Íslenzkar raddir

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat

Íslenzkar raddir - 29.04.1961, Qupperneq 3

Íslenzkar raddir - 29.04.1961, Qupperneq 3
! S LEN2KAR R A D DIR 3 þarna engu að ráða. Viö áttum ekki svo mikið sem að fá vitneskju um, hvað þar gerðist. Þannig báðu Bandaríkin þá um land af okkar landi til þess að gera það að landi af sinu landi. „Almennur stúdentafund- ur, haldinn í Háskóla ís- lands mánudaginn 18. nóv- ember 1945, samþykkir eft- irfarandi ályktun: Háskólastúdentar Iýsa sig eindregið andvíga því, að nokkru erlendu ríki verði veittar hernaðarstöðvar hér á landi, þar sem slíkar ráð- stafanir mundu leiða af sér alvarlega hættu fyrir frelsi vort, tungu og þjóðerni. Stúdentar telja, að for- ráðamönnum þjóðarinnar beri að vísa tafarlaust á bug hvers konar ásælni er- lendra ríkja, hvaðan sem Eigum vér að selja eða leigja hinum glæsilegu lýð- ræðisríkjum Vesturheims land vort eða hluta þess undir hernaöarbækistöðvar, til þess að þau taki eilíflega að sér vernd íslands, eins og nokkur erlend og innlend blöð hafa rætt um undan- farnar vikur? Það er hvorki hægt að hugsa né tala nú, 1. desember, án þess að minn- ast á þessar spurningar og Þegar Bandaríkin fóru 1. október s. 1. fram á her- stöðvar hér á landi til langs tíma á þremur stöðum, í Keflavík, í Reykjavík ogN Hvalfirði, þá vakti sú mála- leitun ólgu og andstöðu ís- lenzku þjóðarinnar. Það var fjöldi af fjölmennustu fé- lagssamtökum landsmanna, sem reis upp og mótmælti. Ástæðurnar fyrir þeirri ólgu og andstöðu, sem þetta vakti, voru augljósar. Ef hið erlenda stórveldi hefði fengið herstöðvar eins og það fór fram á, hefði það haft viss landssvæði af ís- lenzku landi á sínu valdi og undir sínum yfirráðum. Hersvæðin og þeir útlendu Og margir óttuðust, að síðan ætti að stjórna okkar gamla landi frá þeirra nýja lándi. Gegn þessu reis íslenzka þjóðin. Ólafur Thors í bingrœ'ð'u í september 1946. hún kemur og í hverri mynd sem hún birtist. Ef íslenzka ríkið gerist aðili að bandalagi hinna sameinuðu þjóða, telja stúdentar að leggja verði ríka áherzlu á það, að þjóð- inni sé það lífsnauðsyn vegna þjóðernis og menn- ingar sinnar, að landið verði ekki gert að neins konar hcrnaðarbækistöð í þágu hinna sameinuðu þjóða, þótt íslendingar séu að öðru leyti reiðubúnir til þess að leggja fram sinn skerf til eflingar friði og samvinnu þjóðanna". svara þeim. Og mitt svar er á reiðum höndum: íslend- ingar eiga ekki að leigja neinu erlendu ríki hernað- arbækistöðvar í landi sínu. Það er óþarfi að spyrja vegna hvers. í fyrsta lagl er sú leið hæpin til aukins ör- yggis ... í öðru lagi vilja fslendingar hvorki leigja land sitt né selja. Slíkt get- ur engin þjóð gert, sem ann sóma sínum og frelsi. Til þess að slíkur gerningur teljist hyggilegur og annað en hreint pólitískt gjald- þrot, þarf áreiðanlega að leggja annan mælikvarða á stjórnarathafnir á íslandi en hingað til hefur tíðkazt hér. Ef einn einasti íslendingur er til, sem vill til frambúð- ar leigja Bandaríkjum Norð- ur-Ameríku eða nokkru öðru ríki hernaðarbæki- stöðvar á íslandi, hefur það verið dregið of lengi að ræða málið fyrir opnum tjöldum. Sigur'ður Bjarnason í ræ'ðu 1. desember 1945. herflokkar, sem hefðu haft gæzlu stöðvanna á hendi, hefðu orðið utan við lands- Slíku er ekki til að dreifa Spurningin, sem nú er á hvers manns vörum, er þessi: Leiðir innganga ís- lendinga í