blaðið - 09.08.2005, Side 20

20 I NEYTENDUR
ÞRIÐJUDAGUR 9. ÁGÚST 2005 blaóió
Einn i brauði, takk!
ísbúðir eru í blóma á sumrin, sérstak-
lega þegar veðrið er gott. Þá er sígilt
að fara með fjölskyldunni, makan-
um, vinunum eða bara með sjálfum
sér og frá sér góðan ís. Með árunum
hefur ísmenningin blómstrað hér á
landi og núna er ekki hægt að fara
og fá sér ís án þess að að lenda í tölu-
verðri klemmu með það hvernig is
skal kaupa - í brauði, í dollu, bragða-
ref, mjólkurhristing, ísrétt, með
bragði, með dýfu, heitri eða kaldri
sósu, með sælgæti og svona mætti
lengi telja.
Það er samt alltaf klassískt að fá
sér bara einn í brauði. Einfalt og gott,
engar málalengingar. Blaðið fór á
stúfana í þessum hafsjó ísbúða sem
er að finna á höfuðborgarsvæðinu og
athugaði hvað ís í brauði kostar. Verð-
ið reyndist mismunandi en tekið skal
fram að ísarnir eru ólíkir og þetta
er aðeins viðmiðunarverð án tillitis
til stærðar hjá hverri ísbúð fyrir sig,
gæða eða gerðar.
(sbúðin Brynja á Akureyri - frægasta
ísbúð norðan heiða.
ísbúðin ís-inn ísbúð ísbúðin fsbúðin ísbúðin
Álfheimum Smáralind Vesturbæjar Hjarðarhaga Stikkfrí Firði
Lítill ís 150 190 130 120 200 150
Miðlungs 210 Ekkiíboði 200 160 230 Ekkiíboði
Stórís 275 240 250 200 300 210
Lítillm/ dýfu 180 220 160 160 230 170
Grundvallarréttindi
neytenda
Öll erum við neytendur og á hverjum
einasta degi stundum við einhverja
neyslu. Þá er mikilvægt að við, sem
ney tendur, vitum hver okkar réttur er.
Neytandi hefur átta grundvallarrétt-
indi þegar hann kaupir vöru og þjón-
ustu. Hér er farið yfir þessi réttindi og
tíundað hvað felst í hverju og einu.
Rétturtilöryggis
Felur í sér að vernda neytendur fyrir
vörum eða þjónustu sem ekki er örugg.
Framleiðendur hafa skyldum að gegna
hvað varðar merkingar og skylda er að
setja varúðarmerki á allar vörur eigi
það við. Hættulegar vörur hafa verið
bannaðar sé talið að þær stofni öryggi
neytendaíhættu.
Rétturtil upplýsinga
Allar nauðsynlegar upplýsingar verða
að vera aðgengilegar fyrir neytendur.
Tryggja skal að neytendur geti borið
saman ólík vörumerki með tilliti til
þyngdar vörunnar svo dæmi sé tekið.
Tryggja skal að öll símtöl séu örugg, að
ekki sé hægt að nota símtöl gegn neyt-
anda á einn eða annan hátt.
Rétturtilaðvelja
Neytandi skal hafaþann rétt að velja sér
aðeins þær vörur sem hann þarf á að
halda. Tryggja skal frjálsa samkeppni
bæði varðandi sölu og framleiðslu vöru.
Banna skal alla þá sölu sem ekki býður
upp á skilarétt laupandans.
Réttur til að hlustað sé á
sjónarmið neytenda
Neytendur eiga að geta tekið þátt
í allri þeirri þróun sem á sér stað í
þjóðfélaginu sem hefur áhrif á þá.
Tryggja skal að veikari neytendahóp-
ar geti tryggt réttindi sín með því að
veita þeim aðgang að lögfræðilegri
og fjárhagslegri aðstoð.
Rétturtil kvartana
Hraðvirk og aðgengileg þjónusta
skal vera til staðar fyrir neytendur
hafi þeir yfir einhverju er varðar vör-
ur eða þjónustu að kvarta. Tryggja
skal að neytendur fái bætur ef þeir
verða fyrir slysi vegna hættu eigin-
leika vöru eða þjónustu. Vernda skal
neytendur frá hótunum eða öðru
sambærilegu leiti þeir réttar síns.
Réttur til neytendafræðslu
Neytendur eiga rétt á því að þeir
geti fengið upplýsingar á aðgengileg-
an hátt á skrifuðu máli. Neytendur
verða að vera upplýstir um þeirra
rétt og hvernig þeir geta náð hon-
um fram. Neytendur verða einnig
að vera meðvitaðir um skyldur sín-
ar sem neytendur og tryggja skal
grundvallar neytendafræðslu í skól-
um.
Réttur til viðunandi umhverfis
Hver og einn hefur rétt á vernd gegn
mengun. Nota skal því hluti og efni
sem eru umhverfisvæn og krefjast
þess að efni sem hættuleg eru um-
hverfinu séu sérstaklega merkt með
fullnægjandi merkingum og leið-
beiningum um örugga notkun.
Réttur tii að fá nauð-
þurftum fullnægt
Felur í sér vernd fyrir neytendur
gegn siðlausum og ólöglegum að-
gerðum, sérstaklega þegar um heilsu-
farsmál er að ræða, matvæli, hús-
næði, vatn, orku, fjárhagsmálefni og
sparnað. Tryggja að allir neytendur
hafi aðgang að hlutum sem varða
brýnustu nauðsynjar þeirra.
Heimildir og nánari upplýsingar:
Vefur neytendasamtakanna, www.
ns.is
eru ódýrastir?
Samanburður averði 95 oktana b,
bensíns
.s:
Bensín hækkar
enn og aftur
- aldrei verið dýrara
Mesta hækkun í langan tíma var í
síðustu viku þegar eldsneyti hækk-
aði að meðaltali um 2 krónur og 50
aura. Eldsneytisverð hefur þvi náð
sögulegu hámarki þó að teknar séu
með verðhækkanir á meðan á Persa-
flóastríðinu stóð og i olíukreppunni.
Orkan er ódýrust þar sem líter-
inn kostar 110,1 krónu. Olís, Esso og
Skeljungur eru með mismunandi
verð eftir stöðvum en líterinn er
dýrastur þar á nokkrum afgreiðslu-
stöðvum á 111,6 krónur.