Þjóðvörn - 09.02.1949, Qupperneq 6

6
Miðyikudaginn 9. fcbrúar 1949
ÞJOÐVORN
EINAR ÓL. SVEINSSDN, PRDFESSDR
Herseta
Ræða haldin í
Listamanna-
skálanum
16: jan. 1949
JJKFl. A V í KURSAMXIN G-
URINN hefur verið i gildi1
riokkuð á þriðja ár. Ekki,
Ég vcit ekki, hvort eitt-
livað kann síðan að liafa
verið lagfært af þcssu, en
auðséð cr, að mörg niein
fylgja þó flugvellirium, eins
og er. En annars er vanálégv
uni íslcnzkúm borgara ekki
auðvelt að fylgjazt með þvi,
því að i fléslum blöðuin er
bula yfir þessu máli.
Eri riýlega liafa i blaðinu
Timanuin birzt frásagnir af
vantaði, að mörgum manni j ástandinu
litið sé og hljóti að vera kák,
eins og allt er i pottinn búið.
Blaðámaðurinn Jieldur á-
frain: „1 franihaldi af þess-
um upplýsingum niá svo
geta þess, að fyrir þá, er um
slik inál fjalla hér i Reykja-
vík, rannsóknarlögreglu og
sakadómara, mun hafa kom-
ið cilthvað af ináhnn ungl-
inga, er gert hafa sér að
tekjulind að selja varning,
fatnað og annað, sem þeir
hafa tekið til sölu eða fengið
á annan Iiált suður á Kefla-
vikurflugvelli ....“ Þá getur
blaðamaðurinn að nýju um,
svartan markað dollará og
glögglega, á hverju þeir, sem
bezt ætUi að vila, þvkjast
eiga von. Það má sjá stund-
um i skri'fum, að of fljótt sé
enn að laka þessi iriál til
umræðu. En þvi fer fjarri.
Það er einmitt nauðsyn, að
þjóðin fari að liugsa þessi
mál, svo að hcnni komi þetta
ekki alveg á óvart, þegar til
þarf að laka.
Þýðir nú þetta bandalag,
að landið sé viggirt? Þetta
orð verður vitanlega að taka
algerlega sem Iíkingamál;
kalla má, að viggirðingar
séu nú á döguni ekki til. En
i vellinum
iila hugur uin hann.1 sámbaridi við hann. Blaða- j máluni.’)
Mönnum þótti óheiljavæn- j maðurinn, sem hefur merkt
Jegt, að á þriðja ári islenzka greinarnar fangamarki sínu
lýðveldisins væri útlendu og er vel kunnur, hcfur frá-
sagnirnar að mestu eftir.
sjöriárvöttiun,
mánni og
hér er átt við hernaðarlcg ( séu:
eða i ósæmilegt athæfi i siðferðis- ; niannviríci, herslöðvar Iivers arnii
fylgja því hernaðarbanda-
Jagi, scm líér tr rætt um. En
við skulmn gera okkur sem
allra ljósast, að herstöðvar
hér á larnli á friðartimum
iriegiun við aldrei láta.
Þetta vildi ég sagt hafa hér
i dag.
Við búið er, að við fáum
ekki komizt hjá hernámi á
stríðstímum, frekar en áður,
þó að við vituni raunar ekk-
ert um það. En það er svo
annað mál. Og Jiað er enn
annað máh sem ég skal ekki
heldur fara út i, hvcrs virði
hciæarnir i nútímastyrjöld
k j arnork usérf ræðing-
liafa lagt á Jiað sirin
dóm, sem Jiví miður verður
a
stórveldi veitt sérstök að-
staða, sem mundi
raunveruleg vfirráð yfir ís-
lenzku landi, þó að i orði
Telja iiiá, að hér hafi
margt komið fram, sem ekki
i verður hnekkt. llitt, hve;
. .- . v0-1,1 V? U imikil brögð liafi verið að :
Infreiðarstjora.1
konar og herlið. Ef nokkuð '
iná marka orð útlendra ekki áfrýjað.
