Nýi tíminn - 08.03.1956, Síða 9

laagairdtaginff & raara 1966 — 3. árg»agajr — 8. tMollwð i
PósthólfiS
Þrjár vinstúlkur í Ár-
nessýslu senda piltum og
Stúlkum víðsvegar um
landið kveðju sína með
6sk um bréfaviðskipti.
Sessel.ia Ólafsdóttir
Þjótanda Villingaholtshr.
Eyrún St. Samúelsdáttir,
Þingdal Villingaholtshr.
Alda Einarsdóttir,
Dalsmýnni Villingaholts-
hreppi Ámessýslu.
Áður fyrr
Tveir Svisslendingar
áttu í deilu um engja-
spildu. Báðir þóttust eiga
tilkall til hennar. Einn
góðan veðurdag kemur
annar til hins og segir:
— Ég hef stefnt mál-
inu fyrir dóm. Við er-
um ekki svo lærðir, að
við getum skorið úr mál-
inu upp á eigin spýtur.
Komdu í dómsalinn á
morgun, þá verður mál-
ið á enda kljáð.
Hinn svarar: — Það
get ég ekki, ég á mikið
úti og þarf að hirða það
á morgun. — Eftir stutta
umhugsun bætti hann
við: — Farðu þangað
einn, berðu fram rök
okkar beggja, og láttu
svo skera úr málinu.
Nágranninn féllst á
það, flutti málið frá sjón-
armiði beggja og sagði
rétt og satt frá öllu. Um
kvöldið kom hann til
hins bóndans og sagði:
■— Dómarinn hefur kveð-
upp úrskurð þér í vil.
Guði sé lof að nú er öll
misklíð okkar á milli úr
sögunni (J. Óf. þýddi.)
f--- -v
Hver er höfunduriisn?
Hvað heitir ljóðið, sem eftirtarandi er-
indi er tekið úr, og hver er höfundur þess?
Og undir norðnrásnum
er ofurlítil tó,
og læfeur liðast þar niður
um lágan Hvamiamó.
Hér er vísa úr þýddu Ijóði. Hvað heitir
kvæðið og hver þýddi það á íslenzku?
Þar vai’ Pétur á Gili og Gústi á Bakka,
tveir góðir, sem þora að láta það flafeka,
og að stíga við stúlkurnar spor.
Þar var Dóri í Tungu og Bjössi á Barði
og bílstjóri úr Nesinu og strákur frá Sfearði
og hann Laugi, sem var þar í vor.
f hvaða fornsögu er eftirfarandi mann-
lýsing og hver er maðurinn?
Hann skaut manna bezt af boga, og
hæfði alit það er hann skaut til. Hann
liljóp meira en hæð sína með öllum
herklæðum, og eigi skemmra aftur en
fram fyrir sig. Hann var syndur sem
selur........Hann var vænn áð yfirlit-
um og ljóslitaður, rétt nefið og liafið
upp í framanvert, bláeygur og snar-
eygur og rjóður í kinnum, hárið mikið,
gult, og fór vel. Manna var hann kurt-
eisastur, harðger í öllu, ráðhollur og góð-
gjarn, mildur og stilltm’ vel, vinfastur
og vinavandur. ...
ÚRLAUSNIR FRÁ SÍÐASTA BLAÐI
1. flandsljóð við aldamótin, eftir Hannes
Hafstein.
2. Úr Aldamótaljóðum eftir Einar Bene-
diktsson.
3. Til íslands við aldamótin, eftir Þorstein
Erlingsson.
Þjóðsagan heitir: Kirkjusmiðurinn á Reyn.
Drengur, sem Iegði af stað til tunglsins 10 ára kæmi í áfangastað 46 ára.
Sjö sinnum kringum hnött-
inn á einni sekúndu
Svo er talið að Ijósið
fari 300,000 km. á sek-
úndu. Til þess að átta
sig ofurlítið á þeim ógn-
arhraða má taka til
dæmis, að á meðan þú
segir orðin: „tuttugu og
einn“ með eðlilegum
lnaða, þá hefur ljósið
farið vegalengd, sem
svarar til þess að það
hafi farið 7 sinnum
kringum jörðina, þar sem
hún er gildust, — við
miðjarðarlínu. Nú hefur
verið reiknað út, að fjar-
lægðin milli túnglsins og
jarðarinnar sé 387,000
km. Ljósgeisli er því tæp-
lega i 1/3 sekúndu að
fara þá vegalengd.
Ef við hugsum okkur
að gangandi maður fari
þá vegalengd, sem er
milli tungls og jarðar,
yrði hann að eyða beztu
árum ævi sinnar í göng-
una og mætti ekki slaka
á. Hugsum okkur að 10
ára drengur hefði lagt
upp í þessa göngu til
tunglsins 1. janúar 1936
og gengi að jafnaði 30
km. á dag, að undan-
teknum 15 dögum, sem
hann tæki sér algjöra
hvíld á ári hverju. Eft-
ir þessari áætlun gengi
hann 10500 km. á ári.
