Bændablaðið - 13.11.1996, Qupperneq 4

4
Bœndablaðið
Miðvikudagur 13. nóvember 1996
Baendoblaðiðl
Útgefandi: Bændasamtök íslands
Bændahöll við Hagatorg, 127 Reykjavík
Sími 5630300 Bréfasími 562 3058
Kennitala: 631294-2279
Ritstjóri: Áskell Þórisson (ábm.)
Beinn sími ritstjóra: 563 0375
Netfang: ath@bi.bondi.is
Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason
Beinn sími auglýsingastjóra: 563 0303
Blaðstjórn: Sigurgeir Þorgeirsson, Hörður Harðarson,
Haukur Halldórsson
Bændablaöið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra bænda
landsins. Það er prentaö í 7000 eintökum og fara 6.719 (miðað við 15.
október 1996) eintök i dreifingu hjá Pósti og síma.
Bændablaðinu er dreift fritt til þeirra er búa utan þéttbýlis.
Prentun:
Dagsprent
ISSN 1025-5621
Ritstjórnargrein
Víti til vamaðar
Lengi hafa íslendingar leitað nýrra
tækifæra í Vesturheimi. Fyrstu heim-
ildir um vetsturfarir er för Leifs Eiríks-
sonar og manna hans. Stórfelldir bú-
ferlaflutningar vestur um haf áttu sér
stað fyrir síðustu aldamót þegar fjöldi
íslendinga sá þar fram á betra líf.
Síðan hafa vesturfarir íslendinga að
miklu leyti verið famar til náms og
þekkingaröflunar og sér þeirrar
þekkingar víða stað í atvinnulífi okkar.
Frá einni slíkri för er greint hér í
Bændablaðinu þar sem hópur bú-
vísindamanna fór til að kynna sér naut-
griparækt í miðfylkjum Bandaríkjanna.
Vonandi verður sumt af þeirri þekkingu sem aflað var í
förinni fremur notað sem víti til vamaðar en til eftir-
breytni í landbúnaði okkar.
Lýsingar á hormónanotkun við mjólkurframleiðslu og
hvemig framleiðsla nautakjöts byggist á samþjöppun
gripa í gróðurlaus hólf, þar sem fúkalyf verða að vera
hluti daglegs fóðurs og vaxtarhraði og fóðumýting byggir
á hormónagjöf, em ógnvekjandi.
A hinum alþjóðlega markaði fyrir búvömr er tekist á
um notkun hjálparefna við framleiðsluna, bæði lyfja og
hormóna. Einnig er hart tekist á um hvort leyfa eigi að
breyta erfðaeiginleikum jurta og dýra með því að taka
burt gen eða bæta þeim inn í litninga á rannsóknarstofum.
I Evrópu óttast menn ófyrirséðar en óheillavænlegar af-
leiðingar af að grípa inn í lífkerfi jarðar, en í Banda-
ríkjunum er meira horft á hagkvæmnina hér og nú.
Vissulega hefur framfarasókn manna löngum birst í því að
temja náttúmna. Þar hefur bæði tekist vel til og illa og
mistök orðið sífellt meira áberandi eins og umræða um
mengun og náttúruvemd sýnir. Hér er því full ástæða til
að láta vafann koma varkárninni til góða.
Bæði framleiðendur og neytendur landbúnaðarvara
hérlendis hljóta að spyrja sig hvaða áhrif bandarískir
framleiðsluhættir gætu haft á líf og heilsu þjóðarinnar og
hvemig koma megi í veg fyrir að þeir verði teknir upp
hérlendis.
Sá fróðleikur um framleiðsluaðferðir sem vestur-
faramir fluttu heim með sér varpar ljósi á vandamál sem
við verður að bregðast og sýnir að enn getum við sótt
reynslu til Vesturheims þó að með öðrum formerkjum sé
en oft áður.
get svarað fyrir mig: Já, það er
frekar óþægilegt að vera eina kon-
an á fundum. En lærdómsríkt. Fer
ekki nánar út í það. Þá er bara að
fjölmenna, konur!
Hvemig skyldi einum karli
líka það ár eftir ár að vera eini
karlinn í félagsskap með konum?
Það væri trúlega í góðu lagi. Ef ég
þekki konur rétt, myndu þær við
fyrsta tækifæri velja karlinn til
forystu. Er það ekki magnað?
Hvað er að ykkur, stelpur?
Haldiði virkilega að karlamir séu
eitthvað sjálfsagðir leiðtogar?
Það eru mörg spurningarmerki
í þessum greinarstúf mínum. Ég
vildi óska að “dreifbýliskonur”
nenntu að lesa þessar línur og
svara þessum spumingum hver
með sjálfri sér.
Bændablaðið
rausnarlegt...
Ef konur í bændastétt telja ekki
að búnaðarfélögin séu réttur vett-
vangur fyrir þær og þeirra skoðan-
ir, þá ættu þær kannske að stofna
sín eigin félög og sambönd. Ég er
þó ekki hlynnt því. En við eigum
að hætta að vera steinþegjandi
undirmálsfólk, sem þarf á
sérstökum degi að halda til að
muna eftir eigin tilvist. Það er
engin fötlun að vera kona, hvorki í
dreifbýli, né annars staðar.
