Barátta gegn herstöðvum - 01.03.1974, Qupperneq 5

BARÁTTA GEGN HERSTÖÐVUM
5
iiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
vinnulífinu
og það er mín sannfæring að
herinn fer fyrr eða seinna.
Næst hittum við Gisla Sigur-
gcstsson vcrkstjóra.
— Ég get sagt það strax að
mínar skoðanir falla saman við
það sem sumir vilja kalla það
öfgafyllsta, ég vil herinn burt
og að ísland segi sig úr NATO.
Hvaða rök finnst þér þyngst
á metunum í þessu sambandi?
— Fyrir mér er þetta að
miklu leyti þjóðemislegt atriði,
ég tel það mjög alvarlegt mál,
að uppvaxandi fólki lærist það
að hér geti ekki þrifist alger-
lega sjálfstætt ríki, heldur verð-
um við að vera háðir forsjá
erlendra aðila.
Annars get ég ekki skilið við
þetta mál án þess að segja það,
að ég tel frammistöðu ríkis-
stjórnarinnar i sjónvarpsmálinu
vera fyrir neðan allar hellur.
Það er mér alveg óskiljanlegt
að ríkisstjóm, sem hefur brott-
för hersins á stefnuskrá sinni
skuli ekki vera búin að loka
þessu sjónvarpi fyrir löngu síð-
an. Ég vil svo bara ítreka, að í
þessu máli finnst mér engin
málamiðlun fullnægjandi, það
skiptir mig engu hvort fleiri eða
færri hermenn em á vellinum,
ég vil þá alla á brott skilyrðis-
laust.
— Það hefur nií ýmislcgl
vcríð rætt og ritað um þcssi
mál, mcnn tala um þá smán,
scm af hcrsctunni stafar og þá
skcrðingu á fullvcldi Iandsins,
sem fylgir hcnni og þctta cr
ckki ncma satt og rctt, sagði
Áslaug Sigurðardóttir forstöðu-
kona hamahcimilisins Valhall-
ar. En ég vildi gjarna nefna
atriði, sem daglega snúa að mér
og mínu starfi. Mér er það efst
íhuga, þegar ég hugsa um her-
nám, hemað og lögskipuð
manndráp, þau áhrif sem slíkt
hefur á uppvaxandi ungmenni.
Hemaður og mannlegt eðli em
ósamræmanleg, sama hver á
heldur. Hemaður getur aldrei
haft bætandi áhrif, síst á unga
og ómótaða bamssál.
Þegar ég lít til baka og ber
leiki barna í Reykjavík fyrir 25
ámm saman við það sem tíðkast
nú, þegar ég á ný hef farið að
starfa með börnum á dagheim-
ilaaldri, þá sé ég greinilega, hve
miklu meiri svip þeir bera af
hernaði nú en þá. Allskonar
stríðsleikir em 1 tísku meðaJ
bama og hemaðarandinn er far-
inn að hafa ótrúleg og skað-
leg áhrif á yngstu borgara I
þessu landi. Jafnvel þótt þetta
allt saman leikur, að skjóta
drepa og særa, þá hlýtur þetta
að hafa alvarleg áhrif á bams-
eðlið. Áhrif sjónvarps og kvik-
mynda hafa hér sjálfsagt sín
áhrif, en einnig nærvera þess
hers, sem dvelst í Jandinu.
Þegar ég bjó enn í sveit fékk
ég böm úr Reykjavík til sum-
ardvalar og þá komu þau venju-
lega með alvæpni. En eftir
skamman tíma lögðu börnin nið
ur allan vopnaburð og gátu far
ið að tileinka sér náttúrlega
leiki og stæla vopnaburð og
gátu farið að tileinka sér nátt-
leiki og stæla störf full-
orðna fólksins. Jafnvel gamal-
dags leikföng eins og leggur og
skel urðu fljótlega þau allra
dýrmætustu. Ég hef þannig af
eigin reynslu séð þessa snöggu
breytingu, þegar „lítill hermað-
ur“ breytist á nokkmm dögum
í „lítinn bónda“, með sínar ær
og kýr. Það era áhrifin frá um-
hverfinu.
Sú kynslóð, sem nú þegar
er orðin 30 ára hefur ekki þekkt
annað en her í landi, og eftir
því sem tímar líða verður við-
horf til hersetunnar það að hún
sé sjálfsagður hlutur. Þar með
er sú hætta á ferðum að við
ungir sem gamlir umgöngumst
vopnaburð og stríðsrekstur sem
sjálfsagðan hlut og fömm að
telja okkur ábyrga aðila í villi-
mennsku og hinu lögvemdaða
manndrápi. Hér er mikil hætta
á ferðum.
