Dagfari - 01.10.2003, Síða 2

Sölumenn dauðans
Framsókn íslenskra sprotafyrirtækja á erlendum mörkuðum er af ýmsu
tagi. Núna um daginn var tilkynnt að íslenska fyrirtækið Kögun hf.
hefði í samvinnu við bandarískt fyrirtæki hreppt samning um þróun
hugbúnaðar sem nota á í hernaði. Hælir fyrirtækið sér af því að þetta sé
eitt stærsta verkefni á sviði hugbúnaðargerðar sem íslenskt fyrirtæki hafi
fengið.
Frá þessu er sagt í ijölmiðlum eins og um eðlileg viðskipti sé að ræða.
Ekki er þó svo. í fyrsta lagi er verkkaupinn ekki fyrirtæki í áhætturekstri
heldur opinber aðili, Mannvirkjasjóður Atlantshafsbandalagsins, og
hugbúnaðurinn er ætlaður fyrir Bandaríkjaher. Kögun hf. ætlar að græða
á stríði og hernaði í heiminum.
Sem betur fer hafa íslensk fyrirtæki ekki gert mikið af slíku, þótt nóg sé
til af fyrirtækjum sem hafa þénað vel á viðskiptum við Bandaríkjaher
hér á landi. Þeim viðskiptum var jafnan úthlutað á pólitískum
forsendum og væri það athyglisvert rannsóknarefni fyrir sagnfræðinga
að kanna þá sögu. Nú í vor ákvað hins vegar íslenska flugfélagið
Atlanta að græða á stríðsrekstri Bandaríkjamanna og Breta í írak, með
því að sinna herflutningum fyrir árásarherinn. Hér er því greinilega ný
þróun á ferð, sem fjölmiðlar forðast að taka til umræðu.
Stuðningsmenn Atlantshafsbandalagsins hér á íslandi reyna stundum
að kalla sig “friðarsinna” og svipta þannig hugtakið allri merkingu.
En hvert er raunverulegt framlag þessa hernaðarbandalags til
friðargæslu í heiminum? Jú, aðildarríki bandalagsins hafa yfir 80%
“markaðshlutdeild” í vopnasölu heimsins. Sá hlutur fer vaxandi, enda
er eitt af skilyrðunum fyrir inngöngu nýrra ríkja í bandalagið, að þau
auki hlutdeild vígbúnaðar í þjóðarframleiðslu og kaupi helst vopnin af
öðrum NATO-ríkjum. Helstu vopnakaupendur eru samt þróunarlönd
í Asíu, Rómönsku Ameríku og jafnvel Afríku. Þar má ekki síst benda
á bandalagsríki Vesturlanda á Arabíuskaganum. Einræðisríki eins og
Sádí-Arabía, Kuweit og Jemen eru meðal stórvirkra vopnakaupenda.
Hvers konar framlag er þetta til friðar í heiminum? I ljós hefur komið
að Indónesíuher notaði bresk vopn til illvirkja gegn aðskilnaðarsinnum