Læknablaðið - 01.09.1918, Qupperneq 14

140
LÆKNABLAÐIÐ
Smágreinar og athugasemdir.
Skýrsla um heilbrigðisástandið í Danmörku fyrir árið 1915, er nýlega
komin út, nokkuð sein í förum, og er þaS mikið verk, 259 síður, samið
af J. Carlsen og H. J. Hansen. Er það fult af tölum, töflum og kurfvum
og er því nokkuð strembið og tölurnar, eins og vant er í slíkum: skýrslum,
ekki alt af bygðar á nákvæmum grundvelli.
Fólksfjöldinn í Danmörku (hinu eiginl. konungsríki) var 1. febr. 1916
samkvæmt manntali 2898170, en 1914 var hann 2855270, og fer þvi stöð-
ugt vaxandi og mun nú vera nær 3 milj.
Þar fæddust 1915 70190 lifandi börn, en árið áður 73293. Fæðingum
fækkar því stórum. Fæðingarhlutfallið var 24,2 pro mille. Það dóu á árinu
37180, dauðahlutfallið 12,8 pro inille. Af 1000 börnum dóu 98 á fyrsta ári.
Engar alvarlegar landfarsóttir gengu það ár, og algengir næmir sjúk-
dómar gerðu ekki mikinn usla. Þó má geta þess, að bæði sáraveik'i og
lekandi fóru vaxandi og stafaði það af aukinni herþjónustu. Það bar og
meira á kláða og mun það af sömu rótum runnið. Delirium tremens er
nú að detta úr sögunni vegna dýrleika áfengisins.
Úr krabbameini dóu nál. 4100, var ca. 11% af öllum dauðameinum, en
úr berklaveiki (alls konar) er talið að dáið hafi 3600 eða 9,7%. Krabba-
mein fer vaxandi, en hvíti dauðinn er ekki eins mannskæður og fyrrum.
Prkt. læknar voru það ár taldir 1809 eða 1 læknir fyrir 1603 íbúa. Til-
tölulega voru flestir læknar í Khöfn, eða 1 fyrir 771 íbúa. Tannlæknar
voru 456, lyfsalar 265 og ljósmæður 1021.
Á öllum sjúkrahúsum voru samtals 24220 rúm, og af þeim 2800 fyrir
berklaveika og er þó ekki alt talið með.
tbúar Færeyja voru 19370, fæðingarhlutfall 34,5 pro mille, dauðahlutfall
15,5 pro mille (árið 1914 var það 10,2 pro mille). Úr berklaveiki dóu 23
og 12 úr krabbameini. Af öðrum veikindum kvað mest að mislingum og
kíghósta. Kíghósti hafði ekki komið til Færeyja síðan 1808—9. Fór hann
að ganga þar í okt. 1914. Samkv. skýrslum læknanna veiktust alls 1286
manns, en áætlað að 3 eða 4 sinnum fleiri hafi veikst. 85 börn dóu úr
honum en enginn fullorðinn.
íbúar Grænlands voru 1915 13411. Fólkstala fer vaxandi. Fæðingar-
hlutfallið var 40 pro mille (góð viðkoma), 0g dauðahlutfallið 34 pro mille.
Þar íer margur í sjóinn.
Skýrslurnar frá Vesturindíaeyjunum voru ekki glæsilegar. Á St. Croix
dóu fleiri en fæddust og margir fluttu úr eyjunum, svo mannfækkun var
þar mikil. :
Margt mætti tína til, en það yrði of langt mál.
Síðasta greinin í bókinni hljóðar svo: Ekki er oss kunnugt, að skýrslur
um heilbrigðisástandið á íslandi hafi komið út síðan 1910. G. Br.
Bóluefnisvöntunin. Út af fyrirspum frá H. Stef., er það haft eftir rit-
ara landlæknis í síðasta Lbl., að nokkrir héraðslæknar hafi beðið land-
lækni í vor, i síðustu forvöðu m,* að útvega sér bóluefni. Þessu
* Auðkent af mér. — S. J.