Nýi tíminn - 11.07.1957, Qupperneq 7

Fimmtudagiir 11. júlí 1957 — NÝI TÍMINN — (T
Sjú Enlai að svipast ura eftir höfíílngjum og sér Jörund Brýnjólfsson.
veizlúgesti; þau voru fljótandi
veitingahús.
Höllum garðsins hefur verið
breytt í söfn. Við komum þar
m.a. á mikið málverkasafn,
sem okkur þótti fagurt og
kostuglegt. En það er ekki min
sterka hlið að ræða málaralist,
kínverska hesta, sem varlá
tylla fæti á jarðríki, enda um'-
hverfið mjög stíífært, héiftúð-
ur og reykti ópíum, en gekk í
.bindjiidi, setti konurnar á eft-
irlaun. og fór að stríða með
Maó. Ég rfcyndi að stynjá upp
afs'ökunum og flýði í sæti mitt
til þess að launa ekki heimboð-
ið með því að steypu
stjórnarherrum í svaðið. En
þar vár enginn griðarstaður;
ég var. var’a setztur, þegar ég
sé, hvar sjálfur forsætis- og ut-
anríkismáiaráðherrann, Sjú
Enlæ kemnr steðjandí upp
svæðið með forseta Indónesíu,
Súkarno, forsætisráðherránn í
Himalaja og mágkonu Chiang
Kai-sheks á Formósu eða Tai-
wan sér við hlið og í slóða
þeirra komu ýms önnur stór-
menni og stúlkur frá Sinkiang.
Hr. Súkarno minnti mig á
mjólkurbílstjóra, sem ég þekkti
eitt sinn hjá Plóabúinu. Hann
var í marskálksbúningi og með
svipuskaft í hendi, en slíka
múnderingu átti mjólkurbíl-
stjórinn auðvitað ekki. Þetta
svipuskaft mun nefnást mar-
Iiprar um sviðið eftir að þær
höfðu losnað við þau.
Meðan vsð störðum á þessi
furðuverk, varð ég' var við ó-
kyrrð utasúega á áhorfénda-
svæðínu. &a.r þyrptist fólk
samars og gaí ekki gaum að
hjóíreíðasiiTtSngum. Ég komst
að því, a3 ferrá Liú Shao-chin,
ritarí Kftxrurriáiiistaflokks Kína
og margfeldvrr ráðherra, væri
þar unskEfcfcgáur rithandasöfn-
urum. Éj hef uidrei safnað
rithönduiri, er< hef dál i;! ð gam-
an af því að taka myndir. Ég
axlaði því veiðitösku mína,
sem ég keypti eitt sinn hjá H.
Petersen, og fór á stúfana, en
komst ekki i færi. Ég náði mér
því í stól, og gerði nýtt áhlaup
á þvöguna kringum herra Liú
og tókst að lokum að skjóía
á hann ofan af stóln; Ég
hoppaði niður hinn hr5ðúgarti,
en rakst þá á gamlan og
grettinn náunga, sein stóð ut-
arlega í hópnum. Mé'r til undr-
unar og'dáíitiHar skc’fingar .sá
ég að þettá var S;ú The. aðal
hersnillingur kiaversku bylt-
inggrinnar. í gamía , dagá var
hann. manckníni, átt; níu kon-
Mainiaraskip.
skáiksstafur og er senni-
Á
1 Ji. ður en við kvóddum
Peking, var okkur boðið að
s'koða herleglieitin í Sumarhöll-
ínni. Það var 2. októberv og
fnikið um dýrðir í Kína. Höll
þessi stendur nokkuð norðvest-
ur frá - borginni og er heilt
Iandslag, en þar er ógerlegt
að greina milli hins náttúrlega
og manngerða; þetta er marg-
slungið listaverk ofið úr nátt-
úrufegurð og mannvirkjum;
sumir telja þetta fullkomnasta
listaverk sinnar tegundar í
heimi. Hér eru liæðir, djúpir
dalir, veiðivötn, ár, lækir, vell-
ir með blómaskrauti, heilir
frumskógar og alls konar
mannvirki, jafnvel brýr; ég
held að sumar séu yfir hreint
ekki neitt, einungis til augna-
yndis. Garðurinn er talinn
rúmar 800 ekrur eða eins og
alístór ábýlisjörð á íslandi, og
mig minnir, að hann sé slæl-
ing á einhverjum fögrum stað
í Suður-Kína. Auðvitað þurftu
vestrænir Vandalar að brjót-
ast hér irin ög brerina og eyði-
leggja á síðustu öld, en }>au
spellvirki hafa verið lagfærð.
Örnefni eru hér hlaðin kín-
verskri rómantík: Jaðlindar-
hæð, Höll gleði og langlífis,
Vísdómshofsvatn, Höll afl-
þrungins samræmis, Höll gæzku
og langlífis; Höll sem tejrgir
turna skýjum oíar, Garður
samstilltrar hugðar og mörg
önnur svipaðrar merkingar.
