Bændablaðið - 13.11.1996, Page 1

19. tölublað 2. árgangur
Miðvikudagur 13. nóvember 1996
ISSN 1025-5621
Andrés Jóhannsson, yfirkjötmatsmaður,
hefur hannað og látið smíða sérstakan
mæli til mælinga á þykkt fitu utan á rifbeini
sláturdýra. Mælirinn er smíðaður hjá
Stálsmiðju Bjarna Harðarsonar á Flúðum
og var hann reyndur nokkuð til mælinga á
lambaskrokkum í nýlega afstaðinni
sláturtíð. Mælirinn er þeim eiginleikum
búinn að unnt er að tengja hann við tölvu
sem skráir niðurstöður mælinganna
jafnóðum og eiga mælingarnar því ekki að
tefja vinnsluferii í afurðastöðvum.
Tildrög þess að Andrés fór að velta þessum
mæli fyrir sér er að hafinn er undirbúningur að
endurskoðun á reglum um mat á dilkakjöti. í flestum
nágrannaríkjum hefur kjötmatskerfi
Evrópusambandsins verið tekið upp eða er verið að
gera það. Matskerfi ESB byggir á tvöföldu mati;
annars vegar vaxtariagi og holdfyllingu en hins
vegar fitustigi. í matskerfmu eru fimm vaxtarflokkar
en sjö fituflokkar. Andrés segir að flokkunarkerfi af
þeirri gerð sé líklegra til að ná fram betri
markmiðum með kjötmatinu og skila bændum betri
upplýsingum þótt um færri flokka verði að ræða.
Andrés haföi áður hannað fitumæli sem
notaður hefur verið á undanfömum árum en hinn
nýi mælir er mun fullkomnari og búinn
rafeindabúnaði til tölvutengingar. Nánar verður
sagt ffá kjötmæli Andrésar og undirbúningi að
nýjum kjötmatsreglum í Bændablaðinu á
næstunni.A meðfylgjandi mynd má sjá Andrés
Jóhannsson með nýja kjötmælinn.
Rfkisvaldið
sker niður
framlðg fil land-
búnaðar
Niðurskurður á fjárfram-
lögum ríkisvaldsins til kyn-
bótastöðva og búfjárræktar-
félaga kom til umræðu á
síðasta stjórnarfundi BÍ og
lýstu fundarmenn áhyggjum
sínum af fyrirhuguðum að-
gerðum. Niðurskurðurinn
sem fjárlagafrumvarpið boð-
ar er tæpar 12 milljónir króna
til kynbótastöðva og 12,5 til
búfjárræktarfélaga. Á þessu
ári fengu kynbótastöðvarnar
34,8 milljónir og búfjár-
ræktarfélögin 42,5.
Liðurinn kynbótastöðvar í íjár-
lagafrumvarpinu felur annars vegar
í sér ræktunarstöðvar eins og nauta-
stöðina á Hvanneyri og nauta-
uppeldsstöðina í Þorleifskoti. Auk
þess fékk stóðhestastöðin hluta af
þessu fé sem og hrossaræktarbúið á
Hólum í Hjaltadal og sauðfjár-
sæðingarstöðvamar. Að öðru leyti
er um að ræða niðurskurð á fram-
lögum til sæðinga, þ.e. launahlut
frjótækna. Sigurgeir Þorgeirsson,
framkvæmdastjóri BÍ, sagði að
gengi þessi hugmynd fram mundu
allir ofangreindir liðir verða fyrir
einhverri skerðingu. “Alvarlegast er
ef niðurskurðurinn bitnar mikið á
sæðingunum,” sagði Sigurgeir.
Búfjárræktarframlög ganga til
búfjárræktarfélaga og í sumum til-
fellum búnaðarsambanda. “Það er
alveg ljóst að ræktunarstarfsemin
úti í héruðunum mun líða eitthvað
við þennan niðurskurð ef hann
gengur fram,” sagði Sigurgeir.