blaða og timarita, setri talai En um Jicssi mál læt ég
um Island sem lið i varnar-' öðrum eftir að ræða. Ég
keifi Bandarikjanna, þáibendi liér aðeins á hin sið-
verður fortakslaust að telja ferðilcgu og Jijóðernislegu
Enn er svo að
sja sem is
væri kallað, að fullvcldi ís-^lenzk tollalög nái ekki til|
lands væri öskert og íslend- hins útlenda starfsliðs flug-
íngar ættu að hafa úrslita- j vallarins. Xú cr ekki talað
ráð Vfir vellinum. Mönnmn J)ar um áfengt öl aðcins,
þótti hæpið um framkvæmd heldurséii fluttiririn brennd
samningsins, Jiótti óvist, ir di-ykkir og sjáist slikar
hvort Islendingum, ni.eð til-1 flöskur á borðuni i skennnt-
finningu fámennis sins og unum þar svðra utan flifg-
magnlevsis, vrði auðið að vallarins. Samkvæmt orðum
halda svo á málunimi, sein lögregujijónsins er talið vist,
samningurinn heimiiaði þó. J að smýgl eigi sér stað. og sé
Nú liðu tímar, og er nú
ekki um liugboð eitt eða spár
einar að ræða. Og Jivi er verr
og miður, að reyndin var
enn vcrri en hrakspámar
engiri aðstaða til að hindra
það. Kuniiugt er, að all-
margir staifsmenn vallarins
hafa á leigu íhúðir utan
haris, bæði i Reýkjavik og
/1 hverju eina, er eins og gefur
að skiíja ekki fullljóst, en ef
j til vill á framtíðin cftir að
leiða eitthvað af ]>vi í ljós.
Ég skal geta Jiess þcgar i
stað, að mér cr meinlaust
við allar okkar grannþjóðir.
jlíinu er ekki að leyna, að
mér er á hverjum tima fæst
til Jiess ríkis, sem iriér virð-
ist íslandi sland.a mest hætta
af í þann svijiinri og helzt I
sýna Jivi álcitni. Ég fæ ekki
|betur séð en Jielta sé heiðar-
| lcgt sjónarmið, meira en
allar líkur til, að tilæfUinin
sé einmitt Jiessi. Mún er í
sainræmi við fvrri beiðshir
á hendur íslendingum. Og
hvað mundi Jiclta Jiýðá ?
Fleiri slaði líka Keflavíkur-
flugvelli, ef til vill viðsveg-
ar um landið og hver veit til
hye Iangs tíma. Og kannskc
staði enn verri en Keflavik-
urflugvöllinn. Staði þar sem
útlendjngar væru hafnir upp
yfir islenzk lög og tslending-
ar Vícru svo sem lægri þjóð,
Staði, Jxir scm smygl ætti
sér stað ög ýmislegt ]>að
verðmæti, islenzka merin-
ingu. Það sem við glötrim
Jiar fáum við a.Idrei aftur.
Menn leika sér að Jivi í
blöðum að rugla sanran rin-
iss konar hlutleysi, Jijóðrétt-
arhugtakinu og hinu. sem
kalla niá hlutleysi hugar-
farsins. Á Jietta síðarnefmla
skal ég að lokum minnast.
