Dagfari - 30.03.1976, Blaðsíða 3
DAGFARI
3
BÁRATTAN GEGN
HER OG NATO
Nokkur grundvallaratriði
NA TO-samtrygging heimsauðvaldsins
Nato er hlekkur I samtrygg-
ingarkerfi heimsauövaldsins
gegn frelsisbaráttu verkalýös um
allan heim, islenska auövaldsins
sem auBvalds annarra landa.
HerstöBvar Nato á íslandi eru
mikilvægur hlekkur i þessari
varnarkeöju auövaldsins, þeim er
stefnt jafnt gegn alþýöu manna á
Islandi sem annarra landa. Dæm-
in sem koma í hug i þessu sam-
bandi eru mýmörg: Vietnam,
Grikkland, Chile, Angola o.s.frv.
Nú siöast hefur afhjúpast skýr-
lega bandalag Nato viö kynþátta-
kúgara Suöur-Afriku.
Við leggjum ekki
öll hernaðarbandalög að jöfnu
Vopnastuöningur Sovét og Kina
var mikilvægur til sigurs
þjúöfrelsisaflanna i Vietnam,
stuön. Kúbu o.fl. mikilvægur
til sigurs frelsisaflanna I Angólu.
Ekki fordæmum viö slik bandalög,
þótt viö gagnrýnum oft
framkvæmd þeirra. Þvert á móti
gerum viö kröfu á hendur þeim
rlkjum, þar sem auBvaldsskipu-
lagiöhefur veriö afnumiö, verka-
lýösrikjum heimsins.aB þau veiti
miklu meiri aöstoB, i baráttu viB
heimsauövaldiö. Ekki leggjum
viö Nato og Varsjárbandalagiö
aöjöfnu. Varsjárbandalagiö er
bandalag verkalýösrikja, og þótt
viö gagnrýnum þau, leggjumviö
þau ekki aö jöfnu viö auövaldsrik-
in. Viö leggjum einmitt áherslu á
aö verja sigurvinninga verka-
lýösbyltingar og þjóöfrelsisbar-
áttu um viöa veröld. Til aö verja
þessa ávinnina i baráttu gegn
heimsauövaldinu, gerum viö
kröfu um pólitiska byltingu i
verkalýösrikjunum, sem felur
m.a. I sér endurreisn og uppbygg-
ingu verkamannaráöa og ráöa-
lýöræöis, kröfur sem fela i sér
virka alþjóöahyggju og alþjóö-
lega skipulagningu i baráttu
verkalý Bsstétta rinnar.
Sameining verkalýðsstéttarinnar
Tökum dæmi. Fjölmargir okk-
ar gagnrýna störf verkalýössam-
takanna og forystu. Þetta þýöir
ekki aö viö snúm baki viö verka-
lýössamtökunum. Þvert á móti
verjum viö þau og réttinn til
skipulagningar gegn árásum
auövaldsins. Jafnframt setjum
viö fram kröfur um breytta
stefnu, skipulag og aukiö lýöræöi i
verkalýöshreyfingunni til aö geta
betur varist sókn andstæöingsins,
til aö geta sameinaö verkalýöinni
sókn á hendur andstæöingnum.
Þetta gildir einnig á heimsmæli-
kvaröa.
Innan varkalýösstéttarinnar er
deilt um leiöir I baráttunni. En
hvaöa leiö, sem valin hefur veriö,
hljótum viö aö gera kröfur á
hendur stéttinni allrium aö verja
þá ávinninga,semnáösthafa. Lifi
sú stefna, sem getur sameinaö
alþýöu allra landa til skipulegrar
atlögu aö auövaldinu.
Gegn þjóðerniss tefnunni
Vissulega skulum viö verja
tungu okkar og menningu. Þetta
og margt fleira i félagslegu um-
hverfi mannsins eru hagsmunir,
sem fellur I hlut alþýöu allra
landa aö verja, hagsmunir, sem
auövald og heimsvaldastefna
ganga þvert á. En vei
þeirri hugmyndafræöi, sem sam-
einar þjóö I baráttu gegn þjóö,
sem gerir aö auövaldi eins lands
tekstaö leiöa alþýöu sins lands til
baráttu gegn alþýöu annars
lands, sem blekkir þá alþýöu til
innbyröis átaka, sem standa
skyldi saman þvert á öll landa-
mæri gegn auövaldi og heims-
valdastefnu. Þaö hvernig þýska
auövaldinu tókst á timum
nasismans aö nýta þjóöernis-
stefnuna til aö svikja verkalýöinn
út i innbyröis styrjöld er ekki
einsdæmi. Slikt gerist i nokkrum
mæli á degi hverjum.
