Selfoss - 18.10.2012, Blaðsíða 9

Selfoss - 18.10.2012, Blaðsíða 9
918 október 2012 Hver erum við – og hvert ætlum við að fara? - Nýja stjórnarskráin gerir ráð fyrir miklu öflugra almannavaldi en við höfum átt að venjast, segir sr. Baldur Kristjánsson um tillögur stjórnlagaráðs. Drögin að stjórnarskrá sem við greiðum atkvæði um á laugardaginn myndu að mínum dómi sóma sér vel sem stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. Þau standast að mínu viti fyllilega samanburð við aðrar nýrri stjórn- arskrár í Evrópu og eru í sama fasa og þær. Það má alveg sjá aldur stjórnar- skráa eftir uppbyggingu þeirra og innihaldi. Eftir því sem mann- réttindaákvæði eru fyrirferðar- meiri því nýrri er stjórnarskráin. Mannréttindakafli draganna er bæði ítarlegur og í fullu samræmi við Mannréttindasáttmála Evrópu og Mannréttindayfirlýsingu Sam- einuðu Þjóðanna. Þessi ákvæði eru í stíl við það sem gerist nútildags en ef við flettum gömlum stjórn- arskrám eins og þeirri dönsku þá eru mannréttindákvæðin miklu fábrotnari. Vantað sameiginlegan skilning Flestar stjórnarskrár í Evrópu verða til eftir stríð og verða til í kjölfar mikilla umbrota. Sú ítalska 1947 og sú þýska 1949. Flest eða mörg fyrrum austantjaldsríki hafa sett sér stjórnarskrá síðan 1990. Í þeim hópi eru Eystrasaltsríkin Eistland og Litháen sem setja sér stjórnarskrá nýfrjáls 1992. Löndin á Balkanskaga hafa verið að setja sér stjórnarskrá. Þar vil ég nefna stjórnarskrá Svartfjallalands frá 2007, mjög nútímaleg. Önn- ur ríki hafa endurskoðað stjórn- arskrár sínar. Danmörk 1953, Svíþjóð 1974 og Holland 1982 og Finnland 2000. Ísland sjálft hefur veriða að bæta sína bótum og má nefna mannréttindaákvæði um miðjan tíunda áratuginn og kjördæmisskipunarklastur af og til en þessi drög núna eru fyrsta heil- stæða tilraunin til þess að þjóðin setji sér stjórnarskrá en sú fyrri er að uppistöðu til eins og við vitum arfur frá Dönum sem sjálfir hafa fyrir löngu endurritað sína. Ástæðan: Það hefur sennilega alltaf vantað sameiginlegan skiln- ing á því hver við erum og hvert við ætlum að fara. Við sitjum hér fá á feykilega stóru landi með miklar og verðmætar auðlindir. Aðgengi að þeim skiptir öllu máli og þess vegna hafa stjórnmálin einkennst af átök- um. Á seinni hluta 20. aldar er hér hvorki stéttarskipting til að leysa málin eða sterk stjórnunarhefð og því hafa stjórnmálin einkennst um of af upplausn og átökum. Náttúran hefur gildi í sjálfu sér Auðlindaákvæði draganna er óvenju skorinort enda býr Ísland yfir auð- lindum sem eru þess eðlis að að- gangur að þeim og umgjörðin um þann aðgang skiptir miklu máli. Umhverfisverndarkaflar hafa orðið æ marktækari eftir því sem tíminn líður. Náttúruverndarákvæðum má skipta í tvennt. Þeim sem gera ráð fyrir að náttúran sé til mannanna vegna og það sé vegna okkar sjálfra og afkomenda okkar sem okkur beri að fara vel með hana. Hins vegar eru ákvæði sem gera ráð fyrir því að náttúran hafi gildi í sjálfu sér, án tillits til manna. Þessi hugsun hefur verið að ryðja sér til rúms og 33. grein draganna ber vott um slíka hugsun. Annars má segja það sama um nátturuverndarkaflann og mannréttindakaflann. Í þessa átt hafa stjórnarskrár verið að þróast. Öflugra almannavald Stjórnarskrár eru í eðli sínu sáttmál- ar um samfélag þeirra sem byggja tiltekið landssvæði og þar er líka lagður grunnur að því hvernig fólk velur sér aðila til að stýra almanna- valdinu. Ásamt því að festa í sessi þingræðið sem við megum vera stolt af gerir nýja stjórnarskráin ráð fyr- ir miklu öflugra almannavaldi en