Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.10.2010, Qupperneq 3

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í október 2010
Samantekt: Guðfinna Ragnarsdóttir
Lambhóll í Skerjafirði
Sjö kynslóðir á sjávarbakkanum
Þeir sem ganga sér til ánægju meðfram
Ægissíðunni til austurs sjá við enda henn-
ar hátt, hvítt og glæsilegt hús. Það er
Lambhóll. Lambhóll á sér langa sögu.
Hann er byggður úr Iandi Skildinganess
um 1870, en talið er að á þessum slóð-
um hafi verið lambhús frá Skildinganesi.
Gamla Lambhólshúsið stóð, þá sem nú,
milli Þormóðsstaða og Garða rétt við sjáv-
arkambinn. Austan undir Lambhól er svo
Lambhólsvörin, þaðan sem menn sóttu
björg í bú öld fram af öld.
Meðan aldan hefur hjalað við ströndina við
Lambhól á blíðum sumardögum og skollið á hana,
hvítfyssandi og þung, á ísköldum vetrardögum, hafa
kynslóðirnar runnið fram, á sjávarkambinum, ein
af annarri, allar komnar af sama meiði. Allt frá því
Magnús Magnússon, frá Engey, reisti þar fyrsta bæinn
urn 1870. Mann fram af manni hafa afkomendur hans
byggt Lambhólsbæinn, fyrst litla torfbæinn, svo litla,
lágreista bæinn með bárujárninu, síðan litla snotra
steinhúsið og svo þetta stóra, hvíta og glæsilega hús.
Þar gengur nú um garða þriðja Ragnhildurin í
Lambhól, 24 ára, nafna langalangömmu sinnar sem
var tengdadóttir frumbyggjanna í Lambhól. Hún á
dreng á fjórða ári og ber annan lítinn undir belti. Þeir
eru sjötta kynslóðin af Lambhólsættinni, sjötta kyn-
slóðin sem elst upp með sjávarangan í vitunum og
hlustar á þungan nið öldunnar við húsvegginn.
Við hvert fótmál andar sagan og sagnirnar og
handan við vegginn býr langamma, Ragnhildur, sem
man ömmu sína, fyrstu Ragnhildina í Lambhól, sem
fædd var 1870. Hún kann líka að segja frá langalang-
afa og Magnúsunum öllum sem raða sér upp í
Lambhólsættinni. Hér þarf ekki að fara langt til þess
að spyrja.
Eyleifsætt „stóra“
Eyleifur hét maður Þorsteinsson oft kallaður „stóri“.
Hann var fæddur í Hvítársíðu í Borgarfirði 1748. Hann
var tómthúsmaður í Skildinganesi við Skerjafjörð fyrir
og eftir aldamótin 1800. Við hann er kennd Eyleifsætt
„stóra“. í sumum ættarskrám er hann nefndur Eilífur.
Eyleifur var hár maður vexti og þrekinn. Hann var
atorkusamur, heppnisformaður og sláttumaður mik-
ill, svo að orð var á gert. Hann fór oft í kaupavinnu
upp í Borgarfjörð á sumrum og var þar orðlagður fyrir
dugnað. Hann mun hafa átt heima í Borgarfirði þar til
hann flutti suður til búskapar. Hann kvæntist 1795 og
er þá talinn yngismaður frá Húsafelli í Borgarfirði, en
þar var hann vinnumaður frá 1785-1795.
Kona Eyleifs var Jarþrúður Bergsdóttir, fædd 1761,
frá Elliðakoti í Mosfellssveit. Þau Magnús bjuggu í
þurrabúð í Litla-Skildinganesi í tíu ár en 1805, eftir
tíu ára hjúskap, skildi Eyleifur við konu sína og skildi
hana eftir með börnin þeirra tvö, Magnús og Hólmfríði.
Jarþrúður bjó áfram í Litla-Skildinganesi og þar ólust
börn þeirra upp. Eyleifur lést í Borgarfirði 1821.
Bóndi í Engey
Magnús sonur þeirra fæddist í Litla-Skildinganesi
1797. Hann hafði einnig viðurnefnið „stóri“. Hann
var vinnupiltur í Skildinganeskoti 1816. Hann varð
bóndi í Ánanaustum 1824-1833 en fluttist þá út í
Engey og bjó þar í 24 ár, eða til æviloka. Hann stund-
aði jöfnum höndum landbúnað og sjósókn og þótti
dugnaðarmaður. Hann var formaður á bátum og smið-
ur góður. Hann virðist hafa komist vel af með sinn
stóra barnahóp.
Magnús átti 14 böm, af þeim komust tíu til full-
orðinsára. Sjö bamanna fæddust í Ánanaustum og
sjö í Engey. Ein dóttir Magnúsar var Guðrún, móð-
ir Þórðar Sigurðssonar, bónda, fræðimanns og ætt-
fræðings á Tannastöðum í Ölfusi. Jarþrúður móðir
Magnúsar var hjá honum síðustu æviár sín og dó í
Gamli Lambhólsbærinn, upphaflega byggður um 1870.
Framan við hann stendur húsfreyjan, Ragnhildur
Einarsdóttir, önnur frá vinstri, ásamt tveim sonum sín-
um, þeim Tryggva lengst tii vinstri og Helga, lengst til
hægri og föðursystur sinni Oddhjörgu Sigurðardóttur
frá Hólabrekku sem fædd var 1855. (Myndin er tekin
um 1917)
http://www.ætt.is
3
aett@aett.is