Gegn NATO á grundvelli alþjóðahyggju
Barátta herlendis gegn her-
stöövum og Nato hlýtur aö grund-
vallast á þvi, aö hún er samstööu-
barátta meö alþýöu allra land
sem á I samskonar baráttu viö
heimsauövald og heimsvalda-
stefnu. Okkar barátta hér á landi
erhennar, hennar barátta, okkar.
Kagnar Stefánsson
ER LANDHELGISMALH)
TENGT HERSETUNNI
OGNATO?
1 pólitiskum umræöum hefur
mikiB veriö um þaö rætt hvemig
landhelgismáliö tengist herset-
unni og aöild Islands aö NATO.
Hefur mönnum sýnst sitt hverj-
um, bæöi meöal hægri manna og
herstöðvarandstæðinga. Hafa
ummæli og skrif einstakra her-
stöðvarandstæðinga verið túlkuð
þannig af öörum herstöövaand-
stæöingum, meö réttu eöa röngu,
aö veriö sé aö hirta þá fyrir aö
tengja I verki baráttuna gegn
hemum og NATO viö landhelgis-
málib.
Þaö er rétt aö sáttmáli NATO
og varnarsamningurinn viö
Bandarikin gera alls ekki ráö fyr-
ir þvi aö viö islendingar fáum
neina vernd gegn ásælni
NATO-rikis I auölindir okkar,
studda hernaöarlegri árás. Ekki
litilvægt pólitiskt atriöi a tarna.
Þaö er augljós staöreynd aö
landhelgismáliö og NATO- máliö
eru tengd. Þegar erlent stórveldi,
sem er félagi tslands i hernaöar-
bandalagi, fer meö vopnuöum
ránskap i islenskri auölindalög-
sögu, er um að ræða svo augýni-
lega tengd mái að þeim tengslum
veröur ekki afneitaö.
Þaö skiptir hins vegar miklu
hvernig þessi tengsl eru túlkuö og
hvernig meö þau er fariö á póli-
tiskum vettvangi. Margir haegri
menn og herstöðvarsinnar hafa
reynt aö notfæra sér tengslin til
þess að fá fram ákveðna pólitiska
og áróðurslega niöurstööu meö
þviaöreyna aö knýja fram samn-
inga viö breta meö einhvers
konar milligöngu NATO. Þetta
viröistgert I þvi skyni aö geta eft-
ir á hrópaöhúrra fyrir óhagstæö-
um samningum og látiö Morgun-
blaöiö og Visi lofsyngja NATO
fyrir „hjálpina”: Þarna sjáiö þiö,
NATO hjálpaöi okkur til aö losna
viö breska flotann af miöunum!
Gott bandalag, NATO! — Þessi
stefna viröist vera leiöarljós rik-
isstjórnarinnareöa a.m.k. annars
stjómarflokksins.
Herstöövarandstæðingar skilja
tengslin á annan hátt og réttari.
Af landhelgismálinu hefur sem sé
,, VORSTER GEIR
Forsætisráðherra Suður-Afriku, Bandamaðurinn, forsætisráð-
forystumaður kynþáttakúgun- herra islands, opinberlega i
; ar, leynifélagi i NATO NATO.
SUÐUR-AFRÍKA!
Leynileg aðild að NATO
I október I974ferðaðist einn af
æöstu mönnum vestur-þýska
flughersins og fulltrúi
Vestur-þýskalands i hermála-
nefnd Nató, Gunther Rall, undir
dulnefni til Suður-Afriku og
skoöaði þar hernaðarmann-
virki, þar á meðal kjarnorku-
stöðvar. Vesturþýskt timarit
kom upp um ferðina og leiddi
þaö til þess að Rall neyddist til
að segja af sér. Hinsvegar varð
Georg Leber, varnarmálaráð-
herra Vestur-Þýskalands, ekki
fsrir neinum kárinum i
sambandi viö þetta mál, og
vitnaöist þó að Rall hafði farið
feröina með vitund og vilja
hans.
Þetta er aðeins eitt af mörgum
dæmum um stöðugt nánari her-
málasamvinnu Nató við stjórn
kynþáttakúgarana i
Suður-Afriku, enda er þegar
fariðaðkalla Suður-Afriku ,,hið
leynilega aðildarriki Nató.”