Hann kæmi því ekki til
tunglsins fyrr en 1. jan.
1972, eftir 36 ára göngu
og væri þá orðinn 46
ára gamall. Hann hefði
því verið 36 ár að ganga þá
vegalengd sem Ijósið fer
á 1 1/3 sekúndu. Þessi
hraði ijóssins er vissu-
lega undrunarefni.
Þegar stjömufræðing-
ar fundu, að órafjarlægð
stjamanna frá jörðinni
var ekki hægt að reikna
í kílómetrum eða mílum
svo að gagni kæmi, tóku
þeir að nota ljósárið sem
mælikvarða. En ljósár er
Framhald á 2. síðu.
Fimmtudagur 8. marz 1956 — NÝI TIMINN — (9
26. þliig sovézks Kommúnistafl.
Framhaid af 1. síðu
fá honum áberandi fagnaðar, en
ég vþna nú samt að hann jafni
sig á þessu. Eg hef líka séð í
Tímanum, að þar er lýst eftir
þeirri leyndardómsfullu
„skýrslu", sem Kristinn myndi
hafa flutt á þinginu. Við viljum
mjög gjarnan losa Tímann við
frekari óþægindi þessarar eftir-
væntingu. Eg flutti gestgjöfum
okkar ca. tveggja mín. kveðju —
á íslenzku. Sú kveðja birtist dag-
inn éftir í Pravda, og ef þið haf-
ið rúm fyrir hana í Þjóðviljanum
einhvem næstu daga, þá er mér
sönn ánægja að afhenda hana
eins og hún var flutt.
Feiknarleg fram-
leiðsluaukning
— Hver voru helztu viðfangs-
efnin á þinginu.
— Vitaskuld er það ekkert
áhlaupaverk að draga saman í
einu blaðaviðtali öll þau víð-
feðmu „mál, sem þingið ræddi og
tók ákvarðanir um.
Þingið var í senn víðtækt yfir-
lit yfir farinn veg frá síðasta
þingi og ákvarðanir um lang-
drægar framtíðaráætlanir.
Aðalathygíi þingsms beindist
lað framkvæmd síðustu fimm ára
áætlunarinnar og þeirri sjöttu,
sem nú er að taka við. Uppgjör-
ið á síðustu 5 ára áætluninni,
sem framkvæmd var á fjórum
árum og fjórum mánuðum sýnir
fteiknarlega framleiðsluaukningu.
Heildarframleiðsla iðnaðarins
varð í fyrra 85% meiri en árið
1950. Megin áherzla hefur verið
og er lögð á þungaiðnaðinn, en
einnig á öllum öðrum sviðum
framleiðslunnar hefur verið um
öran vöxt að ræða, einnig í öll-
um þeim greinum, sem snerta
daglegar nauðsynjar, bæði í iðn-
aði og landbúnaði. Það er sama,
hvar gripið er niður: vélar, verk-
færi, vefnaður, skófatnaður,
matvæli, heimilistæki, útvarps-
og sjónvarpstæki, hvarvetna
blasa hinar öru framfarir við,
ekki aðeins í tölum þings-
skýrslna, heldur jafnframt í hinu
daglega lífi, sem fyrir augun
ber. Þó eru tölurnar yfir fram-
leiðsluaukningu hverrar einstakr-
ar greinar e. t. v. ekki það á-
hrifaríkasta, heldur samanburð-
urinn á vaxtarhraða liinnar sós-
alistisku framleiðslu við fram-
leiðslu auðvaldslandanna. Á síð-
ustu fimm árum var vaxtarhrað-
inn í framleiðslu Sovétríkjanna
þrisvar sinnum meiri en Banda-
ríkjanna og 3.8 sinnum meiri en
í Englandi. Á síðustu 26 árum
hefur iðnaðarframleiðsla Sovét-
ríkjanna tvitugfaldazt meðan
framleiðsla Bandaríkjanna hefur
aðeins tvöfaldazt.
'fc Smásöluveltan heíur
meira en tvöfaldazt
á fimm árum
Og þegar horft ér til framtíð-
ariruaar — með hina nýju fimm
ára áætlun í huga — þá blasa
þær stórfenglegu horfur við, að
Sovétríkin mþni með slíkum
vaxtarhraða einnig skjóta hinu
háþróaðasta auðvaldslandi —
Bandaríkjunum — aftur fyrir sig
á skömmum tíma. Enn sem kom-
ið er, hafa Sovétríkin ekki náð
hlutfallslega jafnmikilli fram-
leiðslu á hvern íbúa og Banda-
ríkin. En það þarf engan reikn-
ingsmeistara til þess að skynja,
að þetta er aðeins orðið tíma-
spursmál.
