Læknablaðið - 01.12.1935, Page 7

LÆKNABLAÐIÐ
af völdum berklaveiki miöaS viö
hverja io þúsund íbúa, en 3 árum
síðar, 1926, aðeins 7,2 konur
sömuleiðis miðað við hverja 10
þúsund íbúa). 3 árum eftir komst
talan ofan í 5,6.
Samsvarandi tölur um berkla-
dauða kvenna í öðrum héruðum
landsins eru 1923 9,8 og 1926 9.
Munurinn er greinilegur 0g lækk-
unin er miklu hraðari í því hér-
aði, þar sem vörnum hefir verið
beitt.
Allar berklavarnir byggjast á
því:
1. að finna hina berklaveiku í
tæka tíð,
2. að leitast við með læknisað-
gerðum að gera þá er smita ósmit-
andi,
3. að einangra sem tryggilegast
þá, sem ekki er hægt aö gera ó-
smitandi, eða kenna þeim að um-
gangast fólk svo hættulaust sé.
Og þetta verk verða stöðvarnar
að vinna í samvinnu við lækna,
sjúkrahús og heilsuhæli.
Nauðsyn þessara varna verður
öllum að vera Ijós, ef stemma á
stigu fyrir útbreiðslu veikinnar.
Aðeins fáeina smitandi berklaveika
sjúklinga þarf til þess, að sýkja
og viðhalda sjúkdómnum enda-
laust í þorpum og liæjum (Isager)
Því verður að finna og lækna hmn
berklaveika sjúkling eða að öðr-
um kosti að einangra hann.
Smitandi bcrklaveiknr sjúkling-
ur þarf þv! fyrst og frcmst rúm
á sjúkrahúsi, hceli effa annari ein-
angrunarstofnun. Hann þarf jafn-
vel fremur sjúkrahússins með, en
sjúklingur meff ákafa botnlanga-
bálgu. Botnlangabólgu sjúkling-
urinn liggur á sjúkrahúsinu vegna
sjálfs síns og heilsu sinnar ■—•
berklasjúklingurinn vcgna sjálfs
síns og þjóðfélagsins.
Og öllum þeim, er horfa í kostn-
89
aðinn við varnir þessar vil eg
svara þessu:
Höfum vér frekar ráð á því, að
láta æskuna sýkjast og deyja, láta
hana viðhalda í landinu sjúkdómi,
sem krefst stærstra fórna allra
sjúkdóma er vér þekkjum. Eg hefi
áður sýnt fram á, að hóprann-
sóknir á stúdentum í ýmsum lönd-
um leiddu í ljós að alt að 2%
reyndust vera berklasjúkir. Ef vér
hefjum leit eftir þessum berkla-
veiku súklingum (af þeim er
dvelja meðal berklaveikra má bú-
ast við hærri sýkingartölu en 2%,
samanber það sem áöur hefir verið
greint) þurfum vér því að rann-
saka 49 heilbrigöa áður en vér
finnum 1 veikan. Þar sem stöövar
eru reknar erlendis er áætlað, að
hver skoðun kosti ca. 2 krónur.
Rannsóknir hafa leitt í ljós, að
í Bandaríkjunum í Norður-Amer-
íku fara að meðaltali hér um bil
300 dollarar til þess að lækna
berklaveikan sjúkling, sem komiö
hefir snemma til læknis (í byrjun
sjúkdómsins). Komi sjúklingurinn
aftur á móti ekki fyr en sjúkdóm-
urinn er oröinn útbreiddur tekst
sjaldan aS lækna hann aö fullu og
kostnaðurinn viS meöferöina uns
henni er lokið eöa sjúklingurinn
deyr, er að meöaltali 3000 dollarar.
I íslenzkum peningum, svara þess-
ar upphæðir til ca. 1000 og 10.000
kr. ÞaS er því hægt að fullyrSa,
að 100 kr. sem variS er til þess að
leita að og finna 1 berklaveikan
sjúkling í tæka tíS, er vel variö.
Og hér er þó ekki tckiS tillit til
jiess atriðis, sem ef til vill er hiS
veigamesta, aS því fyr, sem sjúk-
lingurinn finst því fœrri mun hann
smita og sýkja og sparast viff það
óbeinlínis álitlcg fjárupphœð.
í Kaupmannahöfn er nú veriS
að framkvæma stórfeldar breyt-
ingar á berklavörnum bæjarins.