Gegn hvers konar erlendri ásælni - 01.09.1962, Blaðsíða 3

Gegn hvers konar erlendri ásælni - 01.09.1962, Blaðsíða 3
Halldór Krístjánsson frá Kirkjubóli: Og nú er svo komið að upp- hátt og feimnislaust er um það talað, að lífskjör íslenzku þjóð- arinnar hljóti að versna svo að nemi einum fjórða hluta ef her- inn hverfi úr landi. Þetta er ekki rökstutt. Þetta er fullyrt. Þessu eiga menn að trúa. Því er treyst að íslenzkir menn trúi því að þjóð þeirra geti ekki unnið fyrir sér sjálf. Hersetan á að verða varanleg og byggj- ast á vantrú þessarar þjóðar á íslenzka náttúru, og íslenzkt framtak, íslenzkt land og ís- lenzka þjóð. Slík vantrú virð- ist þróast og grafa um sig í skjóli hersetunnar; og er ef til vill mesta hætta, sem herset- unni fylgir. Ef sú trú verður ráðandi, þarf ekki lengur að veru íslenzkrar þjóðar grefur hersetan í sundur. Úr ræðu á útifundi í Reykja- vík við lok Keflavíkurgöngunn- ar 1961.) Örlygur Hálfdánarson ivar á íslandi! Stuttir kaflar úr nokkrum ræöum Halldór Kristjánsson tala um sjálfstæða tilveru ís- lenzkrar þjóðar. Jón Sigurðsson lagði grund- völl þeirrar sjálfstæðisbaráttu, sem gerði hann að þjóðhetju ís- lendinga, með því að gefa þjóð- inni trú á sjálfa sig. Hann sann- aði, að íslendingar hefðu aldrei verið ómagar á Dönum eins og margir trúðu. Hann gaf þjóð- inni trú á sjálfa sig, sannaði henni með sögu hennar og fleiru, að hún gæti staðið á eig- in fótum. Hann vissi það að engin þjóð getur verið sjálfstæð nema hún treysti sér til þess. Þetta frumskilyrði fyrir til- Örlygur Hálfdánarson, form. Sambands ungra f ramsóknarmanna: Þau árin eru fá, sem ísland hefur ekki verið hersetið síðan í upphafi síðari heimsstyrjald- arinnar. Heil kynslóð hefur vax- ið úr grasi á þessum árum og önnur þegar hafið göngu sína. Ungi maðurinn, sem ég gat um áðan er af fyrri kynslóðinni. Kynslóðinni, sem hefur vanizt því að landið sé hersetið. Hann þekkir aðeins hersetið ísland. Þjóðernistilfinning hans hefur orðið fyrir óbætanlegum hnekk. Hann gerir sér ekkj grein fyrir þeim hættum, sem hinni fá- mennu þjóð okkar stafar af dvöl erlends hers í landinu. í hans augum er það jafnvel eðli- legt og sjálfsagt. Þetta hefur verið svona síðan hann man eftir sér. Hvaða augum skyldi þá sú kynslóð, sem nú er rétt að hefja göngu sína líta hinn erlenda her, verði hann hér áfram lang- dvölum? ... Höfnum öllum her- stöðvum í landi okkar og heit- um því að unna öllu því sem íslenzkt er, þótt við tileinkum okkur það bezta, sem aðrar þjóðir eiga. (Úr ræðu á útifundi í Reykja- vík við lok Keflavíkurgöngunn- ar 1961.) Krístján Thorlacius, deildarstjóri: Því verður ekki með rökum neitað, að vopnlaus smáþjóð, sem býr í hersetnu landi, er eki frjáls og óháð. Þvert á móti hefur hún tengzt öðru ríki hættulega sterkum böndum, jafnvel þótt það ríki sýni eng- an yfirgang eða íhlutun um innanlandsmál. Við sjáum lítt fram í tímann og þeir hlutir geta gerzt, sem okkur órar ekki fyrir í dag. En við eigum að læra af reynslu okkar sjálfra og annarra. Fyrir síðustu heimsstyrjöld reið alda einræðis og kúgunar yfir mörg lönd, sem áður töld- Kristján Thorlacius ust traust lýðræðisríki. Hvern- ig hefði farið íyrir okkar litlu þjóð, ef hún hefði þá haft í landi sínu hei’lið frá einhverju því landi, sem á svipstundu varð einræðinu að bráð. Ætli það hefði þá ekki vei'ið um seinan að segja upp hervarna- samningi og óska brottfarar hei'liðsins. Gamli sáttmáli leiddi mikla ógæfu yfir íslenzku þjóðina. Sá samningur vai’ð upphaf sjö alda ófrelsis hennar. Samt hafði hann að geyma ákvæði, sem síð- ar urðu grundvöllur í frelsis- baráttu þjóðai’innar. Því miður notfærðu íslend- ingar sér ekki þau ákvæði fyrr en seint og um síðir. Sú saga má ekki endurtaka sig. Sáttmáli sá, sem íslendingar hafa gert við Bandaríkin um hersetu hér, felur í sér rétt til einhliða uppsagnar. Ég tel það vera skyldu við ó- boi’na íslendinga, að sú kynslóð sem kvaddi hingað erlendan her með samningi, sjái um, að þeim samningi verði sagt upp og herinn hverfi af landi brott, því ef hún gerir það ekki, „þá munum vér eigi það ófrelsi gera einum oss til handa, heldur bæði oss og sonum vorum.“ Bux’t með herinn! (Úr í’æðu á fundi hernáms- andstæðinga í Austui'bæjarbíói 15. marz 1961.) Hjörtur Eldjárn Þórarins- son frá Tjörn: . . . Þegar ég sat heima hjá mér og ski’ifaði þessar línur norður í Svarfaðai'dal fyrir nokkrum dögum var veður eitt hið fegursta sem komið hefur á þessu sumri. Blíðusólskin og hvergi ský á himni. Ég átti erf- itt með að festa hugann við efn- ið. Dalurinn og allur heimurinn virtist svo barmafullur af sól- skini og friði að öll umhugsun um stríðsmenn og vopnabrak virtist næsta fjarlæg og. óraun- veruleg. Þá var mér litið út um gluggann og það var sem ég fengi högg í andlitið. Þrjú silf- urgrá strik geystust þvert yfir suðui’loftið. — Bandarískar orr- ustuþotur ristu helrúnir sínar á fagurbláan sumarhimin. Ég segi ykkur satt, góðir samherj- ar, mér gekk miklu skár að skrifa og halda huganum við efnið eftir en áður. Það var ekki lengur fjai'lægt og óraun- verulegt. Og þannig er það. Okkur hættir til að sljóvgast og sættast við ástandið því meir Hjörtur Eldjárn sem það varir lengur. En það er stórhættulegt og mun hefna sín síðar. (Úr Ávarpi frá Norðlending- um, flutt á Þingvallafundi 1960.)

x

Gegn hvers konar erlendri ásælni

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Gegn hvers konar erlendri ásælni
https://timarit.is/publication/960

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.