Látum ]>að aldrei henda
okkur að verða lilufUuis
gagnvart Islandi. Þvi miðiir
gera margir sér svo titt um
aðrar Jijöðiv, hafa svo ríka
samúð eða andúð ineð þeim,
höfðu verið. Á aljnngi haust- annarslaðar, og segir blaða-
íð 1947 voru Jiessi mál til maðurinn altalað, að smvgl
umræðu, og kom Jiar niargt eigi sér stað i sambandi viö
í Ijós. Reglugerð uiii flug- það, svó og svartur markað-
vÖUinn, sc.ni ákveðið var í ur á crlcnduin gjaldeyrí. Frá
samningiium, að samin skennntanalífi ]>ar cr ságt
skyldi, var engin ti). Banda- nokkuð itarlega, og er það,
ríkin skyldu hafa afnot flug- ófögur lýsing, sem ég skal j
vállarins vegna framkvæmd- ekki fara með hér. Svo er að
ar þeirrar skvldu, sem þau sjá seni innlent kvenfélag
höfðu lekizt á hendur, að standi fvrir skennntunum
hafa á liendi herstjórn og rett utan vallarins, en ung-
cftirlit i Þýzkalandi, og mcnnafélag fvrir siimum;i
skyldu starfsmcnn Banda- hjá þéím stað er sérslakt
rikjastjörnar undanþegnir blið. «4 lilið skvldi kalla, sem
tollskvldu og njóta ýmissa kallað er „the Woineii gate“
annarra fríðinda; nú hafði
ameriskt flugfélag tekið við hið töllfrjálsa áfengi, og út
l>a<' l,a< sri>öarmið, fiei.gis(^ sem ekki samrýmd-1 að það er engu líkara en
sem ís enz air maður á að js( aimenm, horgaralegu J)eir séu hlritlarisir gagnvart
,a a* Þ°£ar ég ræði nu veisaMlli Staði. |>ar sem Islandi. Hugsun Jæirra og
mn Keflavjkrirflugvöllinn,
bá er ])að J)ó i-kki vegna
þeirrar útlendu þjóðar, sem 1
þar á hlul að máli, héldur
vegna Jæss óeðlilpga ástands,
sem hér er um að ræða.
Kallað er
enn, sleridur
Siðan okkar
úr kóngsríki
i ævintýrinu.
„enska vspri höfuðmálið“
og nienn Iærðu lítilsvirðingu
á þvi sem íslenzkt er.
Það er stutl siðan íslend-
ingar fengu ráð mála sinna
sjálfir, og ])jóðin hefur lifað
miklar og feikna örar
breytingar. Liklegt er, að i
niörgmn greinum séu slik
sjönarmið virðrist öll útlend.
Látum okkur ekki Jrað
henda, Island Jiarf þess við.
að við séum islettfkir mmn.
og ekki i Jiessu máli einu og
aðeins nú, heldur í öllu og
ævinlega.
var stofnað, hefur ekki linnt'
beiðslum frá einu titeknu i
litla lýðyeldi | ar Jjjööir ekki nógu sterkur
á svellinu. Svo kemur strið-
jið, með þeirri feiknalegu
stórveldi. l'yrst voru það (lal,simg 0£r spi,iingUf sem -þvi
herstoðvar til langs tima, j fy|fi(]i. Það hcfur orðið
j jafnvcl i hjarta sjálfrar höf- ^inörgum ])j(Vðum skeinuhætt.
Á þessum skemnitunum ftói! "ðborgarinnar, síðan Kefla-]f)fí ,fjarri fer ])vi, a« sumar
! víkurflugvollurmn. Nú ber- .|K.irra hnfi náð sér siðférðis-
vellinum, en Jiað naut J)á
hinna sömu friðinda fyrir iegá forréttiridi. „Enska er
alla sína menn án tillils til höfuðiriálið“, segir heimild-
þess hvort J)að kom her- armaðurinn.
leiidingarnir hafi þar vitan- aat. f j'e,l,r af þvi, að bjoða ]ega CnnJ)á. Það er varla von
á öðru en sama máli gegni
um okkur íslendinga, enda
vila allir, hvernig J)ví er
stjórn í Þýzkalandi nokkurn I Larigardaginn 15. ]>. m.
hlut við, og styðst það vitan-j birtist grein í Aljiýðublað-
lega ekki við samninginn. j inu, þar sem minna er gerl
íslenzkir menn voru að m jög úr smyglinu, en J)ó viðmv
lilhi levli teknir til starfa á konnt, að Iögreglu])jónarnir
vellinum. seni J)ö var lilskil-! áeli ekki haff fulll cflirlit, og
ið. Bandaríkjamenn flultu fálað uni að i ráði sé að gcra
inn vörur, sem óheimilt var belri girðingu um völlinn.
