Læknablaðið - 01.05.1932, Qupperneq 5

LÆKNABLAÐIÐ
35
Stærsti löðrungurinn, sem landlæknir rekur læknum í frumvarpi sínu
er þó 13. gr. Er þar ákvetiið að iKirgun fyrir starf þeirra (praktiserandi
lækna) „fari eftir því sem um semst milli stéttarfélags þeirra og ríkis-
stjórnarinnar og skal landlæknir, ef ekki takast samningar, semja gjald-
skrá er ráðherra staðfestir."
Hefir ritstjórnin átt tal um þessa grein við nokkra lögfræðinga, og draga
þeir flestir í efa, að leyfilegt sé að setja embættislausum læknum taxta,
vegna 65. gr. stjórnarskrárinnar. Munii islenskir læknar hafa stilt kröfum
sínum mjög í hóf um borgun fyrir verk sin. og nær það naumast nokk-
urri átt að halda því fram, að almenningsheill krefjist að löggjafarvaldið
taki í taumana. Má geta þess, að læknishjálp er yfirleitt alstaðar dýrari
en hér, og hefir þó ekki i menningarlöndunum, enn sem komið er, þótt
tiltækilegt að setja taxta á læknisverk yfirleitt. Sumstaðar er að vísu til
taxti, t. d fyrir vottorð í þágu hins opinbera eða tryggingastofnana, og
er hann ákveðin eftir samkomulagi við viðkomandi læknafélag. Annars-
staðar er til ágreiningstaxti til leiðbeiningar fyrir dómstólana.
Það myndi ógerningur að semja taxta sem nokkuð réttlæti væri í. Eftir
því sem landlæknir upplýsti á fundi í Læknafélagi Reykjavíkur, ætti að
greiða jafnt fyrir sjúkraskoðun sem tæki alt að klukkutíma og þá, er að
eins tæki t. d. 5 minútur, því að þær jöfnuðu sig upp. Væri þetta allmikil
íreisting fyrir lækna til flausturs í störfum sinum og gæti auk þess leitt
til þess, að læknir léti sama sjúklinginn koma oftar til sín en ella, til þess
á þann hátt að fá hæfilegt honorar. Slíkar sundurslitnar skoðanir mundu
þá að sjálfsögðu baka sjúklingnum óþarfa tímatöf.
Það er alkunnugt, að margir læknar fá ekki nema nokkurn hluta af störfum
sínum greiddan, oft ekki nema 50—60%. Auk þess miða þeir nokkuð taxta
sinn við gjaldþol sjúklinganna, taka hærri borgun af þeim sem efnaðri
eru, en minna eða jafnvel ekkert af þeim fátækari. Taxti eins og frv. gerir
ráð fyrir, er ósamrýmanlegur þessu principi. Slikur taxti myndi leiða til
þess, að læknar yrðu að ganga ríkara cftir greiðslu fvrir störf sín, og
kæmi það ómaklega niður, einkum á hinum íátækari.
Greinargerðin fyrir þessari grein frumvarpsins er svohljóðandi:
,,I landinu eru 48 héraðslæknar og að minsta kosti jafnmargir aðrir lækn-
ar starfandi. Héraðslæknum er sett gjaldskrá, og þó að hún sé úrelt orð-
in, mun enginn ágreiningur um að gjaldskrá beri að setja þeim. En ef nauð-
synlegt er að tryggja almenning með gjaldskrá gagnvart héraðslæknunum,
er hin sama nauðsyn fyrir hendi að þvi er snertir praktiserandi læknana,
með því að mikill hluti þjóðarinnar, og þar á meðal sá fjórði hluti henn-
ar, sem býr í Reykjavík, á tæplega aðgang að öðrum en praktiserandi
læknum. Almennrar læknagjaldskrár er einnig mikil nauðsyn vegna við-
skifta lækna við hið opinbera riki, sveitarfélög og sjúkrasamlög, sem verða
meiri og meiri með hverju ári, og ciga þar praktiserandi læknar ekki síð-
ur hlut að máli en héraðslæknar, og jafnvel miklu fremur. Er mikil furða,
að ekki skitli þegar hafa orðið margvísleg málaferli út úr þessum viðskift-
um, og er ólíklegt, að sá friður standi til lengdar. En þá hafa dómararnir
við litið að halda sér, er engin lagaákvæði eru um, hvers læknar megi krefj-
ast fyrir verk sín, og haía furðulegir dómar veriið kveðnir upp erlendis
i slikum málum, sem betur færi á, að sem lengst yrðu óuppkveðnir hér
á landi.