Læknablaðið - 01.11.1935, Blaðsíða 13

LÆKNABLAÐIÐ
79
0. jersild: Meðferð brunasára.
[Þýtt og dregið saman af Hannesi Guðmundssyni].
í Maanedsskrift for praktisk
Lægegerning ritar O. Jersild yfir-
læknir við Rudolph Berghs sjúkra-
hús í Kaupmannahöfn, mjög fróð-
lega grein um þetta efni, og þar
sem tímarit þetta mun vera í fárra
lækna höndum hér á landi, taldi
eg rétt að setja útdrátt úr henni
í Lbl.
í upphafi fer höf. nokkrum orð-
um um ])að, að enn sé um þaö
•deilt, hvort sjúklingar með bruna-
sár eigi að leggjast inn á hand-
lækningadeild eða eins og hann
telur eðlilegra á sjúkrahús íyrir
húðsjúkdóma. í Danmörku hefir
smárn saman komist sú hefð á, að
ílestir brunasjúklingar eru lagðir
inn á húðsjúkdómadeildir, þar sem
þær eru fyrir hendi. Þannig eru
nú nálega allir sjúklingar meö
brunasár í Kbh., sem á annað borð
þarf að leggja á sjúkrahús, lagðir
inn á Rudolph Berghs sjúkrahús,
sem er eingöngu fyrir húð- og
kynsjúkdóma.
Brunasár sem þangað koma til
meðferöar eru af öllum hugsan-
legum uppruna. Lang algengastir
eru brunar af heitum vökvum
(hellist úr sjóðandi matarpottum,
börn detta ofan í bala með sjóð-
andi vatni i eða hella ofan á sig
kaffi, te o. s. frv.). Þá koma oft
fyrir brunar af gufu, ketilspreng-
ingar, leki á gufuleiðslum o. fl.
Brunar af heitum logum eru mjög
algengir. Þannig koma oft slæmir
brunar við, að loga slær niður í
eldstæðum. sérstaklega þegar gá-
lauslega er kveikt upp í ofnum
með steinoliu. Bensinbrunar (t. d.
þegar verið er að þvo hanska upp
úr bensíni og neisti kemst í ben-
síniö). Sprengingar í prímussuðu-
áhöldunt o. s. frv. Allmargir ljrun-
ar stafa aí hlutum, sem búnir eru
til úr celluloideíni (greiður, barna-
leikföng o. m. fl.), sem er bráð-
eldfimt. Börn eru að leika sér með
þessa hluti nálægt ofnum eða gas-
loga og eldum slær upp eftir
bömunum. Brunar á börnum, sem
stafa af hinum næfurþunnu og
bráðeldfintu barnaleikt'öngum, sem
gerð eru úr celluloid, svo sem
hringlur, brúður og m. fl., eru
orönir svo algengir, að O. Jersild
telur fulla ástæðu til að taka til at-
hugunar, hvort ekki væri ástæða
til að banna slík Isarnaleikföng
með lögum.
Brunar af báspennurafmagns-
straum eru írekar fátíðir, sent
vafalaust stafar af að slikur
straumur er oft banvænn, ef menn
á annað borð verða fyrir honutn.
Einhver dýpstu brunasár, sem fyr-
ir konta, eru af sjóðandi feiti og
bráönum málmum. Sjóðandi as-
falt veldur lika djúpum og ljót-
um brunasárum.
Læknirinn gerir ávalt rétt í að
kveða varlega upp úr með progn-
osis quo ad vitam við stærri bruna-
sár, sérstaklega hjá börnum,
fyrstu 2—3 dægur. Brunasár, sem
stundum sýnast grunn reynast oft
síðar að vera djúp. \’egetativa-
taugakerfi ljarnanna er rniklu við-
kvæntara en fullorðinna og auk
þess hlutföll likamsþunga og lik-
amsyfirborðs alt önnur en hjá full-
orönum.
Almenn veiklun gerir horfur
verri, t. d. alkoholismus, hjarta-
og nýrnasjúkdómar, diabetes, sen-
ilitas, graviditas, ])uerperium o.
s. frv.
Þýðingarmikiö einkenni er upp-