Landneminn - 07.11.1953, Qupperneq 5

borða. En ég he£ smiðað handa beim stórar skál-
ar, og þeim þyklr vænt um að Þær skuli vera
stórar. En þær eru aldrel tullar.
— Ég sem hélt að þú heíðir haft þær stórar
til að geta gefið þelm nóg!
— Nei, það er eins með Það og brauðið þltt.
Og þeir gengu samsíða inn i verksmlðjuna.
Verkamennirnir kepptust við. Þeir máttu heita
naktir, svitalækirnir streymdu niður bak þeirra
og brjóst og mynduðu íarvegi i feiti- og sótlag-
ið; á höfðinu báru þeir pappahúfur.
Filippus lagði leið sína að ofnunum, en Bóas
fetaði sig upp virstigann upp í stýrishúsið á
loftkrananum. Hann var búinn að halda þar til í
14 ár. Alltaf á verði. Hann ílutti járnblokkir fram
og aftur yfir höfði verkamannanna, i stálklóm
loftkranans. Bóas stöðvaði hinn risavaxna krana
sinn yfir einhverjum ofninum, spennti upp klær
hans með einu handtaki, lét þær síðan grípa um
glóandi járnblokkirnar. Oft hafðl hann kennt
þeirrar undarlegu tilflnningar að sjálfur ofn-
inn mundi opnast á víða gátt og kranlnn steyp-
ast nlður í eldkvið hans — með stjórnanda sín-
um og öllu saman.
Er slikt bar við varð honum jafnan fyrir að
þrýsta brjösti sínu að stýrishjólinu meðan hann
næði aítur valdi yfir tilflnningum sínum. Síðan
hélt hann hægt áfram, og lét kranann stjórna
sér sjálfan, meö rauðglóandi stálblokkirnar yíir
höfði hundraða verkamanna. Yflr völturunum
nam hann staðar og lét blokkirnar síga hægt
niður. Þar tóku valtararnir við þeim og hófu
að fletja þessa formlausu eldklumpa í skífur og
þynnur. Árum saman hafði Bóas vlrt fyrir sér
átök valtaranna ofan frá lofti smiðjunnar. Heit-
ar gufur kælivatnsins, er ausið var yfir valtar-
ana, stigu upp til hans og byrgðu honum sýn
öðruhvoru. Þannig átti hann sér samastað hátt
yíir vélunum, yfir beltunum er knúðu vélasam-
stæðurnar áfram. Hann ferðaðist eins og guð
uppi i þykkum guíuskýjunum, meðal rafmagns-
ljósannia er skinu þar eins óg stjörnur á íest-
ingu verksmiðjunnar. En fyrir neðan hann reik-
aði íólkið aftur og fram i járnheimi sinum,
innan um kokshauga, stiklandi yfir glóandi víra
og járnþynnur er valtararnir skiiuðu frá sér.
Loftkraninn var enn einusinni kominn á sinn
stað yfir einum ofninum. Bóas ætlaði að opna
armana — en þeir hnikuðust ekki. Hann tók um
stýrishjólið og beið andartak.
Síðan gerði hann aðra tilraun, en í sama bili
fann hann að hann var að hrapa niður I djúp
einhvers ógnvænlegs iiávaða. Hann heyröi ang-
istaróp, og skildi um leið að það var ósjálírátt,
samstiilt óp hundraða manna.
1 eldingarsvlpan sá hann að góifið undlr kran-
anum tæmdist af fólki. Hann fann þungan þrýst-
ing á iíkama sinn eins og eitthvað félli yfir
hann. Síðan varð allt myrkur.
Loftkraninn hafði íallið niður dumbu hljóði
yfir blýbræðsluofninn, og molað hann g.iörsam-
lega. Straumur bráðins málms flæddi út yfir
verksmiðjugólíið. Heitar gufur breiddust óð-
fluga út um vinnusalinn.
— Hjálp! Kraninn hans Bóasar hefur' brotnað
niður.
Bjálkum og stlgum var þegar kastað yfir eld-
strauminn er stefndi inn i kranann þar sem Bó-
as var. Fjórum sinnum gerðu félagarnir tilraun
til að feta þessa bjálka og ná Bðasi, en jafnoft
urðu þeir írá að hverfa sökum hltans. Skyndilega
°g óvænt sáu Þeir grilla í Filippus gegnum guf-
urnar, þar sem hann stóð með Bóas í fanginu.
Félagarnir fylltust í elnu gleði og ótta. Þeir
béldu út úr verksmiðjunni. Hægrl fótur Bóasar
var falinn storknandi blýi, brunnar holdtægjur
stóðu hér og hvar út úr blýeðjunni. Stígvél hans
Framhald á 7. síðu.
