Þjóðvörn - 21.10.1946, Síða 7
Mánudagur 21. október 1946.
ÞJÓÐVÖRN
7
Islenzkar konur og íslenzkir
menn! Getum við nokkurntíma
gleymt síðastliðnum þrem vik-
um?
Eg held tæplega — enda þótt
það sé von og trú eins af okk-
ar ógleymanlegustu forsetum
sameinaðs þings, Jóns Pálma-
sonar frá Akri!
Getur nokkurt okkar gleymt
liinum óviðjafnanlega forseta-
iirskuroi 5. október 1946, þegar
Gylfa Þ. Gíslasyni og fleiri al-
þingismönnum var neitað um
að rökstyðja tillögur sínar cft-
ir að útvdrpsumræðum lauk?
Nei, því gleymum við áreið-
anlega aldrei!
Getum við nokkurntíma
gleymt því, að á Alþingi Islend-
inga, sem á að vaka. yfir rétii
okkar og frelsi, sé þeim þing-
mönnum, sem vitað var að vildu
ekkert annað cn verja íslenzka
hagsmuni gegn erlendum, varn-
að málc?
Getum við nokkurntíma
gleymt málsmcðferð hæstvirts
forsætisráðherra, Ólafs Thórs,
í einhverju því afdrifaríkasta
máli, sem fyrir okkur hefur
komið? — Getum við gleymt,
að þessi virðulegi forsætisráð-
lierra, ásamt fáum skoðana-
bræðrum, taldi hyggilegra og
drengilegra að fara á bak vio
utanríkismálanefnd, samráð-
herra sína, þing og þjóð til að
semja af okkur óumdeilanlega
mikil réttindi upp á eigin spýt-
ur, en að leita álits réttra aðila,
áður en samningurinn var
saminn ,og þar með forðast
öngþveiti það, er raun bar vitni
um ,er hann var lagður fyrir
Alþingi til samþykktar?
Þung hlýtur sú ábyrgð að
vera.
Vera má, að hæstvirtur for-
sætisráðherra hafi hugsað, að
meðal Islendinga fyndust ekki
mciri vitmenn en hann sjálfur
og þar af leiðandi heldur eng-
inn, sem betra skyn bæri
þessa hluti — og jafnveí ekki
sá, maður, sem mests og bezts
trausts hefur notið hjá íslcnzku
þjóðinni, en það er Ólafur Lár-
usson, prófessor í lögum. Að-
varaði hann ekki ásamt fleirum
af beztu og vitrustu mönnum
þjóðarinnar? Og voru ekki orð
hans — og þeirra allra — að
vettugi virt?
Hefur ekki liæstvirtum for-
sætisráðherra yfirsést, þrátt
fyrir mannvit hans og djúp-
liyggju?
Við erum ekki vopnlaus —
jafnvel ekki gagnvart Banda-
ríkjum Norður-Ameríku eða
Stóra-Bretlandi. Allir vita, ao
þessi ríki liafa lýst yfir, að
þau beröust fyrir frelsi og rétti
smáþjóðanna. Gæti það ekki
orðið skeinuhætt góou mann-
orði þeirra, ef þessi sömu ríki
nú leggjast á e'itt þil að kúga
eina af minnstu lýðræðisþjóð-
um heims?
Hvað Rússlands snertir, rnun ]
tæplega noltkur halda því fram
í fullri alvöru, að vio það ríki
yrði gerður samningur, ocm í
nokkru væri sambærilcgur við
Bandaríkjasamninginn, meoan
við njótum forustu virðulegs
núverandi íórsætis- og utanrík-
ismálaráðherra, cnda þótt tíu
þingmenn séu taldir kommún-
istar ?
Mig grunar, að þrátt fyrir
skarpskyggni hæstvirts forsæt-
isráðherra hafi margt fleira en
þessi atriði gleymst í flaustri
hans.
Háttvirtur „þingmaður al-
þýðunnar", Stefán Jóhann Stef-
ánsson, heldur, að við — al-
þýðufólkið — þúsundirnar, sem
mótmæltum cinræði og ofbeldi
því, sem framið var af nokkr-
um hluta Alþingis ásamt for-
sætisráðherranum, finnum síð-
ur til föðurlandsástar en hann
og sálufélagar hans, jafnvel þó
við leggjum nafn forfeðra okk-
ar við. En þeim virðulega þing-
manni vil ég segja það, að ein-
mitt vegna minningar föður
míns mun ég aldrei gleyma hon-
um né neinum af þeim þrjátíu
og tveim, sem réttu upp hönd
gegn málstað íslands, en jafn-
an eru reiðubúnir að hrópa
hæst allra
Framhald á 7. síðu
og sparnaðurinn vegna her-
stöðvanna á íslandi nemur því
30 þúsundum milljónum dala,
eða nærri því tvö hundruð þús-
und milljónum íslenzkra króna
í peningum auk þúsunda manns
lífa.
