Helsingi - 01.06.1945, Blaðsíða 1

l.TBL. |Ntl íjimtamuu a mc altcmmt pittu- 1. ÁRG.
Helsingi
Ritstj. og útgef.: Steindór Sigurðsson
GEFINN ÚT FRÁ KRISTNESHÆLI
Júní 1945
Þess skal fyrst og fremst getið að þetta litla blað, sem
hér leggur upp í ferð, á ekki að koma í stað hins boð-
aða rits míns „Eins helsingja,“ eða verða í framtíðinni
eitthvert fylgirit hans á einn eða annan hátt.
Þessi Helsingi verður því riti útgáfu þess og vœntan-
legu hlutverki algjörlega óháður í nútíð og framtíð,
þegar því sleppir, að ég tel mér skylt, persónulega, að
verja mestu rúmi blaðsins að þessu sinni, til að flytja
áskrijendum „Eins helsingja“, víðsvegar um landið,
nokkra greinargerð fyrir því, að útkoma hans, frá
þeirra sjónarmiði, má virðast dragast óþarflega lengi.
Og þá ekki sízt þeim, sem fengið hafa í hendur hina
fjölrituðu orðsendingu mína í desember síðastliðnum, þar sem ráð er fyrir því
gert, að ritið komi út snemma á þessu ári.
Margt annað í sambandi við útgáfu „Eins helsingja“ og stofnun „Hels-
ingjasjóðs“, finn ég að eigi má dragast öllu lengur að gefa skýringar um, gagnvart
hinum mörgu samfélagslega hugsandi körlum og konum, sem svöruðu ákalli mínu.
En svo og síðan mun „Einn helsingi“ sjálfur bera sín boð og annast flutning
sinna mála í eitt skipti fyrir öll hvað mig persónulega snerlir. Ef allt fer svo sem
skyldi um hans framgang, þá œtti honum að verða lengra lífs auðið. En það verð-
ur þá undir annarra stjórn og umsjá en minnar.
En þetta litla blað, — þessi Helsingi, samnefnari allra þjóðfélagslegra og sam-
félagslegra helsingja, — það verður mitt blað, hvort sem það lifir langt eða
skammt, — mitt persónulega blað, óháð öllum flokkum og félögum, skoðunum og
sannfœringartrú einstakra hópmenna eða fjöldans.
Það mun aðeins fara undir einu merki, — aðeins fylgja óskift og stöðuglega
með einni hugsjón, — aðeins fylgja einni grundvallarlínu, — og gera það svo langt
sem geta þess og möguleikar frekast mega.
Það er undir merki frjálsrar og fordómalausrar hugsunar, sem það skipar sér,
— um hvaða mál sem það fjallar um — frá hvaða sviði, — úr hvaða átt sem máb
efnin koma.
Og það telur sér ekkert mannlegt óviðkomandi, hverju nafni sem nefnist og
hvers eðlis sem er, og því valið sér hið forna latneska spakmœli að einkunnar-
orðum.
Vitanlega getur það þó ekki lagt orð að nema að mjög óverulegu broti þess er
á dagskrá kemur manna á meðal á hverjum tíma, bœði sökum smœðar sinnar og
svo eðlilegra takmarkana á þekkingu og reynslu, á hinum ýmsu sviðum. En því
skal heitið, að það litla, sem unnt verður að taka til athugana og umrœðu, verður
aðeins umfjallað út frá þeirri grundvallarreglu, að beita algetu sinni að því, að
reyna að skyggnast gegnurn alla fordóma, erfðum bundnar skoðanir og múgsefj-
anatrú, á hverju einstöku viðfangsefni; — reynt að komast inn á öll viðhorf hinna
ýmsu aðstœðna og öll sjónarmið hinna ólíku aðila, svo langt sem möguleikar mann-
legs skilnings og persónuleg reynsla og þekking ná.
Blaðið mun þar af leiðandi eingöngu fjalla um þau efni, sem ég tel mig hafa
nokkra þekkingu um og reynslu af á einn eða annan hátt, — einhverja persónu-
lega kynningu af eða yfirsýn. Eg býst því við, að er frá líður muni bókmenntum
verða helgaður all víður vettvangur á síðum þess, ýmsar lífsskoðanir, og stefnur
og straumar í listum og lífi þjóða og einstaklinga. Og svo hefi ég ráð fyrir gert
að í nœstu blöðum byrji greinarflokkur um drykkjuskap og langdrykkjumenn,
bindindisboðun og almenningsálit, með tilheyrandi postulum hvers fyrir sig og
Framhald á 3, siðu.
EFNISSKRA
1. TBL.
Fylgt aS heiman
Úr ntyrkri ....
1030 atkvæði
Minningarsjóður frjálsrar
hugsunar á íslandi 1944
Orðsending
Dýrt er drottins orðið
Stuttar hugvekjur:
Sparsemin
Svo mikið' fyrirliggjandi...
Boðsbréf
Dreifar og dægurskraf
Af hugleiðum
Stakan
Til áskrifenda.
Úr myrkri
hinna löngu nóita
í aðstreymandi skugguní hins
nóttlanga, íslenska skammdegis,
lagði ákall mitt í Opnu bréfi af
stað héðan, úr hrunheimum hinnar
bleiku vofu.
Hvað viðtökur mannanna á veg-
ferð þess mundu gilda fyrir hróp-
andann flutti það sjálft með sér,
og verður það ekki endurtekið hér
eða annars staðar oftar.
En rödd hrópandans, — hróp
helsingjans fékk bergmál úr bláum
fjarska áður en sársaukinn að baki
þess fengi það knúð upp í hæðir
hins gjallandi helóps, — helóps, sem
deyr svo skyndilega í hinni algeru
þögn yfirskynjanlegrar tónhæðar.
Enginn nema ég sjálfur mun
nokkru sinni geta skynjað hvað
bergmálið sem barst mér utan frá
þjóðinni færði aftur heim í hug
minn, bergmál hinna ákallandi orða
minna, — hve stór þau lífsverðmæti
voru, er það gaf mér að nýju.
En um mánaðamótin nóv.—des.
s. 1. sendi ég svo frá mér fjölritaða
Framhald á 6. síðu.