlega og lét Ásgeir
Bjarnason um að halda uppi
vörnum. Gunnar M. Magnúss
las upp mótmæli frá kaupfé-
lagsstjórum, umboðsmönnum
Grænmetisverzlunar ríkisins,
frá búnaðarfélögum, ræktunar-
félögum og framleiðanda með
langa reynslu að baki. Reyndi
Ásgeir að gera lítið úr þeim
mótmælum, og taldi að alþing-
ismenn þyrftu ekki að taka til-
lit til mótmæla, sem ekki væru
send þinginu á formlegan hátt!
iEkki gat Ásgeir sagt hvað
Steingrímur Steinþórsson hefði
látið greiða fyrir ritun og út-
gáfu nóbelsverðlaunabókar Jó-
hannesar Helgasonar, en lofaði
að ráðherrann skyldi segja frá
því áður en málið færi úr deild-
inni.
Flausturslöggjöf.
Gylfi Þ. Gíslason sýndi fram
á ákvæði í breytingatillögum
meirihluta landbúnaðarnefndar
sem væru vart framkvæmanleg,
og óskaði eindregið eftir því að
umræðu yrði frestað til að hægt
væri að ræða ýmis atriði þess
við uppliafsmann þess, Stein-
grím Steinþórsson. Varð forseti
við þeiiTÍ ósk.
V-Þýzkaland tekið
í A-bandalagið
Vestur-Þýzkaland var i gær
tekið í A-bandalagið á fundi
bandalagsráðsins i París. Héldu
allir ráðherramir ræður til að
fagna Adenauer, forsætis og ut-
anrikisráðherra Vestur-Þýzka-
lands, en hann þakkaði.