að flylja til landsins. svo En J>að kæmi vitanlega ekki
sem áfengt öl. Það kom enn ' til, ef ekki Jxelli Jx'irf á, og
í Ijós, að flugfélagið hafði ber hér alll að sáma hrunni.
nær engan erlendan gjald- 1 Annars Jiarf hér ekki gelgát-
evri sell íslenzkum bönkum. I nr við að hafa, þvi að sama
en hafði greitt starfsmönn-1 daginn hirtisl i 9'ímanum
um á vellinum kaup i is- frásögn af samtali blaða-
lenzkum peniriguiri. Hváðan | mannsins við bæjarfógetann
komu Jieir J)á? Ég nefni hér í Ilafnarlirði og lögreglu-
ékki nema nökkur J)eii ra alr í s,jórann i Keflavik; kemur
riða, sem í Ijós komu í þesS- , þar í I jós, að mikið. ótrúlega
um umræðrim, og er |)efta þó | niikið er flutt af ótolluðum
ixigu langur og Ijótiir listi. ívörum úl af vellínum; eftir-
eigi Jslcndingum i Norður-
Allantshafs hcrnaðarbanda-
lag, og mikil álierzla sé lögð
á Jiað, að íslejidingar vcrði
háttað. Við meguni J)vi sízt
við ])vi, að búa við J)að, sem
Keflavikurflugvöllur undir
blöðum um ivrirætlaiiir, núverandi skipulagi liefur í
við þessn. Ef ]>að, sem stað-
ið hcfur áður i úllendum
gagnvart íslaridi og beiðslui
á hendur Jiess, hefði reynzt
liégómi, væri ekki vért að
taka blaðafrétlirnar of al-
varléga. En ])að er allt ann-
að. þár hefur allt mikið til
faríð „eftir áætlún“. Auk
J)ess hafa sumar áramóta-
ræður og áramólaskrif svnt
Tíl
Sigurbjarnar
Einarssonar
dó.smts.
Þakkar mi min inusta önd
orðín ræðu þinnar.
Flyt ég þétla fvrir hönd
fósturjarðarinnar.
Feigttr Fallatulnson.
för með sér. En hvað væri,
ef slikir slaðir væru margir,
víðs vcgar uni landið? Ég
J)arf ckki að svara, öllum
mega vcra Ijósar afleiðing-
arnar. Fyrst héhli spillingin
áfram að sýkja Jijóðarlik-
ámann, síðan og brátt kæmi
röðin að íslenzkri nienningu
„ og Jjjóðerni. Og þá væri allt
) 1!). januar birtir blaðið svo - .... . . f ,
bréf frá fnrmanni ..n«n.énnnfé- íanft* S,’m tu‘I,lur Isb-ndmg-
1a«sins o« kvenfélagsins, sein *1"1 uppi. hleiri orðlim skal
lelja á sig Jiallað og kveðast • ég'ekki eyða að Jiessu, enda
,,ll,nu stefna bilstjoranum. liii, a esr ehhi j cigit minni orð
hann svarar. a8 n.álsókri sé Jmn-1 m ,1(x, K.sa j)esslI>
uni kærkonno tilefni til ao leioa j '. .........
enn flcira í ljós, sem legið bafi i ! ' v,,»m 1 nnstok-
þagnargildi. 1 uni alriðum, hvaða skyldur
Rlaðadómar
Moggi reiöur ber á borð
hýsna lilið hróskcnnl.
Senda Kratav svipnð orð
Sigurbirni dósenl.
Þióðvörn fæsí m. a.
í flestum bókabúðum
í bænum. —
Þeir, sem senda viija
blaðinu efni eða
styrkja það á annan
hátt, snúi sér tif ein-
hvers úr ritneíndinni.