Þetta eru stærri upphæðir en
menn geta gert sér grein fyrir
í fljótu bragði. En úr því að
Alþingi hefur nú þakkað her-
verndina, þá mun kannske von
á að Bandaríkjamenn þakki
okkur bráðlega fyrir hjálpina.
Bandaríkjamenn voru fyrstir
til að viðui’kenna sjálfstæði
okkar og rná sjálfsagt fyrst og
fremst þakka það hinum ágæta
forseta þeirra P. D. Roosevelt.
En okkur íslendingum ber ekki
að þakka eftirmanni hans, er
sina!
um föðurlandsást j Bandaríkin vilja nú taka hluta
; af því aftur í ár, sem þeir við-
! urkenndu okkar eign í hitteð-
Eg mun aldrei gleyma, j fyrra.
hvernig dagblaðið Vísir, sem ( Um ag skjpa s5r ; sveit
faðir minn stofnaði, hefur bor- j meg vestrinu gegn austrinu í
ið sannleikanum vitni ásamt hinu pólitíska stríði, scm nú
Morgunblaoinu og Alþýðublað- I geisar í heiminum, má segja
inu — og mun aldrei gleyma,) þag eitt, að slíkt er hin mesta
hvei’nig nokkrir menn, sem hafa
peningavald, geta þyrlað upp
rakalausum ósönnum áróðri og
svífast einskis í því efni, svo
að þjóðin stendur svikin, vega-
villt og ráðþrota og getur ekki
áttað sig fyrr en um seinan. —
Eg get ekki gleymt og ekki
fávizka. Yrði það efni í langa
grein, ef rekja ætti það mál til
hlítar, og því verður að nægja
að benda á nokkur atriui, sem
mæla gegn slíkri heimsku.
1. Viðskiptalega tilheyra ís-
lendingar Evrópxx en ekki Ame-
fyrirgefið — ekld fremur en ríku> °S far\ svo að skevist -í
einn af hinum grimmlyndu
höfðingjum Sturlungaaldarinn-
ar, sem sagði við óvin sinn:
,,Eg skal fyrirgefa þér, þeg-
ar þú ert dauður.“ — Eg get
fyrirgefið, þegar lokið er af-
skiptum þessara manna í opin-
beru lífi Islexxdinga!
Einn er þó maðurinn, sem ég
vil færa þakkir -— en það er
Mr. Bevin. Nú þarf enginn að
vera í vafa um liugarfar brezku
stjói’narinnar (ekki þjóðarinn-
aar) til srnáþjóðanna.
Ragnhildur Einarsdóttir
(fyrrverandi
sjálfstæðiskona).
Atkvæða-
5«
odda á viðskiptasviði Ameríku
og Evrópu, þá getur það orðið
örlagaríkt fyrir okkur að lxafa
tekið afstöðu með Ameríku. Sér
hver heilvita maður, að slíkt
getur þýtt lokun stórra mark-
aða, sem getur leitt af sér svo
mikla kreppu, að við verðum að
lifa undir náð og miskunn
Bandaríkjanna, og fari svo, þá
er til lítils að tala um sjálfstæði
eða sjálfræði.
2. Sem sjálfstæð þjóð verð-
um við íslendingar heiðurs okk-
ar vegna að taka jafnt tillit til
allra framandi þjóða, og sóma
okkar vegna getum við því ekki
veitt einni þjóð nein hlunnindi
hér á landi .
3. Úr því að við vorum að
ganga í félag hinna sameinuðu
þjóða, þá er samningurinn við
Bandaríkin í hlægilegri mótsögn
við þær aðgerðir.
j 4. Að skipa sér í sveit með
j „Vesti’inu gegn Austrinu" eins
og það er kallað, er áreiðanlega
ekki að skipa ssr í sveit þeirra
afla, sem vilja styrkja og við-
halda heimsfriði. En æðsta
skylcla allra, stórra cg smárra,
er að efla frið, því að án friðar
eigum vér enga framtíð.
Vinargreiðinn
Það mun almennt álitið, að
flestir þeir þingmenn, sem
greiddu samningnum atkvæði
hafi gert það sem vinargreiða
við Bandaríkin. Þá vaknar sú
spurning: Hafa þeir menn
lieimild til þess að gera einni
þjóð greiða á kostnað Islend-
inga, án þess að annar greiði
komi í staðinn? Nú bólar ekki
á neinum þökkum, hvað þá
heldur réttindum eða hagsbót-
um Islendingum til handa í
stað „vinai’greiðans“.
Nú munu yfirleitt allir ís-
lendingar vera á cinu máli um,
að við hefðum átt að semja við
Bandaríkjamenn um afnot
flugvallarins við Kcflavík, og
þeir munu flestir segja ccm
svo: Við áttum að gera öðru-
vísi samninga við þá, þannig að
við héldum heiðri okkar ó-
skertum út á við, og fyrir þau
hlunnindi, scm Bandaríkja-
mönnurn voru veitt hér, bar
þeim siðferðileg skylda til þcss
að láta önnur koma í staöinn
okkur til handa.