1J ppviívíni^kiSyrði
uiiga fólk§in§
Hagsmunir unga
fólksins hafa lengst
af veriS hornreka
valdainanna hér á
landi. Þó hœgt sé aS
nefna mörg dœmi
þess að eitt og annaf)
liafi verið gert til
hagshóta fyrir upp-
Sigurður. vaxandi kynsló'ð, þá
cr það svo hverjandi við það sem
þyrfti að vera. Hins vcgar er hœgt að
nefna rtiörg dœmi um vanrœkslu á
þessu sviði. .
Við heyrum oft og lcsum um vand-
lœtingu þá sem ýmsir valdamenn eru
haldnir á framfcrði œskulýðsins:
„ekki var það svona í okkar ung-
dœmi,“ er viðkvœðið. En þetta ágœta
fólk gleymir öllum öðrunt saman-
burðii Það gleymir því í sambandi við
œsku Reykjavíkur, að höfuðborgin
hefur á tiltölulcga stuttum tíma
breytzt úr þorpi í borg. Það gleymir
því að œska sveitanna gerir nú meiri
og að ýmsu leyti aðrar kröfur í líf-
inu en áður fyrr, en liins vegar er það
staðreynd að meir hefur verið komið
til móts við sveitaœskuna, félagsheim-
ilin í sveitum landsins eru meir við það
miðuð að æskufólk. geti leitað þangað
og fundið sér ýmislegt til dægrastytt-
ingar og má þakka það fyrst og fremst
því hvað ungmennafélögin starfa á
. breiðum grundvelli, það er að segja
störf þeirra cru ckki bundin við eitt
sérstakt málefni heldur er flett inn í
slörf þeirra all flestum áhugamálum
ungs fólks. Það má því segja að það
sé gæfa íslcnzkrar sveitaœsku að ung-
mcnnafélagshreyfingin liefur lifað og
hún hefur fengið lækifæri til að
starfa undir mcrkjum hennar.
En hvert er hlutskipti kaupstaða-
œskunnar, hvað hefur verið gert til
þess að skapa henni þá aðstöðu að
nota frístundir sínar til þroskandi
skemmtanalífs, í þessu Sambandi nota
cg orðið skemmtanalíf í víðtœkri
merkingu. Skemmtanaþrá ungs fólks
er margvísleg. Það er fjöldi œsku-
manna sem vill nota frístundir sínar
til þess að sinna og vinna að ýmsum
áhugamálum og vill leysa ýms við-
fangsefni, sem eru af margvíslegum
rótum runnar.
Félagsheimili íþráttafélaga eru
vissulega mikils virði fyrir þann
hluta œskunnar sem á íþróttirnar að
áhugamáli, cn þau leysa ekki þann
mikla vanda sem fyrir er um útvegun
tónjstundaheimila fyrir allan þann
fjölda sem á margvísleg önnur áliuga-
mál. Ymsir velunnarar reykvískrar
æsku hafa nú um alllangt skeið unnið
að því að byggð yrði æskulýðshöll í
Reylcjavík, þar sem œska höfuðborg-
arinnar gœti haft samastað fyrir
margvísleg áhugamál sín. En hver
hafa orðið viðbrögð valdamannanna
á sviði stjórnmála í sambandi við þetta
mál? Sjálfstæðisflokkurinn, Fram-
sóknarflokkurinn og Alþýðuflokkur-
inn hafa allir unnið beint og óbeint
gegn málinu og á s.l. vetri þegar svo
var komið að hugmyndin um æsku-
lýðshöll yrði að veruleika, þá sner-
ust þríflokkarnir allir gegn málinu og
er því svo komið að nú virðist langt
í land með að þetta velferðamál nái
fram að ganga. Afturhaldsflokkarnir
svífast einskis, þeir liella skömmum yf-
ir œskulýðinn jyrir spillingu, en gera
ekkert sem verða mætti til þess að leiða
spilltan æskulýð lil þroska og menn-
ingar. liinsvegar virðast þeir leggja
allt kitpp á að draga œskulýðinn nið-
ur í svað spillingar og ómennsku.
Hernámið, sjoppurnar, kvikmyndirn-
ar og skemmtistaðirnir eru í flestum
tilfellum talandi dæmi um uppeldis-
aðferðir afturhaldsins.
Hér verður a'skulýðurinn að standa
sjálfur á verði gegn þeim árásum
sem afturhaldið sífellt undirbýr og
gerir á uppvaxandi kynslóð, œsku-
lýðnum ber skylda til þess að láta
stjórnmálin til sín taka., því á sviði
stjórnmálanna eru örlög œskunnar,
örlög f ramtíðarinnar ráðin. Æsku-
lýðurinn þarf að kynna sér starf
og stefnur stjórnmálaflokkanna og
fylkja sér um þann stjórnmálaflokk-
inn sem mest og bezt hefur unnið að
velferð æskunnar, Sósíalistaflokkinn.
Sigurður Guðgeirsson.
LANDNEMINN 5