MARMARASKIP SÖFN
OG FEGCRÐARBÍSIR
Okkur var sagl að ekkju-
dröttning á 19. öld hefði eytt
öílu flotafé ríkisins til þess að
fullkomna þennan töfraheim,
og út í einu vatninu lét hún
reisa marmarahöll í líkiugu
skips; það var allur flotinn
sem hún lagði tii landvarna.
Japanir fóru með her á hendur
Kínverjum og unnu lönd af
þeim í norð-austri, en droitn-
ingin dundaði við garðimi sinn
eins og ekkert hefði í skorizt;
hún lagði að vísu sérstakan
skatt á þégnana, því að þeir
vildu ver.iast árásinni, en hér
sér árangur skattheimtunnar.
Við, Bingdátarnir, áttum varla
orð til þess að iýsa hrifningu
okkar á stjómvizku di’ottning-
ar. Brynjólfur vildi .jafnvel
reisa henni marmaraiíkneski.
Hefði húti Játið smíða vopn og
herskip væri það a!lt löngu
fyrir bý og hefði aldrei komið
að gagni, en listaverkin varð-
veitast óbornum kynslóðum.
Hvenær skyl.du þjóðir heims
verða .svo gáfaðar og fullar
Sjálfstrausti, að þær breyti
hernaðarútgjöldum í greiðslur
til listsköpunar? Það þarf
sennilega kínverskt húgarfar
til slíkra hluta enn sern kom-
ið er, sérstaklega tíl þess að
nostra við lystigarða mitt í
stórstyrjöld. Ég held, að Kín-
verjar séu sarinfærðir um, að
þeir séu ósigrandi, þótt
hemaðarsaga þeirra sé fremur
óglæsileg síðpstu þúsund ár,
að því er ég bez1 veit. En nú
telja þeír sig hafa unnið fræg-
an sigur á öllum heimsveldum
veraldar undir forustu Banda-
rikjanna í Kóreustýrjöídinni,
og inér virtust þeir vera dálít-
ið undrandi á fyrirbrigðinu,
þegar ég færði þetta í tál við
þá.
Af þvl að vlð vorum svo á-
kafir unnendur hinna1’ tram-
liðnu drottningar, sem hefur
víst fengið fremur slsém eftir-
mæli, var farið með okkur um
einkaherbergi hennar. Við
fengurn að setjast í hægindin,
þar seæ liún hvíldi sig við
annan mann endur fyrir löngu
og drakk te, og fengum einnig
te. Eftir þá skoðunarferð var
haldið urn garðinn, þar sem
grúi Kínverjá spókaði sig og
um ríkisins skörtuðu í furðu-
legum þjóðbúningum. Sumir
báru héljarmikla vefjarhetti um
höfuð, á öðrum stóð öfugt
braggaþak upp af hvirfli,
nokkrir virtust ætla á grímu-
ball, en" stúlkurnar frá Siuki-
ang, norðvesturhéruðum Kína,
báru af öhum í baldiraðri
trey.iu cjg íslenzkum möttli.
Guðni Jónsson skólástjóri sagði
mér í fyrra, að það væri satt
sem stæði i Landafræði Karis
Finnbogasonar, að fegurst
kvenfólk á þessari jörð væri i
Grúsíu. Nú veit ég betur. Hér
þxeyltu menri temingskast á
miðju slræti, stigu þjóðdansa
af gáska, en á þremur torgum
var dansað að vestrænum sið.
Einhverjir Hofs-Lákar þöndu
dragspil, en fóllc var þar hátíð-
legt og stíft eins og á fundi í
Alliance Francaise. Það var
vítt siðferðisbil milli dansenda
nema stúlkua, sero dönsuðu
saman, og umférðarlögreglan
var allspofglöð. Við læki og
vötn stóðu menn að stangveiði,
en engan íisk sá ég þá draga;
hins vegar var öngiinum gjarnt
að féstast í trjákrónúnum í
grennd við veiðis'taðinn, en
hjálpafsveitir úr slökkviliði
ferðuðust um svæðið með
brunastiga og losuðu færin úr
þessari frumlegu veiðistöð. Um
vatnið sigldu víkingaskip með
gapandi höfuð og gínandi
trjónu eins og þau kæmu úr
úr nýbrotnum haug í Noregi.
En þáu fluttú elcki með gunn-
reifa víkinga. heldur glaðværa
uga hana, sem skutu okkur Jóni
Helgasýrii skelk í bringu, si'ki-
fiðriidi á mói'berjablaði eða
margra álna skroJlur nieð fólki
og hestum a stjákli, og' það er
alJt- kappklætt. Menn eru ávallt
'híðaðir á kínverskum Jista-
vtíJ'kum frá upphafi vega; ber
mannslikami sést þar hvorki
á mályerkum ;hé hög'gmyndum.