Ef Alþingi íslendinga hefði
staðið sem cinn maður á veroi
um heiður og hag landsins cr
enginn vafi á, að okkur hefoi
tekizt að komast að mannsæm-
andi samningi og auk þess
hefðum við getað notað hina á-
gætu samningsaðstöðu, er við
höfðum til þess að koma ýms-
um þeim málum á fi’amfæri,
sem eru hvað mest varðandi
fi’ámtíðarheill þjóðarinnar. Við
hefðum getað farið þess á leit
við Bandaríkjamenn, að þeir
viðui’kenndu t. d. samskonar
landhelgi hjá okkur eins og
þeir hafa sjálfir nýlega sett hjá
sér. Við liefðum líka getað sett
fram aði’ar óskir um fjölmargt,
sem er lífsnauðsyn fyrir okkur
aC .fá leyst. En þetta hafa þeir,
sem með utam’ík’smál okkar
fóru, alls ekki gert, og Alþingi
hefur nú spilað úr liendi sér
einu hinna beztu tækifæra, sem
því hefur boðizt til þess að koma
ýmsum nauðsynjamálum ís-
lendinga á framfærx.
Það gilda ekki aðrar rcglur
um milliríkjasamninga, heldur
en um hvaða aora samninga
manna á meðal, og það er eins
dæmi, að annar aðilinn fái öll
hlunnindi, sem hann vill, en
hinn bókstaflega ekki neitt. Það
hafa verið eitthvað ckrítnir
menn, sem að þessari samninga-
gerð stóðu.
Ahrifin á innanlandsmálin
Öllum er nú orðið ljóst, að
samþykkt samningsins hefur
haft í för með sér fullkomi3
öngþveiti innanríkismálanna.
Áður en samningurinn var sam
þykktur, vissu menn að svo
mundi fara, og þeir, sem knúðu
samninginn í gegn, gerou það
vitandi þess, að stjórnarsam-
vinnan mundi fara út um þúf-
ur. Þess vegna bera þeir menn
er fastast knúðu á með samn-
inginn ábyrgðina á, hversu nú
fer innanlands.
Allir vita, að það lá ekki lífio
á að koma lxonum gegn um
þingið. Á þinginu var ekki ann-
að í veði en pólitískur metnaö-
ur Ólafs Thors og nánustu íylg-
ismanna hans. Hins vcgar lá
fyi’ir réttarskcrðing út á við og
öngþveiti innanlands, og þá var
ekki talað um handjárn eca
neitt þvílíkt er „Sjálfstæois-
flokkurinn“ samdi réttinai af
þjóðinni í hendur stórveldis að
nauðsynjalausu fyrir nctnað
fárra „foringja".
Hvað skal nú til varner
verða vorum sóma?
Þessari spurningu vilja ailir
þjóðhollir Islendingar fá cvar-
að og það sem allra fyrst.
j Menn sjá það betur og betur
I með hverjum degi sem líður, að
l taki mcnn ekki höndum ceman
j og standi á verði gegn þeim
I illu öflum, sem steoja r.ú að Is-
lendingurn að innan og utan, þá
lítur helzt , út fyrir, að við
verðum auðvirðileg ameríck ný-
j lenda áður en mörg ár iíða.
Þetta er staðreynd, sem rnenn
verða að horfast í augu við.
Það eru því miður alltof marg-
ir, sem reyna að dylja þetta
fyi’ir sér og vona hið bezta í
lengstu lög, en það eru veik-
geðja menn, sem eru smitacir
af gengi undanfarinna ára, og
láta nót-t sem nemur og kvöld
sem kemur. Því rniður eíti ár,r»
of margir til á þessu landi, sem
eru því markinu brenndir, cg
þess vegna er mikil hætta á
ferðum.
Framhald af 1. síðu.
eitt: ISLAND, EÖA EELENT
HERVELDI.
Því ex’ bezt að gera sér þetta
ljóst strax og verður að sjá
um að það gleymist ekki, cnda
þótt nú séu ef til viil nær því
fjögur ilr til ixæstu kosnir.*
ENGINN sá, er ann rétti ls-
lands og sjálfstæði, lætur nafii
siít á íista til Alþingiskosn-1
inga nxeð neinum iiínna 32 af- ]
1
salsmanna fra 5. okt. 1946.
ENGINN sá, er vill fslajad j
frjálst, gefur noinum iista xxxcð :
ixaíni einhvers þcssara manna
nokkurn tíma atkvæði sitt, ué
hcldur nokkrum manni, sem
ekki hefur skýlaust lýst yfir á-
kveðinni andúð á afsali lands-
réttinda vorra fyrr og síðar.
Fyrir þessu verður að láta
flokkana beygja sig.
. -.\w
Mótmælafundurinn í Miðbæjarbarnaskólaportinu 22. september sl,