Bcnedikt Þór Valsson prent-
ari sagöist helst vilja ræða
starfscmi Samtaka hcrstöðva-
andstæðinga og gagnrýna liana.
Þessi starfsemi sagði hann virð-
ist aðallega hafa beinst að því
að vera nokkurskonar hvati fyr-
ir málefnasamning ríkisstjómar-
innar. Samtökin hafa ekki verið
skipulögð með langtímamark-
mið í huga, þótt enginn trúi
því að herinn fari á þessu kjör-
tknabili, sem nú er að líða. EQut
verk samtakanna hefur verið
fram að þessu að þrýsta á rik-
isstjórnina og þeim hefur verið
stjómað af fulltrúum flokkanna
í stað þess að skipuleggja starf-
ið í skólum og á vinnustöðum
og mynda þannig þær grunnein-
ingar sem nauðsynlegar em t
langtímabaráttu, og yrðu aðhald
fyrir heildarstjóm samtakanna,
sem kosin yrði af þessum ein-
ingum en ekki flokkunum. Sam
tökin hafa að vísu haldið göng-
ur og fundi, en hver er afrakst-
urinn? Það þarf að gera fólkið
betur meðvitað í þessari baráttu,
það verður að beina baráttunni
til fólksins, en ekki broddanna.
Það er svo annað mál að
samtökin starfa ekki á réttum
grundvelli. Það er mikið hamr-
að á hinum þjóðemislegu rök-
um, en ég tel að úrsögn úr
NATO eigi að vera baráttu
grundvöllur númer eitt, því að
þótt svo líklega færi að við
losnuðum við herinn en væmm
áfram í NATO þá værum við
ekki lausir við hramm glæpa-
generálanna í Pentagon. Það
væri þá engin trygging fyrir því
að hingað yrði ekki sendur her,
ef spenna ykist einhvers staðar i
heiminum.
Öm Bjamason prcntncmi
liafði þctta að segja.
— Við verðum að gera okk-
ur það Ijóst að í öllum lönd-
um þar sem erlendur her hefur
náð að hlamma sér niður, hefur
hann á einn eða annan hátt
haft áhrif á innanríkismál við-
komandi þjóða, sums staðar þó
meir óbeint en beint eins og hér
á íslandi. Hér hefur herinn haft
áhrif með áróðursáhöldum eins
og sjónvarpi og útvarpi. Þessi
sami her gumar líka af hjálpar
starfi, það ber ekki að vanþakka
það sem gert hefur verið, en
erum við íslendingar svo aumir
að við getum ekki útvegað okk
ur nauðsynlegan björgunar-
búnað án aðstoðar erlends stór-
veldis. Bandaríska sjónvarpið
og útvarpið að viðbættu hjálpar
leysishjalinu er ekkert annað en
bein árás á menningu þjóðar-
innar. Hitt er svo annað mál,
að Morgunblaðið hefur hamr-
að svo á Rússagrílunni samfara
gæðasmjörsbrosi til handa hern-
um að fjöldi alþýðufólks á Is-
landi er komið á þá skoðun að
við getum ekki án hersins ver-
ið .Þannig er útbreiddasta blað
á Islandi á góðri leið með að
leiða þjóðina undir kjamaodda
voldugasta en jafnfraxnt vessæl
asta samtínings fólks á jörð-
inni, þ. e. bandarískra ráða-
manna og hákaria þeirra er
þeim fylgja.
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Sigurður G. Tómasson
yfir hvítri hœZinni
sem þeir kalla vögguna
var sól
blindandi
heit
miskunarlaus vi5 skræpóttan mannfjöldann
sem iðulaust slípaði glampandi klappirnar
með sporum sínum
Það var sunnudagur
papadopolus sat að snœðingi
með ástkærri eiginkonu sinni:
Þau átu læri af fönix
sem loks var fullsteiktur í eldinum
þann sama dag
voru grikkir
sagðir hafa kosið af sér
flúinn kóng
sem neyddist til þess að gleyma lífverði sínum
þegar hann fór
Þessir skrautklæddu dátar
voru álitlegra myndefni ferðamanna
en grálegir menn af sama tæi
sem stóðu með brugðna branda
við knæpu
sem þeir kölluðu
kjörstað
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiniyi
IMIIMIIIMIMMIIMMMMMIilMMMIIIMMMMIMIMMIMIIIIIIMMIIMMIIIIIIMIMMMMIMIMMMIIIMMIMMIMMIMMIMMMIIMIIIIMIMMIIr