Læknablaðið - 01.05.1932, Síða 13

LÆKNABLAÐIÐ
43
Hvernig reyndist svo þessi fyrsta tilraun?
Til þess a'S se'ðja forvitni manna í þeim efnum, verÖ eg fyrst að fara
nokkrum orSum um, aS hverju var stefnt og þar undir fyrst, eftir hvaSa
mælikvarða börnin voru valin. Svona litiÖ heimili getur auSvitaS litlu áork-
aS, ef miSað er viS að taka hvert það Rvikurbarn, sem þarfnast sumar-
clvalar alment að sumrinu; til þess yrSi að bæta einu eSa tveimur núllum
aftan við rúrnafjöldann. Það varð að takmarka sig. ViS fátæktina eina
saman varS heldur ekki hægt að binda sig; þaS varS líka of stórt. Eg hefi
veriS búsettur þarna austnr frá í 5 sumur og þóst taka eftir þvi, aS hvera-
loftið hefSi góð áhrif á kirtlaveik börn þar, og eftir mínum tillögum félst
stjórn Afmælisfélagsins á aS miSa inntökuskilyrSin viÖ kirtlaveik börn,
sem auk þess væru fátæk, byggju í litilli og sólarlítilli íbúS í þéttbýlu um-
hverfi, og auk þess börn, sem komin væru af berklaveiku foreldri og byggju
við smitunarhættu í heimahúsum. Þannig voru t. d. tekin 8 börn, sem Likn
lítur eftir, flest kirtlaveik eSa sem hafa legiS timum saman með eitlahita,
en vitanlega öll algerlega smithættulaus. Öll voru börnin, sem sóttu, skoÖ-
uS (hlustuS) vegin og mæld, og athugaÖ um leið, hvort þau, skv. töflum
dr. Schiötz væru aftur úr í hæS, þyngd og þroska. Þetta, ásamt anamnetisk-
um upplýsingum, bæSi heilsufarsh og sociölum, réði svo úrslitum, hvort
barnið var tekið eSa ekki. ÞaS merkilega vildi til, að flest börnin reynd-
ust tæk, sem sóttu, og umsóknirnar af tækum börnuin urðu ekki fleiri en
húsrúmið nákvæmlega levfSi. Engu þurfandi barni var synjaS. Hin, sem
synjaS var, voru sárfá og höfðu öll aSal-einkenni góSrar heilsu og velmeg-
unar, og sóttu af því aS þau áttu leikfélaga i hópnum, sem þegar var bú-
iS að taka.
Aldurstakmark var sett 6—n ára, en undantekningar varS þó að gera
á því um systkini, þ. e. að yngra barn fékk aS fljóta með eldra barni, ef svo
bar undir. MeS því að 2—3 börn gengu úr leik og hættu viS aS fara, voru
tekin börn í skarðiS sem strangt tekiS þurftu ekki þarna aS vera, og aldrei
liefðu veriÖ tekin, ef umsóknir fyrir þurfandi börn hefðu legiS fyrir. En
það var einmitt líka mjög heppileg tilviljun. ÞaS urðu heilbrigðu „control“-
börnin, sem einmitt þurfti lika aS hafa í tilraunina, og þaS merkilega skeð-
ur, sem maÖur raunar gat sagt sér fyrirfram, að þau þrjú bæta viÖ sig 4)^3
mán. í þroskaaldri, að meðaltali, en hin rúml. 6 mán. í þroskaaldri aS meSalt.
LFm árangurinn í heild má fá nokkra hugmynd á eftirfarandi yfirlitsskýrslu.
Aths. við skýrsluna: Eg geng þess ekki dulinn, að varlega beri aS draga
ályktanir af svona fámennri skýrslu, né heldur vil eg neita, að hin einstaka
sumarbliÖa þessa tvo sumarmánuSi, eigi sinn stóra þátt í þeim glæsilega
árangri, sem skýrslan ber meS sér. En hitt vil eg segja, aS mér er það
mikil trygging fyrir að tölurnar séu réttar, að forstöSukonan, sem líka
hefir verið skólahjúkrunarkona barnaskólans í síÖastliSin 3 ár, og þar veg-
ið og mælt fleiri þúsund börn, hefir sjálf vegiS börnin og mælt, meS þeirri
nákvæmni og samviskusemi, sem hún er kunn að. Mælingin fór fram viku-
lega, sama vikudaginn og á sama tima dags (morgunn) allan tímann, frá
byrjun til enda. Líklega er rétt að taka fram, aÖ börnin voru altaf höfS
allsber viS þá athöfn. Allar mælingarnar voru síSan færðar inn á línurit,
sem er til þess prentaS á ,,journal“ hvers barns. Var þaS aðallega gert
til þess aS læknirinn viS fljótlegt yfirlit yfir „journalana" sæi fljótar
hvernig framför barnsins væri. Til frekari tryggingar því, að rétt væri