Læknablaðið - 01.12.1954, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ
GEFIÐ ÚT AF LÆKNAFÉLAGI REYKJAVÍKUR
Aðalritstjóri: ÓLAFUR GEIRSSON. Meðritstjórar: JÚLÍUS
SIGURJÓNSSON og ÞÓRARINN GUÐNASON.
38. árg. Reykjavík 1954 10. tbl. '
Cancer |irostatae
éJptir JriÍril ^inaraon (œlni
Tíðni.
Blöðruhálskirtillinn er ]>að
líffæri karlmanna, sem tíðast
verður aðsetursstaður krabba-
meins. Yið krufningar á likum
karlmanna yfir fimmtugl hafa
fundizt gi’einileg og ótvíræð
krabbamein í \4r/, (Rich 1935),
17% (Hay 1918), 17,3% (Kahl-
er 1939), 20,5% (Moore 1!)35).
Því er jafnvel haldið fram, að
sé leilað nægilega vel, finnist
cancer prostatae (c.p.) í 46%
karla yfir fimmtugt. (Þannig
frá skýrt og ómótmælt á fundi
ameriska skurðlæknafélagsins
í okt. 1953).
Langflesl þessara meina eru
„occult“ og koma ekki fram
sem sjúkdómur enn sem kom-
ið er, hversu sem það kann að
verða með enn hækkuðum
aldri manna. Þau finnast sem
tiltölulega vel afmarkaðir
krækiherja- til vínberjastórir
hnútar inni í kirtlinum. Koma
]æir jafnt fyrir i kirtlum, sem
að öðru levti eru eðlilegir. sem
í stækkuðum, hyperplastiskum
hlöðruhálskirtlum.
Þótt flest þessara meina virð-
ist sem sagt saklaus, má þó bú-
ast við, að 5% karla, sem lifa
það að verða 60 ára eða eldri,
fái banvænan c. p.
Etiologia.
Ekki er vitað um ástæður
fyrir því, að krabbamein tekur
að vaxa í blöðruhálskirtli. Um
skeið var álitið, að hyperplasia
örfaði til krabbameinsmynd-
unar, en ekki hefir tekizt að
sýna fram á neitt samhand þar
á milli. Bólgubreytingar hafa
verið nefndar sem orsök, en
hólgur eru alveg eins tíðar sam-
fara góðkynja hyperplasi eins
og krabbameini.
Það er hins vegar talið sann-
að, að c. p. standi í sambandi
við starfsemi eistnanna. Fyrir
165 árum sýndi John Hunter
fram á, að vönun olli rýrnun á
epiteli blöðruhálskirtilsins, og
á síðasta tug 19. aldar var