bandalag hinna sameinuðu þjóða það ekki óumflýjanlega af sér, að það verði erlendar herstöðvar á íslandi? Slíku er ekki til að dreifa. Um það erum við allir í utanríkismálanefnd, ríkisstjórn og fræðimenn utan nefndar á einu máli, og erlendir fræöimenn einn- ig ... Um leið og nefndin undirstrikar, að samkvæmt 43. grein hafi öryggisráðið aðeins rétt til samninga við ísland, þá segir nefndin, að íslendingar vilji ekki hafa herstöðvar á íslandi. Skiln- ingurinn á greininni er að mínu áliti alveg ótvíræður og viljinn, sem þar kemur fram, fullkomlega skýr ... Við í nefndinni og ríkis- stjórnin teljum mikils um vert, að vilji Alþingis íslend- inga komi skýrt og ótvírætt fram um þetta efni, að þaö sé bæði vilji þingsins og ís- lenzku þjóðarinnar, að er- lendar herstöðvar verði ekki á íslandi. Stefán Jóh. Stefánsson 23. júlí 1946. lög og rétt á íslandi. íslenzk yfirvöld hefðu engum lög- um getað þar fram komið, íslenzkir dómstólar ekki get- að dæmj, mál þessara manna, íslenzkir borgarar, sem teldu á hlut sinn geng- ið af hálfu hersins, ekki náð rétti sínum nema eftir milliríkj aleiðum. íslending- ar hefðu ekki verið frjálsir ferða sinna um sitt eigið land, heldur þurft til þess leyfi annarra. Um áhrifin á þjóðerni okkar, sjálfsvit- und, álit okkar út á við, þarf ekki heldur að fara mörgum orðum. í augum umheimsins hefðum við tæplega getað talizt til full- valda þjóða, þegar þrjár herstöðvar væru í landinu, og yfirráð okkar á því þar með skert, jafnvel með her- stöð í hjarta okkar eigin höfuðborgar. Málaleitunin um herstöðvar af hálfu Bandaríkjanna var gersam- lega ósamræmanleg sjálf- stæði íslands. Og mín skoð- un er sú, að til lítils hafi þá verið skilnaðurinn við Dani og stofnun lýðveldisins, ef skömmu siðar hefði átt aö gera slíka skerðingu á sjálf- stæði okkar. En íslenzka þjóðin reis upp — að vísu ekki sem einn maður, en yfirgnæfandi hluti hennar lýsti sig and- vígan þessari málaleitun. Og í alþingiskosningunum var þetta staðfest. Þær raddir og óskir hér á landi, sem vildu herstöðvar, hafa verið kveðnar niður i eitt skipti fyrir öll. Þessi ákvörð- un íslenzku þjóðarinnar stendur óhögguð, að leyfa engu erlendu ríki herstöðv- ar í landi okkar. Gunnar Thoroddsen í þing - ræðu í scptcmber 1946. Stúdentar andvígir herstöðvum Mitt svar er á reiðum höndum / eitt skipti fyrir öll íslenzkar raddir Útgefandi: Samtök hernámsancLstœðinga. Ábyrgðarmaður: Bjarni Benediktsson. - Prentsmiðj an Edda h. f. miHiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimmiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Hvað viljum við ? Samtök hernámsandstœðinga vilja með þessu litla ölaði rifja upp fyrir þjóðinni, hvað nokkrir stjórn- málaforingjar hennar og menntamenn hafa á undan- förnum árum sagt um hervernd íslands og hlutleysi íslendinga. Þótt tilvitnunum sé að mestu raðað eftir ártölum, þá er hér ekki verið að rekja neina sögu. Hér hefur aðeins verið safnað saman á einn stað fáeinum tilvitnunum i þjóðkunna menn, tilvitnunum sem sýna viðbrögð þeirra og viðhorf við utanrikispólitiskum at- burðum á íslandi frá árdögum lýðveldisins. Það mœtti auðveldlega gefa út mörg þvílík blöð með tilvitnunum, sem gengju öll í sömu átt og þœr sem hér birtast; en við þetta verður þó látið sitja að sinni. Hvað vilja Samtök hernámsandstœðinga? Það er mjög einfalt mál, enda hefur spurningunni margsinnis verið svarað. En það má svara