ÓVÆNT ÁRÁS
Á göngu okkar um garðinn
bar okkur að opnum leikvangi
með allstóru sviðt. Við settumst
jiar til þess að hvílast um
stund. Á sviðinu var nljómsveil
og lék þjóðlög, þegar við kom-
um, en brátt birtust þar söngv-
arar með jafridásamlegar
englaraddir og Ásmundur bisk-
um ljeyrði austur í Rússlandi.
Fimleikaflokkar leystu söngvar-
ana af hólmi, og þeir sýndu alls
konar jafnvægiskúnstir af enn
meiri leikui en íslenzk ríkis-
stjórn, þegar henni tekst bezt
í efnahagsmálum. Menn léku
þarna Jistir standáridi á höfði
náungans eða upp í átta til
tiu hæðum af skökkum stólum,
sem stóðu á flöskum, léku að
prikum, sem virtust gædd
þeirri náttúru að vilja helzt
svifa i lofti. Að Jokum þeytt-
ust hjólreiðarkappar inn á
sviðið og hringsnerust þar í
ofboði. Þeir skrúfuðu framhjól
undan gangvaranum á fullri
ferð og fleygðji þeim. Þá kom
í Ijós, að frarnhjól eru öldung-
is óþörf reiðhjóJum, því að
kempumar skeiðuðu miklu
lega leif af veldissprota
sem marskálkar beittu, þegar
þeir voru yf'rmenn í hesthús-
um endur fyrir longu. Þeg'ar
fyJkingin kom gegnt sætum
okkar Bingdátanna, yfirgaf
Sjú Enlæ tig'na vtni sína, sendi
þá inn í höll að baki áhorf-
endasvaiðis, en tók upp háttu
íslenzkra bænda í skilaréttum,
klofaði yfir hvað, sem fyrii
var, unz hann náði að fagna
larrgt að konmum stórmennum,
þar á rneðal Jörundi BrynJ-
ólfssyni og Jakobi Benedikts-
syni. Ég tók upp hætti foi'sæt-
isráðherrans og klofaði yfir
háttvirta leikhúsgesti með
skjóðuna og skaut á tignarfólk-
ið eftir beztu getu.
ÞYRNIRÓSAR-
HÖLL
Þegar ríkisstjÓJTiin var öll
á burt, voru hjóli'eiðakcppam-
ir horfnir af svjðinu b: 3i með
fram og afturhjólin, en þangað
kominn karlskröggur, senf
kunni fuglamál og t mælti á'
tungu þrasta, hrafna, lævirkja,
páfugla, hj-ossagauka, hænsna
0g ót : fugla, sem ég kann eklcí
að nrfna, en auðheyrt var, að
ahar þær tungur voru náskyld-
c.r kínversku. — Skömmu síð-
ar héldum við áfram skoðun-
arferð um garðinn.
Eftir nokkra göngu komum
við þar, sem menn þrcyttu
blindingsleik, reyndu að kJippa
niður afís konar smávarning;
sem hékk á þráðum, og vojcu
með btfndið fyrir augu.
Skamrot þaðan skyldu menn
set.ia blmdandi munn á máf-
verk af barni. Við gengum til
le:ks víð liíinn orðstír, en vegn-
aði skár v;ð það að kasta
hringum inn í dýragarð með
gerv kvikindum. Og við héld-
um áfram göngu um fi-iðsæla
skógarstíga niður með silungs-
læk. Það var að verða kvöld-
• * tí og dansað í rjóðri i skóg-
inurij, en engir elskendur- Jeið-.
ast a vi-ligötum milli trjánna.
Skammt frá j-jóðrinu sér
skyggja i halJarrústir um-
slungnar frumskógi og vafn-
ingsviði. Mér fannst, að hin
kínvei-ska þyrnirós mundi sofa
þarna einhvers staðar inni (
rústunum. Ég skundaði þangað
og tók að klifra upp molnuð
hi-ábláiit múrsteinsþrep, vaxin
illgresi. Uppi á virkisvéggnura
stöðvuðu verðir mig og sögðu,
að mér væri ráðlegt að íara
ekki lengra. Þyrnirós fékk þvi
að soía í friði mín vegna inn-
an um gapandi rústirnar, en
e.t.v. er hún vöknuð fyrir
nokkrum árum.
Menn þóttust alls hugai fegn-
ir, þegar ég birtist aftur I
rjóðrinu, því að sumir nefnd-
armanna voru haldnir þeirri
firru, að ég myndj týnast á
þessu ferðalagi. Á leið út úr
garðinum bar okkur að nýju
að útileiksviðinu. Þar stigu
ungmeyjar Jistdans í húmina
af slikum yndisþokka, að dans
þeirra verður eitt af því ó-
gleymanlegasta, sem ég hef séð
um dagana. En brátt er orðið
aklinunt. Rafljós varpa tofra-
birtu, ufn þennan tÖfrahebn.
en við liöldum heim á hótel
í gömlu Peking.
Björn Þorsteinsson:
tugir þjóðerna úr fjörrum hlut-