Ráðamenn Nató gera þó sitt
besta til að láta þessa samvinnu
fara leynt, bæði til þess aö espa
ekki þrið jaheimsrikin á móti sér
og eins vegna þess að formlega
séö nær umsvifasvæöi Natóekki
lengra suður en að hvarf-
baugnum nyrðri.
Mikilvægi sunnanverörar
Afriku fyrir Nató og auö-
hringana.sem ráða efnahagslifi
Vesturlanda, er fyrst og fremst
tvennskonar, i fyrsta lagi liggur
siglingaleiðin frá oliurikjunum
við Persaflóann til
Vestur-Evrópu og
Norður-Amériku suður fyrir
Goðrarvonarhöfða og i ööru lagi
er Afrika sunnanverð meö
auðugustu svæðum heims hvað
margskonar náttúruauðlindir
snertir, gull og gimsteina, úran,
kopar, oliu og margt flei. Þetta
skýrir hversvegna Banda-
rikjunum og fleiri vestrænum
rikjum þótti svo óskaplega sárt
að sjá á bak Angólu og lika
hversvegna þau eru með lifið i
lúkunum út af þvi að „kommún-
istar” komist til valda i Ródesiu
og stjórn Ians Smith fellur þar.
Vitað er að náið hermálasam-
starf hefur lengi verið með
Suður-Afriku og ýmsum
Nató-rikjum, einkum Banda-
rikjunum og uppá siðkastið
Vestur-Þýskalandi, og hefur
vesturþýska fréttatimaritið Der
Spiegel meðal annarra fjallað
um það. Suður-Afrika stefnir
markvisst að þvi að verða
kjarnorkuveldi og hefur náið
samstarf við Bandarikin og
Vestur-Þýskaland á þvi sviði.
Grunur leikur á að þvi að i
undirbúningi sé að Nató fái
flotabækisstöð i suðurafrisku
hafnarborginni Simonstown, að
minnsta kosti hefur verið
ákveðið að stækka hafnarmann-
virki þeirrar borgar margfalt
meira en sem svarar hugsan-
legum þörfum suðurafriska sjó-
hersins eins. Blaöafulltrúi Nató
viöurkenndi að aðeins mánuði
eftir stjórnarbyltinguna i
Portúgal i april 1974 hefði flota-
stjórn Nató á Atlantshafi verið
gefin fyrirmæli um að gera
áætlanir til gæslu á siglinga-
leiðum á Suður-Atlantshafi og
Indlandshafi. A sviði fjarskipta
hefur einnig lengi verið mikið
samstari með Nató og Suður-
Afriku.
—n
oröiö ljósara i verki en nokkru
sinni fyrr aö aöildin aö NATO og
vera Bandarikjahers á tslandi
hefur alls ekki þann tilgang aö
verja tsland. Tilgangurinn er sá
aö notfæra sér tsland og Islend-
inga til þess að fá útvarðsstöð
fyrir varnarkerfi Bandarikjanna
og Bretlands i valdatafli þeirra
viö Sovétrikin á Atlantshafi.
Þannig hafa islendingar veriö
geröir aö peöi I valdatafli stór-
velda sem veriö hafa aövigbúast
kjarnorkuvopnum og öörumger-
eyöingartækjum áratugum sam-
an og hafa stööugt verið aö sýna
meö framlerði sinu, t.d. i Vietnam
og Tékkóslóvakiu, hversu vönd
þau eru aö meöölum og eöallynd
gagnvart smærri þjóöum. Hitt
veröur siöan hver og einn aö gera
upp viö sjálfan sig hvort honum
finnst þaö veröugra og öruggara
hlutskipti aö vera peö stórveldis 1
sllkri valdaskák eöa réttur og
sléttur þátttakandi, sjálfstæöur, i
öörum friösamlegri landaleik viö
hliöina.
Tengsl landhelgismálsins við
NATO og hersetuna eiga aö vera
herstöðvarandstæðingum knvj-
andieggjan til starfs og afreka en
ekki tilefni úrtöluháttar sem er
vatn á myllu hægri aflanna 1
islenzku þjóðfélagi. Herstöðvar-
andstæöingar eiga aö notfæra sér
þessi tengsl til þess aö afhjúpa
eöli og tilgang NATO og dvalar
Bandarikjahers hérlendis, meö
einbeittri og ótviráðri póíitiskri
baráttu í ræöu, riti og verki.
A.l.
Skrifstofan er að Skólavörðustíg 45