sömu spurningunni á ýmsa vegu, og segja þó alltaf einskœran sannleikann. Og spurningunni um markmið okkar má til dœmis svara á þessa leið: Samtök hernámsandstœðinga vilja engar landvarn- ir á íslandi, aðrar en landvarnir andans — eins og Ey- steinn Jónsson lýsti svo ágœta vel í rœðu sinni við stjórnarráðshúsið 18. júní 1944. Samtök hernámsandstœðinga vilja enga hervernd, sem Ólafur Lárusson kvað á sinum tíma verri en enga vernd og byði öllum hœttum heim ef styrjöld brytist út. — Samtök hernámsandstœðinga vilja ekki að þjóðin lifi á hernámspeningum, sem Einar Ólafur sagði fyrir röskum 15 árum, að vœru skækjufé. Samtök hernámsandstœðinga eru á sama máli og Áki Jakobsson var fyrir fimmtán árum, er hann taldi herstöðvar á íslandi sjálfstœðisskerðingu. Samtök hernámsandstœðinga eru á sama máli og Ólafur Thors í september 1946, er hann taldi útlendar herstöðvar á íslandi ósamrœmanlegar sjálfstœði þess og fullveldi. Samtök hernámsandstœðinga skrifa án fyrirvara undir rœður þeirra Gunnars ThoroddseJis og Sigurðar Bjarnasonar hérna á öðrum stað á síðunni; við telj- um, eins og Sigurbjörn Einarsson, að erlend herseta sé ofraun siðgæði okkar og mennt; við tökum undir með Gylfa Gíslasyni, að íslendingar eigi aldrei að leyfa erlendum her dvöl í landinu á friðartímum; við höfum sömu stefnu _ og Pálmi rektor, að hlutleysi i hernaðarátökum sé íslendingum eðlilegt og einsœtt. Samtök hernámsandstœðinga eru vissulega í góðum félagsskap. Vilji þess er ekki nýr, heldur hefur hann fram á seinustu ár átt athvarf í brjósti hvers íslend- ings. Samtök okkar eru ekki bolsivistísk uppfinning, heldur afsprengi islenzks anda; starfsemi þess er til- raun til að koma landinu og utanríkispólitik þess aft- ur á réttan kjöl. Samtök okkar hafa að undanförnu sœtt aðkasti i nokkrum blöðum — stefna okkar hefur verið talin í ætt við landráð, verk okkar jaðra við afbrot, fjár- munir okkar hafa verið kallaðir rúblur. við höfum öðru þarfara að sinna en að elta ólar við slíkan mál- flutning, og það skal ekki heldur gert hér á þessum stað. En um leið og við leggjum þetta litla blað á þröskuld húsanna, biðjum við íslendinga þess einlœg- lega að kryfja þau mál til mergjar, sem hér er ennþá eínu sinni brotið upp á. Vitaskuld kysum við að þið fylgduð okkur sem flest að málum — að þið féllust á sjónarmið Ólafs Lárussonar, Gunnars Thoroddsens og Gylfa Þ. Gíslasonar, eins og þau birtast á þessum síð- um. En við getum ekki krafið ykkur um slikt fylgi fyrirvaralaust. Hins getum við krafizt af ykkur, að þið reynið sjálf að mynda ykkur skoðanir á þessum málum — í stað þess að fylgja hersetu, af því Morg- unblaðið skipi ykkur að gera það eða hafa andúð á hlutleysi, vegna þess að Alþýðublaðið unni hernaðar- bandalögum. Það er ein frumskylda lifandi manns að hugsa upp á sinar eigin spýtur. Við krefjumst ekki fylgis ykkar — en við vœntum þess, af því við teljum málstað okkar réttan. En hvað sem öðru liður: svarið okkur ekki með áróðursgrein- um blaða, heldur af liugsun ykkar sjálfra. Enda er því ekki að leyna, að Samtök hérnámsandstœðinga telja frjálsa hugsun fólksins bezta samherja sinn. Samtök hernámsandstœðinga senda ykkur öllum kveðju og góðar óskir um farnað á komandi sumri.

x

Íslenzkar raddir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenzkar raddir
https://timarit.is/publication/959

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.