Læknablaðið - 01.08.1926, Blaðsíða 9

LÆKNABLAÐIÐ
1x9
Ixerklar finnast nijög sjaldan, ef nokkurntíma í sama sjúklingi í einu, þó
það komi fyrir, að sjúklingur, sem hefir haft berkla, en albata hefir oröið,
fái síSar krabba.
ÞaS er sama hvert litiS er, sýrur eru alstaSar og ætiS óvinir berkla-
sýkinnar; ekki einu sinni er þaS, aS krabbi og berklar finnast ekki, erSa
mjög sjaldan í sama sjúklingi í einu, en þaS sarna á sér staS með magasár,
sem koma af of miklum magasj'rum. Og fleiri sjúkdóma mætti til telja,
sem sýnast framleiSa gagneitur gegn berklaveikinni. SúrefniS er þaS, sem
gerir hreina loftiS svo nauSsynlegt berklaveikum sjúklingum, og jafnvel
kolsýran sjálf sýnist hafa sömu verkan. Því hver getur á annan hátt út-
skýrt þaS, aS andarteppusjúklingar, sem ár eftir ár ganga meS blóSiS bik-
svart af kolsýru, fá svo sjaldan berklaveiki, eSa þaS, hvaS Bier-aSferSin,
sem tímunum saman fyllir berklasjúka HSi meS kolsýrufullu blóSi, reynist
vel ? Eg ætla ekki aS sinni aS ræSa reynslu ættjarSar minnar meS súrmetiS
og lungnatæringmia, þar munu aSrir þykja fróSari mér, en einhver orsök
hlýtur aS vera til þess, aS sjúkdómur, sem eg aldrei sá, þegar eg var aS
alast upp á íslandi, þó eg muni vel eftir aS hafa séS berklasýki í beinum og
liSum, og kirtlaveiki mjög víSa, skuli nú vera orsök rnikils hluta allra
dauSsfalla, einmitt í þeim sveitum, sem eg man eftir.
Þótt klórblanda sé notuS viS berklasýki, kemur hún alls eigi í bága viS
hina vanalegu lækningaraSferS, sem höfS er viS þá veiki. Hvíldin, hreina
loftiS, og gott fæSi eru jafn nauSsynleg fyrir því, ef mótsöSuafl sjúklings-
ins er aS mun lamaS. ÞaS sem ætlast er til meS þessum línum, er aS sýna
þeinx læknum, er sjá vilja, hvernig þeir geti afstýrt, eSa komiS í veg fyrir
aS berklasýkin nái sterkum tökurn á sjúklingxim þeirra, hvernig þeir geti
orSiS þeinx aS liSi, sem trúa þeim fyrir heilsu sinni, í þessum sjúkdómi,
sem öSrum, og þaS oft án þess, aS senda þá aS heiman, þar sem flestir vilja
vera, Jxegar þeir eru ekki heilbrigSir. Orsökin til þess, aS þetta er tiltölulega
auSvelt, er sú, aS einkenni berklasýkinnar byrja áSur en lungun sýkjast,
svo aS miklu nerni, og eins hin, aS þótt engin tvö tilfelli séu alveg eins,
fylgir þó sjúkdómurinn aS miklu leyti vissum aldri og kringumstæSum;
svo sem þroskaaldri unglinga, og barnsfæSingum fram yfir þrítugsaldur-
inn. Flestir læknar, sem um nokkuS annaS hugsa , en aS gera uppskurSi,
hafa fundiS til þess, hve raunalegt þaS er, aS sjá unga konu, eftir aS hafa
aliS, segjum þriSja eSa fjórSa barn sitt, missa heilsuna, og breytast alt i
einu í orsök drepsóttar og dauSa, fyrir rnann sinn og börn, og aS verSa
svo aS senda hana langar leiSir aS heintan, á heilsuhæli, þar sem hún
stundum fær heilsuna aS einhverju leyti, en sjaldan verður jafngóS. ÞaS
er engin þörf á öllum þessum raunum ; þeim er hægt aS afstýra í níu skift-
in af tíu, aS rninsta kosti, meS þeirri einföldu aSferS, aS hafa auga á móS-
urinni, fyrstu vikurnar eftir barnsburSinn, mæla í henni blóShitann seinni
hluta dags, taka eftir ef æSin er óeSlilega tíS, taka eftir útlitinu og hvort
sjúklingurinn styrkist eSlilega, leyfa henni ekki á fætur, eða láta hana aftur
fara í rúnxiS, ef hitinn ér óeðlilega hár, þangaS til hann er orSinn eðlilegur,
og æSin komin niSur í 90—95 á mínútu; matarlyst og styrkur orðinn
sæmilegur, og ef þess þarf viS, aS gefa henni fullan spón af klórblöndu
fyrir hverja máltíS, og um háttatíma. í tuttugu ár hefir mér aldrei brugS-
ist þessi aSferS, og engin ástæða til þess aS öSrurn læknum takist nokkuS