Einnig á sviði landbúnaðarins
hafa Sovétríkin lyft Grettistök-
um og síðustu árin munu hafa
verið ár mikilla umskipta, þar
sem m. a. 33 milljónir hektara
lands voru brotnar til ræktunar. í
sambandi við þau mál langar
mig til að vekja athygli á hinum
víðtæku tilraunum sovézkra vís-
indamamia með ræktun nýrra
jurtáafbrigða, t. d. sérstakri teg-
und af mais, sem fullyrt er að
n\uni ieysa mjög úr fóðurvanda-
málum landbúnaðarins. Einnig
ber að geta hiiinar athyglisverðu
ræðu vísindamannsins Lýsenkós
á þinginu, en honum hafði verið
boðið til þingsins þótt óflokks-
bundinn væri. *
Svipaða sögu er að segja um
framkvæmdir í íbúðabygging-
um, rafmagnsframkvæmdum o.
fl. Á síðustu fimm árum lét
ríkið eitt reisa íbúðir saman-
lagt 105 milljónir fermetra að
flatarmáii auk alls þess, sem
byggt var á vegum stofnana,
félaga og einstaklinga.
Eins1 tog gefur að skilja hafa
þessar öru framfarir haft heil-
brigð áhrif á lífskjör almenn-
ings. Kaupmáttur launa hefur
aukizt ár írá ári, m. a. hefur
vöruverð lækkað um 26% á
síðastliðnum 5 árum. Sú stað-
reynd ,að smásöluveltan meira
en tvöfaldaðist á sama tíma tal-
ar ekki síður skýru máli.
Og um heilbrigði almennings
gefur sú staðreynd nokkra hug-'
mynd, að miðað við árið 1940
hefur dauðsföllum fækkað um
helming.
^ Nýja íimm ára
áætlunin
í framhaldi þess mikla efna-
hagslega og menningarlega ár-
angurs, sem skýrt var frá á
þinginu, var síðan lýst hinni ris-
miklu nýju sjöttu fimm ára
áætlun.
Samkvaemt henni á að auka,
iðnaðarframleiðsluna um 65%,
sem þýðir, að árið 1960: á hún,
að vera orðin 5,3.«innum meiri:
en 1940, síðasta árið fyrir heims-
styrjöidina. nOlíuvinnslan á nð
verð.a',4,5 sinnum meiri en 1940
og raf magnsf ramleiðslan 88 %
meiri en nú er, en um hana
flutti Malenkoff ýtarlega skýrslu.
f öllum greinum léttaiðnaðarins
og matvælaiðnaðarins er gert ráð
fyrir mikilli aukningu.
Gert er ráð fyrir 70% fram-
leiðsluaukningu landbúnaðarins,
víðtækum framförum í sam-
göngumálum, m. a. stóraukinni
notkun rafmagns í jámbrautar-
kerfi iandsins. Heildarfjárfesting'
í þjóðarbúskapnum er áætluð
990 milljarðar rúblna, en það er
meira en sameiginlegt fjárfest-
ingarmagn beggja siðustu fimm
ára áætlananna til samans.
Á næstu fimm árum er ráð-
gert. að ríkið eitt, láti reisa
íbúðir að samanlögðu flatarmáli
um 205 milljónir fermetra.
í menningu og menntun er og
gert ráð fyrir víðtækum fram-
förum. M. a. er fyrirhugað að
4 milljónir manna ijúki sérfræði-
prófi á tímabili áætlunarinnar.
Margvíslegar ráðstafanir verða
gerðar fyrir æskulýðinn, til efl-
ingar heilbrigði almennings o.
s. frv.
Mikinn fögnuð vöktu á þing-
inu sem og annarsstaðar áætlan-
irnar um að stytta vinnudaginn
í 7 stundii', án kaupskerðingar,
stytta aðfangadag hvers frídags
í sex klukkustundir, sérsjök
hækkun lægstu launafiokkanng,,
hækkun raunverulegra telaia
verkamanna og opinberra starfs-
manna um 30% pg samyrkju-
bænda um 40%, hækkun elli- og
-örorkulífeyris og fleiri hliðstæðar
ráðstafanir.
'jAr Orðið heimskeríi
Það gefur að skilja, að flokks-
þing, sem getur lagt á borðið
slíkan árangur og slíkar áætlan-
ir, stendur ekki veikum fótum
meðal alþýðu lands síns.
Og enn ber að geta þess sér-
staklega, að efnahagslea-, við-
skiptalega og stjómmálalega er
sósíalistíska liagkerfið orðið
heimskerfi, sem nær yfir meira
en þriðjung mannkynsins, með
nána innbyrðis samvinnu og sí-
fellt vaxandi utanríkisviðskipti
við hinn gamla auðvaldsheim.
Hreinskilnisleg
gagnrýni
Einna mesta athygli okkar
J