Læknablaðið - 01.11.1932, Blaðsíða 13

LÆKNABLAÐIÐ
155
att utröna kroppsligen friska manniskors C-vitaminstandard och behov
av C-vitamin. Uppsala Lákaref'órcnings Förhandlingar. N. F. XXXVII.
Háft 1 & 2.
Göthlin, G. F., Handledning i methoden för bestámmande av hudkapillár-
ernas hállfasthet etc. Nord. med. Tidsskr. Bd. IV no. 15, 9-/4. ’32.
Göthlin, G. Fr., Falk & Gedda, Undersökningar över hudkapillárernas háll-
fasthet och indirekt över C-vitaminsfandarden hos skolbarn i Norrbottens
lán norr om polcirklen. Nord. ined. Tidsskr. Bd. IV no. 18, 30./4. '32.
Mcdical Rescarcli Council, Vitamins: A Survey of modern Knowledge,
London, H. M. St. O. 1932.
Browning, E., The Vitamins. London 1931.
Um greining1 lungnaberkla.
ÞaÖ er alkunnugt, hve nauðsynlegt er aS þekkja lungnaberkla í byrjun
veikinnar. Sumpart vegna þess, að batahorfur eru þá bestar fyrir sjúk-
linginn og sumpart vegna þess, sem ekki er minna virði, hve mjög þaÖ
dregur úr smithættu frá sjúklingnum, ef þegar frá byrjun er hægt aS gera
nauðsynlegustu sóttvarnarráÖstafanir.
Það er einnig alkunna meðal lækna, hve erfitt er oft að þekkja veik-
ina. einkum á byrjunarstigum. Sjúkdómseinkennin oft í litlu eða engu frá-
brugðin influensu, lungnakvefi o. þ. h., og hlustun (stethoscopi og per-
cussion) með almennri skoðun, ekki eins haldgóð til greiningar veikinnar
og haldið var til skamms tíma. Áður var álitið, að greiningin væri aðal-
lega komin undir leikni í hlustun, og ef læknum sæist yfir veikina, væri
það venjulega af því, að þeir kynnu ekki að hlusta.
Nú telja færustu sérfræðingar, að við byrjandi lungnaberkla séu í 30
•—50% af tilfellum svo litlar eða óljósar breytingar finnanlegar við hlust-
un, að ekkert verði af þeim ráðið. Þegar þess er gætt, að nú er ekki leng-
ur álitið, að lungnaljerklar byrji með smábreytingum í öðrum lungnabroddi,
heldur a. m. k. oft með stórum bólgubletti, þá er augljóst, að það eru ekki
neinar smáræðis breytingar, sem sést getur yfir við hlustun. Sé veikin kom
in á hærra stig, er auðvitað rniklu sjaldnar, að hún finnist ekki við hlust-
un, en hve útbreidd hún sé eða hvort hola (caverne) sé í lunganu, verður
oft ekkert sagt um af hlustun, og er það þó þvðingarmikið að vita, vegna
smitnæmis, meðferðar og batahorfa.
Þó eg nú hafi vakið eftirtekt á því, að læknar geti ekki gert sér vonir
um að greina byrjandi lungnaberkla með hlustun og venjulegri skoðun í
öllu meir en helmingi tilfella, og það þó gert sé ráð fyrir, að læknirinn
sé leikinn í hlustun, þá er það ekki ætlun mín, að veikja svo traust lækna
á henni, að minni rækt sé lögð við hana en áður, j)ví að ennþá er hún
J)ýðingarmesta rannsóknaraðferðin við greiningu lungnaberkla. En j)ar sem
svo mikið vantar á að hún sé einhlýt, er ástæða til að rifja upp nokkrar
helstu aðferðir, sem hjálpað geti við greininguna.
Hrákarannsókn: í Lbj. 1931 skrifaði eg smágrein um hrákarannsóknir.