Mér fannst það afar rausnar-
legt af Bændablaðinu okkar að
helga eitt tölublað sérstaklega
konum. Ég gerði það mér til
gamans að telja saman blaðsíðum-
ar sem eru um eða eftir konur.
Mér telst til að þær séu u.þ.b. 4 af
alls 16. Af 24 ljósmyndum eru 7
af konum. Ætli það sé ekki vel
viðunandi miðað við hversu ósýni-
Þegar ég fletti
Bændablaðinu á dögun-
um, komst ég að því mér
til nokkurrar furðu, að
það var helgað konum í
dreifbýli. Eins og segir í
myndatexta á forsíðu:
Vegna þess að útgáfudag
blaðsins ber uppá 15.
október, sem er af al-
þjóðasamtökum búvöru-
framleiðenda helgaður
konum í dreifbýli. Jæja!
Því miður missti ég alveg
af þessum merkisdegi og
fann hreint ekkert fyrir
því að ég væri neitt
merkilegri þann dag en
alla aðra daga.
Óheyranlegt
undirmálsfólk?
Póstþjónustan í dreifbýlinu sá
til þess að mér barst ekki umrætt
blað fyrr en 18. október, dagurinn
þar með löngu liðinn. Samt hefði
þessi fregn eflaust átt að gleðja
mitt dreifbýliskonuhjarta. Það var
öðru nær. Ég varð bæði reið og
leið. Það fyrsta sem mér kom í
hug var: Eru konur í dreifbýli svo
ósýnilegt, óheyranlegt undirmáls-
fólk, að það þurfi náðarsamlegast
að úthluta þeim sérstökum degi
svo þær gleymist ekki alveg?
Þurfa þær ef til vill sjálfar á svona
degi að halda svo þær muni eftir
eigin tilveru? Það skyldi ekki
vera. Hvað um alla aðra daga
ársins? Eru þeir tileinkaðir
körlum? Ekki hef ég nú heyrt þess
getið. Eru kannski allir dagar
þeirra? Ætli ekki það og þótti
engum mikið.
Sigriður
Steinþórsdóttir,
höfundur
greinarinnar, býr
í Mýrdalnum
Hugleiðing vegna alþjóðadags
kvenna í dreifbýli
Ð* afstdptaleysl
kvenna ef lil vlll
MMysi?
sátu fundi og þing og
réðu ráðum?
Hvers vegna eru
konur svo tregar til
starfa í bændasam-
tökum? Hafa þær
kannski ekki fengið
neina hvatningu
heimafyrir til að
ganga í búnaðarfé-
lögin og sækja fundi?
Eru þær bara best
geymdar heima? Eða
kjósa þær það sjálfar?
Eg er dálítið smeyk
um að það sé mergur-
inn málsins, að ein-
hverra hluta vegna
kjósi þær að sitja
heima. Getur verið að
“Það eru ekki konur sem hafa mótað stefnuna,
eða stefnulevsið í íslenskum landbúnaði._____Þær
hafa setið heima og ekki einu sinni tekið þátt í að
velja fulltrúa í framlínuna.” segir Sigríður Stein-
þórsdóttir í grein sinni. “Það eru karlar sem sitja
fundi hreppabúnaðarfélaganna. landshlutasam-
bandanna og Búnaðarþing.______Og klúðra flestu.
Ekki er hægt að kenna konum í bændastétt um
klúðrið. Eða hvað. Er afskiptalevsi þeirra ekki
ábvrgðarlevsi?”
Konur hafa ekki
mótað stefnuna - eða
stefnuleysið í
landbúnaðinum
Það fer ekki mikið fyrir konum
í bændastétt á íslandi. Ekki vilja
þær eða nenna að starfa í samtök-
um bænda. Það er helst í Vopna-
firði, sem konur láta eitthvað að
sér kveða á þeim vettvangi. Húrra
fyrir þeim!
Það eru ekki konur sem hafa
mótað stefnuna, eða stefnuleysið í
íslenskum landbúnaði. Þær hafa
setið heima og ekki einu sinni
tekið þátt í að velja fúlltrúa í fram-
línuna. Það eru karlar sem sitja
fundi hreppabúnaðarfélaganna,
landshlutasambandanna og
Búnaðarþing. Og klúðra flestu.
Ekki er hægt að kenna konum í
bændastétt um klúðrið. Eða hvað.
Er afskiptaleysi þeirra ekki
ábyrgðarleysi? Áttu þær kannski
að láta til sín taka í hagsmunasam-
tökum stéttarinnar, gera eitthvað
sjálfar í stað þess að vera heima og
mjólka beljumar á meðan karlamir
þær hafi ekki áhuga? Svari nú
hver fyrir sig. Eða treysta þær
körlunum miklu betur en sjálfum
sér til að sjá sem best fyrir öllu?
Gæti verið.
Karlinn valinn til
forystu?
Finnst konum ef til vill
óþægilegt að koma til starfa í
svona gamalgrónum karlaklúbbum
eins og flest búnaðarfélög em? Ég
legar við emm.
Ég ætla svo ekki að pirrast
meira út í sveitakonur í bili. Ég
vona að þær taki sig á, komi úr fel-
um, drífí sig í búnaðarfélögin og
geri þar skurk. Það veitir ekki af
að rétta strákunum hjálparhönd.
Með bestu kveðjum til allra
kvenna í bændastétt.
Sigrídur Steinþórsdóttir -
kona i dreifbýli.