Loðdýraræktin í uppsveiflu - vaxandi eftirspurn eftir skinnum
Á fundi sínum í síðustu viku samþykkti
ríkisstjórnin að fallast á tillögur starfs-
hóps sem fjallaði um eflingu loðdýra-
ræktarinnar. Hópurinn var, á vegum
landbúnaðarráðuneytisins. í framhaldi
af samþykkt ríkisstjórnarinnar beindi
landbúnaðarráðherra því til stjórnar
Framleiðnisjóðs landbúnaðarins að
sjóðurinn, ásamt Byggðastofnun, veiti
þeim sem hefja loðdýrarækt á ný í eldri
húsum, hliðstæðan stuðning og veittur
hefur verið að undanförnu. Jafnframt er
því beint til stjórnar Framleiðnisjóðs
landbúnaðarins að sjóðurinn veiti
áfram fé til fræðslu, rannsókna og kyn-
bóta í greininni.
Starfshópurinn var sammála um að
vegna hagstæðra markaðsskilyrða fyrir loð-
dýraafurðir á alþjóðamarkaði sé nú lag að
hefja skipulega uppbyggingu í loðdýrarækt
að nýju. Vaxandi eftirspum eftir loðvömm
má einkum rekja til efnahagsuppgangs í
Austur-Asíu, þar sem Suður-Kórea og Kína
eru orðnir stórir kaupendur, auk breytinga
sem orðið hafa í Sovétríkjunum fyrrverandi
en þar voru stórir framleiðendur á loðvömm
á árum áður.
I álitinu segir að markaðsspár geri því
ráð fyrir nokkuð stöðugri eftirspum næstu
árin. Ekki er gert ráð fyrir að framboð
aukist jafn mikið í helstu framleiðslulöndum
og í síðustu uppsveiflu. Þá em innri að-
stæður mun ákjósanlegri nú en áður þar sem
á liðnum ámm hefur safnast upp þekking og
reynsla í greininni, auk þess sem náðst hafa
betri tök á fóðurgerð sem er undirstaða þess
að greinin dafni eðlilega og afkoma sé við-
unandi miðað við markaðsskilyrði á hverjum
tíma. Jafnffamt hefur safnast upp reynsla og
verkþekking við skinnaverkun þannig að ís-
lensk loðvara er fyllilega samkeppnisfær að
gæðum við það sem gerist hjá sam-
keppnisaðilum. Þá em efnahagsskilyrði í
landinu mun hagstæðari nú en þau vom á
fyrri hluta síðasta áratugar þegar upp-
bygging í greininni stóð sem hæst.
Starfshópurinn gerði eftirfarandi tillögur
til landbúnaðarráðherra um aðgerðir til
eflingar búgreininni:
* Unnið verði að því að taka í notkun
eldri loðdýrahús þar sem áhugi og aðstæður
em fyrir hendi. Leitað verði eftir þvi að
Byggðastofnun og Framleiðnisjóður land-
búnaðarins veiti bændum hliðstæðan
stuðning í þessu sambandi og stofnunin
hefúr gert að undanfömu.
* Þeir sem nú reka loðdýrabú eigi að-
gang að lánafyrirgreiðslu til að stækka og
endumýja bú sín.
* Byggðastofnun verði falið að velja
svæði á landinu þar sem gert verði stað-
bundið átak til eflingar loðdýraræktar og
kannaðar nýjar leiðir varðandi rekstrarform.
* Leitað verði eftir því að Stofnlána-
deild landbúnaðarins taki að nýju upp lán til
loðdýraræktar með veðum í loðdýrahúsum
og tilheyrandi búnaði, jafnt til ein-
staklinga sem hlutafélaga. Lánshlutfall
verði sambærilegt og áður var.
* Loðdýrabændur fái nauðsynlega
fyrirgreiðslu í formi afurðalána.
* Skipulega verði unnið að fræðslu,
rannsóknum og kynbótun, m.a. með inn-
flutningi lífdýra. Enn fremur verði unnið að
því að treysta gmnn fóðurgerðar með
þekkingaröflun, fræðslu og eflingu innlendr-
ar fagþekkingar í loðdýrarækt. Leitað verði
eftir því að Framleiðnisjóður landbúnaðarins
veiti stuðning til þessara þátta.
* Til þess að auðvelda loðdýrabændum
að mæta verðsveiflum á markaðnum verði
einstökum bændum heimilað að stofna
markaðsjöfnunaireikning" í erlendri mynt
við Seðlabanka íslands eða viðskiptabanka
og /eða að fymingarreglum vegna fjár-
festinga í loðdýrarækt verði breytt á þann
veg að afskriftum megi haga með tilliti til
rekstrafkomu.