Læknablaðið - 01.05.1932, Blaðsíða 25
LÆKNABLAÐIÐ
55
þessu ári. Héraðslæknir Revkdæla færir likur að því, að meðgöngutíminn
sé ekki styttri en 19 dagar. Læknar ættu að gefa góðan -gaum að þessari
veiki, sem menn vita enn harla lítið um. Kynsjúkdómarnir standa í stað.
Berklaveikin er heldur lægri en næstu 2 ár á undan, en dánartalan þó svip-
uð. Skráning berklasjúklinga virðist vera allónákvæm, því að mánaðaskrám
og berklabókum ber ekki rétt vel saman. Sama gildir um krabbameinssjúk-
linga, sem flest árin deyja fleiri en skráðir eru sjúkir. Þetta verður að lagast.
Mjög eru eftirtektarverðar athugasemdir landlæknis í kaflanum um barns-
farir á bls. 65, þar sem talað er um fóstureyðingu og fósturlát. Fram að
Jaessu hefir lítt kveðið að fóstureyðingum hér á landi, a. m. k. ekki neitt
svipað ]>vi sem á sér stað í flestum öðrum löndum álfunnar, þar sem lækn-
ar og ljósmæður gera mikið að fóstureyðingum og jafnvel konurnar sjálf-
ar hjáparlaust, svo að ])essu fylgir hin mesta hætta. 1 Þýskalandi er talið
að árlega missi 5000 konur lífið fyrir slikar aðgerðir, og þegar þar við bæt-
ist mörgum sinnum fleiri sem missa heilsuna um lengri eða skemri tima, ])á
er fljótséð hvílíkt þjóðarmein slíkar aðgerðir eru. Viða hafa ])ví heyrst
raddir um að nauðsyn beri til að bre)'ta löggjöfinni um fóstureyðingu, leyfa
læknum að framkvæma hana til að bjarga konunum frá skottulæknunum
og fúskurunum. Enski dómarinn McCardie hefir komið mikilli hreyfingu
á ]>etta mál með riti, sem birtist eftir hann i febr. siðastl. Hann segir það
algengt, að eiginmenn sem sleppi úr geðveikrahæli, geti börn með konum
sínum strax eftir að þeir eru komnir heim. Slíkar fæðingar ætti að banna
segir dómarinn, og yfirleitt ættu börn andlegra aumingja alls ekki að fæð-
ast. Hann nefnir fjölda af dæmum upp á það, hve mikinn skaða núgildandi
löggjöf um þessi efni geri, og segir nauðsynlegt að breyta henni, því að það
sé sannfæring s'm af langri reynslu, að hún skaði meira en hún geri gagn.
1 Englandi hefir verið myndaður félagsskapur til að l)erjast fyrir „birth
control" og var fyrsti fundur félagsins haldinn 23. nóv. síðastl. undir stjórn
líflæknis prinsins af Wales, Sir Thomas Horder. Þar hafði prófessor H. I.
Laski í ágætri ræðu barið rækilega niður allar mótbárur á móti takmörkun
barneigna, sem væru eitthvert stærsta framfaraspor sem mannkynið hefði
nokkuru sinni stigið, og likti því við uppgötvun mannsins á eldinum og yfir-
ráðin yfir honum.
Væri vcl ef heilbrigðisstjórnin gengist fyrir ]>ví, að ákvæðunum um þessi
efni í refsilöggjöfinni yrði breytt frá ])vi sem nú er og þetta merkilega mál
tekið til rækilegrar athugunar.
Aftan við Heilbrigðisskýrslurnar er ritgerð eftir Árna Ámason, héraðs-
lækni, um rannsóknir á l>erklaveiki í Berufjarðarhéraði, ásamt Pirquets-
prófun, árið 1930. Kemur þar í ljós, sem við mátti búast, að tiltölulega fáir
smitast af berklaveiki á barnsaldri, að eins 14% af börnum innan 15 ára
sem eru Pirquet +. Kemur þetta heim við reynslu sama höfundar i Dala-
sýslu, og Heimbecks í sveitahéruðum í Noregi. Landlæknir telur það muni
draga úr gildi rannsóknanna, að Pirquets-prófunin hefir verið lesin af jöfn-
um höndum eftir 24 og 48 klst. og ekki seinna nema í vafatilfellum. Varla
mun það þó valda neinni skekkju um útkomuna, því að yfirleitt er reikn-
að með aflestri eftir sólarhring, og sjaldgæft, einkum á börnuni, að sjá
„Spátreaktion".
Einstöku meinlegar prentvillur hafa slæðst inn í skýrslurnar, svo sem á