við höfum átt að venjast og tölu- verðri breytingu á kosningalögum , starfi þings, ríkisstjórnar og forseta. Ekkert af þessu er þó nýtt. Allt á sér fyrirmyndir í stjórnarskrám annarra ríkja þó samsetningin verði séríslensk eins og stjórnkerfið okkar er nú. Helstu breytingar þær að vald- mörk eru skýrari og réttur almenn- ings til ákvarðantöku aukinn. Kveikjan að þessari stuttu sama- tekt er að undirritaður hefur unnið með stjórnarskrár margra Evrópuríkja. Ekkert í þessum ís- lensku drögum kemur á óvart. Í megindráttum eru þetta nútímaleg stjórnarskrárdrög og stjórnarskrá byggð á þeim yrði mikil bót frá því sem er. Baldur Kristjánsson, prestur í Þorlákshöfn Ég tel það skyldu mína sem þegns í lýð- ræðisríki. Aukin heldur má ýmislegt færa til betri vegar í stjórnarskránni þótt klúðurslega og kjánalega sé að þessari atkvæða- greiðslu staðið í þetta sinn. En fall er vonandi faraheill. Þjóðin á að ráða miklu meiru en hún hefur fengið hingað til. Ég nýti að sjálf-sögðu lýðræðis- legan rétt minn og tek þátt í þessari mikilvægu þjóðar- atkvæðagreiðslu. Ég styð endurskoðun stjórnarskrár Íslands og tel sérstaklega mikilvægt að til- lögur stjórnlagaráðs um náttúru Íslands og náttúruauð- lindir verði í nýrri stjórnarskrá. Alveg sama um-hvað er kos- ið þá er rétturinn til þess alltaf jafn dýrmætur. Það vill örugglega engin að í framtíðinni verði litið til baka og ekki kosið um einhver málefni því sagan sanni að fólk mæti hvort eð er ekki til að kjósa. Af því að ég bý í lýðræðisríki og trúi á lýðræðið og þau mann- réttindi að fá að segja mína skoðun í kosningu. Ég tel það skyldu mína sem þegn í lýðræðisþjóðfélagi og með því heiðra ég minningu þeirra kvenna sem börð- ust fyrir því að kon- ur fengju kosninga- rétt. Já, ég ætla að taka þátt í þjóðarat- kvæðargreiðslunni 20. október vegna þess að ég vil breytingar Af því að ég vil í fyrsta lagi nýta kosningaréttinn, tel það afar mikilvægt að fólk nýti hann og geri sér grein fyrir því að það að hafa kosningarétt séu ekki sjálfgefin réttindi. Í öðru lagi vil ég koma mínum sjónarmiðum á framfæri með atkvæði mínu. Því það er einstakur at- burður að geta kosið um stjórnar- skrá. Okkur ber, í lýðræðislegu þjóð- félagi, að taka þátt í þjóðaratkvæða- greiðslum. Hvort sem við erum á móti einhverjum liðum eða með, þá er mikilvægt að mæta á kjörstað og skila inn sínu atkvæði. Með því erum við að stuðla að auknu lýðræði og einnig erum við að sýna forverum okkar, sem barist hafa fyrir lýðræði áður fyrr, verðskuldaða virðingu. Vil þessar breytingar allar inn. Ætla sunnlendingar að taka þátt í kosningunum á laugardag? Guðmundur Sæmundsson háskóla- kennari, Laugarvatni Daníel Haukur Arnarsson, söngvari, Þorlákshöfn ólafía Jak- obsdóttir, forstöðumaður kirkjubæjar- stofu á kirkju- bæjarklaustri elín einarsdóttir, oddviti Mýrdalshrepps Arndís Ásta Gestsdóttir, leikskóla- kennari Selfossi berglind rós Magnúsdóttir, eigandi og yfirhönnuður beroma, Sel- fossi. Snáðinn á myndinni er Hafberg Snær Guðrún Vald- emarsdóttir garðyrkjukona, Hveragerði Sædís ósk Harðardóttir sérkennari, eyrarbakka björn e. Har- aldsson fram- kvæmdastjóri, Stokkseyri Tölvupóstur var sendur út af ritstjórn- arskrifstofunni. Allir sem svöruðu ætla á kjörstað. En hvers vegna? Hér koma svör þeirra. Sr. baldur kristjánsson Við sitjum hér fá á feykilega stóru landi með miklar og verðmætar auðlindir, segir baldur

x

Selfoss

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Selfoss
https://timarit.is/publication/988

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.